{"title":"Tokian tokiko mintzo nafar batzuen egungo egoeraz","authors":"Gorka Lekaroz","doi":"10.35462/flv.130.6","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv.130.6","url":null,"abstract":"LABURPENA\u0000Lan honek helburu bikoitza du. Batetik, Nafarroan belaunez belaun transmititutako mintzo dialektalen hegoaldeko muga zein den erakutsi dugu. Bestetik, Aezkoatik Burundara muga bazterrean zehar mintzo horiek nolako bizitasuna duten aztertu da. Herri ugaritan oso ahulduta edo guztiz itzaltzear daude, eta beste batzuetan jarraipena azken hamarkadetan eten denez gazteak hizkera tradizionaletik urrundu dira; eremu horretan guztian euskararen gizaldiz gizaldiko transmisioak eredu estandarra du gaur oinarri, ez euskalkia. Herri gutxi batzuetan tokian tokiko mintzoen segida ez da oraino eten, baina transmisioa zailtzen duten oztopoak handiak dira.\u0000\u0000RESUMEN\u0000El trabajo que presentamos tiene un doble objetivo. De un lado, fijar el actual límite meridional de las hablas dialectales del euskera habladas en Navarra; de otro, mostrar qué grado de vitalidad presentan las hablas más meridionales entre el valle de Aezkoa y la Burunda. En muchos lugares se encuentran al borde de la desaparición, mientras que en otros tantos su continuidad se ha interrumpido durante estas últimas décadas y hoy ya no es el euskera dialectal, sino el estándar, el que está en la base de la transmisión intergeneracional. En unas pocas localidades de la zona estudiada la transmisión del euskera dialectal sigue produciéndose, pero se enfrenta a crecientes dificultades.\u0000\u0000ABSTRACT\u0000The work we present has a double objective. On the one hand, to establish the current southern limit of the dialectal Basque speeches spoken in Navarre; on the other, to show what degree of vitality the more southern speeches present between Aezkoa and Burunda valleys. In many places they are on the verge of disappearing, while in other places their continuity has been interrupted during these last decades and today it is no longer the dialectal Basque, but the standard, which is at the base of intergenerational transmission. In a few places in the area studied, the transmission of dialectal Basque continues to take place, but it is facing increasing difficulties.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69814729","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ama itzultzailea memorien transmisio-bideetan: Martutene eleberriaren irakurketa bat","authors":"Miren Ibarluzea, Izaro Arroita","doi":"10.35462/flv.130.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv.130.5","url":null,"abstract":"LABURPENA\u0000Saizarbitoriaren Martutene (2012) eleberriko Julia protagonistaren bitartekaritza-rola dugu aztergai. Itzultzailea da, eta Martin bikotekide idazleari eta haren testuari leial izan beharrez sortzen zaizkion kezkei eta nekeei erreparatuko diegu. Zubi-lan horrekin bat interpretatuko dugu Juliak familian egiten duen bitartekaritza: memorien transmisioari buruz gogoetatzen du, semea bitarteko. Kasu horretan ere, iraganarekiko leialtasuna eta horrek ondorengoei eragin diezaiekeen zama izango ditu Juliak gogoetagai. Ondorioztatuko dugu bitartekari leialaren irudia problematizatuaz, ezabatzeak eta birkokatzeak proposatzen dituela ama itzultzaileak transmisio-bide gisa, ikuspegi kritiko batetik.\u0000\u0000RESUMEN\u0000En el presente trabajo se analiza el papel mediador de Julia, protagonista de la novela Martutene (2012) de Ramon Saizarbitoria. Julia es traductora y visibilizaremos aquí las inquietudes y fatigas que le hace sentir la necesidad de ser fiel al texto y al autor que traduce, su compañero sentimental Martin. Interpretaremos, asimismo, la mediación que realiza Julia en el seno familiar, en tanto en cuanto reflexiona sobre la transmisión de la memoria con respecto a su hijo. También en este caso Julia se preocupa por la lealtad al pasado, y reflexiona sobre la carga que todo ello pueda suponer a los descendientes. Concluiremos que, problematizando la imagen del mediador fiel y desde un punto de vista crítico, la madre traductora propone omisiones y reposicionamientos como vías de transmisión.\u0000\u0000ABSTRACT\u0000This paper analyses the mediating role of Julia, one of the main characters in Ramon Saizarbitoria’s novel Martutene (2012). Julia is a translator and we will make visible here her concerns and fatigues as she feels the need to be faithful to the text and the author she is translating, his sentimental companion Martin. We will also interpret Julia’s mediation within her family, as far as she reflects on the transmission of the memory to his son. Here again, Julia is concerned with the loyalty to the past, and thinks about the burden this may place on descendants. We will conclude that, by problematizing the image of the faithful mediator and from a critical point of view, the mother and translator proposes omissions and repositioning as ways of transmission.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48748649","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Hebetic ioan gabe ene buruya: zenbait gogoeta buru hitzaren erabilera anaforikoen eta bihurkarien diakroniaz","authors":"Iker Salaberri","doi":"10.35462/flv.130.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv.130.4","url":null,"abstract":"LABURPENA Lan honetan euskarazko buru-egitura bihurkariaren sorrerak kanpoko eta barneko zergatiak dituela argudiatzen da: alde batetik, Erdi Aroko latinarekiko ukipenaren ondorioz sortu zela proposatzen da, errepikapen gramatikalizazioa delako mekanismoaren bidez. Hipotesi honen arabera, prozesuaren iturria Erdi Aroko latinean ediren daitezkeen caput hitzaren erabilera anaforikoetan eta bihurkarietan bilatu beharra dago. Bertze aldetik, buru hitzak zentzu berria hedapen semantikoaren ondorioz, hau da, metonimiaz garatu zuela iradokitzen da. Proposamen hauek euskararen historiarako eta berreraiketarako dituzketen ondorioak ere eztabaidatzen dira. RESUMEN Este estudio aboga por una motivación tanto externa como interna del surgimiento de la construcción reflexiva vasca basada en la palabra buru: por una parte, se sugiere que la construcción reflexiva nació del contacto con el latín medieval, a través del mecanismo conocido como gramaticalización replicativa. Según esta hipótesis, el origen del proceso se encuentra en los usos anafóricos y reflexivos de la palabra caput en el latín medieval. Por otra parte, se propone que buru desarrolló nuevos significados como resultado de la extensión semántica, es decir, de la metonimia. Se analizan asimismo las consecuencias que esta propuesta tendría para la historia y reconstrucción del euskera. ABSTRACT This study argues for an external as well as internal motivation for the advent of the reflexive buru-construction in Basque: on the one hand, it is proposed that the Basque reflexive buru-construction arose by virtue of contact with medieval Latin, by means of the mechanism known as replica grammaticalization. According to this hypothesis, the process was triggered by anaphoric and reflexive uses of the word caput in medieval Latin. On the other hand, the word buru is argued to have developed new meaning as a result of semantic extension, that is to say, of metonymy. The potential implications are also addressed which these proposals may have for the history and reconstruction of Basque.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42011746","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Days and names of days","authors":"Luis Michelena","doi":"10.35462/flv.130.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv.130.9","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47543388","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Erreseina. Discursos civilizadores. Escritores, lectores y lecturas de textos en euskera (c. 1767-c. 1833)","authors":"Koldo Ulibarri","doi":"10.35462/FLV127.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/FLV127.10","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2020-06-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46243588","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Euskararen ekialdeko mugak, Hegoaldean","authors":"Patxi Salaberri Zaratiegi","doi":"10.35462/flv114.8","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv114.8","url":null,"abstract":"Lan honetan egilea euskararen eta erromantzearen arteko muga Nafarroan non barna igaro den zehazten saiatzen da, irispidean zituen leku izenetan oinarrituz. lkus daitekeen bezala, Bizkai aldeko mendebaldeko hizkuntza mugak argitzen dituen M Gorrotxategiren lanaren eta Araba aldekoak finkatzen dituen E. Martínez de Madina eta R. González de Viñaspreren artikuluaren osagarria da hau. Pirinioetako beste alderdi batzuetako toponimia ere ukitzen da, laburki baizik ez bada ere.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42587971","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Hacia una periodización de la fragmentación del euskera occidental","authors":"Gontzal Aldai","doi":"10.35462/flv118.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv118.1","url":null,"abstract":"En este artículo el autor propone una periodización relativa de la fragmentación del euskera occidental, basada fundamentalmente en el criterio de variabilidad o multiplicidad de formas. Concretamente, después de elegir una muestra de características representativas del euskera occidental, observa qué grado de variabilidad presenta cada uno de esos rasgos; es decir, si tienen variantes documentadas y de qué tipo. Así distingue cuatro periodos dentro del tiempo que iría aproximadamente desde el comienzo de la fragmentación dialectal (ss. VI-VII) hasta la generalización de la documentación escrita (ss. XVIXVII). Esta periodización confirma que la fragmentación del euskera occidental fue un proceso que cubrió un largo periodo de tiempo. Por otro lado, la extensión geográfica de las características analizadas revela grandes diferencias en...","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42598205","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Batallonaren ordena. Doneztebe, 1840","authors":"Juan José Zubiri Lujanbio","doi":"10.35462/flv118.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv118.3","url":null,"abstract":"Goizuetako artxiboan aurkitutako dokumentu bat ematen da argitara. Testuaren izenburuan agertzen da zertsu izan daitekeen (batailoiaren ordena), data zehatza (1840ko urtarrilaren 12a) eta lekua (Doneztebe). Konstituzioaren aurkako konspirazio eta estatuaren segurtasunaren aurkako kasuak arautzen dituen dekretu baten hitzez hitzeko itzulpen bat da. Iturburua edo gaztelaniazko bertsioa lan honetan 3. eranskinean ematen den 1821eko maiatzaren 21eko dekretua ez bada ere, honen oso antzekoa izan behar duen besteren bat da (testuaren hasiera eta bukaera kenduta, gainerako guztia ia berdin-berdina baita). Testua bera aztertu ondoren, bertan agertzen den hizkerari buruzko ezaugarriak aipatzen dira, bai fonetiko-fonologikoak, nola morfosintaktikoak, hala hiztegiari dagozkionak eta Doneztebeko edo inguruko azpieuskalkiari atxikitzen ahal zaion edo ez eztabaidatzen da.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49618052","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Artzibarko aldaera deitu izanaren inguruan (8 – Elkanoko aldaerarekiko zenbait erkaketa)izanaren inguruan","authors":"Koldo Artola Kortajarena","doi":"10.35462/flv117.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv117.2","url":null,"abstract":"Oraingoan, saio honen aurrekoetan erabilitako zenbait datu, denboraren etorrian aski hurbilak, eta horietatik kanpoko beste batzuk, jada aspaldikoak, baliatuz –L. L. Bonaparteren euskalki-sailkapena gogoan beti–, Artzibarko eta Elkanoko aldaera hauen baitako sei herriren arteko lexikoa eta bestelako zertzelada batzuk erkatu ditugu, haien arteko antzekotasunak zein ezberditasunak agerian uzteko asmoz.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41407692","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bi testu llabur Aezkoa eta Zuberoako: Garralda (1828) & Larraine (1817)","authors":"Iñaki Camino Lertxundi","doi":"10.35462/flv114.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.35462/flv114.2","url":null,"abstract":"XIX. mendeko bi euskal testu llabur dakartzagu argitara. Lehena 1828koa da eta Aezkoako Garraldan idatzi bide zen. Apezak herriko gazteekin iskanbila zenbait eduki zuen eta horien ondorioz, apezari ahalkeizungarri iruditu zitzaion orri bat erantsi zioten etxeko saihetsean. Apezak auzitara jo zuen eta orduan euskaraz idatzitako orri hura, Iruñeko auzi bateko dokumentazio idatzian ageri da; aetzek orduan idatzi euskal lerro bakanen iruzkina dakargu. Bigarren testua mugakoa da, Larrainetik Otsagabira 1817an idatzia: bortuan bilaketan ibili ziren gizon batzuei ordaindu behar zaiela eta, sosa Larrainek ala Otsagabiak ezarri behar duen da auzia. Larrainetik idazten duenak argi dakusa gizonen galdea egin zuen Otsagabiari dela sos horien ordaintzea.","PeriodicalId":32721,"journal":{"name":"Fontes Linguae Vasconum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2019-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45523113","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}