Nova EconomiaPub Date : 2023-04-01DOI: 10.1590/0103-6351/7632
Sérgio Luiz de Medeiros Rivero, Oriana Trindade de Almeida
{"title":"Da racionalidade axiomática à racionalidade ecológica: elementos para a construção de uma agenda de pesquisa em simulação computacional econômica","authors":"Sérgio Luiz de Medeiros Rivero, Oriana Trindade de Almeida","doi":"10.1590/0103-6351/7632","DOIUrl":"https://doi.org/10.1590/0103-6351/7632","url":null,"abstract":"Resumo Este artigo discute o desenvolvimento de uma agenda de pesquisa em simulação computacional econômica para a noção de racionalidade ecológica. Parte-se das críticas à racionalidade axiomática em economia, discutindo-se a sua ineficácia para o tratamento de processos de decisão real. Mostra-se que a crítica à racionalidade axiomática feita por Herbert Simon e à sua noção de Racionalidade Processual permitiu o desenvolvimento de um programa de pesquisa que incorpora sistematicamente o tratamento de heurísticas e pode integrar de maneira consistente a observação do comportamento real dos agentes. Esse programa de pesquisa foi desenvolvido por Gerd Gigerenzer, juntamente com a noção de Racionalidade Ecológica. Propõe-se então, neste artigo, o desenvolvimento de uma agenda de pesquisa em simulação econômica computacional para a obtenção de um conjunto de resultados empíricos que possa apoiar o avanço da teoria.","PeriodicalId":35209,"journal":{"name":"Nova Economia","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135771347","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Nova EconomiaPub Date : 2023-04-01DOI: 10.1590/0103-6351/7528
Marta Reis Castilho, Valeria Pero, Mireille Razafindrakoto, François Roubaud, João Saboia
{"title":"Negacionismo e o papel dos fatores políticos para a mortalidade por Covid-19 no Brasil","authors":"Marta Reis Castilho, Valeria Pero, Mireille Razafindrakoto, François Roubaud, João Saboia","doi":"10.1590/0103-6351/7528","DOIUrl":"https://doi.org/10.1590/0103-6351/7528","url":null,"abstract":"Resumo O Brasil está entre os países mais atingidos pela Covid-19, em um contexto nacional marcado por um posicionamento negacionista do governo federal no combate à pandemia. O presente estudo analisa, juntamente com outros fatores socioeconômicos, sanitários e demográficos, como a orientação política dos municípios está relacionada com a taxa de mortalidade da Covid-19. Também se procedeu à testagem econométrica de dois diferentes canais de transmissão entre os fatores políticos e a mortalidade: a mobilidade das pessoas e a vacinação. O resultado mais contundente diz respeito ao que foi denominado “efeito Bolsonaro”: nos municípios com votação mais expressiva no presidente em 2018, as taxas de mortalidade são maiores. Os resultados referentes à mobilidade da população confirmam ser este um dos principais mecanismos de transmissão da doença. Já o posicionamento negacionista parece não comprometer, nessa fase inicial da tardia campanha de imunização no país, a taxa de vacinação completa.","PeriodicalId":35209,"journal":{"name":"Nova Economia","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136185936","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Nova EconomiaPub Date : 2023-04-01DOI: 10.1590/0103-6351/7588
Eduardo Lima Campos, Rubens Penha Cysne
{"title":"Public finances sustainability by panel data models with cross-sectional dependence: analysis of Brazilian states","authors":"Eduardo Lima Campos, Rubens Penha Cysne","doi":"10.1590/0103-6351/7588","DOIUrl":"https://doi.org/10.1590/0103-6351/7588","url":null,"abstract":"Abstract This study investigates the sustainability of Brazilian states’ public finances with quarterly revenue and expenses data from 2006 to 2020, aimed at the identification of groups of states that share similar patterns. The technique adopted is a panel data model that avoids mistaken inferences by controlling for cross-dependence among states. We find two clear patterns, from which we identify a fiscally sustainable group of only 9 states and an unsustainable group, comprising the remaining ones.","PeriodicalId":35209,"journal":{"name":"Nova Economia","volume":"86 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135721186","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Nova EconomiaPub Date : 2023-04-01DOI: 10.1590/0103-6351/7252
Marília Bassetti Marcato, Carolina Troncoso Baltar, Fernando Sarti
{"title":"Upstreamness, exports and international competitiveness: lessons from the case of China","authors":"Marília Bassetti Marcato, Carolina Troncoso Baltar, Fernando Sarti","doi":"10.1590/0103-6351/7252","DOIUrl":"https://doi.org/10.1590/0103-6351/7252","url":null,"abstract":"Abstract This article aims to provide more and better evidence regarding the degree and nature of the interaction of countries within global value chains (GVCs), based on metrics compatible with the international fragmentation of production. The main focus is on the Chinese specialization pattern in vertically integrated production networks. Our results suggest that China’s production has advanced to other stages located more at the beginning/bottom of the GVC, while increasing its importance in cross-country production sharing and becoming less dependent of intermediate imports embodied in its exports. The decline in re-exported intermediate imports in China was not translated into lesser diversification of its exports. On the contrary, China has climbed the ladder of production complexity, while becoming more integrated into world trade and relying less and less on imported inputs, as well as becoming more competitive in the production of components.","PeriodicalId":35209,"journal":{"name":"Nova Economia","volume":"130 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135721189","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Nova EconomiaPub Date : 2023-04-01DOI: 10.1590/0103-6351/7076
Daniela Freddo, Juliano Vargas
{"title":"Quais as relações institucionais entre o passado colonial da economia brasileira e o desenvolvimento do seu sistema financeiro?","authors":"Daniela Freddo, Juliano Vargas","doi":"10.1590/0103-6351/7076","DOIUrl":"https://doi.org/10.1590/0103-6351/7076","url":null,"abstract":"Resumo Amparados no referencial teórico keynesiano e cepalino/furtadiano, investigamos as relações institucionais entre o passado colonial brasileiro e o desenvolvimento do seu sistema financeiro até os anos de 1960. A hipótese subjacente é a de que existe conexão entre um sistema financeiro deficiente em prover fundos ao investimento e a condição brasileira economicamente periférica. Esta estava subordinada a instituições europeias portuguesas, apesar de imersa no processo de acumulação do capitalismo mercantil. Isso mudou na passagem do modelo primário-exportador ao orientado à demanda doméstica. O processo de industrialização pressionou um sistema financeiro inapto a atender à crescente demanda creditícia, ampliando a necessidade de instrumentos e mecanismos de financiamento do investimento. Todavia, conforme o sistema financeiro desenvolvia-se, as instituições financeiras lucravam, não apesar das “disfuncionalidades” impostas pela condição periférica econômica brasileira, mas por meio delas. Conclui-se que tais relações institucionais foram a herança do passado colonial deixada ao sistema financeiro contemporâneo.","PeriodicalId":35209,"journal":{"name":"Nova Economia","volume":"477 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135721185","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Nova EconomiaPub Date : 2023-04-01DOI: 10.1590/0103-6351/7560
Ivan Prates Sternick
{"title":"Society as a moral order: Adam Smith's theory of sociability as a response to Mandeville and Rousseau","authors":"Ivan Prates Sternick","doi":"10.1590/0103-6351/7560","DOIUrl":"https://doi.org/10.1590/0103-6351/7560","url":null,"abstract":"Abstract This paper aims to show that Smith’s theory of sympathy and the impartial spectator can be understood as an attempt to overcome the selfish anthropology advocated by Mandeville and denounced by Rousseau. In Smith’s view, if Mandeville’s theory of the psychology behind commerce and exchange was correct, then Rousseau would be right in his denunciation of the moral evils of civilization. However, for Smith, Mandeville’s theses were wrong, and thus Rousseau’s critiques were largely unfounded, because, quite paradoxically, they relied on Mandeville’s description of sociability. Therefore, the often emphasized sympathies of Smith for Rousseau’s arguments should be mitigated.","PeriodicalId":35209,"journal":{"name":"Nova Economia","volume":"44 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135721187","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Nova EconomiaPub Date : 2023-04-01DOI: 10.1590/0103-6351/7110
Amarildo de Paula Junior, Bruno Wroblevski, José Rodrigo Gobi, Rodrigo Monteiro da Silva
{"title":"Mercado de trabalho formal e pandemia: análise da alocação laboral em diferentes setores econômicos","authors":"Amarildo de Paula Junior, Bruno Wroblevski, José Rodrigo Gobi, Rodrigo Monteiro da Silva","doi":"10.1590/0103-6351/7110","DOIUrl":"https://doi.org/10.1590/0103-6351/7110","url":null,"abstract":"Resumo A pandemia de Covid-19 implicou diversas consequências sobre as economias de todo o mundo, sobretudo no mercado de trabalho. Considerando esse contexto, o presente estudo analisa quais caraterísticas pessoais e socioeconômicas estão associadas com a participação formal dos indivíduos no mercado de trabalho brasileiro em um cenário pandêmico. Para tanto, foram utilizados os dados da PNAD Covid-19 referentes ao ano de 2020 com aplicação de regressões logísticas. Os resultados indicaram diferentes relações entre as variáveis de sexo, raça e responsabilidade familiar com a probabilidade de o indivíduo estar ocupado com carteira assinada. Além disso, foi verificado também que indivíduos diagnosticados com algum fator de risco à saúde possuem menores chances de estarem em situação de ocupação formal. Por fim, constatou-se que essa heterogeneidade também existe quando se consideram as diferenças setoriais.","PeriodicalId":35209,"journal":{"name":"Nova Economia","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135721199","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Nova EconomiaPub Date : 2023-04-01DOI: 10.1590/0103-6351/7534
Mariana Silva Flora, Roberto Santolin
{"title":"Dominância fiscal e dominância monetária para o Brasil: uma análise empírica a partir de projeções locais no período de 1999 a 2022","authors":"Mariana Silva Flora, Roberto Santolin","doi":"10.1590/0103-6351/7534","DOIUrl":"https://doi.org/10.1590/0103-6351/7534","url":null,"abstract":"Resumo Este artigo avalia sob quais condições a economia brasileira esteve sob dominância fiscal ou monetária no período de janeiro de 1999, início do Regime de Metas de Inflação, até novembro de 2022. A definição de dominância fiscal utilizada foi a de Blanchard (2004), pela qual o Brasil está sob dominância fiscal quando a política monetária não é capaz de controlar a taxa de câmbio. Os resultados alcançados neste artigo, por meio de análises impulso resposta baseado em Projeções Locais, permitem concluir que no período de alto endividamento houve dominância monetária. Tal resultado é condizente com ampliação do superávit fiscal associado à elevação dos juros e à valorização do câmbio real. Porém quando a dívida líquida interna esteve relativamente baixa observou-se dominância fiscal e a ausência de resposta do superávit fiscal ao crescimento dos juros não permitiu que a política monetária afetasse a trajetória do câmbio.","PeriodicalId":35209,"journal":{"name":"Nova Economia","volume":"36 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135771349","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Nova EconomiaPub Date : 2022-04-01DOI: 10.1590/0103-6351/6591
Victor Cruz-e-Silva, M. Cavalieri
{"title":"Patterns of interdisciplinary citations and asymmetry between economics and the neighboring social sciences from 1959 to 2018","authors":"Victor Cruz-e-Silva, M. Cavalieri","doi":"10.1590/0103-6351/6591","DOIUrl":"https://doi.org/10.1590/0103-6351/6591","url":null,"abstract":"Abstract This paper offers a quantitative study measuring, through citation analysis, the historical relationship between economics and the other social sciences (that is, anthropology, political science, psychology, and sociology). The exercise suggested here comprehends the period from 1959 to 2018 in order to understand both whether economics has opened more space for the other social sciences and, if so, the subtleties of this process. The paper also develops an original asymmetry measure for interdisciplinarity-the Coefficient of Interdisciplinary Asymmetry.","PeriodicalId":35209,"journal":{"name":"Nova Economia","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-04-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45234759","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}