Suvremena Psihologija最新文献

{"title":"Organizacijska pravednost, zadovoljstvo poslom i odanost profesionalnih nogometaša klubu","authors":"Paula Andabak, Ljiljana Gregov","doi":"10.21465/2021-sp-242-04","DOIUrl":"https://doi.org/10.21465/2021-sp-242-04","url":null,"abstract":"Rezultati istraživanja organizacijske pravednosti u sportskom okruženju upućuju na to da je percepcija pravednosti povezana s relevantnim ishodima za pojedinačne i timske sportove kao što su stavovi i ponašanja sportaša, zajedništvo tima i odanost klubu (De Backer i sur., 2011; Jordan, i sur., 2004; Kerwin i sur., 2014; Mahony i sur., 2006; Whisenant, 2005). Cilj je ovog istraživanja bio ispitati doprinos duljine bavljenja nogometom općenito i u klubu, organizacijske pravednosti i zadovoljstva poslom u objašnjenju odanosti profesionalnih nogometaša klubu. U istraživanju je sudjelovalo 114 profesionalnih nogometaša u dobi od 17 do 39 godina. Primijenjeni su Upitnik pravednosti u organizacijskom kontekstu, Skale afektivne, instrumentalne i normativne odanosti, Indeks zadovoljstva poslom te Zadovoljstvo statusom u klubu i Zadovoljstvo plaćom i nagradama. Rezultati upućuju na to da odnos organizacijske pravednosti i odanosti nogometaša klubu ovisi o izvoru pravednosti i to tako da samo pravednost uprave kluba pozitivno doprinosi svim komponentama organizacijske odanosti, i to dijelom direktno, a dijelom preko zadovoljstva poslom, s obzirom na utvrđen parcijalni medijacijski efekt mjera zadovoljstva poslom. Nadalje, utvrđeno je da su nogometaši koji su generalno zadovoljniji poslom, te zadovoljniji plaćom i nagradama odaniji klubu te da su nogometaši koji su duže u klubu odaniji klubu. Ključne riječi: organizacijska pravednost, organizacijska odanost, zadovoljstvo poslom, profesionalni nogometaši","PeriodicalId":35108,"journal":{"name":"Suvremena Psihologija","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68293064","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Znanstveno istraživanje u psihologiji: vodič za početnike","authors":"Miroslav Rajter","doi":"10.21465/2021-sp-241-7","DOIUrl":"https://doi.org/10.21465/2021-sp-241-7","url":null,"abstract":"Udžbenici koji se bave metodologijom istraživanja predstavljaju u smislu pisanja izrazito zahtjevan izazov jer zahtijevaju obuhvaćanje vrlo širokog i istovremeno vrlo kompleksnog područja. U Hrvatskoj postoji nekoliko udžbenika koji se bave ovim područjem pri čemu dominaciju imaju Istraživačke metode u psihologiji i drugim društvenim znanostima (Milas, 2005) te Osnovne statističke metode za nematematičare (Petz, 2004) koja će u novijem izdanju biti preimenovana (i nadopunjena) kao Petzova statistika (Petz, Kolesarić i Ivanec, 2012) u čast originalnom autoru. Iz ove perspektive knjiga Znanstveno istraživanje u psihologiji: vodič za početnike (u daljnjem tekstu Vodič) urednica Ane Slišković i Irene Burić predstavlja značajan poduhvat i iskorak u području poučavanja metodologije. Kao temeljno pitanje prije čitanja ove knjige nameće se smisao izdavanja novog udžbenika uz one već postojeće. Većina udžbenika metodologije je ili obimna i obuhvaća razmjerno veliku količinu detalja ili su vrlo sažeti s nedovoljnom količinom informacija. Urednice Vodiča navode da je njihov cilj bio napraviti istovremeno sažet, ali i sveobuhvatan prikaz svih faza istraživačkog procesa. Vodič predstavlja zbirku pet tematski usmjerenih poglavlja koja su pisali različiti autori. Prednost ove metode u odnosu na pisanje cijele knjige od strane jednog ili više autora je smanjeno opterećenje za autore i istovremeno Prikaz knjige DOI: 10.21465/2021-SP-241-7","PeriodicalId":35108,"journal":{"name":"Suvremena Psihologija","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68293017","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Osnove procjenjivanja izvršnih funkcija","authors":"Barica Urh","doi":"10.21465/2021-sp-241-9","DOIUrl":"https://doi.org/10.21465/2021-sp-241-9","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":35108,"journal":{"name":"Suvremena Psihologija","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68293093","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"O Ivanu Korenu (1930.–2017.)","authors":"Vladimir Kolesarić","doi":"10.21465/2020-sp-241-11","DOIUrl":"https://doi.org/10.21465/2020-sp-241-11","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":35108,"journal":{"name":"Suvremena Psihologija","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68292349","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Stupanj sigurnosti u točnost odgovora kao dodatna informacija pri psihometrijskoj analizi testa kognitivnih sposobnosti","authors":"Damir Ljubotina","doi":"10.21465/2021-sp-241-02","DOIUrl":"https://doi.org/10.21465/2021-sp-241-02","url":null,"abstract":"Uradak u zadacima testova znanja i sposobnosti tradicionalno se vrednuje dihotomno na osnovi točnosti odgovora. U ovom radu razmatra se mogućnost uvođenja procjene stupnja sigurnosti (SS) u točnost odgovora kao dodatne informacije o uratku ispitanika u zadacima i testu. Analizirane su teorijske i konceptualne prednosti te metodološki problemi uključivanja ovih mjera u psihometrijsku analizu testnih rezultata i vrednovanje ukupnih rezultata. Teorijski okvir za uključivanje procjena stupnja sigurnosti u točnost odgovora povezan je s konceptima metakognicije te dispozicijskim mjerama samopoimanja i samoefikasnosti (Stankov i Lee, 2008). Empirijski rezultati zasnovani su na rezultatima primjene računalne verzije neverbalnog testa kognitivnih sposobnosti (Test S) na uzorku od 168 studenata. Analiza rezultata provedena je na razini testnih zadataka, intraindividualnih i interindividualnih razlika zasnovanih na ukupnim testnim rezultatima. Na razini testnih zadataka prosječan SS povezan je s indeksom lakoće zadataka, a kod zadataka s većom diskriminativnom valjanošću registrirana je veća razlika u procijenjenoj sigurnosti između točnih i netočnih odgovora. Provedenom regresijskom analizom objašnjeno je 69,1% varijance prosječnog SS u točnost svih odgovora, pri čemu su najbolji prediktori metakognitivna procjena uratka u testu i stvarni broj točnih odgovora. Latentna struktura matrice zasnovane na procjenama SS upućuje na dominaciju jednog generalnog faktora te na visoku pouzdanost prosječnog SS od 0,96. Diferencijalno ponderiranje točnosti stupnjevima sigurnosti povećava pouzdanost i homogenost cjelokupnog testa. Rezultati upućuju na zanimljiv potencijal uključivanja procjena SS u točnost odgovora u psihometrijsku analizu testova kognitivnih sposobnosti. Ključne riječi: stupanj sigurnosti, točnost odgovora, analiza zadataka","PeriodicalId":35108,"journal":{"name":"Suvremena Psihologija","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68292367","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Mogu li nagrade povećati intrinzičnu motivaciju za učenje? - Pregled istraživanja","authors":"Izabela Sorić","doi":"10.21465/2021-sp-242-01","DOIUrl":"https://doi.org/10.21465/2021-sp-242-01","url":null,"abstract":"Pitanje može li se nagradama poticati poželjno ponašanje postavlja se u psihologiji već desetljećima u vrlo različitim kontekstima (obrazovnom, sportskom, industrijskom i sl.). U znanstveno-istraživačkom smislu ovo pitanje proizlazi iz teoretske pretpostavke o odvojenosti (negativnoj interakciji) intrinzične i ekstrinzične motivacije, odnosno iz pretpostavke da nagrade (kao oblik ekstrinzične motivacije) smanjuju intrinzičnu motivaciju. U radu je kroz pregled psiholoških i neuroznanstvenih istraživanja ovih pretpostavki naglašena sva kompleksnost i osjetljivost fenomena nagrađivanja i njegova utjecaja na motivaciju pojedinca. Naime, efekt nagrada na intrinzičnu motivaciju ovisan je o velikom broju faktora vezanih uz: samu osobnost nagrađivane osobe, vrstu nagrađene aktivnosti i početni stupnju motivacije za nju, karakteristike same nagrade i kontekst u kojem se nagrađivanje vrši. Prikazana istraživanja i njihovi rezultati interpretirani su s obzirom na mogućnost njihove implementacije u obrazovnu praksu, odnosno kao odgovor na pitanje može li se nagradama pojačati učenička intrinzična motivacija za učenje. Ključne riječi: nagrade, intrinzična motivacija, ekstrinzična motivacija, neuroznanost, obrazovni kontekst","PeriodicalId":35108,"journal":{"name":"Suvremena Psihologija","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68292816","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Intenzivno igranje videoigara – patološki oblik ovisnosti ili indikator procesa izgradnje društvene (i profesionalne) karijere","authors":"Krešimir Krolo","doi":"10.21465/2021-sp-241-01","DOIUrl":"https://doi.org/10.21465/2021-sp-241-01","url":null,"abstract":"Tema ovog rada je analiza relevantnosti teorija i perspektiva mjerenja ovisnosti o videoigrama unutar širih sociokulturnih okvira. S ciljem dodatnog razvoja postojeće metodologije korištene su sociološke perspektive (Crawford, 2011) razumijevanja gaminga kao zasebne kulture unutar koje postoje osnove za izgradnju društvene i profesionalne karijere. Analizom podataka prikupljenih u sklopu šireg istraživanja „Sociokulturni profil videoigrača i igračica u Hrvatskoj“, ustanovljeno je kako postoje dva temeljna podskupa ovisnosti (ovisnost usmjerena prema sebi i društvena dimenzija ovisnosti) od kojih je faktor ovisnosti usmjerene prema sebi objašnjen prediktorima samoidentifikacije s gamerskom kulturom, željom za radom u izradi videoigara i općenitim praćenjem gaming scene. Drugi faktor ovisnosti objašnjen je prvenstveno sociodemografskim varijablama (dob, zadovoljstvo životom i uključenost u obrazovni proces). Zaključna razmatranja upućuju na razumijevanje ovisnosti o videoigrama unutar širih sociokulturnih parametara karakterističnih za globalni digitalno-interaktivni kontekst kako bi se klinička ovisnost o videoigrama mogla preciznije odvojiti od kompulzivnog igranja kao procesa izgradnje društvene i profesionalne karijere. Ključne riječi: ovisnost, gameri, društvena karijera, videoigre","PeriodicalId":35108,"journal":{"name":"Suvremena Psihologija","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68292315","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Otpornost zaposlenika u procesu organizacijske integracije: (ne)materijalne nagrade i medijacijska uloga organizacijske pravednosti","authors":"Ana Jakopec","doi":"10.21465/2021-sp-242-02","DOIUrl":"https://doi.org/10.21465/2021-sp-242-02","url":null,"abstract":"Cilj je ovoga rada bio empirijski provjeriti konceptualni model osnaživanja otpornosti zaposlenika tijekom postintegracijske faze procesa organizacijske integracije (Khan i sur., 2020), koji pretpostavlja medijacijsku ulogu različitih vrsta pravednosti u odnosu između (ne)materijalnih nagrada i otpornosti zaposlenika. Ovim se istraživanjem na uzorku od N = 991 zaposlenika snažnim metodološkim pristupom prikupljanja podataka u dvije vremenske točke ciljalo zahvatiti složene međuodnose navedenih konstrukata ne samo u postintegracijskoj fazi već i u periodu između predintegracijske i integracijske faze procesa organizacijske integracije te time omogućiti promatranje dinamike razvoja međuodnosa promatranih konstrukata prilikom prilagođavanja jednoj od najzahtjevnijih vrsta organizacijske promjene – organizacijskoj integraciji. Rezultati su pokazali da dinamiku razvoja procesa organizacijske integracije odražavaju značajno drukčiji međuodnosi promatranih konstrukata u postintegracijskoj fazi, a u odnosu na (pred)integracijsku fazu. U skladu s konceptualnim modelom, nematerijalne su se nagrade (u odnosu na materijalne) tijekom postintegracijske faze procesa organizacijske integracije uistinu pokazale snažnijim i značajnijim pozitivnim prediktorom otpornosti zaposlenika, dok su u (pred)integracijskoj fazi dvije vrste nagrada imale istu važnost u objašnjavanju otpornosti zaposlenika. U (pred)integracijskoj fazi distributivna, proceduralna i interakcijska pravednost podjednako su snažni medijatore odnosa između (ne)materijalnih nagrada i otpornosti zaposlenika, dok je u postintegracijskoj fazi distributivna pravednost uvjerljivo najsnažniji pozitivni medijator odnosa između (ne)materijalnih nagrada i otpornosti zaposlenika. Upravo zbog toga što velik broj organizacijskih integracija učestalo propada, razumijevanje uloge i međuodnosa sustava nagrađivanja, pravednosti i otpornosti zaposlenika te načina na koje ti konstrukti funkcioniraju u različitim fazama organizacijske integracije, može prilagođavanje ovome procesu učiniti manje destruktivnim pa stoga nalazi ovoga istraživanja imaju važne praktične implikacije. Ključne riječi: otpornost zaposlenika, (ne)materijalne nagrade, organizacijska pravednost, organizacijska integracija, spajanja i preuzimanja","PeriodicalId":35108,"journal":{"name":"Suvremena Psihologija","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68292848","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Utjecaj pandemije COVID-a-19 na starije osobe: rezultati deskriptivnog istraživanja","authors":"Ivana Tucak Junaković","doi":"10.21465/2021-SP-241-04","DOIUrl":"https://doi.org/10.21465/2021-SP-241-04","url":null,"abstract":"Rezultati ranijih istraživanja utjecaja pandemije COVID-a-19 i s njom povezanih epidemioloških mjera na kvalitetu života i dobrobit starijih osoba nisu suglasni, pri čemu neki ne potvrđuju očekivani izraženiji nepovoljan utjecaj, dok drugi upućuju na značajne negativne efekte na mentalno zdravlje i opću kvalitetu života. Cilj je ovoga kvalitativnog istraživanja bio ispitati percipirani utjecaj pandemije i propisanih mjera na starije osobe u Hrvatskoj i njihov svakodnevni život. Intervjuirane su 93 starije osobe iz prigodnog uzorka, u dobi od 65 do 90 godina, iz različitih krajeva Hrvatske. Tematskom analizom odgovora na pitanje otvorenog tipa o utjecaju pandemije i propisanih mjera identificirane su tri glavne teme: izostanak većeg utjecaja ili dobra prilagodba starijih osoba na pandemiju i propisane mjere, značajan nepovoljan i značajan povoljan utjecaj. Pokazalo se da se većina intervjuiranih osoba (51%) dobro prilagodila pandemijskim uvjetima i da ne navodi značajne promjene kvalitete života. Međutim, značajan postotak (oko 45%) istaknuo je i nepovoljne efekte pandemije, i to u tri domene: ugroženo tjelesno ili mentalno zdravlje i opća dobrobit, ograničenja kretanja i uobičajenih aktivnosti te socijalno distanciranje. Samo četiri osobe navele su pozitivne utjecaje pandemije poput češćih šetnji u prirodi, obavljanja zaostalih poslova, većeg okretanja sebi itd. Rezultati upućuju na heterogenost populacije starijih osoba glede utjecaja pandemije COVID-a-19 na njihove živote. Mjere i intervencije usmjerene na očuvanje kvalitete života i zdravlja u uvjetima pandemije trebaju biti usmjerene na sve starije osobe, ali posebno na rizične skupine kao što su socijalno izolirane i usamljene starije osobe. Ključne riječi: COVID-19, starije osobe, kvaliteta života, dobrobit, socijalno distanciranještitu","PeriodicalId":35108,"journal":{"name":"Suvremena Psihologija","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68292502","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Uloga psiholoških potreba i sustava nagrađivanja u doživljaju zanesenosti pri igranju videoigara","authors":"M. Lušić, P. Valerjev","doi":"10.21465/2021-sp-242-06","DOIUrl":"https://doi.org/10.21465/2021-sp-242-06","url":null,"abstract":"S razvojem industrije videoigara, mnogi istraživači nastoje identificirati kako karakteristike igrača, igre i njihova interakcija utječu na pojavu iskustva potpune zanesenosti u videoigrama. Stoga je cilj istraživanja ispitati odnos zadovoljenja osnovnih psiholoških potreba i frekvencije igranja igara s doživljajem zanesenosti pri igranju videoigara s visokim razinama nagrada ili kazni. Glavni problemi istraživanja su bili utvrditi postoji li razlika u kompetentnosti, autonomiji i doživljaju zanesenosti između aktivnih igrača i neigrača u situaciji nagrade i kazne te utvrditi prediktivni doprinos frekvencije igranja videoigara i osnovnih psiholoških potreba u objašnjenju varijance doživljaja zanesenosti. Sudionici (N = 69) su sudjelovali u eksperimentu u kojem su igrali dvije igre, od kojih je jedna igra imala izraženo visoke razine nagrade, a druga izraženo visoke razine kazni. Po završetku igranja pojedine igre, sudionici su ispunili Kratku skalu stanja zanesenosti i dvije subskale PENS upitnika. Analizom rezultata utvrđeno je da su svi sudionici doživjeli više razine kompetentnosti, autonomije i zanesenosti dok su igrali nagrađujuću igru, a igrači su doživljavali više razine kompetentnosti i zanesenosti od neigrača u obje situacije. Značajni prediktori zanesenosti su bili frekvencija igranja videoigara te zadovoljenje potrebe za kompetentnošću u situaciji igranja igre s izrazitim kaznama, a u situaciji igranja igre s izrazitim nagradama značajni prediktor bila je potreba za kompetentnošću. Konačno, zadovoljenje potrebe za kompetencijom tijekom igranja nagrađujućih igara može doprinijeti osjećajima zanesenosti, dok je kod kažnjavajućih igara uz kompetenciju prediktivno prijašnje iskustvo s igrama. Ključne riječi: videoigre, nagrade i kazne, zanesenost, psihološke potrebe","PeriodicalId":35108,"journal":{"name":"Suvremena Psihologija","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68293201","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}