Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi最新文献

{"title":"VELÂDET-I HÜMÂYUN ACCORDING TO PALACE TRADITIONS","authors":"Semiha Nurdan","doi":"10.17498/kdeniz.1300139","DOIUrl":"https://doi.org/10.17498/kdeniz.1300139","url":null,"abstract":"“Velâdet-i Hümâyun” sarayda gerçekleşen doğumlar için kullanılan isimdir. Doğum sarayda olduğunda, doğum hazırlığı ve doğum sonrası kutlamaları da ihtişamlı olmaktaydı. Osmanlı sarayında padişah çocuklarının doğumlarıyla ilgili yapılan tüm törenler Velâdet-i Hümâyun merasimi adı ile deftere kayıt edilirdi. Hanedan üyesi olan şehzade veya sultanların doğum haberi ilan edilir ve halkı haberdar etmek için top ve tüfek atışları yapılırdı. Loğusa odasının hazırlanması büyük ve hummalı bir hazırlık süreci gerektirdiğinden bunlarla valide sultan bizzat kendisi ilgilenirdi. Kutlamalar sadece sarayda değil aynı zamanda halk arasında da büyük bir coşku ile karşılanırdı. Hatta eğlencelerin halk üzerindeki etkisine bakılıp birkaç gün daha uzatıldığı olmuştur. \u0000Osmanlı devlet geleneğinin bir parçası olan kayıt tutma geleneği bu hususta bize çok önemli veriler sunmaktadır. Bu çalışmada TS.MA.d 974 numaralı defter içerisinde yer alan bilgilerden hareketle doğum hazırlıklarını ele alacağız. Tarihsiz olan bu defterdeki bilgilere göre, Velâdet-i Hümâyun için hareme teslim edilen eşya ve mücevherat, kadınefendi için yaptırılan elbiseler, ebe kadına ve cariyelere verilen inam ve ihsanları değerlendireceğiz. Bu konuda Osmanlı Sarayında yapılan doğum öncesi ve doğum sonrası hazırlıkların ne olduğu hususu incelenecektir. Saray hayatına yakından bakıldığında düğünler ve doğumların ayrı bir yeri olduğu görülmektedir. Özellikle Osmanlı Sarayı söz konusu ise bu ihtişam ve şatafat göz dolduran bir boyuttadır. Yapılan bu hazırlığın maliyetinin ne olduğu irdelenecek ve yaklaşık bir maliyet çıkarılacaktır.","PeriodicalId":426502,"journal":{"name":"Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124938583","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"КУЛЬТУРА ГАДАНИЯ У КАЗАНСКО-ТАТАРСКИХ ТЮРКОВ","authors":"Fatma Teki̇n","doi":"10.17498/kdeniz.1293804","DOIUrl":"https://doi.org/10.17498/kdeniz.1293804","url":null,"abstract":"Bireyin var olduğu andan itibaren en temel sosyal ihtiyaçlarından biri, varlığını güvenli bir şekilde devam ettirebilmesi olmuştur. Bunun için de yaşam içerisinde doğru tercihler yapmak, geleceği hakkında fikir sahibi olmak ve gelecekteki belirsizliğin getirdiği rahatsızlığı gidermek için bilinmezi bilinir kılmak amacıyla çeşitli ritüel ve uygulamalara yönelmiştir. Bu bağlamda fal, en basit anlamda, gelecek hakkında bilgi edinmek için başvurulan geleneksel uygulamalar arasında kültürel bir öge olarak yer almıştır. Genel olarak Türk Dünyası’nda yaygın kültürel unsurları arasında yer alan fal, Kazan-Tatar Türklerinin kültüründe de yaygındır. Bu çalışmada, Kazan-Tatar Türklerinin fal kültürü hakkında bilgi verilmiş ve falın Kazan-Tatar Türklerinin kültüründeki yeri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Kazan-Tatar Türklerinin fal kültüründe Kuran ile fal bakma, Cabbar Sadık’ın Falname kitabına göre fal açma, beştaş falı, düğme falı, yüzük falı, kaşık falı, çöp falı, kan falı, horoz falı, yıldız falı, ayna falı, ateş falı, iğne falı, yumurta falı, gölge falı, yaprak falı gibi 42 çeşit fal mevcuttur. Kitap, gök cisimleri ve türlü nesnelerden faydalanmak suretiyle bakılan bu falların bir kısmı eski Türk inanışlarının izlerini taşırken, bir kısmı İslami kültürün etkisiyle oluşmuştur. Bu fallara temelde; gelecekten haberdar olmak ya da evlilik gibi yaşamın önemli dönüm noktaları hakkında bilgi edinmek maksadıyla bakılsa da bu falların, Kazan-Tatar Türklerinin özellikle kış gecelerinde ve Nardugan gibi geleneksel bayramlarında biraz da eğlenmek amaçlı oyun mahiyetinde olduğu görülmüştür.","PeriodicalId":426502,"journal":{"name":"Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi","volume":"13 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131894070","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"FOR THE HISTORY OF THE OF THE OCCUPIED GEORGIAN TSKHINVALI’S LITERARY AND CULTURAL LIFE (The end of the XIX century and the beginning of the XX century)","authors":"Aleksandre Mghebri̇shvi̇li̇","doi":"10.17498/kdeniz.1286092","DOIUrl":"https://doi.org/10.17498/kdeniz.1286092","url":null,"abstract":"Basishvili, son of Samson Antoni, was one of the interesting figures in the literary and literary arena of the 19th-20th centuries of the Tskhinvali region. He was born next to Tskhinvali, village in kurta. In the population census of 1860 village Eight Basishvili households are mentioned in Kurta (naturally, the records indicate that they are ethnic Georgians). The surname of Basishvili is mentioned in many historical documents of previous centuries. In particular, the book of “sitarkhani” issued by Levan Machabeli to Meladze is dated to the first half of the 18th century, in the list of witnesses of which Katsia Basishvili is mentioned, as well as from Parsa of 1714 and Levan Machabli is the witness of the purchase book of Alkhaz Machabeli and Beri Akhalkatsisshvili. Sekhnia Basishvili is mentioned next to Ivane Maisuradze, Giorgi Goginashvili, Beri Mamukashvili and others, in the same document, \"Sulkheli, Erpir Bassishvili\" and others are generally mentioned as witnesses. (see tabuashvili, 2013) In Kurta, the representatives of this family were referred to as \"Priests\". Anton Basishvili (priest), Manase Basishvili (priest) and Samson Basishvili (priest) were buried in the yard of the Church of the Mother of God of Kurta. This last one was the person to whom we would like to draw the reader's attention today.\u0000S. Basishvili had close, friendly relations with his contemporary writers and public figures. He was engaged in active creative and journalistic activities. In his own publications, he often wrote about the ongoing processes in his native village, agricultural works, lack of educational institutions, etc.\u0000In addition to his clerical and publicist work, Samson Basishvili was actively involved in the cultural life of the region. His name is repeatedly found in the archive materials of the Tskhinvali branch of the Society for Spreading Literacy among Georgians.","PeriodicalId":426502,"journal":{"name":"Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125342537","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"DIFFERENCES BETWEEN THE BRITISH AND FRENCH INVASIONS ON THE SOUTHERN FRONT, DEFENSIVE ACTIVITIES, AND THE PROPERTIES OF THE FRONT","authors":"Levent Ünal","doi":"10.17498/kdeniz.1304191","DOIUrl":"https://doi.org/10.17498/kdeniz.1304191","url":null,"abstract":"İstiklal Harbi’nde Güney Cephesinde önce Mondros Mütarekesi öne sürülerek İngiliz ve Fransız kuvvetlerinin işgalleri yaşandı. Buna tepki olarak Sivas Kongresi sonrası bölgede Kuvayımilliye teşkilleri oluşturulmaya başlandı. Bu dönemde İngilizler, kendi işgal ettikleri yerleri Fransızlara devrederek çekildiler ve işgal bölgelerinde direniş başladı. Halkın mücadelesi sonucu Fransız kuvvetleri önce Maraş’ı, akabinde Urfa’yı terk ederek çekildiler. Fransızlar hem Güney Anadolu’da hem Suriye’de zor duruma düşünce geçici ateşkes talep ettiler ve bu dönemde Suriye’de büyük oranda kontrolü sağladılar. Geçici ateşkes sonrası Suriye’den takviye ettiği kuvvetlerle Antep ve Adana bölgesinde işgal faaliyetlerine ağırlık veren Fransızlar kısmi başarılar elde etseler de bölgede tutunamayacaklarını anladılar, bunun sonucunda Sakarya Zaferi sonrası TBMM Hükümeti ile Ankara İtilafnamesi’ni imzalayarak bölgeden çekildiler. \u0000Güney Cephesi, Doğu ve Batı cephelerinden çeşitli yönlerden farklılık gösterdi. Bu farklılıklar; düşman kuvvetlerinin niteliği, işgalci güçlerin değişmesi, harekât alanının bütünlüğü, harekât nevilerindeki değişiklik, Kuvayımilliye’nin yapısı ve özellikleri ile Ermenilerin kullanılması yönlerinden oldu.\u0000Güney Cephesi’nde savunma faaliyetleri ve mücadele, cephenin değişik kesimlerinde birbirinden farklı mahiyette yürütüldü. Maraş ve Urfa’da çatışmalar yoğunlukla meskûn mahal muharebesi şeklinde gerçekleşirken, Adana bölgesinde gayri nizami harp uygulamaları ağırlıktaydı. Antep’te ise hem meskûn mahal muharebesi hem de kuşatmayı yarma harekâtı şeklinde icra edildi. Maraş’taki meskûn mahal muharebeleri şehir merkezinde başlarken, Urfa’da şehir merkezi dışından şehir merkezine doğru gelişti. Urfa’daki direnişte aşiretlerin büyük çoğunluğunun direnişe desteği dikkat çekiciydi. Antep Cephesi, Fransız kuvvetleri tarafından çepeçevre kuşatılan bir kentin, kendinden çok üstün düşmana karşı halk tarafından 10 ay süreyle başarıyla savunulmasıyla öne çıktı. Güney Cephesi’nin bir diğer önemli özelliği, Millî Mücadele’nin ilk kurşunun bu cephede atılması ve ilk zaferlerin bu cephede kazanılmasından kaynaklanmaktadır. \u0000Aslında Güney Cephesi, büyük güçler tarafından işgal edilen ve silahlı kuvvetlerden yoksun işgalcilerle kendi başlarına mücadele etmek zorunda kalan milletler için örnek bir cephedir. Cephede yaşananlardan çıkarılacak çok dersler vardır. Bu cephe ile ilgili araştırmaları sürdürmek ve yürütülen mücadelenin anısını canlı tutmak, canları pahasına orada kahramanca direnen atalarımıza da bir vefa borcudur. \u0000Bu makalenin amacı, Güney Cephesinde İngiliz ve Fransız işgalleri arasındaki farklılıkları ve bu cepheyi diğer cephelerden ayıran özellikleri açıklamak, cephede mücadelenin başından sonuna değin olan gelişmeleri bütüncül bir yaklaşımla ele alarak resmin tamamını göstermeye çalışmaktır. Çalışma için literatür taraması metodu ve nitel araştırma modeli kullanılmıştır","PeriodicalId":426502,"journal":{"name":"Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi","volume":"73 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115933953","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ORHAN PAMUK’UN “BENİM ADIM KIRMIZI” ROMANIN GÜRCÜCE ÇEVİRİSİNDEKİ AHLAKİ DEĞERLERİ YANSITAN SÖZCÜKSEL ÖĞELER","authors":"İlkiz ŞENEL UZUNKAYA","doi":"10.17498/kdeniz.1292113","DOIUrl":"https://doi.org/10.17498/kdeniz.1292113","url":null,"abstract":"Orhan Pamuk’un “Benim Adım Kırmızı” adlı romanı 1998’de Türkçe olarak yayımlanır. Bu eserle Pamuk, Fransa’da “Prix du Meilleurlivreétranger” (2002), İtalya’da “Grinzane Cavour” (2002) ve İrlanda'da “International Impac-Dublin” (2003) ödüllerini kazanır. “Benim Adım Kırmızı” adlı romanda yazar, Osmanlı ve İran nakkaşlarını, Batı dışındaki dünyanın görme ve resmetme biçimlerini bir aşk ve aile romanının entrikasıyla işler. \u0000Orhan Pamuk, “Nobel Edebiyat Ödülü”nü alan ilk Türk yazardır. Eserlerinin pek çok dile çevrilmesi dünya çapında da tanınmasına öncülük etmiştir. Gürcü diline çevrilmiş kitaplarıyla da Gürcü okurla buluşan yazar, çeviri sayesinde Gürcistan’da tanınan ve Gürcü okurları tarafından da beğeniyle takip edilen yazarlardandır. Orhan Pamuk’un “Benim Adım Kırmızı” eserini Gürcü diline kazandıran Lia Çlaidze’dir. \u0000Orhan Pamuk'un kitapları İngilizce, Almanca, İtalyanca ve Fransızca dahil olmak üzere yaklaşık 63 dile çevrildi. Pamuk, Gürcü diline çevrilmiş ve halen çevrilmekte olan kitapları ile modern Türk yazarları içinde ayrıca önemli bir yer tutar. Gürcü halkının severek okuması da yayınevleri için farklı bir önem arz eder.\u0000Çalışmaya konu olan Orhan Pamuk’un “Benim Adım Kırmızı” romanında geçen ahlaki değerleri ifade eden sözcüksel ögeler kaynak metinde (Benim Adım Kırmızı) geçen cümleler ile erek metinde (მე წითელი მქვია) geçen cümlelerle birlikte tablolar halinde verilecektir. Eserde geçen ahlaki değerleri ifade eden sözcüksel ögeler olumlu ve olumsuz olmak üzere iki başlık altında incelenecektir. Gürcüce-Türkçe sözlükten faydalanılarak, tespit edilen kelimeler ise kelime anlamları ile verilmiştir. Sözlükte bulunamayan kelimeler, Açıklamalı Gürcüce Sözlüğü’nün (განმარტებითი ლექსიკონი-ganmarṭebiti leksiǩoni) elektronik versiyonundan yararlanılarak verilmiştir.","PeriodicalId":426502,"journal":{"name":"Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi","volume":"87 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124956077","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"A STUDY ON EXPLORING PRESCHOOL TEACHER PRACTICES AND PREFERENCES IN USING EARLY LITERACY ACTIVITIES","authors":"Emine Eda Uluğ, Belkıs Tekmen","doi":"10.17498/kdeniz.1310035","DOIUrl":"https://doi.org/10.17498/kdeniz.1310035","url":null,"abstract":"This study aimed to review the roles and practices of preschool teachers regarding reading and writing skills in preschool education. A sample of 234 preschool teachers working in Ankara participated to this study. Through employing complementary mixed method design, both qualitative and quantitative data were collected by using a descriptive data collection instrument, semi-structured interviews and observation form. Research findings indicate that preschool teachers mostly conduct teacher centered activities focused on concept learning for literacy development at desk activities. The preschool teachers stated that they usually distribute books and other printed materials to children; to read poems, fairy tales, stories and picture books aloud, and to examine those to give information about their features such as the back and front covers, the beginning and the end of the book. Although misconceptions and different activities were observed, it was found that teacher preferences were generally made in the light of the materials and attitudes of the institutions they worked in.","PeriodicalId":426502,"journal":{"name":"Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125564133","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ARCHAEOBOTANICAL FINDS IN THE NEOLITHIC PERIOD IN ANATOLIAN GEOGRAPHY","authors":"Ece Eren, Hatice TOSYAGÜLÜ ÇELİK","doi":"10.17498/kdeniz.1299743","DOIUrl":"https://doi.org/10.17498/kdeniz.1299743","url":null,"abstract":"Anadolu, geniş bitki çeşitliliğine sahip bir coğrafya olup “Temel Bitkiler” olarak adlandırılan emmer buğdayı, einkorn buğdayı, arpa, mercimek, bezelye, nohut, burçak ve keten türlerinin yabani atalarının doğal yaşam alanıdır. İnsanoğlu yaklaşık 10 bin yıldır bu topraklarda tarım yapmaktadır ve bu süre boyunca insan ve bitki ilişkisi, çeşitli ve uzun bir zamana yayılan değişimlerden geçmiştir ve halen geçmektedir. Çevresel arkeolojinin alt disiplinlerinden biri olan arkeobotanik; arkeolojik yerleşimlerden çıkan bitki kalıntıları ışığında, insanın çevre üzerindeki etkilerini, çevrenin insanların yaşam pratiğini nasıl etkilediğini ve bitkilerin kültürel kullanımları hakkında fikir sahibi olmamıza imkân sağlar. Bu çalışma da, Anadolu’da gerçekleştirilen yaklaşık 90 neolitik dönem kazısından arkeobotanik çalışma gerçekleştirilmiş olan 22 tanesinin arkeobotani kazı sonuç raporları ve basılmış yayınları ele alınmıştır. Söz konusu 22 yerleşim içerisinden ise yalnızca 8 tanesinde kapsamlı bir araştırma gerçekleştirildiği görülmüştür. Neolitik Dönem yerleşimlerinde gerçekleştirilen ve genellikle yerleşim bazlı olan arkeobotanik çalışmaların oldukça yetersiz olduğu ve çalışması yapılan bazı yerleşimlerin ise yayınlarının yetersiz veya ulaşılabilir durumda olmadığı tespit edilmiştir. En yoğun yapılan arkeobotanik çalışmaların ise Anadolu Neolitiğinde çekirdek bölge olarak kabul edilen Güneydoğu Anadolu Bölgesi kazılarında yapıldığı tespit edilmiştir. Kısaca bu çalışmada, Anadolu coğrafyasında bulunan Neolitik Dönem yerleşimlerinden elde edilen mevcut arkeobotanik veriler derlenerek genel bir değerlendirme yapılmaya çalışılmış ve tarih öncesi literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır.","PeriodicalId":426502,"journal":{"name":"Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi","volume":"49 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116002004","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"KÜLTÜR TAŞIYICISI OLARAK ÂŞIKLARIN DİLİNDE MUTFAK KÜLTÜRÜ (DEVELİLİ ÂŞIK ALİ ÇATAK ÖRNEĞİ)","authors":"A. Somuncu","doi":"10.17498/kdeniz.1299405","DOIUrl":"https://doi.org/10.17498/kdeniz.1299405","url":null,"abstract":"Yemek yeme eylemi insan hayatı için vazgeçilmezdir. Hayatını idame ettirmek için sadece insan değil diğer canlılar da yeme eyleminde bulunur. İnsan hayatında ise bu eylemin bir de kültürel boyutu vardır. Bir noktadan sonra yemek, insanın damak zevki için bir ihtiyaç haline gelmekte ve etrafında bir kültür oluşturmaktadır. Aynı zamanda içinde bulunulan toplumun kültürü de söz konusu yiyeceklere / içeceklere yansımaktadır. İnsan yaşamındaki önemli günlerde ve geçiş dönemlerinde yemek ve mutfak kültürüne ait unsurlar her zaman yer almıştır. Mutfak kültürüne ait ögeler, konusunu insandan alan edebiyat ürünlerinde de yer almaktadır. “Türk Âşık Sanatı” dairesinde ürünler oluşturan âşık edebiyatı temsilcileri de eserlerinde mutfak kültürünü, yiyecek ve içecekleri konu edinmişlerdir. İlk örneklerine 14. yüzyılda rastlanan yemek konulu şiirlere cumhuriyet devri âşıklarında da sıkça rastlanılır. Daha çok yemek destanları olarak oluşturulan bu eserlerde yemeklerin kökeni, yapılışı, lezzeti gibi konulara değinilir ve çoğunlukla mizahî bir üslup sezilir. Bu çalışmada da Develili Âşık Ali Çatak’ın Pastırma, Mantı Destanı ve Yemekler Geçidi başlıklı üç şiiri esas alınarak ve başka şiirlerinden de bazı örnekler sunularak âşık edebiyatında mutfak kültürünün yansımaları incelenmiştir. Bu sırada yemek, yiyecek-içecek kültürü ve mutfak kültürü kavramları üzerinde de durulmuş bunların kültür dünyamız üzerindeki etkileri ve yeri tartışılmıştır. İnceleme sonucunda âşıkların kültür taşıyıcı rolleri bir kez daha dikkatlere sunulmuştur. Mutfak kültürüne ait ögelerin âşıklarca işlenmesi kültür aktarımına uygun bir örnek teşkil etmektedir.","PeriodicalId":426502,"journal":{"name":"Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126895029","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"THE PREDICTIVE ROLE OF FEAR ON PSYCHOLOGICAL RESILIENCE: BELIEF IN A JUST WORLD AND TOLERANCE FOR DISTRESS","authors":"Dilara Kazanci, Berna Akçi̇nar","doi":"10.17498/kdeniz.1280006","DOIUrl":"https://doi.org/10.17498/kdeniz.1280006","url":null,"abstract":"Bu araştırmada korkunun bireylerin psikolojik sağlamlıkları üzerindeki yordayıcı rolü ile adil dünya inancı ve sıkıntıya dayanma kapasitesi arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Korkuyu inceleyen araştırmalarda katılımcılara korkuya neden olan uyaranların genellikle laboratuvar ortamında sunulduğu görülmektedir. Günlük yaşantılarında gerçek bir tehditle karşı karşıya olan bireylerin yer aldığı araştırmalar sayıca azdır. Bu çalışmada Dünya Sağlık Örgütü tarafından birçok kişide yaygın korkuya neden olduğu açıklanan gerçek bir tehdit olan Covid Korkusu ele alınmıştır. Araştırmanın örneklemi yaşları 18 ile 66 arasında değişen 300 katılımcıdan (226 kadın, 74 erkek) oluşmaktadır. Araştırmada Covid 19 Korkusu Ölçeği, Sıkıntıya Dayanma Ölçeği ve Adil Dünya İnancı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilere göre bireylerin korku düzeyleri ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasında negatif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardır. Bireylerin korku düzeyi yükseldikçe psikolojik sağlamlık düzeyleri azalmaktadır. Bununla birlikte korku düzeyi psikolojik sağlamlık düzeyini yordamaktadır. Bireylerin sıkıntıya dayanma kapasiteleri ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki vardır. Bireylerin sıkıntıya dayanma kapasiteleri yükseldikçe psikolojik sağlamlık düzeyleri yükselmektedir ve sıkıntıya dayanma kapasitesi psikolojik sağlamlık düzeyini yordamaktadır. Genel adil dünya inancı ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişki beklenenin aksine negatif yönlü olmuştur. Bu bulgunun pandeminin kaotik yapısı ve bu dönemde şahit olunanlar sonucunda adil dünya inancına sahip bireylerin yaşamış oldukları olası bilişsel çelişki ile ilişkili olduğu düşünülmüştür. Bu konuda daha fazla araştırma yapılması önerilmiştir. Bireylerin psikolojik sağlamlık seviyelerinin cinsiyet ve medeni durumlarına göre farklılaştığı gözlemlenmiştir. Erkeklerin psikolojik sağlamlık düzeyleri kadınlara göre daha yüksektir. Evli katılımcıların psikolojik sağlamlık düzeyleri evli olmayanlara göre daha yüksektir. Araştırma sonuçları ilgili literatür kapsamında tartışılmıştır.","PeriodicalId":426502,"journal":{"name":"Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130298862","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ИСТОРИЯ И ТЕХНОЛОГИЯ ИСКУССТВЕННОГО ИНТЕЛЛЕКТА В КОНТЕКСТЕ МЕДИА И КОММУНИКАЦИЙ: ЦИФРОВАЯ ТРАНСФОРМАЦИЯ С CHATGPT И DEEPFAKE","authors":"Ali Murat Kirik, Vahdet Özkoçak","doi":"10.17498/kdeniz.1308471","DOIUrl":"https://doi.org/10.17498/kdeniz.1308471","url":null,"abstract":"Gelişen medya ve iletişim teknolojilerine yapay zekânın entegre olmasıyla birlikte gerek Türkiye’de, gerekse de dünyada dijital dönüşüm daha net bir şekilde yaşanmaya başlamıştır. Yapay zekâ tarihsel süreç boyunca ciddi bir değişim sürecine girmiş ve insanlığı derinden etkileyebilecek potansiyele ulaşmıştır. Dolayısıyla bu çalışma, medya ve iletişim alanında yapay zekâ teknolojisinin kullanım pratiklerinin ne olacağını tespit etmeyi amaçlamaktadır. ChatGPT sohbet robotu ve deepfake teknolojisi gibi örnekler üzerinden yapay zekânın medya sektöründeki dönüşümü irdelenecektir. Zira bu dönüşüm, iletişim süreçlerini etkilemekle birlikte, aynı zamanda güvenilirlik ve etik sorunlarını da beraberinde getirmektedir.\u0000\u0000ChatGPT, doğal dil işleme yeteneklerine sahip bir sohbet robotu olarak, çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Özellikle müşteri hizmetleri, içerik oluşturma ve iletişim süreçlerinde ChatGPT'nin kullanımı hızla artmaktadır. Yapay zekânın gelişimiyle birlikte, ChatGPT'nin insan benzeri performans sergileme yeteneği iyileşmiş ve kullanım alanları genişlemiştir. Bununla birlikte, ChatGPT'nin doğru ve güvenilir bilgi sağlama konusundaki sınırlamaları ve yanıltma riskleri de göz ardı edilmemelidir. ChatGPT’nin gerek sosyal medyada gerekse de habercilikte etkilerinin olacağını söyleyebilmek mümkündür. Öte yandan, deepfake teknolojisi, gerçekçi sahte görüntüler oluşturarak medya manipülasyonu potansiyeline sahiptir. Bu teknoloji, fotoğraf ve videolarda yüz değiştirme veya ses dublajı gibi manipülasyonları mümkün kılarak güvenilirlik sorunlarını beraberinde getirir. Deepfake, medya sektöründe güvenilirlik, sahtecilik tespiti ve önleme konularında ciddi endişelere yol açmaktadır.\u0000\u0000Sonuç olarak, yapay zekâ teknolojileri, medya ve iletişim alanında önemli bir dönüşüm yaratmaktadır. ChatGPT gibi sohbet robotları, iletişim süreçlerini geliştirerek müşteri deneyimini artırma potansiyeline sahiptir. Ancak, doğru ve güvenilir bilgi sağlama konusundaki sınırlamaları göz önünde bulundurulmalıdır. Deepfake teknolojisi ise medya manipülasyonu ve sahtecilik risklerini beraberinde getirmektedir. Bu nedenle, etik kullanım, güvenilirlik sağlama ve manipülasyonun tespit edilmesi için gelişmiş önlemler alınması büyük önem taşımaktadır.","PeriodicalId":426502,"journal":{"name":"Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi","volume":"32 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128956472","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}