Lud最新文献

{"title":"Płeć społeczno-kulturowa jako kategoria różnicująca w migracyjnych organizacjach religijnych","authors":"K. Leszczyńska, Sylwia Urbańska, K. Zielińska","doi":"10.12775/LUD102.2018.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/LUD102.2018.11","url":null,"abstract":"Streszczenie:  Celem artykulu jest analiza wzorow dzialan kobiet i mezczyzn w polskich migracyjnych organizacjach religijnych Kościola rzymskokatolickiego na przykladzie  Polskich Misji Katolickich (PMK) w Anglii, Belgii i Szwecji, rozpatrywanych jako izomorficzne, to znaczy zalezne od środowiska spolecznego i zmieniające sie w jego kontekście. PMK to organizacje, ktore dzialają w spoleczenstwach migracyjnych, pelniące wobec Polek i Polakow funkcje religijne, spoleczne i kulturowe. Wykorzystując podejścia jakościowe, analize treści indywidualnych i zbiorowych wywiadow poglebionych  z 96 osobami – zarowno świeckimi, konsekrowanymi, jak i ordynowanymi, aktywnymi w strukturach PMK, rekonstruujemy trzy glowne wzory plciowe, ktore (re)produkowane są w praktykach spolecznych w organizacjach misyjnych. Wśrod nich rozpoznajemy tradycyjne wzory kobiecości i meskości, ktore są esencjalistyczne i homogeniczne w ramach dychotomicznego podzialu . Wyodrebniamy takze praktyki emancypujące kobiecośc, zwracając szczegolną uwage na role otoczenia organizacyjnego kraju przyjmującego migrantow w produkowaniu egalitarnych wzorow plciowych. W koncu, wskazujemy na praktyki podejmowane przez religijnych mezczyzn, ktore określamy mianem retradycjonalizujących, ukierunkowanych na restytucje hegemonicznej meskości. Summary: The aim of the article is to analyze the patterns of social practices of women and men in the Polish migratory religious organizations of the Roman Catholic Church, i.e. Polish Catholic Missions (PCM) in England, Belgium and Sweden. We consider them as isomorphic, i.e. dependent on the social environment and prone to changes stemming from the context in which they function. PCMs function in migrant societies and fulfil religious, social and cultural functions for Poles. Using qualitative methodology of content analysis of individual and collective in-depth interviews conducted with 96 people – lay, consecrated, and ordained men and women, active in PCM structures – we reconstruct the three main gender patterns (re)produced in social practices within these organizations. Among them, we recognize traditional patterns of femininity and masculinity, which are essentialistic and homogeneous within the dichotomous division. We also distinguish practices of emancipating femininity, paying particular attention to the role of the organizational environment of the host country of migrants in the production of egalitarian gender patterns. Finally, we point to the practices of religious men, which we call retraditionalization, directed at the restitution of hegemonic masculinity.","PeriodicalId":38355,"journal":{"name":"Lud","volume":"56 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85791739","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Państwo i ryzyko: polityka kontroli oddziaływania na środowisko podczas budowy tunelu we włoskich Alpach","authors":"Mateusz Laszczkowski","doi":"10.12775/LUD102.2018.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/LUD102.2018.13","url":null,"abstract":"Poslugując sie przykladem monitorowania stopnia zanieczyszczenia powietrza szkodliwymi dla zdrowia substancjami w trakcie budowy tunelu we wloskich Alpach, artykul rozwaza relacje pomiedzy panstwem a ryzykiem. W praktykach zarządzania ryzykiem środowiskowym wylania sie szereg postaci „panstwa”. Stosując pojecie enframing („ujmowania w ramy”) Timothy’ego Mitchella, artykul analizuje sposob, w jaki instytucje panstwowe normalizują ryzyko za pomocą statystycznie zdefiniowanych progow dopuszczalnego stezenia szkodliwych substancji w atmosferze. Jednak kontrowersje wokol praktyk monitorowania stanu powietrza opisane w dalszej cześci artykulu sprawiają, ze skonstruowany w ten sposob obraz panstwa jako struktury porządkującej spoleczno-materialną rzeczywistośc zostaje podwazony i otwiera sie przestrzen dla krytyki relacji wladzy ukrytych pod pojeciem panstwa. W konkluzji, artykul sugeruje, ze napiecie towarzyszące antycypowaniu ryzyka sprzyja artykulowaniu i kontestowaniu politycznych relacji, w ktorych „panstwo” moze przybierac rozmaite formy i znaczenia.","PeriodicalId":38355,"journal":{"name":"Lud","volume":"37 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81934408","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Smutna lektura Geograficzno-kulturowy trójkąt Levi-Straussa","authors":"A. Wieczorkiewicz","doi":"10.12775/lud102.2018.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lud102.2018.08","url":null,"abstract":"Autorka podejmuje sie reinterpretacji klasycznej ksiązki, wpisującej sie w kanon ksztalcenia antropologow, a jednocześnie czytanej jako zapis wspomnien z terenu: Smutku tropikow Levi-Straussa. Dowodzi, ze w sposobie, w jaki dokonuje sie w niej narracyjna ewokacja sensow uobecnia sie teoria strukturalna. Klucza do odczytania tekstu dostarcza trojkąt kulinarny – koncepcja zaczerpnieta przez Levi-Straussa z lingwistycznego ujecia systemu fonologicznego. W Smutku tropikow Brazylia, Europa i Indie wspoltworzą trojkąt analogiczny do tego, ktory tworzylo surowe warzone i zepsute w trojkącie kulinarnym. Ten uklad widoczny jest w sposobie repartycji znaczen i wartości. Pobyt w Indiach, poczynione tam obserwacje i notatki mogly zasymulowac proces tworzenia wspomnieniowej ksiązki.","PeriodicalId":38355,"journal":{"name":"Lud","volume":"19 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87205560","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Działalność Towarzystwa Ludoznawczego we Lwowie w latach I wojny światowej i w okresie dwudziestolecia międzywojennego","authors":"M. Michalska","doi":"10.12775/lud102.2018.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lud102.2018.03","url":null,"abstract":"Towarzystwo Ludoznawcze (od 1947 Polskie Towarzystwo Ludoznawcze) powstalo w 1895 roku we Lwowie. Kiedy wybuchla I wojna światowa, liczylo niespelna 20 lat. Nalezeli do niego zarowno pracownicy uczelni wyzszych (glownie reprezentanci nauk filologicznych, a takze historycznych, w tym etnografowie i etnolodzy), dyrektorzy i nauczyciele szkol, urzednicy roznych instytucji, jak i „milośnicy” kultury ludowej. Na początku opisywanego okresu liczba czlonkow wynosila 280 osob, aby zmalec przed II wojną światową do 78. Towarzystwo wspolpracowalo z placowkami naukowymi, instytucjami i towarzystwami oraz administracją roznego szczebla, zarowno w kraju, jak i zagranicą. Prowadzilo dzialalnośc naukową i popularyzatorską. Wydawalo czasopismo „Lud” oraz „Prace Etnograficzne”. Prowadzilo szeroką wymiane czasopismo oraz publikacji krajowych i zagranicznych. Utrzymywalo biblioteke. Wazną postacią opisywanego okresu byl wieloletni sekretarz Towarzystwa Adam Fischer. Artykul sklada sie z sześciu cześci: Wladze i czlonkowie; Dzialalnośc w okresie I wojny światowej; Dzialalnośc w okresie dwudziestolecia miedzywojennego; Adam Fischer i jego związki z Towarzystwem Ludoznawczym; Dzialalnośc wydawnicza Towarzystwa Ludoznawczego w latach 1914–1939; Wspolpraca Towarzystwa Ludoznawczego z Polskim Towarzystwem Etnologicznym.","PeriodicalId":38355,"journal":{"name":"Lud","volume":"34 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86685513","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Skąd, z czym i w jaki sposób etnografia/etnologia/antropologia pojawiła się przed 100 laty w odrodzonym państwie polskim?","authors":"Z. Jasiewicz","doi":"10.12775/LUD102.2018.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/LUD102.2018.01","url":null,"abstract":"Ethnography/ethnology/ anthropology was present in the Polish state, from the very beginning of its restoration in 1918, as one of the disciplines within the framework of national science. It became possible thanks to the work of several generations of researchers who in the second half of the 19th century, in the difficult times of Poland’s partition, gave to their long-held cognitive interest the shape of a scientific discipline. The article is devoted to discussing persons, events and circumstances that led to this situation.","PeriodicalId":38355,"journal":{"name":"Lud","volume":"91 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81554793","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"A lo cubano: taniec i reprezentacje kubańskości w kontekście turystyki kulturowej","authors":"Ruxandra Ana","doi":"10.12775/LUD102.2018.16","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/LUD102.2018.16","url":null,"abstract":"Artykul analizuje sposoby, w jakie, w warunkach dynamicznych przemian zachodzących na Kubie, niematerialne dziedzictwo kulturowe staje sie podstawowym zasobem generującym dochod, zanurzonym w skomplikowanych sieciach wyobrazen i reprezentacji kreowanych przez przemysl turystyczny. W związku ze wzrostem znaczenia turystyki opartej na doświadczeniu (‘experiential tourism’ Salazar 2011), praktyki cielesne (w tym taniec) zajmują kluczową pozycje nie tylko dla instytucji zajmujących sie ochroną i promocją dziedzictwa kulturowego, ale rowniez w przypadku malych przedsiebiorstw stanowiących dla Kubanczykow alternatywne źrodla dochodu poza sektorem panstwowym. Szkoly tanca oraz rosnąca popularnośc tancow kubanskich poza wyspą pokazują, w jaki sposob nastepuje przyswajanie i adaptacja niektorych turystycznych wyobrazen w lokalnej narracji o kubanskości oraz jak ciala nabierają walorow transakcyjnych. Realia gospodarcze i nierowności spoleczne wynikające z kontaktow z obcokrajowcami skutkują tworczym podejściem do zyskow, utrwalając jednocześnie oczekiwania i fantazje dotyczące Kuby. Niejednokrotnie zjawisko to jest silnie naznaczone rasowo, jako ze wielu ciemnoskorych Kubanczykow moze wykorzystac pozory „rasowej autentyczności” w przestrzeniach związanych z tancem. Artykul opiera sie na materialach zgromadzonych w trakcie kilkumiesiecznych badan terenowych prowadzonych w Hawanie w latach 2015-2016 oraz  2018 wśrod profesjonalnych tancerzy, instruktorow i wlaścicieli szkol tanca.","PeriodicalId":38355,"journal":{"name":"Lud","volume":"3 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"82438165","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Założenia metodologiczne etnografii Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej: od badań wsi do antropologii miasta","authors":"G. Karpińska, I. Kuźma","doi":"10.12775/LUD102.2018.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/LUD102.2018.07","url":null,"abstract":"W artykule omawiamy metodologie badan etnograficznych Bronislawy Kopczynskiej-Jaworskiej, uczonej nalezącej do grona najwybitniejszych polskich i środkowoeuropejskich przedstawicieli powojennej etnografii. Opisujemy badania, jakie prowadzila Kopczynska-Jaworska na wsi i w mieście, przedstawiamy paradygmat teoretyczny i metodyczny, w ramach ktorego uprawiala etnografie. Charakteryzujemy rowniez tzw. lodzką szkole etnograficzną, ktorej byla reprezentantką.","PeriodicalId":38355,"journal":{"name":"Lud","volume":"21 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80072348","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Wybrane aspekty społecznego krążenia dźwięku w Tanzanii i Malawi. Wybrzmienia etnograficzne","authors":"P. Cichocki","doi":"10.12775/LUD102.2018.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/LUD102.2018.15","url":null,"abstract":"Elektroniczna muzyka wschodnioafrykanska jest dynamicznym zjawiskiem ksztaltującym sie w przeplywach nowoczesnych technologii, estetyk, znaczen i praktyk. Przeplywy te lączą lokalne grupy muzykow – w tym przypadku z Malawi i Tanzanii - z wirtualnymi przestrzeniami, wyobrazoną przeszlością czy boskością. Artykul proponuje przy tym odwrocenie figury perspektywy na rzecz koncepcji glosow w wiekszym stopniu oddającej dynamiczny charakter spolecznego krązenia dźwieku. Przykladem takiej cyrkulacji jest zapośredniczona przez nagrania z rhumbą, salsą i calypso relacja z afro-amerykanskimi i afro-latynoskimi diasporami, czy poźniejszy sukces medialny hip-hopu. Na przykladzie remiksowania i naglaśniania, czyli praktyk związanych ze wspolczesnym wykonywaniem i odbiorem muzyki, dyskutowana jest relacja pomiedzy globalnymi przeplywami a lokalnym wytwarzaniem i praktykowaniem tozsamości spolecznych poprzez dźwiek.","PeriodicalId":38355,"journal":{"name":"Lud","volume":"107 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"76836911","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Kobiety i (nie)obecność problematyki płci i gender w polskim ludoznawstwie i antropologii społeczno-kulturowej. Szkic historyczno-autoetnograficzny","authors":"G. Kubica","doi":"10.12775/LUD102.2018.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/LUD102.2018.05","url":null,"abstract":"Tematyka plci byla raczej nieobecna w polskiej etnografii i etnologii, mimo ze od samego początku dyscyplina ta przyciągala wiele kobiet. Z pierwszego pokolenia badaczek jedynie Regina Lilientalowa w swoich studiach nad kulturą zydowską zajmowala sie kwestiami plci. Poźniej temat podjela Maria Czaplicka , a po niej - Jozef Obrebski, ktorzy byli zainteresowani tymi problemami na poziomie teoretycznym, poniewaz pozostawali pod wplywem brytyjskiej antropologii spolecznej z jej socjologicznym nastawieniem, podczas gdy polska etnografia skupiala sie glownie na kulturze materialnej, wiec kwestia plci nie byla zbyt wazna. Po drugiej wojnie światowej kobiety zajmowaly wiele waznych pozycji w akademickiej etnografii, ale nie oznaczalo to przyjecia przez te badaczki perspektywy genderowej, co mozna tlumaczyc teoretyczną slabością polskiej etnografii w tamtym czasie a takze specyfiką polskiej emancypacji, ktora byla raczej praktykowana, niz poddawana refleksji. Dopiero od niedawna mlode badaczki (i nieliczni badacze) skupiają sie na problemach związanych z plcią kulturową i seksualnością, proponują oryginalne idee i teorie. Niestety, glowny nurt polskiej etnologii pozostaje w znacznym stopniu ciągle ślepy na kwestie plci kulturowej.","PeriodicalId":38355,"journal":{"name":"Lud","volume":"18 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"82539215","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Włamania i kradzieże jako regulator relacji społecznych","authors":"Amanda Krzyworzeka","doi":"10.12775/LUD102.2018.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/LUD102.2018.09","url":null,"abstract":"Wlamania do dzialkowych domkow, ktorych apogeum mialo miejsce w latach 80 i 90 XX wieku, są waznym zjawiskiem w relacjach lączących lokalnych mieszkancow miejscowości letniskowych z wlaścicielami tzw. drugich domow. W niniejszym artykule dokonuje proby interpretacji tego zjawiska z punktu widzenia antropologii ekonomicznej, pokazując jakie znaczenia przypisują owym wlamaniom obie strony, jakie mogly byc motywacje zlodziei, jakie znaczenie mial kulturowy i spoleczny kontekst tych zdarzen. Proponuje interpretacje, w ktorej wlamania i kradzieze stają sie dzialaniami pozwalającymi na przebudowanie nierownych relacji spolecznych, odbierając silniejszej grupie poczucie sprawczości i niezalezności. Kradzieze zniknely wraz ze zmianami spolecznymi, ktore sprawily, ze dzialkowicze nie są juz postrzegani jako elita, lepiej sytuowana, lepiej wyksztalcona i dysponująca bogatszym kapitalem spolecznym.","PeriodicalId":38355,"journal":{"name":"Lud","volume":"27 6 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90979800","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}