{"title":"Rzut oka na dzieje archiwów w Polsce w latach 1944–1989","authors":"J. Tandecki","doi":"10.12775/bpmh.2021.008","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/bpmh.2021.008","url":null,"abstract":"Bezpośrednio po wojnie starano się w Polsce odtworzyć sieć archiwów, która bazowała na wzorach sprzed 1939 r. i jednocześnie uwzględniała dokonane w 1945 r. zmiany terytorialne. Wiele wysiłku w tę odbudowę włożyli wówczas dawni, wykształceni jeszcze przed wojną archiwiści z archiwów państwowych, samorządowych i prywatnych oraz ludzie nowi, którzy podjęli pracę w placówkach archiwalnych już po 1945 r. Sytuacja uległa radykalnej zmianie w okresie stalinizmu, szczególnie po wydaniu w 1951 r. Dekretu o archiwach państwowych, który zdecydowanie zerwał z modelem przedwojennym. Wprowadził on m.in. centralizację państwowej sieci archiwalnej i zapewnił archiwom państwowym kontrolę nad zasobem przechowywanym w innych placówkach publiczno-prawnych. Zmiany polityczne i społeczne w Polsce doprowadziły do uchwalenia 14 lipca 1983 r. nowej Ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach. Wprowadziła ona m.in. pojęcie narodowego zasobu archiwalnego, uregulowała sprawę zarządzania tym zasobem oraz umocniła centralizację nadzoru nad nim. W prawie tym generalnie utrzymano wcześniej obowiązujące postanowienia dotyczące organizacji sieci archiwalnej i form działalności archiwów.","PeriodicalId":36759,"journal":{"name":"Biuletynu Polskiej Misji Historycznej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47090994","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Polscy uczeni w służbie dyplomacji. Konferencja pokojowa w Paryżu w 1919 roku: ludzie, zadania, dylematy","authors":"Damian Szymczak","doi":"10.12775/bpmh.2021.007","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/bpmh.2021.007","url":null,"abstract":"Polska dyplomacja formowała się jeszcze przed odzyskaniem niepodległości, w okresie I wojny światowej. Jej zaczątki tworzyła powołana do życia w Warszawie w 1917 roku Rada Regencyjna. Jednym z zadań powstającego aparatu władzy były przygotowania na nadchodzącą konferencję pokojową. W tym celu starano się o pozyskanie kompetentnego grona uczonych, którzy weszli przede wszystkim w skład Biura Prac Kongresowych, działającego od 26 listopada 1918 do 1 lipca 1919 roku. Uczeni odegrali istotną rolę w pracach polskiej delegacji podczas konferencji pokojowej w Paryżu, choć nie tak wielką, jak oczekiwali.","PeriodicalId":36759,"journal":{"name":"Biuletynu Polskiej Misji Historycznej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46537412","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Próba rekonstrukcji socjotopografii średniowiecznego Chełmna na przykładzie kwartału większego","authors":"Mateusz Superczyński","doi":"10.12775/bpmh.2021.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/bpmh.2021.003","url":null,"abstract":"Artykuł ukazuje problemy związane z opracowaniem struktury społecznej i zawodowej średniowiecznego Chełmna w świetle zachowanych ksiąg miejskich. W tekście omówiono źródła do badań nad socjotopografią tego miasta oraz możliwości i metody badawcze. W aneksie przedstawiony został wykaz mieszczan kwartału wielkiego, który został sporządzony na podstawie kilku rejestrów podatkowych oraz innych źródeł archiwalnych. Na znajdującym się na końcu artykułu planie miasta przedstawiono siatkę działek kolorystycznie zaznaczając zawody uprawiane przez osoby zamieszkujące znajdujące się na nich domy.","PeriodicalId":36759,"journal":{"name":"Biuletynu Polskiej Misji Historycznej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48218453","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Budowniczowie kamiennych mostów w łacińskiej Europie (XI–XIV wiek) w świetle źródeł pisanych","authors":"S. Jóźwiak","doi":"10.12775/bpmh.2021.001","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/bpmh.2021.001","url":null,"abstract":"Budowa kamiennego mostu na rzece (zwłaszcza szerokiej) w pełnym średniowieczu była przedsięwzięciem bardzo skomplikowanym technicznie i logistycznie. Niestety, źródła sprzed połowy XIV w. prawie wcale nie informują o kosztach takich prac, musiały być one jednakże niebagatelne. Wybór materiału budowlanego przeznaczonego do realizacji projektu mostowego był uzależniony od jego dostępności, warunków geograficznych i charakteru (wielkość, głębokość) rzeki. Informacje zawarte w przeanalizowanych przekazach pisanych (w sumie dość nielicznych) prowadzą do wniosku, że w charakterze projektanta i bezpośredniego realizatora danego mostu zatrudniano wówczas najlepszych fachowców specjalizujących się przede wszystkim w budownictwie sakralnym i warownym. Co więcej, można pokusić się o tezę, że byli oni nierzadko sprowadzani z daleka, nawet z innych krajów. Nie powinno to dziwić, wszak w niektórych źródłach akcentowano expressis verbis techniczną i architektoniczną wyjątkowość mostowego przedsięwzięcia oraz ponadregionalną sławę osiągniętego efektu końcowego.","PeriodicalId":36759,"journal":{"name":"Biuletynu Polskiej Misji Historycznej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44910849","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"O historii gospodarczej i społecznej w Frankonii od XVI do XVIII wieku w perspektywie migracji i powiązań","authors":"H. Baum","doi":"10.12775/bpmh.2021.014","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/bpmh.2021.014","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":36759,"journal":{"name":"Biuletynu Polskiej Misji Historycznej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41640119","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Budowniczy mostów między Polską a Niemcami. Otto Gerhard Oexle dla upamiętnienia","authors":"Helmut Flachenecker","doi":"10.12775/bpmh.2021.009","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/bpmh.2021.009","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":36759,"journal":{"name":"Biuletynu Polskiej Misji Historycznej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48006999","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wittemberska tkalnia książęca w latach 1598–1608. Zarządzanie kryzysowe w przemyśle tekstylnym","authors":"Wolfgang Wüst","doi":"10.12775/bpmh.2021.013","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/bpmh.2021.013","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":36759,"journal":{"name":"Biuletynu Polskiej Misji Historycznej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44882647","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Nowe europejskie spojrzenie na bezkrólewie w średniowieczu","authors":"Caspar Ehlers","doi":"10.12775/bpmh.2021.010","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/bpmh.2021.010","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":36759,"journal":{"name":"Biuletynu Polskiej Misji Historycznej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42371453","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"O pruskiej polityce zdrowotnej w dawnej prowincji Poznań w latach 1899–1919","authors":"Dirk Rosenstock","doi":"10.12775/bpmh.2021.015","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/bpmh.2021.015","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":36759,"journal":{"name":"Biuletynu Polskiej Misji Historycznej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48479219","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kościół luterański Gdańska w obliczu „kryzysu pobożności” pod koniec XVII wieku","authors":"L. Lewandowska","doi":"10.12775/bpmh.2021.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/bpmh.2021.004","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono doświadczenia gdańskiego Kościoła luterańskiego oraz wypracowany przez pietystów paradygmat jego upadku oraz naprawy życia chrześcijańskiego na przykładzie pism polemicznych Constantina Schütza (1646–1712) i Samuela Schelwiga (1643–1715). Pod koniec XVII wieku Kościół luterański musiał zmierzyć się z wysuwanymi przez pietystów propozycjami reform oraz opanować kryzys pobożności. Zarówno ortodoksyjni luteranie, jak i pietyści uznawali, że poprawa życia chrześcijańskiego jest konieczna, choć inaczej rozumieli jej założenia, co doprowadziło ostatecznie do rozłamu między nimi. W ten sposób pietystyczne próby zreformowania Kościoła zostały odrzucone, a poglądy ortodoksji ugruntowane jako jedynie słuszne.","PeriodicalId":36759,"journal":{"name":"Biuletynu Polskiej Misji Historycznej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48134620","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}