POLOŽAJ BUGARSKE NACIONALNE MANJINE I PROCES PRISTUPANJA SRBIJE EVROPSKOJ UNIJI

U radu se na osnovu analize popisno-statističkih podataka proučava razvoj, položaj, socioekonomske i etnodemografske karakteristike pripadnika bugarske nacionalne manjine u Srbiji. Prateći i komparirajući rezultate sukcesivnih državnih popisa stanovništva, sagledani su depopulacioni trendovi u demografskom razvitku bugarske nacionalnosti, čiji se broj smanjio za preko tri puta od Drugog svetskog rata do danas, kao rezultat višedecenijskog opadanja stope fertiliteta, starenja stanovništva, migracija, etničke alternacije i drugih faktora. Pored brojnosti i prostornog razmeštaja, u radu se istražuje i starosna, obrazovna i ekonomska struktura stanovništva, kao važnog indikatora položaja i socio-kulturne razvijenosti bugarske nacionalnosti. Od značaja je i analiza popisnih rezultata o maternjem jeziku kao bitnom etnokulturnom obeležju za realizaciju određenih manjinskih prava u različitim sferama društvenog života. Drugi deo rada odnosi se na pravni i politički položaj pripadnika bugarske manjine kroz prizmu srpsko-bugarskih odnosa, imajući u vidu uticaj regulisanja statusa i poštovanja manjinskih prava na regionalnu saradnju i bilateralne dogovore Srbije i Bugarske. Istovremeno, to je i važan uslov za evropske integracije i pristupanje Srbije EU, što implicira da unapređenje položaja nacionalnih manjina i dobri odnosi sa susedima, posebno onima čiji pripadnici kao nacionalne manjine žive u Srbiji, predstavlja prioritet spoljne politike Srbije. Istraživanja sprovedena tokom poslednje decenije ukazuju da su stepen i oblici zagarantovanih ljudskih i manjinskih prava bugarske nacionalne manjine u Srbiji dobro postavljeni, uz moguće dodatno poboljšanje mehanizama za njihovo ostvarivanje.