{"title":"SPOŁECZNA KRUCJATA MIŁOŚCI FORMUŁUJĄCA CZŁOWIEKA, RODZINĘ I NARÓD W MYŚLI KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO","authors":"Monika Bujewska","doi":"10.12775/splp.2022.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2022.002","url":null,"abstract":"Społeczna Krucjata Miłości formułuje człowieka, rodzinę i naród. Kardynał Stefan Wyszyński zabiegał o ład i porządek narodu. Uważał, że wszystko w dużej mierze zależne jest od budowania podstaw w rodzinie. Połączenie rodziny i narodu przyczynia się do wzrostu wiary oraz do budowania tożsamości i prawidłowości w rodzinie. W ujęciu Prymasa naród jest rodziną rodzin, o którą trzeba dbać. W personalizm człowieka wpisuje się wartość pracy, która podnosi sprawność fizyczną oraz intelektualną, a także pozytywnie wpływa na rozwój osobowy człowieka. Przeżywane doświadczenia w pracy dają mądrość życiową, która wzywa do cnoty nieskwapliwości. Sumienność, pilność oraz cichość – na te cechy szczególnie zwracał uwagę myśliciel. Zadaniem człowieka jest nieustanne dążenie do przezwyciężania siebie i swoich słabości. Należy na nowo odkryć swoją ludzką tożsamość i zastanowić się nad programem godnego człowieka.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130614713","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"IKONOGRAFICZNA KONCEPCJA PRZESTRZENI CHRZCIELNEJ W SZTUCE WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKIEJ. STUDIUM W PERSPEKTYWIE DOMUS ECCLESIAE W DURA-EUROPOS, SYRIA","authors":"Mariusz Szajda","doi":"10.12775/splp.2022.023","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2022.023","url":null,"abstract":"Odkryty w 1920 roku na terenie Syrii, w Dura-Europos, wczesnochrześcijański kościół jest obecnie najstarszym odnalezionym miejscem spotkań wspólnoty wyznawców Chrystusa. Poddając badaniom odkrycia archeologiczne prowadzone w tym miejscu, w znacznym stopniu przez naukowców z Yale Uniweristy, odnaleźć można bogactwo kulturowe chrześcijan w pierwszej połowie III wieku. Analiza częściowo zachowanych fresków, wypełniających przestrzeń baptysterium w Dura-Europos, staje się świadectwem wiary i elementem charakterystyki nie tylko sztuki wczesnochrześcijańskiej, ale nadto bogactwa duchowości pierwszych wyznawców Chrystusa. Wyraźnie wyodrębnione w domus ecclesiae pomieszczenia przeznaczone na spotkania wspólnoty, nauczania katechumenów oraz baptysterium, wskazują na istotny w tym okresie proces kształtowania się sfery kultycznej i katechetycznej. Analiza ikonografii odkrytej w baptysterium, umożliwia poznanie fundamentu teologicznego i filozoficznego, jaki znajdował się u podstaw rozumienia sakramentu chrztu w najwcześniejszym okresie formowania się liturgii Kościoła wczesnochrześcijańskiego.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128986421","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"EKUMENIZM W POSTMODERNISTYCZNYM ŚWIECIE: W POSZUKIWANIU WŁAŚCIWEJ DROGI","authors":"Łukasz Mudrak","doi":"10.12775/splp.2022.017","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2022.017","url":null,"abstract":"Ekumeniczne dążenie do tego, „aby wszyscy stanowili jedno” wydaje się być nadzwyczaj trudne w dobie postmodernistycznego pluralizmu. Czy jednak różnorodność musi ze swej natury negować ideał jedności tak fundamentalny dla zachowania tożsamości Kościoła? Co powinno charakteryzować ruch ekumeniczny XXI wieku? Jak oceniać konflikty towarzyszące wspólnemu dążeniu do prawdy? Niniejszy artykuł stanowi próbę odpowiedzi na te pytania „na sposób ekumeniczny”, poprzez zestawienie ze sobą wizji ekumenizmu prezentowanych przez dwóch współczesnych teologów niemieckojęzycznych – ewangelickiego teologa Michaela Welkera oraz o. Raymunda Schwagera SJ. Artykuł argumentuje, że Kościół w swojej istocie odpowiada pluralizmowi współczesnego świata, podkreślając jednocześnie nieuniknioność konfliktów i odrzucając negatywną ocenę ich natury.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"22 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131455124","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"PATRZĄC DIABŁU W OCZY: TOTALITARYZM I HUMANITARNO-PERSONALISTYCZNA KONCEPCJA ŻYCIA SPOŁECZNO-POLITYCZNEGO KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO","authors":"Ryszard Ficek","doi":"10.12775/splp.2022.006","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2022.006","url":null,"abstract":"The key aim of this article is to expose the specificity of the theory of totalitarianism in the context of Cardinal Wyszyński’s humanitarian-personalist concept of socio-political life. Hence, it provides a unique insight into the nature of totalitarian systems, both German Nazi Hitlerism and Communism. Analyses were performed to reinterpret the above systems from the perspective of Christian personalist praxeology, taking into account the fundamental assumptions of the absolutely anti-human and anti-Christian paradigm that not only defined but also legitimized and even authenticated the most terrible and degenerated forms of totalitarian systems of the 20th century. Therefore, it is crucial, especially today, when emerging tendencies often trivialize the criminal nature of that systems and even treat the “totalitarian model” – particularly in the context of Communism – as a “specific historical phenomenon” aimed at resolving many complicated socio-political, cultural, and economic issues.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"95 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127156474","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"SPIRIT-UAL WORD-FOR-WORDNESS: THE RELATIONSHIP BETWEEN PNEUMATOLOGY AND CHRISTOLOGY IN THE LIGHT OF JOSEPH RATZINGER’S / BENEDICT XVI’S THEOLOGY AND TEACHING","authors":"Jerzy Szymik","doi":"10.12775/splp.2022.025","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2022.025","url":null,"abstract":"Joseph Ratzinger / Benedict XVI proposes a pneumatology derived from the Trinitarian dogma, strictly linked with Christology and having anthropological, ecclesiological, and pastoral consequences (in the domain of spirituality). All theological subdisciplines remain orthodox and lead to the truth only when interlinked, but pneumatology has a particularly “linking” quality because it concerns the One who is, essentially, communion and unity. The intra-Trinitarian “position” of the Holy Spirit explains the structure of the entire reality (including the human, personal reality, together with faith): what is spiritual makes existence more consistent and unites rather than dualizes or divides it. It unifies by creating a relationship (communion) rather than by negating identity (the earthly, physical, and historical specificity), as some heresies or ideologies would have it. Just like the Spirit always acts in communion with the Incarnate Word, Christian spirituality is always set in the historical form of the Church, and charism is always given within institutional structures. Being close to Christ and humility before the humble God is the source of true spirituality.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122011389","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"POWODY WĘDRÓWEK DUCHOWIEŃSTWA W ŚWIETLE POSTANOWIEŃ PÓŹNOANTYCZNYCH ZGROMADZEŃ BISKUPICH (IV, V WIEK)","authors":"Maciej Wojcieszak","doi":"10.12775/splp.2022.026","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2022.026","url":null,"abstract":"W artykule zajęliśmy się przyczynami wędrówek późnoantycznego duchowieństwa (IV, V w.), które pojawiały się w kościelnych tekstach normatywnych ustalanych na zgromadzeniach biskupich Cesarstwa Rzymskiego. Poruszyliśmy kwestie powodów wędrówek osób duchownych podzielone na te zgodne z prawem kanonicznym i wszelkie inne wynikające z powodów czy to ambicjonalnych, prestiżowych, niezgadzania się na ekskomuniki, czy to różnych skandali. Kanony ustalane przez synody i sobory były naszym głównym źródłem. Kolekcja tekstów normatywnych jest bogata i można na jej podstawie odtwarzać fragmenty obrazu dyscypliny duchowieństwa (i wielu problemów nękających ówczesnych chrześcijan) w interesującej nas epoce. Temat wędrówek potrzebuje dalszych badań, zwłaszcza w analizie innych późnoantycznych źródeł.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"146 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116525068","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"TEOLOGIA ZWIERZĄT JAKO NOWA (SUB)DYSCYPLINA","authors":"K. Małek","doi":"10.12775/splp.2022.016","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2022.016","url":null,"abstract":"W artykule zaprezentowana została teologia zwierząt jako nowe pole badawcze w polskiej teologii. Celem artykułu jest wskazanie zakresu prowadzonych badań oraz dalszych możliwości rozwoju. W pierwszej części badacz przedstawił recepcję Teologii zwierząt Andrew Linzeya w polskiej literaturze naukowej. Druga część zawiera próbę usystematyzowania nazwy i obszaru badań. Wskazane zostały zaproponowane definicje, w tym autorska. W trzeciej części zaprezentowane zostało zestawienie z ekoteologią oraz wskazane zostały elementy wspólne oraz typowe dla każdej z (sub)dyscyplin. W zakończeniu wskazano braki na tym polu badawczym oraz możliwości dalszego rozwoju.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"56 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131529215","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"RYWALIZACJA I PYTANIE O ROZEZNAWANIE DUCHÓW: PNEUMATOLOGICZNY PRZYCZYNEK DO ZAKREŚLENIA EKUMENICZNYCH HORYZONTÓW","authors":"Łukasz Mudrak","doi":"10.12775/splp.2021.011","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2021.011","url":null,"abstract":"Trudno wyobrazić sobie dzisiejsze chrześcijaństwo bez ruchu ekumenicznego. Jednak dążenie do jedności, które dla wielu entuzjastów ekumenizmu stało się życiowym powołaniem, jawi się dla innych jako utopia religijnych romantyków. Celem niniejszego artykułu jest pneumatologiczna interpretacja historycznego wydarzenia Reformacji. Przy wykorzystaniu teorii mimetycznej Girarda prowadzona jest analiza historycznych źródeł podziału wewnątrzkościelnego. Wyniki analizy stanowią materiał do oceny sił duchowych towarzyszących początkom Reformacji. Na tym tle oceniane są niektóre zmiany w najnowszej historii Kościoła i świata. Artykuł argumentuje, że siłą napędową Reformacji nie były w pierwszym rzędzie problemy doktrynalne, a resentyment i uprzedzenia, interpretując konkretne wydarzenia historyczne jako działanie Ducha Świętego w czasie.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"39 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126775603","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"HANDEL I JEGO ROLA CYWILIZACYJNA W UJĘCIU JÓZEFA SUPIŃSKIEGO","authors":"P. Koprowski","doi":"10.12775/splp.2021.008","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2021.008","url":null,"abstract":"Józef Supiński (1804–1893), polski naukowiec, ekonomista, filozof, socjolog, w obrębie stworzonej w drugiej połowie XIX wieku teorii społeczno-ekonomicznej, uwypuklił kwestie związane z handlem, postrzeganym w kontekście cywilizacyjnym. W artykule przybliżono ich istotę i specyfikę. Supiński podkreślał cywilizacyjną rolę handlu, jego korzystny wpływ na wzrost wielkości produkcji i kapitału społecznego. Handel, będąc w pełni ludzkim tworem, humanizuje relacje społeczne, ogranicza różne formy przemocy, umożliwia pokojowe współistnienie. Jest także spoiwem łączącym jednostki w strukturę społeczeństwa.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"52 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131954131","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"KASZUBSKIE PIELGRZYMOWANIE W XX WIEKU","authors":"J. Perszon","doi":"10.12775/splp.2021.013","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2021.013","url":null,"abstract":"Ruch pielgrzymkowy Kaszubów wpisuje się w kondycję człowieka, który znajduje się „w drodze”. Specyfika ruchu pielgrzymowania związana jest z istnieniem miejsc, gdzie znajdowały się cudowne wizerunki Matki Bożej. Zmiany społeczne, a także postęp technologiczny sprawił, iż zmienił się sposób pielgrzymowania, natomiast w zasięgu pielgrzymów zaistniały nowe miejsca. Postępująca współcześnie laicyzacja sprawia, iż zmniejsza się nasilenie ruchu pielgrzymkowego. Ogromną nadzieją jest jednak pobożność ludowa małych ojczyzn, sprawiająca, iż miejsca takie jak Sianowo, Swarzewo i Piaseczno są nadal licznie odwiedzane w czasie odpustów. Pielgrzymowanie jest kluczem do zrozumienia w ogóle polskiej religijności.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"48 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124803949","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}