{"title":"SRPSKA PRAVOSLAVNA CRKVA I EKUMENSKI POKRET, 1918-1941","authors":"Radmila Radić","doi":"10.22182/spm.specijal32022.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.22182/spm.specijal32022.5","url":null,"abstract":"Srpska pravoslavna crkva bila je jedan od osnivača ekumenskog pokreta. Osim iskrenih pristalica ekumenskog dijaloga, u njenim redovima bilo je i kritičara, ali rezerve SPC proizašle su iz uverenja da je reč o složenom pitanju dogmatske, pravne i disciplinske prirode koja bi sve pravoslavne crkve trebale da reše. SPC je bila uključena u razne ekumenske organizacije i pokrete i imala je predstavnike u brojnim telima koja su dala značajan doprinos približavanju Crkava. Održavala je prijateljske odnose sa mnogim protestantskim konfesijama, posebno sa Anglikanskom crkvom. Tokom 1930-ih početne nade u anglikansko i pravoslavno crkveno jedinstvo s početka 1920-ih pokazale su se neostvarivim. Ovaj prilog je pokušaj da se na osnovu dosadašnjih istraživanja napravi pregled pozicije, uloge i doprinosa Srpske pravoslavne crkve ekumenskom pokretu između dva svetska rata.","PeriodicalId":34288,"journal":{"name":"Srpska Politicka Misao","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68278788","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"INTERRELIGIJSKI DIJALOG I POLITIKA: NIJE PITANjE „ŠTA“ VEĆ „KAKO“?","authors":"Marko Veković","doi":"10.22182/spm.specijal32022.6","DOIUrl":"https://doi.org/10.22182/spm.specijal32022.6","url":null,"abstract":"Iako svetske religije imaju mnogo toga zajedničkog, istorija sveta prepuna je primera kako su politika i politički akteri bili veoma efikasni u instrumentalizaciji onog što ih razdvaja i deli u cilju postizanja političkih ciljeva. Neretko se dešavalo i obrnuto. To su, između ostalog, i razlozi zašto je istorija svetskih religija u stvari istorija sukoba i ratova. Interreligijski dijalog predstavlja jedan od pokušaja prevazilaženja nesuglasica između svetskih religija. U skladu sa tim, osnovna teza koju autor dokazuje u ovom radu jeste da interreligijski dijalog ima važnu (geo)političku dimenziju i funkciju. Međutim, ova dimenzija interreligijskog dijaloga dugo je bila zanemarivana. Posledično, postoji jaz u, pre svega, domaćoj literaturi u istraživanju političke dimenzije interreligijskog dijaloga. U radu koristim relevantnu polit-religiološku literaturu i na savremenim primerima dokazujemo koliko je (geo)politička dimenzija interreligijskog dijaloga važna za istraživače i kako iskoristiti interreligijski dijalog u cilju jačanja demokratskih potencijala savremenih društava.","PeriodicalId":34288,"journal":{"name":"Srpska Politicka Misao","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68278860","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"DIJALOG IZMEĐU RELIGIJA: REALNA MOGUĆNOST ILI PUSTA ŽELJA?","authors":"Milica Bakić-Hejden","doi":"10.22182/spm.specijal32022.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.22182/spm.specijal32022.1","url":null,"abstract":"U radu se razmatraju mogućnosti dijaloga između religija s obzirom na njihovo autoritativno i apsolutno tumačenja sveta, te sukobima opterećenu prošlost. Kratak istorijski osvrt na neke oblike dijaloga između religija pokazuje na teorijskom (doktrinarnom) nivou neprikosnovenost granica koje ih dele. U ’praksi’ se, međutim, pokazuje da te granice mogu biti porozne, što je ilustrovano primerima svetaca sa dvojnim identitetom odnosno svetilišta koja pohode hodočasnici različitih religija čime, indirektno, ostajući u okvirima svog religijskog identiteta, samim svojim prisustvom na svetom mestu religijskog drugog vode neku vrstu (neverbalnog) ’dijaloga’. Da li onda i drugi oblici religijske prakse mogu naći mesto u međureligijskom dijalogu? Ne umanjujući realnost istorijskih okolnosti koje su definisale često negativne odnose između religija, promenom naglaska sa spoljašnjih na unutrašnje veze između religijskih tradicija zasnovanih na iskustvenom aspektu vere, bilo kroz obrede (kao u navedenim primerima) ili kroz razmenu iskustava u molitvenoj i kontemplativnoj praksi, moglo bi se postići bolje razumevanje religijskog Drugog.","PeriodicalId":34288,"journal":{"name":"Srpska Politicka Misao","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68278701","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"MEĐURELIGIJSKI DIJALOG KAO IMPERATIV U PRAVOSLAVNOM HRIŠĆANSTVU","authors":"Rastko Jović","doi":"10.22182/spm.specijal32022.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.22182/spm.specijal32022.4","url":null,"abstract":"Rad obrađuje problematiku međureligijskog dijaloga u kontekstu razvoja neophodnih teorijskih osnova u vezi sa samopoimanjem pravoslavnih. Čini se da je osnovni preduslov ekumenskog dijaloga pitanje identiteta hrišćana, koji neretko ostaje nejasan ne pružajući dovoljno sredstava za uspešno vođenje dijaloga. Nejasno određen identitet Crkve i pravoslavnih hrišćana samo će dodatno onemogućavati adekvatnu misiju i dijalog. Koristeći se bogatstvom pravoslavne tradicije, pokušali smo da pokažemo dinamičku prirodu hrišćanskog identiteta, njegovu inkluzivnu i afirmativnu prirodu za drugog i drugačije. Crtajući obrise pravoslavne posebnosti, sve više postajemo svesni da međuverski dijalog nije dodatak našeg postojanja kao hrišćanske Crkve, nego njen suštinski imperativ i uslov postojanja.","PeriodicalId":34288,"journal":{"name":"Srpska Politicka Misao","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68278778","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"RELIGIJSKI PLURALIZAM U ZATVORSKIM USTANOVAMA U SRBIJI","authors":"Lidija Radulović","doi":"10.22182/spm.specijal32022.7","DOIUrl":"https://doi.org/10.22182/spm.specijal32022.7","url":null,"abstract":"Verski pluralizam u zatvorima u Srbiji analiziran je na osnovu narativa osuđenika. Svim osuđenicima zakonski su garantovane jednake mogućnosti za ostvarivanje verskih prava. U prvom delu rada prikazujem šta je učinjeno na obezbeđivanju uslova da se ta prava realizuju. U drugom delu rada, na osnovu narativa zatvorenika o predstavama, praksama i međusobnim interakcijama sa pripadnicima drugih religija, istražujem kako se verski pluralizmi procenjuju, negiraju, prihvataju ili osporavaju.","PeriodicalId":34288,"journal":{"name":"Srpska Politicka Misao","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48494184","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"POLOŽAJ BUGARSKE NACIONALNE MANJINE I PROCES PRISTUPANJA SRBIJE EVROPSKOJ UNIJI","authors":"Nada Raduški","doi":"10.22182/spm.7512022.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.22182/spm.7512022.3","url":null,"abstract":"U radu se na osnovu analize popisno-statističkih podataka proučava razvoj, položaj, socioekonomske i etnodemografske karakteristike pripadnika bugarske nacionalne manjine u Srbiji. Prateći i komparirajući rezultate sukcesivnih državnih popisa stanovništva, sagledani su depopulacioni trendovi u demografskom razvitku bugarske nacionalnosti, čiji se broj smanjio za preko tri puta od Drugog svetskog rata do danas, kao rezultat višedecenijskog opadanja stope fertiliteta, starenja stanovništva, migracija, etničke alternacije i drugih faktora. Pored brojnosti i prostornog razmeštaja, u radu se istražuje i starosna, obrazovna i ekonomska struktura stanovništva, kao važnog indikatora položaja i socio-kulturne razvijenosti bugarske nacionalnosti. Od značaja je i analiza popisnih rezultata o maternjem jeziku kao bitnom etnokulturnom obeležju za realizaciju određenih manjinskih prava u različitim sferama društvenog života. Drugi deo rada odnosi se na pravni i politički položaj pripadnika bugarske manjine kroz prizmu srpsko-bugarskih odnosa, imajući u vidu uticaj regulisanja statusa i poštovanja manjinskih prava na regionalnu saradnju i bilateralne dogovore Srbije i Bugarske. Istovremeno, to je i važan uslov za evropske integracije i pristupanje Srbije EU, što implicira da unapređenje položaja nacionalnih manjina i dobri odnosi sa susedima, posebno onima čiji pripadnici kao nacionalne manjine žive u Srbiji, predstavlja prioritet spoljne politike Srbije. Istraživanja sprovedena tokom poslednje decenije ukazuju da su stepen i oblici zagarantovanih ljudskih i manjinskih prava bugarske nacionalne manjine u Srbiji dobro postavljeni, uz moguće dodatno poboljšanje mehanizama za njihovo ostvarivanje.","PeriodicalId":34288,"journal":{"name":"Srpska Politicka Misao","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68278214","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"U POTRAZI ZA „KULTURNIM NACIONALIZMOM” SRPSKE POLITIČKE MISLI","authors":"Saša Markovič, Zeljko Vuckovic","doi":"10.22182/spm.7512022.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.22182/spm.7512022.4","url":null,"abstract":"Promišljanje ove teme iritirao je tekst Isidore Sekulić pod nazivom „Kulturni nacionalizam”. On je izašao u časopisu Novi Srbin 1912. godine koji je uređivao Vasa Stajić u Somboru. Srpska nacionalna ideja i njena politička ekspresija, uoči „Velikog rata” suočavala se sa izazovima koji su uticali na njenu modifikaciju. Insistiranje na kulturnoj sadržini nacionalne ideje bio je narativ koji se na prostoru današnje Vojvodine, tada Južne Ugarske već duže vreme negovao. Aktivnost pod nazivom „knjige za narod” Matice srpske, iza koje je stajala delatnost Tihomira Ostojića imala je za cilj da edukativno oplemeni nacionalnu ideju. U tom procesu razvijao se polemički ton sa stanovištem nacionalnog romantizma koji se rukovodio emotivnim nabojem, a manje racionalnim uravnoteženjem nacionalne ideje. Sve to nam govori o vrlo dinamičkom procesu koji u istorijskim okolnostima ima upečatljive izraze ispoljavanja. Oni mogu da budu slični, ali nikako nisu identični i u tom smislu je pozivanje na analogiju bio mač sa dve oštrice koji je činio kreativnost i promišljanje ne samo manje delotvornim, već i nepoželjnim. Kulturna dimenzija nacionalne ideje je njen politički izraz koji je odgovarao konkretnoj istorijskoj epohi, ali je u pozadini imao jednu zanimljivu misao, a to je potreba za stalnim obrazovanjem i širenjem horizonta političke misli i vizije nacionalne ideje.","PeriodicalId":34288,"journal":{"name":"Srpska Politicka Misao","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68278266","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"UPRAVLЈANЈE DEMOKRATSKIM (NE)POVERENЈEM","authors":"Savo Simić","doi":"10.22182/spm.7512022.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.22182/spm.7512022.15","url":null,"abstract":"Prikaz knjige:\u0000Ivan Krastev. 2013. S verom u nepoverenje: Može li demokratija da opstane kada ne verujemo svojim liderima. Beograd: Klio, 100 str.","PeriodicalId":34288,"journal":{"name":"Srpska Politicka Misao","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68278658","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"REHABILITOVANJE NDH UMANJIVANjEM BROJA ŽRTAVA U JASENOVCU","authors":"Jovan Janjić","doi":"10.22182/spm.7512022.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.22182/spm.7512022.9","url":null,"abstract":"Za razliku od Nemačke, koja je na više načina iskazala i preuzela odgovornost za Drugi svetski rat – kroz izjave njenih predstavnika, isplate reparacija i materijalne satisfakcije žrtvama rata, ali i na razne simbolične načine (odavanjem pošte žrtvama), od kojih je najpoznatiji onaj iz 1971. godine, kada je njen tadašnji kancelar Vili Brant, prilikom zvanične posete Poljskoj, klekao pred spomenikom Poljacima palim u Drugom svetskom ratu kao žrtve nacizma – Hrvatska izbegava da iskaže odgovornost za zločine, pogotovo za zločin genocida Nezavisne Države Hrvatske (NDH), saradnice nacističke Nemačke. Pritom, savremena Hrvatska (njena istoriografija, publicistika i njeni znaničnici) nastoji da umanji broj žrtava stradalih pod patronatom ustaške klerofašističke države, posebno u jednom od najvećih logora u okupiranoj Evropi, u Jasenovcu. Na taj način, revizijom istorije, rehabilituje se NDH. A time se, pre svega, onemogućava istorijsko pomirenje između potomaka žrtva i potomaka počinioca zločina genocida. Odražava se to na ukupne odnose između Srba i Hrvata.","PeriodicalId":34288,"journal":{"name":"Srpska Politicka Misao","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48192603","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"POLUINTELEKTUALAC KAO FAKTOR KVARENJA DRŽAVNE VLASTI U TEORIJSKOJ MISLI SLOBODANA JOVANOVIĆA","authors":"Predrag Terzić","doi":"10.22182/spm.7512022.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.22182/spm.7512022.2","url":null,"abstract":"Predmet ovoga rada jeste poluintelektualac u naučnoj vizuri Slobodana Jovanovića. Jovanović je, u svojim delima, ovom karakternom tipu ličnosti posvećivao posebnu pažnju, uveravajući čitaoce u svu beskorisnost ovakvog tipa čoveka koji uporno stremi vlasti. Odsustvo moralnih osobina poluintelektualca, u interakciji s izazovima koje nameće državna vlast, neumitno dovodi do njegovog daljeg kvarenja. Otuda poluintelektualac ima svojstvo faktora koji širi svoje vrednosne stavove na druge. On ih čini ogoljenim karijeristima nespremnim za ispravne, već prijemčivim za nemoralne kompromise. Upoznavanje s ovakvom ličnošću, pronalaženje istorijskih primera i poređenje s aktuelnim društvenim prilikama ponovo aktuelizuje Slobodana Jovanovića u naučnoj javnosti. Istorijski vakuum, u kome je bio zabranjivan, kasnije se nastavlja suprotnim procesom, odnosno povećanim interesovanjem autora za Jovanovićevu naučnu misao. Ubrzano počinje period publikovanja knjiga i rasprava u kojima se javnost upoznaje s autentičnim momentima njegovog života i intelektualnog rada.\u0000Cilj ovog rada se ogleda u originalnom prikazu stavova i mišljenja Slobodana Jovanovića o poluintelektualcu. Pored ovog tematskog obuhvata, u radu će biti razmatrana i šira teorijska misao Slobodana Jovanovića. Neselektivnim pristupom biće obuhvaćeni najvažniji izvori u kojima se pruža šira slika istorijskih događaja u čijem vrtlogu su važnu ulogu odigrali „poluintelektualniˮ pojedinci.\u0000Rezultati rada se sastoje u iskazivanju sopstvenog zapažanja autora zasnovanog na originalnim zapisima Slobodana Jovanovića. U radu se eksplicitno zaključuje da njega, bez imalo preterivanja i pristrasnosti, smatramo nezaobilaznim autorom u teorijskom izučavanju fenomena državne vlasti. Pritom se izražena personifikacija državne vlasti ciljano zasniva na fenomenu poluintelektualca kao faktora njenog kvarenja.","PeriodicalId":34288,"journal":{"name":"Srpska Politicka Misao","volume":"47 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68278206","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
求助内容：
应助结果提醒方式：
京公网安备 11010802042870号
