SosyoekonomiPub Date : 2023-10-26DOI: 10.17233/sosyoekonomi.2023.04.19
Cem MENTEN, Bülent ÇEKİÇ
{"title":"Ranking of G-20 Countries According to Energy Production Sources in the Context of Sustainability by TOPSIS Method","authors":"Cem MENTEN, Bülent ÇEKİÇ","doi":"10.17233/sosyoekonomi.2023.04.19","DOIUrl":"https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.04.19","url":null,"abstract":"Bu çalışmada temel olarak, Çok Kriterli Karar Analizi (ÇKKA) teknikleri uygulanarak ülkeler düzeyinde farklı enerji üretim türlerine göre G20’ye üye ülkelerinin sıralanması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, literatürde sıkça kullanılan ÇKKA yaklaşımlarından biri olan TOPSIS yöntemi ile G20 ülkeleri enerji üretimlerine göre sıralanmıştır. G20’ye üye ülkeler alternatifleri; fosil yakıtlardan (petrol, doğalgaz ve kömür) elde edilen elektrik enerjisi, yenilenebilir enerji, nükleer enerji ve CO2 salınımı kriterleri oluşturmaktadır. 2020-2022 yılları arasında her yıl için G20 ülkeleri farklı enerji üretim tiplerine göre iki farklı senaryo altında değerlendirilmiştir. Tüm kriterlerin eşit ağırlığa sahip olduğu ilk senaryoda değerlendirme altındaki yıllarda her yıl için sırasıyla Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Avrupa Birliği (AB) ve Çin en üst sırada yer almıştır. Kriter ağırlıklandırılmasına yönelik çevresel perspektife sahip ikinci senaryoda ise, ilk senaryoya benzer şekilde AB ve ABD ilk iki sırada yer alırken, Fransa sıralamada üçüncü ülke konumundadır. Çalışma kapsamında elde edilen en dikkat çekici bulgu, ilk senaryoda üst sıralarda yer alan Çin ve Suudi Arabistan’ın, çevresel bakış açısı ile değerlendirilen ikinci senaryoda son sıralarda yer almasıdır. Literatürde yer alan çalışmalardan farklı olarak, bu çalışmada yenilenebilir enerji üretimi, nükleer enerji üretimi ve emisyon değerlerinden oluşan kriterlere daha yüksek ağırlıklar atanarak çevreci bir bakış açısı ile değerlendirmelerde bulunulmuştur.","PeriodicalId":42679,"journal":{"name":"Sosyoekonomi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136376930","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
SosyoekonomiPub Date : 2023-10-26DOI: 10.17233/sosyoekonomi.2023.04.13
Hakan YILMAZ, Emre YAKUT
{"title":"Exploring The Impact of the COVID-19 Pandemic on The BIST Tourism Index Businesses Through Employing Critical-Based COPRAS and PROMETHEE Methods","authors":"Hakan YILMAZ, Emre YAKUT","doi":"10.17233/sosyoekonomi.2023.04.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.04.13","url":null,"abstract":"Çalışmada COVID-19’un, BİST Turizm Endeksi işletmelerinin 2018-2021 yılları finansal performanslarına etkisinin, CRITIC Tabanlı COPRAS ve PROMETHEE ile ölçülmesi amaçlanmıştır. COPRAS’ın performans ölçümünde elverişliliği ve Türkiye’de sektör üzerinde yapılan çalışmalarda PROMETHEE’nin kullanımına rastlanamaması nedeniyle çalışmada, ilgili analiz yöntemleri kullanılmıştır. Pandemi etkisinde işletmelerin sıralamaları, Sperman Korelasyon analiziyle ve değişkenlerin Wilcoxon İşaretli Sıralar testiyle istatistiksel açıdan anlamlılığı test edilmiştir. Çalışma sonucunda performans sıralamaları oluşturulmuş, COPRAS sonucunda en yüksek performanslı işletmelerin PKENT, MAALT ve ULAS olduğu ve en düşük performanslı işletmelerin MARTI ve TEKTU olduğu belirlenmiştir. PROMETHEE sonucunda en yüksek performanslı işletmenin MAALT olduğu, en düşük performanslı işletmelerin ise MARTI ve TEKTU olduğu anlaşılmıştır.","PeriodicalId":42679,"journal":{"name":"Sosyoekonomi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136376934","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
SosyoekonomiPub Date : 2023-10-15DOI: 10.17233/sosyoekonomi.2023.04.21
Seyhat BAYRAK GEZDİM
{"title":"Do The Public Expenditures Convergence in European Union Member States? Evidence From Club Convergence","authors":"Seyhat BAYRAK GEZDİM","doi":"10.17233/sosyoekonomi.2023.04.21","DOIUrl":"https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.04.21","url":null,"abstract":"Avrupa Birliği içerisinde inşa edilen Ekonomik ve Parasal Birlik, Avrupa’da tek pazar sistemi anlayışının benimsenmesini, ortak para biriminin kullanılmasını ve uygulanan maliye politikaları aracılığıyla üye ülkelerin benzer kamu harcama düzeylerine sahip olmalarını hedeflemektedir. Bu çalışma, ülkeler arasındaki heterojenliği hesaba katan kulüp yakınsaması yaklaşımını kullanarak AB üye ülkeleri arasında toplam kamu harcamaları ve fonksiyonel sınıflandırmaya göre harcama alt bileşenlerinin yakınsamasını incelemektedir. Toplam kamu harcamalarına göre, üye ülkelerin birbirine yakınsayan dört alt kulüp ve yakınsamayan bir grup altında toplandığı sonucu elde edilmiştir. Fonksiyonel sınıflandırma bulgularına göre, iskân ve toplum refahı ile dinlenme, kültür ve din hizmetlerine ilişkin harcamalarda üye ülkelerin birbirine yakınsadığı; buna karşın diğer bileşenler bağlamında ise farklı kulüpler altında toplandığı bulunmuştur. Elde edilen bu bulgular, üye ülkelerin kamu harcamaları bakımından farklı geçiş yollarına sahip olduklarını göstermektedir.","PeriodicalId":42679,"journal":{"name":"Sosyoekonomi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135760630","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
SosyoekonomiPub Date : 2023-07-17DOI: 10.17233/sosyoekonomi.2023.03.11
Ceyda Kükrer, Ayşe Mercan
{"title":"Teknoparklara Sağlanan Vergisel Avantajlar: Zafer Teknopark Anonim Şirketindeki Seçilmiş Firmaların Algısı","authors":"Ceyda Kükrer, Ayşe Mercan","doi":"10.17233/sosyoekonomi.2023.03.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.03.11","url":null,"abstract":"The tax benefits provided to technoparks and the fieldwork conducted by Zafer Technopark Joint Stock Company were investigated in this study. The field study interviewed academicians, businesses, and management companies operating in Zafer Technopark Joint Stock Company to determine their perceptions of tax benefits. The company owners were asked 20 questions in the study, including demographic questions. Among the interviewed participants, three company owners were interviewed in depth. According to the research's findings, it has been found that half of them have tax benefits for starting a business in a technopark, and they are aware of the majority of the tax benefits offered to technoparks. It has been determined that more than knowing about tax benefits is needed for them to receive enough incentives.","PeriodicalId":42679,"journal":{"name":"Sosyoekonomi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2023-07-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46080959","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
SosyoekonomiPub Date : 2023-07-17DOI: 10.17233/sosyoekonomi.2023.03.21
R. Çi̇zel, Volkan Aşkun, Şerife Durmaz, Ayten Yağmur, Sergen Gürsoy
{"title":"Comparative Analysis of NEET-Related Factors in OECD-Linked Countries: Fuzzy Set Qualitative Comparative Analysis (fsQCA)","authors":"R. Çi̇zel, Volkan Aşkun, Şerife Durmaz, Ayten Yağmur, Sergen Gürsoy","doi":"10.17233/sosyoekonomi.2023.03.21","DOIUrl":"https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.03.21","url":null,"abstract":"Bu çalışmada, OECD ile ilişkili ülkelerin NEET durumları ekonomik ve sosyokültürel değişkenlerin birlikteliğiyle ele alınmış ve bulanık küme nitel karşılaştırmalı analiz (fsQCA) yöntemi ile incelenmiştir. Çalışmada, raporlar, endeksler ve veri bankalarından alınan ikincil veriler kullanılmıştır. Çalışmadaki tüm konfigürasyonlar değerlendirildiğinde, ekonomik gelişmişlik düzeyi düşük/yüksek olmasına rağmen liberal veya muhafazakâr politika güden ülkelerde NEET olma durumu ortaya çıkarken, NEET olmama durumunun daha çok geniş sosyal politika önlemleri içeren ekonomik gelişmişlik düzeyi yüksek ve sosyal demokrat refah devleti politikaları günden ülkelerde ortaya çıktığı görülmüştür. Sosyal politikalar kapsamında korunması gereken bir örneklem olan NEET’lerin ancak devlet eliyle yapılan kapsamlı korumalarla ortadan kaldırılabileceği görülmüştür.","PeriodicalId":42679,"journal":{"name":"Sosyoekonomi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2023-07-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42628838","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
SosyoekonomiPub Date : 2023-07-16DOI: 10.17233/sosyoekonomi.2023.03.10
Yağmur Tokatlioğlu
{"title":"Uzun Dönemli Ortak Değişkenlik Çerçevesinde Fisher Hipotezi: İngiltere Örneği","authors":"Yağmur Tokatlioğlu","doi":"10.17233/sosyoekonomi.2023.03.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.03.10","url":null,"abstract":"This paper aims to present the long-run covariability between inflation and the interest rate of the United Kingdom by using a new method developed by Müller and Watson (2018) that eliminates the low-frequency problems. In this study, the validity of the Fisher hypothesis is investigated under structural break periods for the UK's economy. The analysis is carried out with monthly inflation and interest rate for six periods: Full sample (1920:1-2019:12), interwar years (1920:1-1939:8), fixed exchange rate (1952:1-1973:2), Post War II (1952:1-1992:9) and two different inflation targeting periods (1992:10-2008:8 and 1992:10-2019:12). The empirical finding suggests that the Fisher hypothesis holds for the United Kingdom in the long-run.","PeriodicalId":42679,"journal":{"name":"Sosyoekonomi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2023-07-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43879640","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
SosyoekonomiPub Date : 2023-07-15DOI: 10.17233/sosyoekonomi.2023.03.20
Nazlı Ersoy
{"title":"BIST Perakende Ticaret Sektöründe LOPCOW-RSMVC Modeli ile Performans Ölçümü","authors":"Nazlı Ersoy","doi":"10.17233/sosyoekonomi.2023.03.20","DOIUrl":"https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.03.20","url":null,"abstract":"Bu çalışmada, BIST perakende ve ticaret endeksinde işlem gören firmaların 2017-2021 dönemi finansal performansının ÇKKV yöntemleri ile ölçülmesi amaçlanmıştır. İşletmelerin bilançolarından elde edilen yedi kriterin yer aldığı çalışmada, kriterlerin önem dereceleri LOPCOW tekniği ile alternatiflerin performans skorları ise RSMVC yöntemi ile belirlenmiştir. Son aşamada, kullanılan modelin duyarlılık analizi iki aşamada gerçekleştirilmiş, farklı ağırlıkların ve farklı ÇKKV yöntemlerinin sonuçlar üzerinde etkili olduğu saptanırken, sıralamalar arasında pozitif yönlü yüksek bir ilişki tespit edilmiştir. LOPCOW-RSMVC modeli BIST perakende ve ticaret sektöründe finansal performans ölçümü için ilk kez kullanılmıştır. Bu bakımından, çalışmanın literatüre katkı sunacağı düşünülmektedir.","PeriodicalId":42679,"journal":{"name":"Sosyoekonomi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2023-07-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45208534","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
SosyoekonomiPub Date : 2023-07-14DOI: 10.17233/sosyoekonomi.2023.03.08
Mutawakil Abdul-Rahman, Ayatullahi Sei̇du
{"title":"Are Stock Prices and the Turkish Money Demand Function Related?","authors":"Mutawakil Abdul-Rahman, Ayatullahi Sei̇du","doi":"10.17233/sosyoekonomi.2023.03.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.03.08","url":null,"abstract":"Using the Autoregressive Distributed Lag (ARDL) and Granger causality test, this study demonstrates that M1 and M2 money demand cointegrates with real income, deposit interest rate, real exchange rates, and real stock prices. Real income, deposit interest, and exchange rates are significant determinants of the Turkish economy’s long-run M1 and M2 money demand. Furthermore, our findings reveal that the wealth effect of real stock prices outweighs the substitution effect within the Turkish economy. The impact of real stock prices on M1 and M2 money demand is positive and statistically significant in the long run. While M2 is more responsive to changes in real stock prices, M1 exhibits greater stability than M2. Therefore, policymakers must recognise the significant role of the stock market in the long-run money demand function within the Turkish economy and its impact on the effective implementation of monetary policy.","PeriodicalId":42679,"journal":{"name":"Sosyoekonomi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2023-07-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45767368","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
SosyoekonomiPub Date : 2023-07-13DOI: 10.17233/sosyoekonomi.2023.03.09
Arif Ari̇foğlu, Halilibrahim Gökgöz, Tuğrul Kandemi̇r
{"title":"Testing the Factors Affecting Intraday Market Electricity Prices by Connectedness Approach","authors":"Arif Ari̇foğlu, Halilibrahim Gökgöz, Tuğrul Kandemi̇r","doi":"10.17233/sosyoekonomi.2023.03.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.03.09","url":null,"abstract":"This study aims to dynamically analyse the relationship between intraday market electricity prices and day-ahead market electricity prices and the amount of electricity generated based on the primary energy resource in Turkey. In this context, the data set consisting of electricity prices in the day-ahead market, electricity prices in the day-ahead market, and electricity generation amount based on primary energy resources, covering the period from 1 January 2018 to 19 June 2022, was analysed with TVP-VAR. Findings reveal that the relationship between variables changes over time and is affected by global events. Furthermore, it has been determined that the intraday market has moved from a general receiver of volatility to a general transmitter in the post-Covid 19 period.","PeriodicalId":42679,"journal":{"name":"Sosyoekonomi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2023-07-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46210903","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
SosyoekonomiPub Date : 2023-07-09DOI: 10.17233/sosyoekonomi.2023.03.19
Ş. Kıran, Ferit Sevim, Osman Şenol
{"title":"The Impact of Health on GDP by Income Groups: A Panel Data Analysis","authors":"Ş. Kıran, Ferit Sevim, Osman Şenol","doi":"10.17233/sosyoekonomi.2023.03.19","DOIUrl":"https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.03.19","url":null,"abstract":"Sağlık ve ekonomik büyüme göstergeleri politika oluşturma sürecinde kullanılan önemli göstergelerdir. Bu nedenle çalışmada sağlık göstergelerinin ekonomik göstergeler üzerindeki etkisi incelenmektedir. Farklı gelir gruplarına ait toplam 169 ülkenin 2000-2019 yılları arasındaki verileri panel veri analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Bulgular, gayrisafi yurtiçi hasıladan sağlığa ayrılan payın sadece düşük gelir grubu ülkelerde ekonomik büyümeye pozitif yönde bir etki yaptığı diğer gelir gruplarında bu etkinin negatif olduğunu göstermektedir. Bütün gelir grubu ülkelerde kişi başı sağlık harcama miktarındaki artışın ekonomik göstergelere olumlu etki yaptığı görülmektedir. Çalışma bulgularının göstergeler arasındaki ilişkilere dayanarak, politika yapıcıların uzun vadeli kararlar almalarına kanıt sağlayacağı düşünülmektedir.","PeriodicalId":42679,"journal":{"name":"Sosyoekonomi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2023-07-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41738503","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}