Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica最新文献

{"title":"Polityka transportowa na paradygmatycznym rozdrożu. Socjologiczna analiza dokumentów strategicznych europejskiej i polskiej polityki transportowej","authors":"B. Przybylski","doi":"10.18778/0208-600x.78.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-600x.78.07","url":null,"abstract":"Artykuł analizuje europejską i krajową politykę transportową z punktu widzenia przyjmowanych w nich celów i zgodności z ideą zrównoważonego transportu. Autor podejmuje próbę ocenienia, na ile podmioty odpowiedzialne za kształt krajowej polityki transportowej traktują ideę zrównoważonego transportu jako istotną ideologiczną inspirację, a na ile jest to tylko hasłowa deklaracja nieznajdująca potwierdzenia w kierunkach szczegółowych działań. Obszary tej oceny obejmują społeczne aspekty funkcjonowania systemu transportowego: wpływ na rozwój gospodarczy, zagadnienie spójności społecznej i dostępności komunikacyjnej, zagadnienie ochrony środowiska i jakości życia oraz kwestię bezpieczeństwa użytkowników systemu transportowego. Artykuł zawiera wstępne wnioski z socjologicznej analizy desk research, prowadzonej na podstawie analizy treści dokumentów strategicznych krajowej i europejskiej polityki transportowej, a także analizy danych zastanych pochodzących z polskiej i europejskiej statystyki publicznej.","PeriodicalId":33178,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica","volume":"192 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"72829791","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"\"Why are you single, baby?\" Reasons for being single based on a Brazilian research","authors":"Darlane Silva Vieira Andrade, Maria-Gabriela Hita","doi":"10.18778/0208-600x.78.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-600x.78.05","url":null,"abstract":"Single people are often asked about the reasons for non-marriage, in a context where, despite several changes in the field of intimacy, adults are still expected to marry. Based on a thesis study on the subject of singleness in Brazil, in the city of Salvador, Bahia, this text presents the main reasons for singleness, declared by single middle-class adults who live alone in this city. The study used a feminist perspective, with the category gender as the basis for data analysis, in an intersectional way with social class, race, generation, sexuality and territoriality. It used mixed methods with a combination of instruments: questionnaire, focus groups, biographical interviews, and field observations. The findings collaborate to observe gender differences and closeness in reasons for singleness: relational reasons prevailing for women and being single as a choice for men.","PeriodicalId":33178,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica","volume":"18 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"79208341","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Young women’s (mother’s) needs and expectations regarding the development of professional competences – A comparative analysis of research results from Poland, Lithuania, Spain and Cyprus","authors":"Emilia Garncarek, Agata Matuszewska-Kubicz","doi":"10.18778/0208-600x.78.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-600x.78.06","url":null,"abstract":"Over the last two decades, there has been a significant improvement in the participation of women in education and the labour market in the European Union. Nevertheless, there are still many challenges to improving the situation of women. The excessive burden of household duties is a major barrier to the educational and professional activity of women, especially young women with small children. Apart from the inability to balance work and personal life, other factors limiting women’s professional activity include the mismatch between their education and the challenges of the modern labour market. Although the majority of people with higher education are women, when planning their careers, they tend to choose less attractive courses of study which are not linked to the professions of the future. The text presents the results of an analysis of research on the needs and expectations of young women (mothers) regarding the development of professional competences. The results show in which types of activities raising competences the surveyed women participate; how they evaluate the effectiveness of activities raising their competences in the professional area; what factors influence the decision of women to participate in the selected form of training; what are the attitudes of the external environment of the surveyed women towards their participation in training; what problems the surveyed women encounter in connection with participation in training raising their professional competences. The focus was on similarities and differences in statements of young women (mothers) from Poland, Lithuania, Spain and Cyprus who participating in the international project Mommypreneurs.","PeriodicalId":33178,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica","volume":"30 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80843662","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Homecomer: Reconstruction of relations in families of former prisoners","authors":"Angelika Cieślikowska-Ryczko","doi":"10.18778/0208-600x.78.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-600x.78.04","url":null,"abstract":"The article focuses on the family relations of people sentenced to imprisonment. The aim of the project is to study the relations between former prisoners and their family members, particularly to define various strategies of rebuilding family relations, applied by former prisoners in the process of social adaptation. Based on the reconstruction of biographies of adult people who experienced the imprisonment of a parent during their childhood, adolescence and early adulthood, the author characterised various strategies of rebuilding relations, as well as difficulties and setbacks connected with breaking and losing the bond. The study made use of qualitative strategies of sociological analyses (biographical method). 31 narrative interviews with people who experienced penitentiary isolation of their parent (adult children of prisoners, aged between 18 and 70) were conducted as part of the study.","PeriodicalId":33178,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"89695996","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Social Impact of Covid-19 on Ckd Patients on Dialysis Treatment during Pandemic in Portugal","authors":"Marta Freitas Olim","doi":"10.18778/0208-600X.80.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-600X.80.08","url":null,"abstract":"This study aimed to assess the social impact of COVID-19 on chronic kidney disease patients, a vulnerable population, by analysing the social problems that emerged and aggravated during the pandemic's first phase. 117 CKD patients on treatment, referred to Social Work, participated in this study. New referrals were 37.6%, and 62.4% were aggravated situations, presenting mostly economic deprivation or lack of income, unemployment, and social isolation. The social intervention complexity was higher among those with aggravated social problems. The results allow social workers to plan interventions focused on the most relevant emerging issues in a pandemic challenging context.Alternate :Celem prezentowanego badania była ocena społecznego wpływu pandemii COVID-19 na pacjentów z przewlekłą chorobą nerek, populację szczególnie narażoną na liczne powikłania w przypadku zarażenia się wirusem SARS-CoV-2. Autorzy skupili się na analizie problemów społecznych, które pojawiły się i nasiliły w pierwszej fazie pandemii. W badaniu wzięło udział 117 pacjentów leczonych w CKD, skierowanych do otrzymania pomocy socjalnej. Zaobserwowano wzrost liczby osób kierowanych do otrzymania pomocy. Nowych zgłoszeń było 37,6%, a 62,4% z nich związane było z pogorszeniem społeczno-ekonomicznej sytuacji pacjenta – głównie deprywacją ekonomiczną lub brakiem dochodów, bezrobociem i izolacją społeczną. Złożoność interwencji socjalnej była wyższa wśród osób z nasilonymi problemami społecznymi. Wyniki otrzymanych badań mają nie tylko walor naukowy, lecz także praktyczny – pozwalają pracownikom socjalnym na planowanie pomocy skoncentrowanej na najistotniejszych problemach pojawiających się w kontekście wyzwań pandemicznych.","PeriodicalId":33178,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica","volume":"82 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88066821","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"The social definition of love and its role in maintaining and intimate relationship. Typology of attitudes towards love","authors":"J. Czernecka","doi":"10.18778/0208-600x.79.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-600x.79.07","url":null,"abstract":"The goal of this paper is to increase knowledge about the social definition of love in the context of an intimate relationship. The empirical material analyzed comes from Focus Group Interviews, Bulletin Board Discussions online, and representative research conducted using the CAWI method. The research was an exploratory study, and the analyzed material presents one thematic area concerning how participants understand love and the importance they attribute to it in the duration of an intimate relationship. The first part of the paper will present thematic areas related to the attempt to understand what love is that were indicated by the respondents at the stage of qualitative research. The second part of the article will present the typology of attitudes towards love on the basis of the analysis of data derived from quantitative research. The following types were distinguished: optimists in love, waiting for love, rationalists in love, distanced from love.","PeriodicalId":33178,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica","volume":"39 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84677364","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Różne sposoby definiowania autyzmu. Przegląd stanowisk","authors":"Maja Drzazga-Lech, M. Kłeczek, Marta Ir","doi":"10.18778/0208-600x.79.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-600x.79.03","url":null,"abstract":"Autyzm jest pojęciem wieloznacznym, nieostrym. W nomenklaturze medycznej kilkakrotnie już zmieniał się jego zakres semantyczny. W artykule przedstawiono sposoby występowania tego pojęcia w klasyfikacjach międzynarodowych DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) i ICD (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems). Cechą wspólną tych definicji jest redukcjonistyczne podejście do pacjenta (jednostki zredukowanej do objawów chorobowych) i myślenie w kategoriach choroby bądź zaburzenia (ASD – Autism Spectrum Disorder). Obecnie istnieją również inne ujęcia autyzmu, o uznanie prawomocności których zabiegają aktorzy społeczni/grupy interesu spoza establishmentu medycznego. W opinii publicznej silnie zakorzenione jest skojarzenie autyzmu z puzzlem bądź kolorem niebieskim spopularyzowane przez fundację Autism Speaks. Ponadto w wydarzeniach medialnych, publikacjach o charakterze popularno-naukowym, naukowym, w tym w literaturze terapeutycznej, coraz częściej występuje określenie „stany ze spektrum autyzmu” (Autism Spectrum Condition). Ukazanie sporu o definicję autyzmu jest istotne, gdyż z argumentacji każdej ze stron wynikają implikacje w stosunku do zdrowia.","PeriodicalId":33178,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica","volume":"6 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90428493","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"(…) Obrałam sobie cel, by żyć i mieć nad tym życiem kontrolę – zachowania w chorobie przyjmowane przez chorych na SM w celu utrzymania niezależnego funkcjonowania","authors":"K. Smyczek","doi":"10.18778/0208-600x.79.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-600x.79.02","url":null,"abstract":"Przedmiotem rozważań zawartych w artykule są zachowania w chorobie podejmowane przez osoby chore na stwardnienie rozsiane (SM). W artykule przez powyższe rozumie się szereg świadomie realizowanych przez osobę chorą powiązanych ze sobą zachowań, mających pomóc jej w utrzymaniu względnie niezależnego funkcjonowania społecznego. W toku analizy podjęto próbę odpowiedzi na poniższe pytania: jakiego rodzaju zachowania wypracowują osoby chore? jakie są motywacje wpływające na kontynuowanie (bądź zaprzestanie) przyjętych zachowań? jakie zachowania osoby chorujące na stwardnienie rozsiane uznają za „korzystne”, a jakie za „ryzykowne” dla swojego stanu zdrowia? Dociekania zawarte w tekście odnoszą się do subiektywnych znaczeń nadawanych chorobie, dlatego ich teoretyczną wykładnię stanowi koncepcja „zachowań w chorobie” (illness behaviour) autorstwa Davida Mechanica. W celu dotarcia do owych subiektywnych interpretacji i znaczeń, jakie chorzy nadają swojemu SM, zastosowano metodę jakościową, przeprowadzono 30 wywiadów swobodnych z osobami chorymi na SM (postać remisyjno-rzutowa). Ich opinie, opisy wdrażanych działań, przeżytych doświadczeń, emocji i znaczeń, jakie im przypisują, stanowiły przedmiot analizy. Złożoność choroby (SM), nieznajomość jej przyczyn oraz niepewność dotycząca jej przebiegu były czynnikami wpływającymi na to, co osoby chore rozumieją przez „względnie niezależne funkcjonowanie społeczne”, oraz na to, jakie stosują zachowania w chorobie.","PeriodicalId":33178,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica","volume":"85 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80319451","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Znaczenie pojęcia intymności i prawa do jej poszanowania w świetle doświadczeń rodzących kobiet","authors":"Krystyna Dzwonkowska-Godula","doi":"10.18778/0208-600x.79.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-600x.79.05","url":null,"abstract":"Przedmiotem zainteresowania w niniejszym artykule jest intymność w warunkach porodu – jak jest ona odczuwana przez rodzące, co decyduje o tym, że narodziny dziecka są dla nich intymnym wydarzeniem, co jest naruszeniem ich intymności. Zrealizowano badanie jakościowe, oparte na analizie opowieści porodowych, zebranych i upublicznionych przez Fundację Rodzić po Ludzku. Punktem wyjścia dla analizy były ustalenia, jak w języku polskim rozumiane jest pojęcie intymności, jakie ma ona znaczenie w procesach interakcji społecznych i komunikacji, z odczuwaniem jakich emocji wiąże się jej naruszenie, a także jak określa się ją i chroni w polskim prawodawstwie, w tym w przepisach określających prawa pacjenta. Przybliżono także wyniki badań realizacji prawa do intymności, poszanowania godności i podmiotowości w polskich placówkach położniczych. Analizując narracje kobiet, w których dzieliły się one swoimi przeżyciami i refleksjami dotyczącymi porodów, a także pobytów w szpitalu w związku z poronieniem, przyjęto, że wskaźnikiem naruszenia/poszanowania ich intymności są ich odczucia, wyrażane w opowieściach emocje, sposób opowiadania o doświadczeniu. Analiza porodowych opowieści pozwoliła na ustalenie, że intymność w czasie porodu wiąże się z poczuciem kontroli kobiety nad dostępem innych do jej ciała, jej wiedzą i zgodą dotyczącą czynności i medycznych interwencji, ingerujących w jej cielesność i przebieg porodu. Kluczowe jest także poszanowanie emocji, potrzeb, oczekiwań rodzącej przez personel medyczny, traktowanie jej z szacunkiem, jako osoby, podmiotu, pierwszoplanowej postaci w procesie porodu. Uwzględnianie i ochrona granic intymności jednostki wiąże się z uznaniem jej autonomii i sprawstwa oraz poszanowaniem jej osobistej godności.","PeriodicalId":33178,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica","volume":"80 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84180970","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Celiakia – perspektywa socjomedyczna","authors":"Magdalena Wieczorkowska","doi":"10.18778/0208-600x.79.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-600x.79.01","url":null,"abstract":"Celiakia (choroba trzewna, enteropatia glutenowa) to choroba genetyczna (związana z występowaniem u chorych specyficznego wariantu genów HLA-DQ2 oraz HLA-DQ8) o charakterze autoimmunologicznym. U chorych spożywanie glutenu prowadzi do zaniku kosmków znajdujących się w błonie śluzowej dwunastnicy i jelita cienkiego, co w konsekwencji prowadzi do zaburzeń wchłaniania i innych związanych z tym dolegliwości (utrata masy ciała, anemia, niedobory witamin, osteoporoza). Jest to choroba przewlekła, nieuleczalna i w większości wypadków jedynym lekarstwem jest restrykcyjna dieta polegająca na eliminacji z pożywienia frakcji białek zawartych w takich zbożach jak pszenica (gliadyna), żyto (sekalina), jęczmień (hordeina) i owies (awenina). \u0000Celiakia to choroba najczęściej kojarzona z okresem dzieciństwa, jednak coraz częściej rozpoznawana jest w życiu dorosłym. Dieta bezglutenowa, będąca jedynym lekarstwem, wymaga od chorego systematyczności oraz konsekwencji i często wiąże się ze zmianą stylu życia. Celem artykułu jest zaprezentowanie złożoności medycznego podłoża choroby i wynikających z niego implikacji dotyczących reakcji na chorobę, życia i radzenia sobie z nią oraz społecznych i środowiskowych czynników wpływających na poprawę stanu zdrowia chorych na celiakię. Przyjęto bowiem założenie, iż jest to schorzenie wciąż mało rozpoznane w społeczeństwie, a także mało uświadomione w środowisku medycznym (o czym świadczy średni czas diagnozy celiakii). Główna teza artykułu głosi, iż celiakia jest chorobą złożoną, zaś brak klasycznego lekarstwa czyni ją schorzeniem, w którym sukces terapii zależy w ogromnym stopniu od pacjenta, jego wiedzy oraz determinacji w stosowaniu wymagającej diety eliminacyjnej. Z punktu widzenia społeczeństwa niezrozumienie chorego często negatywnie wpływa na jego zachowania w chorobie, co może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia. Pacjenci z celiakią borykają się dodatkowo z ograniczeniami w codziennym funkcjonowaniu – pracy, podróżach czy spotkaniach towarzyskich. \u0000Artykuł wpisuje się w ramy rozważań socjomedycznych. W pierwszej części prezentuje perspektywę medyczną dotyczącą istoty choroby, jej typów i odmian oraz diagnostyki. Prezentacja tych aspektów w pierwszej kolejności jest kluczowa dla zrozumienia istoty choroby i trudności w radzeniu sobie z nią oraz schorzeniami współwystępującymi. W drugiej części zaprezentowano – na podstawie wybranych koncepcji socjologii medycyny – chorobę z perspektywy pacjenta – jego reakcji i przyjmowania roli chorego, zachowań w chorobie, zarządzania piętnem z nią związanym, relacji z otoczeniem, a także codziennych problemów wynikających z konieczności stosowania diety eliminacyjnej. Prezentowane rozważania nie wyczerpują złożoności tematu i wieloaspektowości problematyki związanej z życiem oraz funkcjonowaniem pacjentów z celiakią. Wyodrębnione podrozdziały mają na celu ukazanie złożoności poruszanej w artykule problematyki i mogą stać się przyczynkiem do dalszych pogłębionych i szczegółowych ana","PeriodicalId":33178,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica","volume":"98 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"77030595","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}