{"title":"Pallas hiztegiaren euskal iturri lexikografikoak","authors":"Iván Igartua Ugarte","doi":"10.35462/flv115.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv115.1","url":null,"abstract":"Artikuluak XVIII. mendeko hiztegi eleaniztun handienean, Peter Simon Pallasek argitara emandako Linguarum totius orbis vocabularia comparativa izenekoan (S. Petersburgo, 1786/87-1789), jaso ziren euskarazko hitzen iturri lexikografikoak ditu aztergai nagusi. 1785ean Errusiako enperatriz EkaterinaII.ak munduko 200 hizkuntzetako (272 kontuan hartzen badugu hiztegiaren bigarren argitaraldia) datu lexikoak biltzeko agindua zabaldu zuen. Urte hura baino lehen argitaratutako euskal hiztegiak asko ez direnez, Pallasen hiztegia euskal lexemak jasotzen dituen argitalpen lexikografiko zaharrenetakotzat jodaiteke. Lan honetan argudio zehatzak ematen dira Pallasen euskal hitzen zerrendaren, alde batetik, eta, bestetik, Manuel Larramendiren Hiztegi Hirukoitzaren Eranskinaren (1745) eta Jean-Baptiste Bulleten Mémoires sur la langue celtique (1754-1760) liburuan ageri den hiztegi zeltikoaren artean dagoen lotura frogatzeko. Larramendiren lanak oso hitz-forma bereziak bildu zituen, euskal tradizio lexikografikoan salbuespentzat...","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47454786","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"A Descriptive Analysis of Basque Hypocoristics","authors":"Patxi Salaberri Zaratiegi, Iker Salaberri Izko","doi":"10.35462/flv117.6","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv117.6","url":null,"abstract":"In this article we explain the patterns that are and were used for hypocoristization in Basque, in addition to providing a definition of the term «hypocoristic» and mentioning some terminology problems on the matter. This article has been written from an onomastics point of view, but the works by some phonologists who have written about pet names are also taken into account. We similarly deal with hypocoristics from other languages, especially those from Spanish, insofar as they can help us understand Basque hypocoristics. The mentioned patterns used by Basque are essentially three: palatalization, suffixation and name shortening. Nevertheless, a combination of two of the previous patterns is also possible, although shortened names that contain suffixes are infrequent. Finally, before going...","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49375612","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Artzibarko aldaera deitu izanaren inguruan (6 – Hego-Esteribarko laginak: Ilurdotz II)","authors":"Koldo Artola Kortajarena","doi":"10.35462/flv115.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv115.2","url":null,"abstract":"Saio hau honen aurrekoari bukaera ematera datorkio, hartan ez baikenuen lekurik aski izan geure esku zegoen hainbat ekai argitaratzeko. Honen aurrekoan egin genuen Laburpena-k, beraz, balio du honetarako ere, nahiz oraingo honetan berritasunen bat sartu dugun. Ekarri ere, saio honetara, testu batzuk eta esaldi-sorta handi samarra ekartzeaz gainera, aditz trinko batzuen berri apala eta gramatikaren inguruko beste arazo batzuen berri ematen dugu, hala nola Ilurdotz bereko andre bati bilduriko kantu eta kantinela bana ere. Lehenago ere esanik gaude berriemaile hauek adieraziriko zalantza, etenaldi eta gabeziak euskaraz luzaro mintzatu gabe egon izatearen ondorio zuzena direla. Bihotz zabaleko lagun hauei, beraz, eskerrik beroenak ematea dagokigu, bai guri erakutsiriko abegi onagatik, bai-eta geroko belaunaldiei utzitako lekukotasunezko altxor preziatuagatik ere.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46124189","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Euskararen laguntzaile ahantziaz: *iron aditzaren historia","authors":"Manuel Padilla Moyano","doi":"10.35462/flv116.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv116.5","url":null,"abstract":"Orain arteko ikerketa saioek albo batera utzi dute euskal aditz laguntzaileen sistemaren kide bat: *iron aditza. Geografikoki gero eta ekialderago plegatua, eta funtzionalki aditz iragankorren modu markatuei mugatua, *iron laguntzailea *ezan aditzarekin lehian ageri da historikoki. Lan honetan, batetik, *iron aditzaren inguruan plazaratu den informazio guztia bildu dugu, eta bestetik, ikerketa morfologikoa eta sintaktikoa gauzatu, ehun testutik gora biltzen duen corpus batetik abiaturik. Ikuspegi diakronikotik, *iron-en bilakaera errezesiboa ez da balizko defektibotasun morfologiko batez azaldu behar, objektu pluralarekiko formak zein joskera hirupertsonala ongi lekukotuak baitira aldi historikoan. Gure ustez, aditz honen gibelatzea gehiago esplika liteke laguntzaileen sisteman izan duen posizio ahulagatik.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44453122","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sobre Deredia, nombre original y forma usada en euskara de Heredia","authors":"Mikel Gorrotxategi Nieto","doi":"10.35462/flv116.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv116.9","url":null,"abstract":"En el artículo se estudia el nombre de Heredia, pueblo del municipo de Barrundia en Álava. Se estudian dos aspectos, el étimo y la forma vasca. Vistos los testimonios históricos, Lazarraga y la toponimia actual, Deredia era la forma usada en euskara. Hay que decir que esta forma sigue viva en la toponimia actual. En lo que respecta al étimo este sería *Villa Derediana y no praedia o heredium como se ha escrito.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44487476","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Basaburu Txikiko euskararen lekukoak (I)","authors":"Gorka Lekaroz Mazizior","doi":"10.35462/flv118.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv118.2","url":null,"abstract":"Basaburu Txikiko hizkera nafarraren lekukotasun idatzia utzi zuten bi pertsona ditu aztergai lan honek. Horietako bat Mariano Erbiti da, Bonaparte printzearen eskuetara iritsitako Beintza-Labaiengo doktrinaren egilea, gaur arte azterkizun zegoena; artikuluaren lehen zatian irakasle honen inguruko hainbat xehetasun eman ditugu. Bestea, aurrerantzean euskararen lekukotzat hartu behar den Miguel Ignacio Armasa domingotarra (1770-1814), XIX. mendearen hasierako guda-giroak harrapatua eta indarrean sorterriratua, predikari aritu zen Labaienen eta Nafarroako euskal testuen ondarea aberastera datozen Hainbat sermoi prestatu zituen XIX. mendearen hasieran. Sermoi horietako baten edizioa eskaini dugu lanaren bigarren zatian, Armasari buruzko datu biografiko batzuekin batera.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43098722","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Las mujeres de «El amigo congelado» de Joseba Sarrionandia: la utilización de personajes femeninos para hacer frente a los límites del lenguaje","authors":"Eider Rodríguez Martín","doi":"10.35462/flv118.6","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv118.6","url":null,"abstract":"El objetivo de este artículo consiste en analizar el origen del trauma de Goio, protagonista de la novela El amigo congelado (Premio Nacional de la Crítica 2001) del emblemático escritor vasco Joseba Sarrionandia (Iurreta, Bizkaia, 1958) y de señalar los límites del lenguaje para nombrar ese trauma. Asimismo, analizaremos las estrategias utilizadas por el autor para sortear dicha limitación y liberar el trauma, prestando especial atención a las metáforas, símbolos y a la utilización de personajes femeninos.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46653623","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Juan Arin Dorronsororen Enirio-Aralarko krokisa (1940)","authors":"Luis Mari Zaldua Etxabe","doi":"10.35462/flv115.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv115.5","url":null,"abstract":"Lan honen helburua Juan Arin Dorronsororen Enirio-Aralarko krokisean (1940) dagoen geografia eta onomastika arloko informazioa argitara ematea da. Zenbait kasutan, ataundarrak egindako lanaren balioa azpimarratzeko eta toponimia corpusa arautze aldera, datuak beste iturri batzuetako erreferentziekinosatu ditugu.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47684107","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sobre el origen de Martín Portal, autor de la poesía premiada en Pamplona en 1610","authors":"Gontzal Aldai","doi":"10.35462/flv114.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv114.4","url":null,"abstract":"En este artículo hago un recorrido histórico por distintas zonas del euskera occidental y zonas limítrofes, intentando encontrar entre ellas la ubicación más adecuada para el origen de Martín Portal, autor de la poesía vasca de tema religioso premiada en Pamplona el año 1610. Tras ese estudio, llego a la conclusión de que no está probado, como se ha tendido a aceptar, que Martín Portal proceda del oeste de Navarra (concretamente de Burunda, Ameskoa o Lana) o del este de Álava (probablemente de Asparrena, Harana, Arraia-Maeztu o Kanpezu). El recorrido que hago en este artículo muestra que Martín Portal perfectamente podría provenir del noroeste de Gipuzkoa. De todas formas, además de indagar en el origen de Portal, en este escrito...","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44381196","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Elena Martínez de Madina Salazar, Roberto González de Viñaspre Gonzalo
{"title":"Observaciones para una delimitación de la lengua vasca en Álava","authors":"Elena Martínez de Madina Salazar, Roberto González de Viñaspre Gonzalo","doi":"10.35462/flv114.7","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv114.7","url":null,"abstract":"El vacío documental sume la historia lingüística de Álava hasta el siglo X en el terreno de las conjeturas y las incertidumbres. Esa situación cambia con el documento de La Reja, del año 1025. Los datos toponímicos que se recogen en este y documentos posteriores dibujan la geografía histórica de la lengua vasca. Julio Caro Baroja y especialmente Odón de Apráiz realizaron ensayos de sistematización con esos datos. En el presente artículo los autores, atendiendo a esos trabajos precedentes y al creciente conocimiento de la toponimia histórica de Álava, intentan trazar los límites geográficos de la lengua vasca en Álava para época medieval y, en consecuencia, identifican áreas de contacto vasco-románico.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44460613","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}