{"title":"A COUNTRY-BASED COMPARISON OF THE EFFECTS AND CONSEQUENCES OF THE GREAT LIQUIDATION: AZERBAIJAN AND MONGOLIA","authors":"Oğuz Kağan Bayrakdar, Samet Kalyoncu","doi":"10.55773/tda.1104528","DOIUrl":"https://doi.org/10.55773/tda.1104528","url":null,"abstract":"Tarihte kararlarıyla dönüm noktası oluşturan, bulundukları ülkenin ve toplumun kaderine etki eden liderler ortaya çıkmıştır. Bu liderlerden biri de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne (SSCB) başkanlık yapmış Stalin’dir. Toplumsal alandaki varlığı ile bir “Stalin kültü” oluşturmayı başaran SSCB Komünist Partisi genel başkanı hem birlik içerisindeki hem de birlik dışarısındaki ülkelerde birtakım politik kararlara imza atmıştır. Sovyetler Birliği’nin etkin olduğu bölgelerde Stalin hâkimiyetini, sosyalist ideolojiyi, siyasi yapılanmayı tehdit edecek unsurların temizlenmesi gündeme gelmiş; ulus fikrinin yayılmasına ön ayak olabilecek toplumun önde gelen isimleri tasfiyeye uğramıştır. \u0000Literatürde tasfiye, temizlik, büyük terör, represiya gibi farklı isimlendirmelerle yer alan bu politika, aralarında toplumun önde gelenlerinin de bulunduğu binlerce kişinin ölümüne neden olmuştur. Ülkelerde siyaset, edebiyat, sanat, bilim gibi alanlarda toplumda etki yaratmış ya da yaratabilecek isimler bu politika kapsamında yargılanarak çeşitli cezalara çarptırılmışlardır. Çalışmanın konusu Azerbaycan ve Moğolistan’da represiyaya uğrayan isimlerdir. Bu isimlerin bağımsızlıktan sonra toplumsal alanda ne düzeyde etkiye sahip olduklarına, kentsel alanda ne ölçüde temsil edildiklerine dikkat çekilmiş bu düzlemde araştırma gerçekleştirilmiştir.","PeriodicalId":334207,"journal":{"name":"Türk Dünyası Araştırmaları","volume":"16 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127067788","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Eski Çağlardan 15. Yüzyılın İkinci Yarısına Kadar Gence Şehrinin Siyasi Tarihi","authors":"Abdulhalik Bakır, Feridun Şenol","doi":"10.55773/tda.1074628","DOIUrl":"https://doi.org/10.55773/tda.1074628","url":null,"abstract":"Şehrin ne zaman ve kim tarafından kurulduğu hakkında net bilgiler mevcut olmamasına rağmen, şehir önemli kültür ve ticaret merkezi konumunda yer almaktadır. Aynı zamanda şehir, zengin bir şehir olması nedeniyle ekonomik açıdan da Kafkasya coğrafyasında büyük öneme sahipti. Ticaretin gelişmesi amacıyla Aras Nehri üzerinde birçok köprü inşa edildi. Fakat 1139 tarihinde meydana gelen deprem sonucunda Gence şehri eski önemini kaybetti ve Moğollar tarafından yapılan istila hareketleri neticesinde de şehir bir daha toparlanamaz bir hale geldi. Gence şehrine yapılan iskân hareketlerinden sonra siyasi değişiklikler yaşanmaya başladı. Özellikle Türk kavimleri Arrân ve Azerbaycan’ın etnik yapısını şekillendirmiştir.","PeriodicalId":334207,"journal":{"name":"Türk Dünyası Araştırmaları","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128011540","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"İKİ ROMAN İKİ BAŞKAHRAMAN (TURFANDA MI YOKSA TURFA MI? İLE BAHADIR VE SONA ÖRNEKLERİ)","authors":"Sabahattin Çağin, Meliha Özturhan","doi":"10.55773/tda.1122616","DOIUrl":"https://doi.org/10.55773/tda.1122616","url":null,"abstract":"Modernleşme hareketleriyle birlikte Türkiye’de Batılılaşma hareketlerinin izleri Türk edebiyatında da görünmeye başlamıştır. Bu dönemde Türk yazarları bir Batı edebi türü olan roman yazmaya büyük önem vermişler ve Batılı romanları örnek alarak ilk yerli eserlerini kaleme almışlardır. Diğer taraftan bu süreçte Azerbaycan edebiyatında da başta roman olmak üzere batı tarzında edebi türler ortaya çıkmıştır. Romanlar daha çok sosyal tenkidin bir aracı olarak kullanılmıştır. Aynı kültür ve aynı dile sahip olan Türkiye ve Azerbaycan’da toplumdaki sorunların çözümüne dair dönemin aydın ve yazarları benzer yaklaşımlarda bulunmuşlar, halkı bilinçlendirmek ve eğitmek adına özellikle edebi eserlerden yararlanmışlar. Bu yazarlar, sahip oldukları ideoloji ve bunlara bağlı fikirlerini, yazdıkları eserleri aracılığıyla halka iletmek istemişler. Bu bağlamda yazılan romanlardan biri Mizancı Murat’ın 1891 yılında yazdığı Turfanda mı Yoksa Turfa mı, diğeri ise Neriman Nerimanof’un 1896’da kaleme aldığı Bahadır ve Sona isimli romanlarıdır. Bu eserlerde yazarlar başkahraman olarak sundukları Mansur ve Bahadır aracılığıyla, aslında halkın hayalindeki insan modelini çizmeye çalışmışlar. \u0000Bu çalışmanın amacı iki eserin başkahramanlarının benzer dünya görüşlerini incelemek ve bu konuda iki eserin ortak yönü yanında iki Türk topluluğunun romanlara yansıyan ortak sosyal problemlerini ortaya koymaktır.","PeriodicalId":334207,"journal":{"name":"Türk Dünyası Araştırmaları","volume":"30 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115791147","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"HOKAND EDEBİ MUHİTİ’NDE KADINLARIN YERİ (DİLŞAD BARNA VE “TARİH-İ MUHACİRÂN” ESERİ ÖRNEĞİNDE)","authors":"Zebiniso Kamalova","doi":"10.55773/tda.1088432","DOIUrl":"https://doi.org/10.55773/tda.1088432","url":null,"abstract":"XIX. yüzyılın başlarında Türkistan sahasında yaşanan siyasi kriz, ekonomik bakımdan gerileme ve düşüşe geçmesine rağmen edebiyat ve tarih yazıcılığında yükselme görülmüş, Hokand Hanlığı bünyesinde bir edebî ekol şekillenmiştir. Yönetici tabakanın himayesinde, siyasi otoritenin maddi ve manevi desteği sayesinde gelişen Hokand Edebî Muhiti’nin önemli özelliği kadın şairlerin, ediplerin ve tarihçilerin de sosyal-kültürel hayatta aktif faaliyet göstermesi idi. Kadın şahsiyetlerin edebî muhiti etken birer aktör olarak temsil etmesi, XIX. yüzyılın bölgesel siyasi iradesinin kadınları devre dışı bıraktığı ithamına karşı fikirlere de destek vermektedir. Yaşadığı dönem tarihini ele alan eseri ve dönem ruhunu ifade eden şiirleri ile Özbek edebiyatı ve tarihinin önde gelen isimleri sırasında yer alan Dilşad Barna, bu çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Dilşad Barna’nın Farsça (Tacikçe) ve Özbekçe yazdığı eserleriyle Türkistan tarihi ve edebiyatına bulunduğu katkıları ele alınacaktır. Dilşad Barna’nın şiirlerinin yanı sıra tarih konulu Tarih-i Muhacirân eserinde geçmişi değerlendirmekle beraber çok sayıda erkek ve kadın şairin ismini anmıştır. XIX. yüzyılın aydın kadınlarının kültürümüzdeki yeri ve ehemmiyetini de bize aktarmaktadır. Demokrat ruhlu bir şair olarak bilinen Dilşad Barna, yazdıklarıyla zamanının siyasi düzenine isyan ederken, sosyal-kültürel hayata yeni bir bakış kazandırmaya çalışmıştır.","PeriodicalId":334207,"journal":{"name":"Türk Dünyası Araştırmaları","volume":"72 1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129911161","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Medya İçeriklerinde İdeolojinin Etkisi: Türk Basınında Azerbaycan Söylemi","authors":"Neziha Kartal","doi":"10.55773/tda.1104021","DOIUrl":"https://doi.org/10.55773/tda.1104021","url":null,"abstract":"Medyanın yalnızca verdiği haberlerle değil haberi veriş şeklinde de ideolojik bir üretim söz konusudur. Medyanın söylemini sahiplik yapısı ve iktidar gibi dış etkenlerin yanında muhabirin ideolojisi, kültürü, cinsiyeti gibi birçok faktör etkilemektedir. Bu sebeple hangi konuların haber olduğu kadar nasıl sunulduğu da oldukça önemlidir. Türk Dünyasının bir parçası ola Türkiye ve Azerbaycan ilişkileri hem devlet politikası hem de halk nezdinde kardeşlik düzeyinde devam etmektedir. 2020 yılında gerçekleşen II. Karabağ savaşı Türk basınında büyük yankı uyandırmıştır. Hem ana akım gem de muhalif basın savaş boyunca olayı takip etmiştir. Bu çalışmanın amacı Türkiye ve Azerbaycan ilişkilerinin medya söylemine nasıl yansıdığını araştırmaktır. Bu kapsamda medyanı ve iktidarın söylemi içerik analiz analizi yöntemiyle incelenmiştir. 27 Eylül 2020-10 Aralık 2020 aralığında farklı yayın politikaları bulunan Türkgün, Sözcü ve Sabah gazetelerinin sitesindeki haberler ve iktidar söylemini yansıtması amacıyla Cumhurbaşkanı’nın, Dışişleri Bakanı’nın ve Milli Savunma Bakanı’nı temsilen Millî Savunma Bakanlığı’nın twitter içerikleri incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda iktidarın ortak bir söyleme sahip olduğu ancak medyanı iktidarın söylemine tam bir uyum göstermediği sonucu çıkmıştır. Ayrıca medya kuruluşlarının yayın politikasının da haberde kullandıkları ifadeleri etkilediği ve farklılıklara yol açtığı sonucuna ulaşılmıştır.","PeriodicalId":334207,"journal":{"name":"Türk Dünyası Araştırmaları","volume":"93 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"120986933","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Uluslararası Politikada Dijital Diplomasinin Yeri: Ukrayna- Rusya Savaşı Örneği","authors":"Yasin Başpinar, Levent Urer","doi":"10.55773/tda.1119239","DOIUrl":"https://doi.org/10.55773/tda.1119239","url":null,"abstract":"Bu çalışmada, dijitalleşen bir dünya düzeni içerisinde uluslararası politikaya yeni bir enstrüman olarak dahil olan dijital diplomasinin yeri araştırılacaktır. Dijital, 21.yüzyılda hayatın her alanına dahil olan ve söz konusu alanları, çeşitli açılardan etkileyen önemli bir parametredir. Bu durumun bir sonucu olarak diplomasi ve uluslararası politika, dijitalleşme sürecinden önemli ölçüde etkilenmektedir. Dahası gelecekte söz konusu etkinin artarak devam etmesi beklenmektedir. Böylece, geçmişten günümüze uluslararası politikanın başat kavramları arasında yer alan diplomasinin dijitalleşmesi anlamına gelen dijital diplomasi, önemli bir araştırma alanını teşkil etmektedir. Öte yandan dijital diplomasi, oldukça yeni bir kavramdır. Bu nedenle, kavram üzerinde literatürde mutabık kalınan genel geçer bir tanımın bile henüz oluşturulamadığı bir dönemden geçilmektedir. Böylece dijital diplomasi alanında ortaya konan her bir akademik çalışma, kavrama ve 21. yüzyılın uluslararası politika çalışmalarına önemli katkılar sağlayacaktır. Bu çalışmanın en önemli motivasyon kaynağını bu durum oluşturmaktadır. \u0000Çalışma nitel bir araştırma olacağından, öncelikle literatürde yer alan dijitale ve dijital diplomasiye ilişkin yazınsal birikim belge ve içerik analizi metotları dahilinde irdelenecektir. İkinci aşamada ise söz konusu bulgular Ukrayna-Rusya savaşı döneminde, Ukrayna’nın ortaya koymuş olduğu dijital diplomasi uygulamaları çerçevesinde tartışılacaktır.","PeriodicalId":334207,"journal":{"name":"Türk Dünyası Araştırmaları","volume":"293 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124273090","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"1952- 1960 Yılları Arasında Türkiye’nin Batı İttifakına Bağlı Yürüttüğü Politikalarda Zeki Kuneralp’in Konumu","authors":"Rabia Karaçal","doi":"10.55773/tda.1111939","DOIUrl":"https://doi.org/10.55773/tda.1111939","url":null,"abstract":"Bu makalenin amacı İkinci Dünya Savaşı ertesinde Türkiye’nin NATO ittifakına katılımı ile eş güdümlü olarak ortaya çıkan Bandung Konferansı, Bağdat Paktı ve Balkan Paktı gibi önemli oluşumların içerisinde Zeki Kuneralp’in işgal ettiği yeri betimlemektir. Bir diplomat olarak Zeki Kuneralp’in hükümetin politikalarıyla nasıl ve ne derecede uyumlu olduğu tartışmaya açıktır. Türkiye’nin Batı bloğuna kaydığı dönemlerde Kuneralp, 1952 yılından itibaren NATO temsilciliğinde mesai harcamış, ardından 1957 yılında başkente dönerek Siyasi Muavinlik görevini üstlenmiştir. Kaleme aldığı eserler vesilesiyle birçok dış politika konusuna değinen ve kendi görevlerini açıklamaya gayret gösteren Kuneralp, bu makalede 1952- 1960 yılları arasındaki görevleriyle anlatılmaya çalışılmıştır. Çalışma temelde Zeki Kuneralp’in NATO temsilcisi iken katıldığı toplantılar ile Siyasi Muavinken katkıda bulunduğu dış gelişmeleri anlatmayı hedeflemektedir. Bu noktada özellikle Kuneralp’in yoğun mesai harcadığı Bandung Konferansı ve Bağdat Paktı bünyesindeki çalışmaları ele alınacaktır.","PeriodicalId":334207,"journal":{"name":"Türk Dünyası Araştırmaları","volume":"57 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130306506","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Suriyeli Sığınmacıların Uyum Süreci: Ankara ve Kırıkkale Kentlerinde Bir Araştırma","authors":"Merve Ayan","doi":"10.55773/tda.1118549","DOIUrl":"https://doi.org/10.55773/tda.1118549","url":null,"abstract":"Bu çalışmada, Suriyeli sığınmacıların kente uyum süreçleri Ankara ve Kırıkkale kentlerinde ele alınmaya çalışılmıştır. Çalışmada Suriyeli sığınmacıların uyum durumları, sosyo-demografik, sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel özellikleri üzerinden analiz edilerek yorumlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Ankara’da ve Kırıkkale’de yaşayan Suriyeli sığınmacılar oluşturmaktadır. Araştırmamız uyum sürecini Suriyelilerin gözünden anlamaya çalışmaya ve analiz etmeye dayanmaktadır. Araştırma sonucuna göre Suriyeli sığınmacıların entegrasyon sürecinde yeterli düzeye ulaşılamadığı gözlemlenmiştir. Toplumsal kabul ve uyumu engelleyen birçok faktör bulunmasına rağmen, bu sürecin kolaylaştırılmasını sağlayan da birçok faktörün olduğu görülmektedir.","PeriodicalId":334207,"journal":{"name":"Türk Dünyası Araştırmaları","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-02","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125635480","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sudan’da ‘Türkiye Devrinde’ Türklerin Sudan'ın Gelişmesine Katkıları (1821-1885)","authors":"Altan Çeti̇n","doi":"10.55773/tda.1105394","DOIUrl":"https://doi.org/10.55773/tda.1105394","url":null,"abstract":"Bu çalışma, Türklerin 1821 yılında Sudan'a hâkim olmalarından itibaren, burayı geliştirmek için gösterdikleri çabaları inceleyerek bu konuya ışık tutmayı amaçlamaktadır. Bu faaliyetler Sudan'ın siyasi sınırlarının çizilmesi, siyasi ve idari koşullara dikkat edilerek düzenlemeler yapılması ve ülkenin Türkler tarafından kurulan başkenti Hartum'dan yönetilen modern bir idari sistem altında ülkenin birliğinin sağlanması gibi hususlar ile temsil edilmektedir. Hükümet görevlerinde yer alabilecek Sudanlıların temini konusuyla bağlantılı olarak modern eğitim de bu devirde başlatıldı. İncelenen devirde tarım sektörüne önem verilmiş, modern tarım makineleri getirilmiş ve Sudanlılar bu konuda eğitilmiştir. Hayvancılığın gelişimi, yeni doğan yavruların korunması ve iyileştirilmesi, endüstrinin gelişmesi yine bu devre dairdir. Özellikle nehir taşımacılığı ile ilgili gemi imalatı Nil Nehri kaynaklarının keşfi ve kullanılmasına önemli katkıda bulunmuştur. Demiryolları, telgraf ve posta bu dönemde tanındı, modern ulaşım araçları hem iç hem de dış ticaretin genişlemesine katkıda bulundu. Matbaa ilk kez Sudan'da bu dönemde tanındı. Türklerin Sudan'daki faaliyet ve katkıları, bu alandaki başarılar muhtelif siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel yönleri içermekte ve etkileri günümüze kadar devam etmektedir. Bu durum bugün Sudan-Türkiye ilişkilerinin gücüne tanıklık etmekte ve geleceğine dair de bir zemin oluşturmaktadır.","PeriodicalId":334207,"journal":{"name":"Türk Dünyası Araştırmaları","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116424167","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}