Zivot UmjetnostiPub Date : 2021-12-01DOI: 10.31664/zu.2021.109.07
Dijana Metlić, Ivana Kronja
{"title":"Umetnik iz senke: Delatnost Vojina Voje Mitrovića u istoriji fotografije","authors":"Dijana Metlić, Ivana Kronja","doi":"10.31664/zu.2021.109.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.109.07","url":null,"abstract":"Značaj Vojina Voje Mitrovića (1937., Foča) za istoriju fotografije otkriven je široj javnosti, između ostalog i zahvaljujući dokumentarnom filmu Umetnik iz senke autora Milorada Đokića i Jakova Kronje, snimanom između Beograda i Pariza od 2010. do 2012. godine. Majstor crno-bele fotografije i foto-laborant, Voja Mitrović, ostao je u drugom planu istorije fotografskog medijuma upravo zbog činjenice da nikada nije ostvario sopstveni opus, ili bar ne onakav kakvim ga uvažavaju zvanični tokovi istorije vizuelnih umetnosti. Vezujući svoju delatnost za jednu od najuticajnijih svetskih foto-laboratorija, Picto, sa sedištem u Parizu, koju je 1950. osnovao jedan od pionira fotografije, emigrant iz Nemačke Pierre Gassmann, Mitrović je od 1964. do 1997. sarađivao sa priznatim svetskim fotografima i foto-žurnalistima među kojima se ističu članovi uticajnog udruženja MAGNUM, koji su svoje fotografije razvijali, retuširali i izrađivali u laboratoriji Picto, poput Henrija Cartier-Bressona, Sebastiãa Ribeira Salgada, Josefa Koudelke, Renéa Burria, itd. Ukoliko se fotografija shvati kao uramljivanje stvarnosti okvirom (frejmom), onda uokviravanje sa isticanjem tačno određenog dela zbivanja za Mitrovića predstavlja jedan od ključnih segmenata njegovog stvaralačkog čina. Izrađujući veliki broj fotografija Henrija Cartier- Bressona čije je kopije umetnik i lično potpisao, Mitrović je posredno učestvovao u stvaranju i jačanju aukcijskog tržišta autorskih fotografija, nastalog sedamdesetih i osamdesetih godina 20. veka u Sjedinjenim Američkim Državama. U ovom tekstu će se, s obzirom na Mitrovićevu praksu, razmatrati odnos zanata, tehnologije reprodukcije slike i umetničkog dela, razlike između analogne i digitalne fotografije, ali i istražiti složene veze koje se razvijaju između Mitrovićeve zanatske veštine i umetničke senzibilnosti koje mogu promeniti smisao i uticati na osnovno značenje finalne fotografije.","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69466134","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Zivot UmjetnostiPub Date : 2021-12-01DOI: 10.31664/zu.2021.109.05
Stella Fatović-Ferenčić
{"title":"O Očnoj klinici vizualno: Očna klinika Medicinskog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu slijedom sačuvane fotoarhive","authors":"Stella Fatović-Ferenčić","doi":"10.31664/zu.2021.109.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.109.05","url":null,"abstract":"U ovom radu prikazana je novoosnovana Očna klinika Medicinskog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu na temelju fotografske zbirke pohranjene u Odsjeku za povijest medicinskih znanosti HAZU. Zbirku je Odsjeku donirao povjesničar medicine i oftalmolog Vladimir Dugački. Zbirka se sastoji od fotoalbuma smeđih korica s ornamentima, dimenzija 22,5 × 15,5 cm, koji sadrži 12 monokromnih fotografija 13,5 × 8 cm Očne klinike te osam uvećanih fotografija formata 22,5 × 17 cm nalijepljenih na karton. Premda nisu datirane fotografije vjerojatno potječu iz razdoblja nakon otvorenja Klinike između 1923. i 1926. godine. Neki od fotografiranih prostora prepoznatljivi su i okom laika (predavaonica, knjižnica, operacijska dvorana), dok se u funkciju onih ispunjenih aparaturom, može proniknuti tek uz neophodno medicinsko znanje i poznavanje razvoja struke. Namjera naručitelja ovih fotografiranja predstojnika Klinike Alberta Botterija bila prikaz novoosnovane klinike, ne samo po prostoru u koji je smještena, aparaturi i instrumentima kojima je opremljena, već i po njezinoj specijalističkoj usmjerenosti i znanju koje se iz tog sustava generira. Ekspertizu Očne klinike definiraju specijalizacija i subspecijalizacija, usmjerenje spram određenog organa u skladu s razvojnim dosezima medicine toga doba. Klinika je novo i drugačije iskustvo prakse liječnika, fragmentiran fokus na dijelove organizma, umijeće njihovog sjedinjavanja u kliničkoj interpretaciji i artikulaciji, što se na simbolički način može iščitati iz fotografija. Svaka fotografija iz albuma klinike funkcionira za sebe, ali i kao dio narativne linije cjeline, potvrđujući sustav ove ustanove kao radilišta koje izrasta iz identiteta novoosnovanog Medicinskog fakulteta, njegove akademske i opće društvene uloge.Za razliku od drugih klinika, čije su rane fotografije uglavnom snimili amateri, vizualna reprezentacija Očne klinike prepuštena je profesionalcu, poznatom zagrebačkom fotoatelijeru Foto Tonka koji je vodila Antonija Kulčar. Botteri je nedvojbeno svoju, ujedno i prvu Očnu kliniku u regiji želio predstaviti javnosti kao ustanovu usmjerene i organizirane funkcionalnosti, specijalizacije i prepoznatljivosti, ali i kao ogledalo svoje kompetentnosti i vještine opremanja kako bi stala uz bok sličnim europskim ustanovama. U tom kontekstu sačuvane fotografije Očne klinike, koje su desetljećima ostale izvan društvenog pogleda, svojom ispražnjenošću od ljudi i tehnologiziranom hladnoćom čine svojevrstan antipod bujnom, razigranom životu koji uobičajeno proizlazi iz Tonkinog atelijera. Gotovo paradoksalno, taj vizualni ispis ustanove koja se bavi očima ostao je izvan očiju javnosti, premda su vjerojatno mnogi klijenti Tonkinog atelijera ondje katkada zatražili pomoć.","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69464586","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Zivot UmjetnostiPub Date : 2021-12-01DOI: 10.31664/zu.2021.109.09
Lana Lovrenčić
{"title":"LIEBER PERO. Poetska priča o jednom vremenu","authors":"Lana Lovrenčić","doi":"10.31664/zu.2021.109.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.109.09","url":null,"abstract":"U razdoblju od 1990. do 1997. godine Petar Dabac će snimati fotografije i slagati ih u albume naziva Lieber Pero, stvarajući fotografski dnevnik, po mnogočemu jedinstven na hrvatskoj fotografskoj i umjetničkoj sceni. Ovu seriju fotografija Dabac je kao umjetnički rad prvi puta izložio 1993. godine, a u narednim godinama, u nekoliko navrata, promišljao je, odnosno mijenjao načine njezine izložbene prezentacije. U ovom se radu razmatra nastanak fotografskog dnevnika, odnosno specifično umjetničko postupanje s foto-materijalom u cilju isticanja višeslojnosti njegova značenja. Također, razmatraju se bitna svojstva dnevnika kao umjetničke forme: njegova procesualnost te isprepletenost privatnoga i javnoga, onog što pripada historiji i onog što pripada osobnom sjećanju.","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48038466","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Zivot UmjetnostiPub Date : 2021-07-01DOI: 10.31664/zu.2021.108.02
Sandra Križić-Roban
{"title":"Prolongirana trauma: Domovinski rat i suvremena hrvatska fotografija","authors":"Sandra Križić-Roban","doi":"10.31664/zu.2021.108.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.108.02","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-07-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69462231","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Zivot UmjetnostiPub Date : 2021-07-01DOI: 10.31664/zu.2021.108.03
Željka Miklošević
{"title":"Muzejska medijacija umjetnosti u ,,bijeloj kocki”","authors":"Željka Miklošević","doi":"10.31664/zu.2021.108.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.108.03","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-07-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69462364","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Zivot UmjetnostiPub Date : 2021-07-01DOI: 10.31664/zu.2021.108.07
Petja Grafenauer
{"title":"Slovenska umjetnost i kulturna borba protiv janšističke politike 2020. Godine","authors":"Petja Grafenauer","doi":"10.31664/zu.2021.108.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.108.07","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-07-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69462711","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Zivot UmjetnostiPub Date : 2021-07-01DOI: 10.31664/zu.2021.108.09
Goran Sunajko
{"title":"S onu stranu slikarstva","authors":"Goran Sunajko","doi":"10.31664/zu.2021.108.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.108.09","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-07-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69462799","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}