BibliotekaPub Date : 2021-06-08DOI: 10.14746/B.2020.24.12
Jakub Łukaszewski
{"title":"Niewykorzystana szansa. Kilka uwag do pracy Ady Arendt Archeologia zatroskania. Staropolskie kalendarze w działaniu, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2019 (Communicare – historia i kultura), s. 344, facsim., il, mapy. ISBN 978-83-235-3917-9","authors":"Jakub Łukaszewski","doi":"10.14746/B.2020.24.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/B.2020.24.12","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":30937,"journal":{"name":"Biblioteka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48350304","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
BibliotekaPub Date : 2021-06-08DOI: 10.14746/B.2020.24.13
Diana Szary-Matuszkowiak
{"title":"Paweł Bernacki, Polska książka artystyczna po 1989 roku w perspektywie bibliologicznej, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT 2020, s. 380. ISBN 978-83-7977-482-1","authors":"Diana Szary-Matuszkowiak","doi":"10.14746/B.2020.24.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/B.2020.24.13","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":30937,"journal":{"name":"Biblioteka","volume":"1 1","pages":"341-347"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48210894","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
BibliotekaPub Date : 2021-06-07DOI: 10.14746/B.2020.24.9
M. Górski, Dorota Buzdygan, D. Lipińska
{"title":"Instytucjonalna Polityka Otwartego Dostępu. Działania związane z wprowadzeniem otwartego mandatu wobec publikacji naukowych na Politechnice Krakowskiej","authors":"M. Górski, Dorota Buzdygan, D. Lipińska","doi":"10.14746/B.2020.24.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/B.2020.24.9","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest przedstawienie działań poprzedzających wprowadzenie Polityki Otwartego Dostępu wobec publikacji naukowych na Politechnice Krakowskiej (PK). Działania, których skutkiem było przyjęcie otwartego mandatu na PK, obejmowały m.in.: przygotowanie infrastruktury informatycznej – w tym utworzenie Repozytorium PK, opracowanie dokumentów prawnych, udostępnienie rozpraw doktorskich, wprowadzenie otwartych licencji dla czasopism naukowych wydawanych na PK, działania informacyjne i edukacyjne w zakresie OA. Prace te realizowano zgodnie z wytycznymi zawartymi w dokumentach rządowych oraz na podstawie praktycznych rozwiązań zrealizowanych w instytucjach naukowych. Konsekwencją tych działań było wprowadzenie, na mocy zarządzenia Rektora PK z dnia 22 marca 2019 roku, Polityki Otwartego Dostępu na PK. W podsumowaniu omówiono również dane przedstawione w pierwszym Raporcie z realizacji Polityki Otwartego Dostępu na Politechnice Krakowskiej.","PeriodicalId":30937,"journal":{"name":"Biblioteka","volume":"1 1","pages":"257-276"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46052930","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
BibliotekaPub Date : 2021-06-07DOI: 10.14746/B.2020.24.3
Agnieszka Borysowska
{"title":"Listy, uczeni, książki. Machinae coelestis pars posterior Jana Heweliusza z biblioteki Andreasa Müllera Greiffenhagiusa","authors":"Agnieszka Borysowska","doi":"10.14746/B.2020.24.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/B.2020.24.3","url":null,"abstract":"W zbiorach Książnicy Pomorskiej zachowały się zabytkowe edycje prac gdańskiego astronoma Jana Heweliusza (1611–1687). Jedno z dzieł – Machina coelestis – składa się z dwóch tomów, które ukazały się w latach 1673 i 1679. Właśnie druga część tego dzieła została bliżej omówiona w artykule. Już XVIII-wieczni bibliografowie uznawali ją za białego kruka. Współcześnie uchodzi za jeszcze większy zabytek, a to za sprawą tragicznego pożaru, który wybuchł we wrześniu 1679 roku i zniszczył dom Heweliusza, jego obserwatorium z instrumentami, pracownię oraz drukarnię z niemal całym nakładem przechowywanego tam dzieła. Wartość egzemplarza Książnicy Pomorskiej podnosi dodatkowo fakt, że należał on w przeszłości do biblioteki znanego XVII-wiecznego orientalisty – Andreasa Müllera Greiffenhagiusa (1630–1694), który zmarł w Szczecinie i pozostawił tam swój księgozbiór. Autorce artykułu udało się ponadto dotrzeć do zachowanej korespondencji Müllera i Heweliusza, w której jest mowa o tej właśnie książce – historię ciekawego egzemplarza uzupełnia więc głos z epoki.","PeriodicalId":30937,"journal":{"name":"Biblioteka","volume":"1 1","pages":"71-99"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49229471","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
BibliotekaPub Date : 2021-06-07DOI: 10.14746/B.2020.24.2
Helena Backman, Jakub Łukaszewski
{"title":"Znowu razem, czyli o trzech woluminach z księgozbioru Andrzeja Frycza Modrzewskiego we flamandzkich oprawach plakietowych. Znalezisko ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Uppsali i Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu","authors":"Helena Backman, Jakub Łukaszewski","doi":"10.14746/B.2020.24.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/B.2020.24.2","url":null,"abstract":"W trakcie prac nad rekonstrukcją księgozbioru kolegium jezuitów w Poznaniu uwagę zwróciły trzy woluminy w charakterystycznych flamandzkich oprawach plakietowych. Oprawy wykonano w Leuven, w warsztatach introligatorskich monogramistów „IP” (Jacob Pandelaert?) oraz „IB” (Jacob Bathen). Dwa woluminy znajdują się obecnie w Bibliotece Uniwersyteckiej w Uppsali, a jeden w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu. To klocki introligatorskie zawierające łącznie 11 dzieł. W artykule opisano historię tych trzech woluminów. Dzięki analizie licznych not marginalnych ustalono, że pierwszym właścicielem ksiąg był pisarz, humanista i reformator Andrzej Frycz Modrzewski (ca 1503–1572). Zakupił je w Leuven najpewniej we wrześniu 1549 roku. Później księgi trafiły w ręce Stanisława Karnkowskiego (1520–1603), który przekazał je poznańskim jezuitom. Artykuł wzbogaca wiedzę o prywatnym księgozbiorze Modrzewskiego. Wśród odnalezionych dzieł na szczególną uwagę zasługują świadomie zebrane przez Modrzewskiego edycje prac Piotra Ramusa (Pierre’a de la Ramée) i Joachima Periona.","PeriodicalId":30937,"journal":{"name":"Biblioteka","volume":"1 1","pages":"47-69"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46184882","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
BibliotekaPub Date : 2021-06-07DOI: 10.14746/B.2020.24.4
P. Sjökvist
{"title":"The Reception of Books from Braniewo in the 17th-century Uppsala University Library","authors":"P. Sjökvist","doi":"10.14746/B.2020.24.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/B.2020.24.4","url":null,"abstract":"It is well known that Swedish armies took a number of literary spoils of war from Poland in the 17th century, among others, the library of the Jesuit College in Braniewo in 1626. This article discusses how the collections from Braniewo were received and arranged in the first library building of Uppsala University, to which they had been donated by the Swedish King Gustavus II Adolphus. Books with contents related to theology are discussed in particular. As is shown in the article, books from Braniewo by Catholic authors or editors that were of a more neutral nature, such as books on Church history, Bibles and Bible concordances, were generally considered more useful at this Lutheran university than books by Catholic authors containing, for instance, Bible commentaries, sermons and dogmatics.","PeriodicalId":30937,"journal":{"name":"Biblioteka","volume":"1 1","pages":"101-116"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47751130","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
BibliotekaPub Date : 2021-06-07DOI: 10.14746/B.2020.24.5
Agnieszka Baszko
{"title":"„Te obrazki mogą zagrozić pokojowi publicznemu”. Karty pocztowe ze zbioru Bernarda Chrzanowskiego przed niemieckim parlamentem","authors":"Agnieszka Baszko","doi":"10.14746/B.2020.24.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/B.2020.24.5","url":null,"abstract":"This article presents a collection of picture postcards owned by Bernard Chrzanowski (1861–1944), a Polish social and national activist from the Poznan province, who was a member of German Reichstag in Berlin between 1901–1910. During his speeches at the German Parliament he staunchly protested against the conduct of the German state towards Polish culture and Polish national identity and denounced abuses and malpractices of Prussian administration against the Poles. A number of his plenary speeches and addresses concerned Article 130 of the German penal code, frequently used by the police and Prussian courts to impound items of Polish literature and art, including popular at the time patriotic picture postcards. At times, Chrzanowski used picture postcards as „Te obrazki mogą zagrozić pokojowi publicznemu”... 171 a kind of “material exhibits”. A section of his collection has survived and is now held in the collections of the University Library in Poznan.","PeriodicalId":30937,"journal":{"name":"Biblioteka","volume":"1 1","pages":"117-171"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48318479","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
BibliotekaPub Date : 2020-12-30DOI: 10.14746/b.2020.24.8
J. Wojciechowski
{"title":"Bibliotekarski wielobój","authors":"J. Wojciechowski","doi":"10.14746/b.2020.24.8","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/b.2020.24.8","url":null,"abstract":"Bibliotekarstwo to nadal profesja, lecz niejednolita. Spoiwem ogólnym jest wiedza zawodowa, a naczelną powinnością: mediacja w komunikacji; obecnie – wielosemiotycznej. W zmodyfikowanej kontynuacji zadań pozostaje wspieranie wiedzy, informacji, edukacji oraz rekreacji. Obsługa nadal powinna być darmowa. Zadania zaś gruntownie znowelizowane to wspieranie intelektualizacji oraz społecznej integracji.Klamrą spinającą zawodową sprawność jest znajomość składników i procesów bibliotecznego zaplecza – w szczególności zasoboznawstwo, jak również umiejętności indeksacyjne i bibliograficzne oraz biegłość usługodawcza. Konieczne jest także świadomościowe nastawienie na wielokierunkową współpracę międzybiblioteczną. W stosunkowo nowym obszarze zawodowych wymagań mieści się jeszcze konstruowanie bezpośredniej oferty ponadusługowej oraz działanie na rzecz integracji otaczających środowisk.Modelowa koncepcja zawodowej biegłości powinna zakładać jej dwupoziomową strukturę. Na podstawowym poziomie pierwszym mieszczą się kwalifikacje i umiejętności uniwersalne, obligatoryjne w tej profesji dla wszystkich. Na poziomie wyższym lokuje się wielozakresowa specjalizacja. W wariantywnym zestawieniu już to kategorialna bądź procesualna albo przedmiotowa – z możliwością nałożenia się niektórych na siebie. Intensywnie realizowana automatyzacja różnych procesów bibliotecznych stwarza określone szanse, ale i zagrożenia.O przyszłości bibliotek i bibliotekarskiego zawodu rozstrzygną ogólnospołeczna użyteczność bibliotek, zachowanie ich instytucjonalnego charakteru oraz jakość zawodowego kształcenia. W Polsce wszystkie te czynniki podlegają destrukcji. Przetrwanie więc i rozwój bibliotekarstwa oraz bibliotekarskiej profesji w Polsce wymagają aktywnych przedsięwzięć bibliotecznej kadry. Ale nic takiego nie ma miejsca.","PeriodicalId":30937,"journal":{"name":"Biblioteka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46435337","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
BibliotekaPub Date : 2020-12-30DOI: 10.14746/B.2020.24.1
Marianna Czapnik
{"title":"Stare druki pochodzące z klasztorów skasowanych w Wielkopolsce w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie","authors":"Marianna Czapnik","doi":"10.14746/B.2020.24.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/B.2020.24.1","url":null,"abstract":"W zasobach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie dotychczas zarejestrowano 3091 woluminów należących do historycznych wielkopolskich bibliotek klasztornych. W artykule omówiono poszczególne etapy napływu fragmentów kolekcji, które zasiliły zbiory biblioteczne warszawskiej książnicy uniwersyteckiej w początkowych latach XIX wieku. Pierwsze z nich pochodziły z biblioteki Liceum Warszawskiego (1806) i tzw. Biblioteki przy Sądzie Apelacyjnym (1810). Analiza znaków i zapisów własnościowych zachowanych egzemplarzy pozwala stwierdzić, że w obu bibliotekach znajdowały się księgi należące uprzednio do klasztorów cysterskich z Bledzewa, Obry, Paradyża i Wągrowca, benedyktynów z Lubinia oraz trynitarzy z Krotoszyna. Akt kasacyjny z 1819 roku spowodował napływ znacznych partii księgozbiorów z bibliotek jezuitów i kanoników regularnych laterańskich z Kalisza, cystersów z Lądu, kamedułów z Bieniszewa oraz paulinów z Brdowa i Wielgomłynów. W zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie znalazły się także woluminy z bibliotek jezuitów i karmelitów bosych z Poznania, włączone z fragmentami innych kolekcji lub w sposób dotychczas niewyjaśniony. Przedstawiono pokrótce zapisy i inne znaki własnościowe umożliwiające identyfikację egzemplarzy z wymienionych bibliotek: pieczątki, typowe zapiski klasztorne, nalepki z sygnaturami bibliotecznymi oraz charakterystyczne oznaczenia na grzbietach opraw.","PeriodicalId":30937,"journal":{"name":"Biblioteka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49332692","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
BibliotekaPub Date : 2020-12-30DOI: 10.14746/B.2020.24.6
Iuliana Grażyńska
{"title":"Kilka uwag o symbolice masońskiej","authors":"Iuliana Grażyńska","doi":"10.14746/B.2020.24.6","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/B.2020.24.6","url":null,"abstract":"Symbolika masońska różni się od tradycyjnej symboliki, ponieważ jest zarezerwowana przede wszystkim dla wtajemniczonych. Wśród prac na ten temat wyróżnia się m.in. Symbolika masońska trzeciego tysiąclecia Irène Mainguy, publikacja przedstawiana w niniejszym artykule. Książka pozwala zapoznać się z poszczególnymi pojęciami, usystematyzować wiedzę teoretyczną i empiryczną na temat symboliki i jej ewolucji oraz znaleźć informację o wszystkich stopniach lożowych w historii Ars Regia. Symbolika masońska ewoluuje i przenika dziedziny oraz obszary związane m.in. z życiem codziennym. Niektóre symbole kojarzy każdy z nas, znaczenie innych nadal pozostaje tajemnicą.","PeriodicalId":30937,"journal":{"name":"Biblioteka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47338344","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}