Zivot Umjetnosti最新文献

{"title":"Uloga digitalnih 3D modela u kontekstu muzejskog izlaganja skulpture","authors":"Palmira Krleža","doi":"10.31664/zu.2022.110.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2022.110.08","url":null,"abstract":"U članku se raspravlja o tome kakve su razlike u doživljaju originalnih predmeta i njihovih 3D modela u muzejskom kontekstu, i to na primjerima skulpture kao specifično trodimenzionalne umjetničke forme. Započinje se općim pregledom zastupljenosti skulpture u hrvatskim muzejima i njezine popularnosti te se nastavlja pregledom prednosti i nedostataka izlaganja digitalizirane kulturne baštine u muzejima. Potom se originalne predmete i njihove 3D modele nastoji pozicionirati unutar odnosa original — kopija, i to kroz pojmove aure i autentičnosti. Cilj je rada pokazati da, iako 3D modeli jesu vrijedna pomoćna sredstva u prezentaciji muzejske baštine, doživljaj njih i originalnih predmeta nije isti te bi ih se u muzejskom kontekstu trebalo tretirati na zaseban način, kao zamjenske muzejske predmete.","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2022-07-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48924240","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Odvažna i dosljedna političko-ekonomska analiza povijesti umjetnosti","authors":"Goran Pavlić","doi":"10.31664/zu.2022.110.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2022.110.11","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2022-07-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69466429","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Žena sa puškom: Autoportret u lovačkom odijelu Naste Rojc u svetlu studija vizuelne kulture","authors":"Srdan Tunic","doi":"10.31664/zu.2022.110.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2022.110.04","url":null,"abstract":"Ikonična slika Naste Rojc Autoportret u lovačkom odijelu iz 1912. je više puta u poslednje dve decenije bila proglašavana za njen „životni manifesto“ od strane istraživača/ica. Autorke i autori su naglašavali njene performativne, rodno fluidne autoportrete, i povlačili veze između drugih isto tako retkih umetnica tog vremena koje su izražavale ne-heteronormativne identitete kroz umetnost. Prema mojim saznanjima, sem Leonide Kovač, niko od njih do sada nije primenio metode studija vizuelne kulture u analizi ove slike. Vizuelna kultura može da ponudi nove interpretacije i dopuni rodne i feminističke diskusije kroz razmatranje popularne slike lovaca tog vremena. Ova saznanja mogu samo da potvrde uverenje da je ova slika snažan i transgresivan umetnički statement u kontekstu hrvatske umetnosti i umetnosti jugoslovenskog prostora u celini početkom 20. veka.","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2022-07-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69466114","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Od olovke prirode do prirodne povijesti destrukcije","authors":"Leonida Kovač","doi":"10.31664/zu.2021.109.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.109.10","url":null,"abstract":"Članak istražuje odnos između kategorije fotografske slike i pojma „memorijski projekt” iscrtavajući pritom historijsku transverzalu koja povezuje prvu knjigu opremljenu fotografskim tablama The Pencil of Nature Williama Henryja Foxa Talbota, književni opus W. G. Sebalda i kapitalno djelo Abyja Warburga Bilderatlas Mnemosyne. Polazeći od Sebaldova iskaza prema kojemu sjećanje nije ništa drugo doli citiranje i tvrdnje Kaje Silverman da fotografska slika nije ni indeks ni reprezentacija nego analogija, detektiraju se analogije između diskursa Foxa Talbota i Sebalda, odnosno Warburga i Sebalda, i postavlja teza da su The Pencil of Nature i Bilderatlas Mnemosyne te nadasve život i djelo Waltera Benjamina upisani u Sebaldov književni opus kao citati bez navodnih znakova. Ta je teza argumentirana bilješkom iz Benjaminove kartoteke koja se odnosi na spoznajnu teoriju i koja glasi: „Ovaj rad mora maksimalno razviti umjetnost citiranja bez navodnih znakova” te zaključkom Giorgia Agambena da je najenigmatičniji pojam Benjaminove misli, pojam slike, Bild, pravi terminus technicus njegova poimanja povijesti. Susljedno tome, članak razmatra Sebaldovu aproprijaciju i operacionalizaciju Benjaminova pojma dijalektičke slike, kao i elaboraciju koncepta nekronološkog vremena kroz specifični digresivni i tangencijalni narativni postupak „pisanja slikama” koji se manifestira u umetanju reprodukcija fotografskih slika u tkivo književnog teksta i kroz virtuoznu izvedbu ekfrastičkih opisa u kojima se događaju rasprizorenja, odnosno artikulira nesvodiva razlika između povijesne istine i materijalne istine. Članak se usredotočuje na Sebaldovu internalizaciju Warburgova pojma migrirajućih motiva pri „pisanju slikama”. Nadalje, tekst argumentira tvrdnju da je Sebald maestralnom primjenom citiranja bez navodnih znakova ispisao vlastite teze o pojmu povijesti da bi ukazao na ishodišta genocidnih politika dvadesetog stoljeća u povijesti europskog kolonijalizma. Zaključno, u članku se tvrdi da su Sebaldove „prozne knjige neodređene vrste”, poput Warburgove „antropologije slika i ikonologije njihovih intervala”, inaugurirale ono što Georges Didi-Huberman naziva novim žanrom spoznaje.","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"103 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69466187","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Intermedijalnost fotografije i skulpture. Fotografija kao medij samoreprezentacije u kiparskom opusu Oscara Nemona","authors":"Daniel Zec","doi":"10.31664/zu.2021.109.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.109.08","url":null,"abstract":"U radu se razmatra povezanost fotografije i skulpture te posebno dokumentacijska, promotivna i produkcijska uloga fotografije u kiparskom stvaralaštvu Oscara Nemona. Postavlja se teza da je mjesto autoportretne skulpture u Nemonovu opusu zauzela fotografija: u fokusu su one fotografije koje nadilaze razinu popratne dokumentacije Nemonova kiparskog stvaralaštva i koje se mogu iščitavati i tumačiti na sasvim drugoj, konceptualnoj razini supstituta autoportreta u skulpturi. Fotografija se hipotetički razmatra kao medij samoreprezentacije u Nemonovu kiparskom opusu, odnosno kao alternativno sredstvo realizacije ideje umjetničkog djela — autoportretne skulpture.","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47015158","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Angažman minhenske tvrtke Franz Hanfstaengl u Strossmayerovoj galeriji 1920-ih godina","authors":"Ivana Gržina","doi":"10.31664/zu.2021.109.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.109.04","url":null,"abstract":"U tekstu se izlažu okolnosti i tijek angažmana ugledne minhenske tvrtke Franz Hanfstaengl na fotografiranju umjetnina u Strossmayerovoj galeriji 1920-ih godina. Uvidom u relevantne, dosad neobjavljene, arhivske dokumente rekonstruira se kronologija događanja i utvrđuju njihove uzročno-posljedične veze. Na temelju pak komparativne analize izvornoga fotografskog materijala, starih prodajnih kataloga ove njemačke tvrtke i drugih specijaliziranih fotografa, kao i starih muzejskih kataloga Galerije slika Muzeja likovnih umjetnosti u Budimpešti, produbljuju se spoznaje o ulozi pojedinih sudionika pothvata te se njihova motivacija i specifičan doprinos sagledavaju u kontekstu profesionalnih interesa odnosno poslovnih strategija. S obzirom na to da su u fokusu razmatranja dodirne točke onodobnih povijesnoumjetničkih i fotografskih praksi, tekst u jednakoj mjeri zahvaća metode i historiografiju spomenute discipline, kao i povijest fotografije.","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69464576","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Klub amatera fotografa, Društvo umjetnosti i počeci organiziranoga fotoamaterskog pokreta u Zagrebu i Hrvatskoj","authors":"Hrvoje Gržina","doi":"10.31664/zu.2021.109.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.109.03","url":null,"abstract":"U radu se—u kontekstu europske amaterske fotografije devetnaestoga stoljeća—progovara o okolnostima nastanka zagrebačkoga Kluba amatera fotografa i najranijem razdoblju njegova djelovanja (do 1898.). Posebna je pozornost pritom poklonjena preciznom utvrđivanju datuma osnutka kluba (4. rujna 1893.), za koji se dosad mislilo da je bio utemeljen godinu dana ranije. U nastavku je obrađena i organizacija kluba, njegova fotooprema i atelijeri, načini financiranja, odnos s Društvom umjetnosti te prvi organizirani nastupi na izložbama i najraniji članovi. Klub amatera fotografa u Zagrebu utemeljen je 4. rujna 1893. Ideja za njegovo osnivanje potekla je od skupine entuzijasta, mahom članova Društva umjetnosti, na sastanku održanomu na Josipovcu krajem kolovoza 1893., u vrijeme širenja fotoamaterskog pokreta po čitavoj Europi. Impuls za organiziranje zagrebačkih fotoamatera bez sumnje je bio uspjeh polučen na Međunarodnoj izložbi umjetnina održanoj 1891. u Zagrebu, dok je kao model mogao poslužiti bilo koji od postojećih klubova diljem Austro-Ugarske Monarhije. Ipak, glavni je uzor u organizacijskom i praktičnom smislu bez sumnje bio bečki Klub amatera fotografa (Camera Club), čijemu su članstvu pripadali i neki od zagrebačkih fotoamatera. Od početaka tijesno povezan s Društvom umjetnosti, Klub amatera fotografa, posredstvom Izidora Kršnjavoga, u nekoliko je navrata obilno dotirala Zemaljska vlada, čime je postavljena i solidna infrastruktura za fotografsku djelatnost. Prvi je klupski atelijer bio u prostoru jednoga od osnivača, Julija pl. Zigeunera Blumendorfskoga, da bi po njegovu odlasku iz Zagreba fotoamateri od veljače 1894. nastavili raditi u atelijeru znamenitoga fotografa Ivana Standla. Njegov je atelijer u Mesničkoj ulici ujedno zadnji prostor koji su zagrebački fotoamateri rabili tijekom 19. stoljeća, pa tako s krajem 1898. završava i prvo poglavlje organiziranoga fotoamaterizma u glavnome hrvatskom gradu. Period koji je razmatran u članku (1891.–1898.) moguće je podijeliti na tri razdoblja: prvo (pripremno) od Međunarodne izložbe umjetnina 1891. do utemeljenja kluba 4. rujna 1893., drugo (samostalno) od utemeljenja kluba do njegova sjedinjenja s Društvom umjetnosti 1. siječnja 1895. te treće od početka 1895. do napuštanja Standlova atelijera 12. srpnja 1898. Kroz tih je sedam godina fotoamaterizam u Zagrebu prošao put od hobija nekolicine imućnijih građana i plemića do ozbiljne organizacije s poslanjem širenja interesa za fotografiju, a preko nje i upoznavanja širega općinstva s njezinim umjetničkim odlikama. Vrhunac organizirane fotoamaterske djelatnosti u Zagrebu svakako je bilo izlaganje članova Kluba amatera fotografa na Hrvatskoj narodnoj umjetničkoj izložbi, održanoj na prijelazu 1894. u 1895., da bi nedugo potom, po pripajanju kluba Društvu umjetnosti, kroz svega tri godine takva, organizirana djelatnost gotovo u potpunosti zamrla. Kao ozbiljnija se iznimka u periodu nakon 1894. velikim brojem izložaba i osvojenih nagrada istaknuo Leo Ant","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69464422","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Neustrašiva mladost","authors":"Glorija Lizde","doi":"10.31664/zu.2021.109.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.109.01","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69462494","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Promatrati viđeno","authors":"Sandra Križić Roban","doi":"10.31664/zu.2021.109.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.109.02","url":null,"abstract":"U historijatu Života umjetnosti fotografija je nekoliko puta „zavrijedila” zasebne sveske i temate, objavljene u raznim desetljećima, u kojima su bila istaknuta pojedina važna pitanja posvećena nekim od aspekata ovog medija. Prvi put bilo je to 1968., kad je uvodničar šestog broja Mladen Grčević zagovarao „jednu univerzalnu povijest fotografije”, svjestan njezine važnosti za „ekspresiju suvremenog čovjeka”, kojega je upravo fotografija „naučila gledati”. Ovih nekoliko njegovih riječi važno je za tadašnje razumijevanje fotografije koja je dugo vremena bila na margini umjetničkih zbivanja, dok danas suvereno zauzima jedno od središnjih mjesta suvremenoga kritičkog diskursa o kulturi i umjetnosti. Zbog toga se iznova javlja potreba za kritičkim čitanjem kako njezina povijesnog razvoja tako i raznih uloga koje je preuzela.","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"33 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69463966","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Rod i klasa u međuratnoj fotografiji: interdisciplinarni pogled","authors":"Ana Šeparović, Tihana Rubić","doi":"10.31664/zu.2021.109.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.31664/zu.2021.109.06","url":null,"abstract":"U ovom će se radu, na korpusu fotografija reproduciranih na stranicama specijaliziranih časopisa posvećenih fotografiji koji su izlazili tijekom međuraća, razmotriti uobičajene prakse prikazivanja s problemskim fokusom na rodne i klasne pozicije fotografa i fotografiranog/fotografirane te na odnose društvenosti i moći. Interdisciplinarnim povezivanjem perspektiva, spoznaja i pristupa povijesti umjetnosti te etnologije i kulturne antropologije, ovim će se radom doprinijeti propitivanju „prirodnosti” rodnog i klasnoga mjesta u društvu. Iz cjeline fotografija objavljenih u fotografskim časopisima odabrane su onenjih oko 350 objavljenih između 1927. i 1941. na kojima je prikazan ljudski lik, a razmatranje podrazumijeva napuštanje klasičnoga interpretativnog aparata, estetskih vrednovanja i oslanjanja na uobičajene povijesnoumjetničke interpretacije tih i sličnih slika te se nije obraćala pažnja na stilske preferencije autora ni na formalne značajke fotografije. Metoda kojom se provodila analiza prikazanih likova i situacija oslanja se na analizu sadržaja, preciznije inventara slike, i to prema učestalosti pojavljivanja pojedinih motiva, a glavni aspekti prema kojima su razmatrane odabrane fotografije uključile su reprezentaciju prema zanimanju (profesiji kojom se bavi prikazani lik), prema načinu provođenja slobodnog vremena i prema emociji koju lik iskazuje, a uzeti su u obzir i predmeti koji ga okružuju, poza koju zauzima, radnja kojom je zaokupljen, prostor u kojem je smješten, dobna struktura i dr. Takva metoda rezultirala je kompleksnim razumijevanjem dominantnih prikazivačkih praksi i obrazaca, ali i pretpostavljenih društvenih asimetrija te nas dovela do spoznaja na koji način onovremene fotografije izražavaju, odražavaju, ohrabruju i perpetuiraju stereotipiziranje određenih društvenih skupina. Analizirani prikazi pokazuju da su na fotografijama neke uobičajene situacije ispuštane na račun drugih koje su pak forsirane. Na temelju tih znatnih asimetrija zaključujemo da slika društva koju nam pruža međuratna fotografija nije sušti odraz društva, već posljedica jednog određenog sustava vrijednosti, koji možemo obuhvatiti terminom građanski svjetonazor. Analiza reprezentacijskih obrazaca pokazala je kako su na fotografijama društvene skupine konstruirane po principu rodnih i klasnih binarnih opozicija, uvriježenih u građanskoj imaginaciji. Pa su tako opoziciji muško–žensko pridružene analogne opozicije pamet–ljepota, um–emocije, rad–odmor, ozbiljnost–zabava, duhovnost–erotičnost, dok opoziciju građanstvo–puk prate analogni pojmovi: mozak– trbuh, individualnost–društvenost, duhovnost–pobožnost. Fotografije time potvrđuju kako su žene u društvenom prostoru odvojene negativnim simboličkim koeficijentom od muškaraca, a jednako tako da je puk shvaćen kao negativna referentna točka građanskog načina života. Ovdje je riječ o uspostavljanju matrice predodžbi koje nisu povijesna istina, već konstrukt stvoren na mnijenju, a njihova učestalost i prisutnost u","PeriodicalId":41082,"journal":{"name":"Zivot Umjetnosti","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1,"publicationDate":"2021-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69464669","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":4,"RegionCategory":"艺术学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}