{"title":"KARŞILAŞTIRMALI EROZYON TAHMİN MODELLERİNE GÖRE AKARSU SEDİMANTASYON MİKTARININ BELİRLENMESİNE BİR ÖRNEK: NAİP BARAJI HAVZASI (TEKİRDAĞ)","authors":"Emre Özşahi̇n","doi":"10.46453/jader.1203890","DOIUrl":"https://doi.org/10.46453/jader.1203890","url":null,"abstract":"Barajlar, çok çeşitli faydaları olan mühendislik yapılarıdır. Bu yapıların uzun süre hizmet vermesi ekonomik ömürlerinin uzun olmasıyla ilişkilidir. Barajların ekonomik ömrünün uzunluğu, baraj rezervuarlarının siltasyonla dolması için geçen sürenin artmasına bağlıdır. Bunun için akarsu sedimantasyon miktarı, sediment verimi ve toprak erozyonu gibi rezervuar ömrünün belirlenmesinde kullanılan parametreler tahmin edilmeye çalışılmaktadır. Son zamanlarda yerbilimcilerin tarafından CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) tabanlı uygulanan bazı yöntemlerle bu parametreler başarılı bir şekilde belirlenebilmektedir. Bu çalışmada CBS tekniklerine dayalı bir şekilde evrensel toprak kaybı denkleminin (USLE) revize (RUSLE) ve modifiye (MUSLE) versiyonları kullanılarak Naip barajı havzasında akarsu sedimantasyon miktarının tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Böylece her iki erozyon modeline ait sonuçlara göre baraj havzasının toprak erozyon haritaları üretilmiş ve ortalama yıllık toprak kaybı miktarı hesaplanmıştır. Çalışma alanı Tekirdağ şehrinin içme suyunun karşılandığı bir baraj havzası olması bakımından incelemeye değer bulunmuştur. Dolayısıyla hem Naip barajının dolma süresi konusunda çıkarımlarda bulunulmuş hem de sürdürülebilir havza ve baraj yönetimi bakımından önemli veriler sunulmuştur. Toprak kaybının hesaplanmasında ve erozyon risk haritalarının oluşturulmasında çalışma verilerine göre yeniden düzenlenen ArcGIS Soil Erosion Tool kullanılmıştır. Çalışma sonucunda baraj havzasında 0.31 t haˉ¹ yˉ¹ (RUSLE) ve 0.36 t haˉ¹ yˉ¹ (MUSLE) miktarları arasında ortalama yıllık toprak kaybının yaşandığı belirlenmiştir. Bu sonuçlar batimetrik verilerle kontrol edilmiş ve RUSLE model sonucunun daha isabetli olduğu saptanmıştır. Dolayısıyla barajın yapımından beri (2015-2021) toplam taşınan sediment miktarının 6445.62 ton olduğu anlaşılmıştır. Buna göre toplam rezervuar hacmi, %11.95 oranında dolmuştur. Çok hafif erozyon riskinin görüldüğü sahada, yanlış arazi kullanımının izlendiği eğimli yamaçlarda erozyonun daha şiddetli bir şekilde etkili olduğu anlaşılmıştır. Bu çalışma evrensel toprak kaybı denkleminin (USLE) revize (RUSLE) ve modifiye (MUSLE) versiyonlarının akarsu sedimantasyon miktarının ve baraj rezervuarlarındaki depolanma süreçlerinin belirlenmesinde pratik bir şekilde kullanılabileceği göstermiştir. Ayrıca çalışma sonuçları baraj rezervuarının sedimantasyon yönetimi, barajın sürdürülebilirliği ve rezervuar ömrünün uzatılması için karar vericiler tarafından yardımcı ve yönlendirici bilgi şeklinde kullanılabilir.","PeriodicalId":414861,"journal":{"name":"Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi","volume":"8 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115589935","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
U. Doğan, Serdar Yeşilyurt, Gönül Mutlu, A. Koçyi̇ği̇t
{"title":"Base-level poljes in the Sivas gypsum karst, Türkiye","authors":"U. Doğan, Serdar Yeşilyurt, Gönül Mutlu, A. Koçyi̇ği̇t","doi":"10.46453/jader.1125343","DOIUrl":"https://doi.org/10.46453/jader.1125343","url":null,"abstract":"The Sivas Basin, Central Anatolia, includes one of the most outstanding gypsum karst terrains in the world, covering an area of 2140 km2. The karst landscapes are developed on late Eocene gypsum deposits. The fact that the polje shapes that are commonly seen in the limestone karst terrain also seen in the Sivas gypsum karst area further increases the importance of this area in terms of geomorphology. This study is focused on the explanation of the morphometric properties and formation mechanism of poljes around the Kızılırmak River in the Sivas gypsum karst area. The geomorphological evolution of the Sivas gypsum karst area was controlled by the Kızılırmak River drainage system formed in the Early Pliocene. Polygonal doline karst is common on the High Karst Plateau (or erosional-denudational surface) formed during this evolution process, while subsidence dolines, hanging valleys, and poljes are common on the Low Karst Plateau. A total of 14 poljes, most of which are drained underground, and a corrosion plain were identified around the Kızılırmak River in the Low Karst Plateau. The boundaries of some of the poljes, the area of the largest of which is 6.3 km2, and hence their strike is controlled by faults. These poljes are base-level poljes, which bases are approximately at the river level and developed in the water table fluctuation zone. In addition to the structural lines in the formation of the poljes, the beginning of a blind valley-like karstification process, especially in the lower parts of the hanging valleys, mostly as a result of the collapse doline formation (showing the estevalle feature), changes in the water table level in the epiphreatic zone, and in addition to the precipitation, the aggressive river floodwaters that invaded the polje floor were effective. Due to the rapid dissolution of gypsum, the development of polje must have been affected by the incision and deposition periods of the river. The Tödürge Lake depression most probably has been shaped by collapse dolines.","PeriodicalId":414861,"journal":{"name":"Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi","volume":"20 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129959420","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Flood Risk Analysis of Çankırı Central District on the Basis of Geographic Information Systems","authors":"Neşe Duman, Mustafa Recep İrcan","doi":"10.46453/jader.1165963","DOIUrl":"https://doi.org/10.46453/jader.1165963","url":null,"abstract":"Yeryüzünde beşerî kaynaklı etkilerin artmasıyla sel ve taşkın gibi doğa olayıları, afet boyutuna ulaşarak çok sayıda can ve mal kayıplarının yaşanmasına neden olmaktadır. Bu durum özellikle insan kaynaklı iklim değişikliği süreciyle yaşanan/yaşanacak afetlerin boyutunu da arttıracaktır. Bu çalışmada Çankırı merkez ilçesinde taşkın riskinin yüksek olduğu alanların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç dahilinde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi kullanılarak matris değerleri hesaplanan coğrafi kriterler, ArcGIS yazılımında Weighted Sum (Ağırlıklı Toplam) yöntemiyle analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, haritalar, uydu görüntüleri ve arazi fotoğrafları yardımıyla açıklanarak tartışılıp yorumlanmıştır. Bulgulara göre, Çankırı merkez ilçesindeki akarsuya yakın düzlüklerden %1,8 (25,9 km²)’inin çok yüksek; %16,6 (239,3 km²)’sının ise yüksek taşkın riski taşıdığı görülmektedir. Özellikle taşkın riskinin yoğun olduğu alanlardan birinin Çankırı ilçe merkezi olduğu tespit edilmiştir. Başta Çankırı ilçe merkezi olmak üzere akarsu yatak kapasitesinin bozulması, çekik yatağı seviyesinde planlamalar yapılması gibi nedenler ile gelişen meteorolojik ve hidrolojik etkenler sonucunda, akarsuyun çekik yatağından çıkarak taşkın yatağında çok sayıda can ve mal kaybına neden olacağı düşünülmektedir. Araştırma sahasında taşkın riskinin yüksek olduğu alanlara yerleşmelerin kurulması, ani ve yüksek yağışlarla yaşanan durumu bir doğa olayı olmaktan çıkararak afet boyutuna dönüşmesine neden olacaktır.","PeriodicalId":414861,"journal":{"name":"Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi","volume":"20 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125523079","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Erosion Risk Analysis in Çıldır Lake Basin (Türkiye)","authors":"Dilek Aykir, Murat Fiçici","doi":"10.46453/jader.1144699","DOIUrl":"https://doi.org/10.46453/jader.1144699","url":null,"abstract":"The Çıldır Lake Basin, which is the subject of this study, is located in the Erzurum - Kars Subregion of the Eastern Anatolia Region in the northeastern of Turkey. The aim of this study is to determine the erosion risk and its distribution and to determine the annual total soil loss in the Çıldır Lake Basin. In order to determine the erosion risk in the field, the Revised Universal Soil Loss Equation (RUSLE), which is a method frequently used in erosion studies today, has been preferred. 1/25.000 scale topography sheets were used as base data ın the study. Land use and precipitation data of the field and soil samples taken from different points of the basin are other data sets used. As a result of the maps produced within the scope of the study and the analyzes made, the erosion risk classes of the field and the annual total amount of soil loss were calculated. As a result of the analysis, six different erosion risk classes were determined. It has been determined that a large part of the field (82.75%) falls within the very light and light erosion risk classes. It has been determined that the remaining part of the field is in the moderate and very high erosion risk classes. The annual total soil loss in the basin was calculated as 430,140 tons. According to the results obtained from the study, the risk of erosion in the field is not very high. In order for the current situation to continue in this way, it is necessary to take measures against land degradation. If the necessary precautions are not taken, the risk of erosion may increase. As a result, the people of the region may suffer economic losses.","PeriodicalId":414861,"journal":{"name":"Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi","volume":"59 45","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134529269","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bozburun Dağı (Antalya) Buzullaşma Alanlarının Jeomorfolojik Açıdan Değerlendirilmesi","authors":"Ergin Canpolat","doi":"10.46453/jader.1098786","DOIUrl":"https://doi.org/10.46453/jader.1098786","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":414861,"journal":{"name":"Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi","volume":"22 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125132870","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kalkanlı Dağlarında Kar Yaması Erozyonu İle Oluşan Nivasyon Oyukları","authors":"Hüseyin Turoğlu","doi":"10.46453/jader.1084239","DOIUrl":"https://doi.org/10.46453/jader.1084239","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":414861,"journal":{"name":"Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi","volume":"10 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-04-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127102992","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Türkiye'de Yeni Bir Çözünme Dolini Sahası: Çankırı Jips Platosu","authors":"Murat Ataol, M. Şimşek","doi":"10.46453/jader.1070171","DOIUrl":"https://doi.org/10.46453/jader.1070171","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":414861,"journal":{"name":"Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi","volume":"200 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-03-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122349245","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Jeomorfolojik Özelliklerin Tunceli Şehrinin Gelişimine Etkileri","authors":"Fatma Esen","doi":"10.46453/jader.948540","DOIUrl":"https://doi.org/10.46453/jader.948540","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":414861,"journal":{"name":"Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi","volume":"24 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127736462","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
求助内容：
应助结果提醒方式：
京公网安备 11010802042870号
