Kobiety i (nie)obecność problematyki płci i gender w polskim ludoznawstwie i antropologii społeczno-kulturowej. Szkic historyczno-autoetnograficzny

Abstract

Tematyka plci byla raczej nieobecna w polskiej etnografii i etnologii, mimo ze od samego początku dyscyplina ta przyciągala wiele kobiet. Z pierwszego pokolenia badaczek jedynie Regina Lilientalowa w swoich studiach nad kulturą zydowską zajmowala sie kwestiami plci. Poźniej temat podjela Maria Czaplicka , a po niej - Jozef Obrebski, ktorzy byli zainteresowani tymi problemami na poziomie teoretycznym, poniewaz pozostawali pod wplywem brytyjskiej antropologii spolecznej z jej socjologicznym nastawieniem, podczas gdy polska etnografia skupiala sie glownie na kulturze materialnej, wiec kwestia plci nie byla zbyt wazna. Po drugiej wojnie światowej kobiety zajmowaly wiele waznych pozycji w akademickiej etnografii, ale nie oznaczalo to przyjecia przez te badaczki perspektywy genderowej, co mozna tlumaczyc teoretyczną slabością polskiej etnografii w tamtym czasie a takze specyfiką polskiej emancypacji, ktora byla raczej praktykowana, niz poddawana refleksji. Dopiero od niedawna mlode badaczki (i nieliczni badacze) skupiają sie na problemach związanych z plcią kulturową i seksualnością, proponują oryginalne idee i teorie. Niestety, glowny nurt polskiej etnologii pozostaje w znacznym stopniu ciągle ślepy na kwestie plci kulturowej.