Logos i EthosPub Date : 2022-12-30DOI: 10.15633/lie.60211
A. Pala
{"title":"Próba interpretacji fenomenu wojny w świetle wybranych koncepcji filozoficznych Józefa Tischnera","authors":"A. Pala","doi":"10.15633/lie.60211","DOIUrl":"https://doi.org/10.15633/lie.60211","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest podjęcie próby interpretacji fenomenu wojny, wykorzystując wybrane koncepcje filozoficzne Józefa Tischnera. Interpretacja prowadzi do wniosków, że: (1) źródłowym casus belli jest odmowa drugiemu prawa do istnienia, (2) zło wojny polega na zaburzeniu relacji dialogicznej i w konsekwencji na emanacji zła na ziemię jako scenę dramatu, (3) zakończenie działań wojennych na scenie dramatu nie gwarantuje trwałego pokoju – potrzeba jeszcze odbudować relację dialogiczną. ","PeriodicalId":353688,"journal":{"name":"Logos i Ethos","volume":"2819 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133797321","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Logos i EthosPub Date : 2022-12-30DOI: 10.15633/lie.60210
Przemysław Zgórecki
{"title":"Ocalić fenomenologię z Claude’em Romanem","authors":"Przemysław Zgórecki","doi":"10.15633/lie.60210","DOIUrl":"https://doi.org/10.15633/lie.60210","url":null,"abstract":"Projekt odnowy fenomenologii zaproponowany przez Claude’a Romana stanowi zarazem próbę jej ocalenia. Jego prace wywarły ogromny wpływ na fenomenologię we Francji i poza jej granicami. Znalazły też uznanie Akademii Francuskiej, która w 2010 roku przyznała mu Grand Prix Moron za całość jego dzieł fenomenologicznych, a w 2020 roku Grand Prix de Philosophie za całokształt twórczości. Jego badania rozwijają się w dwóch kierunkach. Pierwszym jest synteza metody fenomenologicznej. Drugim jest jego własny pomysł na fenomenologię, który polega na interpretacji doświadczenia jako wydarzenia. Według Romana pierwszym krokiem zmierzającym ku ratowaniu fenomenologii jest już samo otwarcie jej na inne wpływy oraz konfrontacja z wiodącymi nurtami współczesnej myśli i zarazem włączenie jej na nowo w debatę filozoficzną. Jednak dopiero zwrot w kierunku realizmu świata życia stanowi sedno postulowanej przez filozofa rewolucji antykopernikańskiej i jest dla fenomenologii tytułowym ocaleniem. Dlatego też stanowi również centralny problem tego artykułu. ","PeriodicalId":353688,"journal":{"name":"Logos i Ethos","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127395709","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Logos i EthosPub Date : 2022-12-30DOI: 10.15633/lie.60209
A. Krawiec
{"title":"Niedźwiękowe momenty dzieła muzycznego jako problem filozofii muzyki","authors":"A. Krawiec","doi":"10.15633/lie.60209","DOIUrl":"https://doi.org/10.15633/lie.60209","url":null,"abstract":"Dzieło muzyczne jako artefakt to określony materiał akustyczny. Same dźwięki nie są jednak tożsame z muzyką, stanowią tylko zewnętrzny wygląd dzieła i jego najbardziej jawną warstwę, a odbiór estetyczny bynajmniej nie ogranicza się do percepcji powierzchownej szaty brzmieniowej. Współczesne badania Gottfrieda Boehma oraz Georgesa Didi-Hubermana, odnoszące się do sztuk plastycznych, ukazały nowe możliwości wydobywania na jaw ukrytej, wewnętrznej zjawiskowości dzieła. Czy jest jednak możliwe przeniesienie metodologii badań nad niewidzialną wizualnością obrazu w obszar niedźwiękowego brzmienia dzieła muzycznego? Jakie dodatkowe problemy badawcze rodzi dzieło muzyczne, wziąwszy pod uwagę to, że jest ono nie tylko skomponowane przez twórcę-kompozytora, ale ponadto że do swego fenomenalnego zaistnienia potrzebuje także od-twórczego wykonania. Niniejszy artykuł stanowi krytyczną analizę poglądów Romana Ingardena na temat dzieła muzycznego oraz sygnalizuje potrzebę uwzględnienia szerszego horyzontu badawczego w odniesieniu do problematyki niedźwiękowości muzyki. Głównym celem artykułu jest wyznaczenie nowych perspektyw badawczych nad dziełem muzycznym w świetle współczesnej fenomenologii. ","PeriodicalId":353688,"journal":{"name":"Logos i Ethos","volume":"21 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124877083","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Logos i EthosPub Date : 2022-12-30DOI: 10.15633/lie.60206
Konrad Dydak Rycyk
{"title":"„Gigantomachia peri tes ousias” i jej rezultaty. Czy analizy Platona można nazywać „ukrytą fenomenologią”?","authors":"Konrad Dydak Rycyk","doi":"10.15633/lie.60206","DOIUrl":"https://doi.org/10.15633/lie.60206","url":null,"abstract":"Obecny w dialogu Sofista (246a i nast.) motyw walki gigantów (γιγαντομαχία) nie jest tylko zręcznym literackim zabiegiem ożywienia i udramatyzowania prowadzonej w dialogu dyskusji, ani też próbą uzupełnienia czy podparcia argumentu treścią dawnego mitu. Nie jest też emblematem tego, jakoby myślenie greckie porzuciło mit. Przeciwnie. Przejście od mythos do logos nie jest porzuceniem pierwszego, a raczej jego wyjaśnieniem i właściwym przedłożeniem. Wydaje się więc, że Platon przywołując ów mityczny obraz i stwierdzając, że wszystkie dotychczasowe filozoficzne spory to nic innego, jak walka gigantów na temat bycia (γιγαντομαχία περὶ τῆς οὐσίας), czyni to z premedytacją. Jakie są zatem faktyczne powody owej walki i jak rozumieć casus belli – dlaczego toczy się ona około bycia (περὶ τῆς οὐσίας). Dlaczego właśnie to, a nie coś innego, jest przedmiotem tego – co do sedna problemu – „gigantycznego” sporu? Zaproponowane przez Platona rozwiązanie owego sporu, polegające na podaniu największego ustalenia (ἐπιστήμη μεγίστη) dotyczącego idei będącego (τοῦ ὄντος ἰδέα) i określeniu jego znaków – postaci, jest istotne nie tylko z powodów historycznych i merytorycznych. Czy zatem biorąc pod uwagę metodę rozwiązania owego sporu i jego specyficzny rezultat można – w ślad za pytaniem postawionym w tytule – nazwać analizy Platona jakąś ukrytą fenomenologią? Czy w końcu samą zasadę uczestniczenia (τὸ μετέχειν) można rozumieć jako zasadę metafizyczną, której eksplikacja wymaga narzędzi fenomenologicznych? ","PeriodicalId":353688,"journal":{"name":"Logos i Ethos","volume":"14 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131793596","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Logos i EthosPub Date : 2022-12-30DOI: 10.15633/lie.60202
Katarzyna Maria Rodziewicz
{"title":"Fenomenologia Adama Węgrzeckiego kluczem do zrozumienia człowieka","authors":"Katarzyna Maria Rodziewicz","doi":"10.15633/lie.60202","DOIUrl":"https://doi.org/10.15633/lie.60202","url":null,"abstract":"Artykuł ukazuje twórczość Adama Węgrzeckiego, który posługiwał się metodą fenomenologiczną. Jego zainteresowania naukowe były ściśle związane z antropologią. W pracy zaprezentowane zostały następujące zagadnienia: warunki kształtowania się tożsamości, właściwości osobowe, aksjologiczne filary tożsamości oraz wpływ aksjologicznego profilu podmiotu osobowego na jego tożsamość. Adam Węgrzecki, z właściwym sobie wyczuciem i odpowiedzialnością, wypracował metodę możliwie pełnego opisu fenomenologicznego, która zasługuje na przyznanie mu wysokiej kompetencji filozoficznej. Wszystkie podejmowane przez niego tematy, nawet jeśli nie dotyczyły kwestii antropologicznych, w tle zakładały pewną wizję antropologii jako nauki uprawianej za pomocą metody fenomenologicznej. ","PeriodicalId":353688,"journal":{"name":"Logos i Ethos","volume":"10 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125651926","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Logos i EthosPub Date : 2022-12-30DOI: 10.15633/lie.60212
A. Gniazdowski
{"title":"The Constitution of the State as a Problem of Phenomenology","authors":"A. Gniazdowski","doi":"10.15633/lie.60212","DOIUrl":"https://doi.org/10.15633/lie.60212","url":null,"abstract":"Roman Ingarden the early phenomenologist is regarded as a theorist in the area of aesthetics and ontology rather than being a political philosopher. The aim of the article is to reconstruct a non-existent philosophy of the state, one that could have been developed by Ingarden by taking as a starting point his ontological analysis of the structure of a literary work of art. In his book of 1931 Ingarden defined very broadly the literary work of art, including as its borderline cases among others scientific works, letters, memoirs etc. The thesis of the article is that state constitution may be also interpreted as a borderline case of that work. In reference to Ingarden’s analysis of stage play as the concretisation of a piece of drama, an attempt will be made to reconstruct in terms of his ontology the relation between the state constitution and the state itself. ","PeriodicalId":353688,"journal":{"name":"Logos i Ethos","volume":"98 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127128151","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Logos i EthosPub Date : 2022-12-30DOI: 10.15633/lie.60208
Beata Garlej
{"title":"Królestwo (nie)wykorzystanych możliwości. Kilka myśli o teorii dzieła literackiego Romana Ingardena w praktyce","authors":"Beata Garlej","doi":"10.15633/lie.60208","DOIUrl":"https://doi.org/10.15633/lie.60208","url":null,"abstract":"Teoria dzieł sztuki literackiej Romana Ingardena nie zdołała zyskać szerokiej popularności w praktyce badawczej, na co mogły wpłynąć rzekomo jej hermetyczność i anachroniczność. W artykule odniesiono się do trzech faz jej recepcji, zauważając, że w XX i XXI wieku fenomenologiczne spojrzenie na literaturę właściwe Ingardenowi stanowiło probierz co prawda nielicznych, ale praktycznych dociekań, poświęconych choćby Norwidowi. Czy jest to podyktowane tym, że język poety wykazuje takie właściwości, które dobrze poddają się analizie opartej na teorii Ingardena? A jeśli tak, to czy teoria Ingardena nie jest czasem zarezerwowana dla określonego rodzaju twórczości, języka artystycznego o wyraźnym rycie fenomenologicznym? Co należałoby przez ten fenomenologiczny ryt rozumieć? Drugim zagadnieniem byłaby kwestia interpretacji dzieła literackiego i możliwości, jakie otwiera w tym zakresie Ingardenowska teoria dzieła literackiego. Czy są one skromne i ograniczają badacza literatury, czy może uruchamiają taki mechanizm spojrzenia na literaturę, który daje najbardziej doniosłe rezultaty? Tę partię rozważań obudowano wnioskami z fenomenologicznej interpretacji komedii Szekspira Poskromienie złośnicy. ","PeriodicalId":353688,"journal":{"name":"Logos i Ethos","volume":"36 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133139009","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Logos i EthosPub Date : 2022-12-30DOI: 10.15633/lie.60204
M. Urban
{"title":"Fenomenologia postaci. Z inspiracji Hansa Ursa von Balthasara","authors":"M. Urban","doi":"10.15633/lie.60204","DOIUrl":"https://doi.org/10.15633/lie.60204","url":null,"abstract":"Pojęcie postaci (formy) wywodzi się pierwotnie ze świata myśli greckiej, który stworzył pojęcia eidos (wskazujące zarówno na obraz, jak i na ideę) i morphe (określające przede wszystkim postać). Zostały one przejęte z jednej strony ze świata życia organicznego, z drugiej zaś ze świata myśli i twórczości techniczno-artystycznej oraz (jeśli można tak powiedzieć) przeniesione i w sposób uszlachetniony przeznaczone do użytku filozoficznego. Pojęcie formy (postaci) zdominowało jednak nie tylko myśl grecką, lecz w takim samym stopniu również średniowieczną, gdzie wywoływało wyobrażenie czegoś pełnego, doskonałego, określającego. W filozofii nowożytnej pojęcie postaci w świecie życia organicznego pojawia się w myśli J. W. Goethego oraz w myśli filozoficzno-teologicznej H. U. von Balthasara. Pojęcie postaci, która z każdej strony wydaje się inna, a jednocześnie cały czas promieniuje pełnym światłem bytu, może stanowić wprowadzenie nie tylko do rozumienia człowieka, zwierząt czy roślin, ale do świata różnorodności postrzegania tej samej rzeczywistości. Na czym ono polega? Przede wszystkim, w przeciwieństwie do krytycznego spojrzenia Kanta czy analitycznego nauk przyrodniczych, na spojrzeniu syntetycznym i umiejętności dostrzegania żywej postaci. Piękno ukazuje się w świecie w widocznych formach i daje się nam przede wszystkim w tajemnicy postaci lub obrazu. Tylko postać rości sobie prawo do pełnego imienia piękna i jest miejscem, w którym ukazuje się blask piękna odwiecznego.","PeriodicalId":353688,"journal":{"name":"Logos i Ethos","volume":"90 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126545188","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Logos i EthosPub Date : 2021-12-16DOI: 10.15633/lie.4168
Wojciech Wojtyła
{"title":"Personalist Foundations of the Constitutional Principle of the Dignity of Human Person","authors":"Wojciech Wojtyła","doi":"10.15633/lie.4168","DOIUrl":"https://doi.org/10.15633/lie.4168","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":353688,"journal":{"name":"Logos i Ethos","volume":"140 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125680715","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Logos i EthosPub Date : 2021-12-16DOI: 10.15633/lie.4171
R. Warchał
{"title":"Fides, ratio et caritas, czyli o trzech władzach ujętych w kontekście augustyńskiej introspekcji","authors":"R. Warchał","doi":"10.15633/lie.4171","DOIUrl":"https://doi.org/10.15633/lie.4171","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":353688,"journal":{"name":"Logos i Ethos","volume":"73 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125877983","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}