Balcanica Posnaniensia Acta et studia最新文献

{"title":"Status Wołochów w jedenastowiecznym Bizancjum (wg Rad Kekaumena)","authors":"J. Dudek","doi":"10.14746/BP.2018.25.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/BP.2018.25.12","url":null,"abstract":"Po podbojach Bazylego II społeczności Wołochów bałkańskich znalazły się pod panowaniem bizantyńskim. Prowincjonalny arystokrata Kekaumenos opisał w swoich „Radach” Wołochów z Tesalii, którzy wzniecili krótkotrwały bunt przeciw cesarzowi w 1066 r. Powodem zamieszek były próby zwiększenia podatków oraz formy ich poboru, co spotkało się ze sprzeciwem przywódców wołoskich przekonanych, że zagrażają one materialnemu bytowi społeczności i doprowadzą do utraty dotychczasowych praw.","PeriodicalId":299255,"journal":{"name":"Balcanica Posnaniensia Acta et studia","volume":"32 1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123654824","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Stanisław Cieślak SJ, Ndre Mjeda dhe jezuitët e tjerë të Provincës së Venecies në Krakov, tłum. Leonard Zissi, (Ndre Mjeda i inni jezuici z prowincji weneckiej w Krakowie), Tirana 2018, ss. 192.","authors":"Tadeusz Czekalski","doi":"10.14746/BP.2018.25.18","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/BP.2018.25.18","url":null,"abstract":"<jats:p>.</jats:p>","PeriodicalId":299255,"journal":{"name":"Balcanica Posnaniensia Acta et studia","volume":"14 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129693906","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Wędrując śladami umarłych. Foto-teksty Dašy Drndić","authors":"Sabina Giergiel","doi":"10.14746/BP.2018.25.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/BP.2018.25.11","url":null,"abstract":"Punktem wyjścia niniejszego tekstu jest przekonanie, że chorwacka autorka Daša Drndić w kolejnych swoich książkach konsekwentnie eksploatuje tematykę pamięci i zapomnienia o Holokauście oraz o ofiarach z czasów drugiej wojny światowej. W artykule zestawione zostają fragmenty z dwóch książek April u Berlinu z 2009 r. i EEG z 2016 r. W obu autorka umieszcza rodzaj foto-tekstów, w których dochodzi do połączenia warstwy wizualnej z językową. W pierwszej z nich ten związek jest oczywisty (mamy tam bowiem zestawienie fotografii i tekstu), w drugiej zaś nie jest jednoznaczny, choć staram się wykazać, że Drndić udało się przy pomocą języka stworzyć niezwykle plastyczne „obrazy w ruchu”, w których nałożone zostają na siebie sceny z dzisiejszego Zagrzebia i z lat 40 XX w. Interpretacja tego rodzaju fragmentów zostaje ponadto uzupełniona o rozważania na temat przestrzeni chorwackiej stolicy, w której brakuje znaków świadczących o „trudnym dziedzictwie” (termin Sharon Macdonald).","PeriodicalId":299255,"journal":{"name":"Balcanica Posnaniensia Acta et studia","volume":"18 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125731630","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Jan Mikołaj Wolski, Kultura monastyczna w późnośredniowiecznej Bułgarii, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2018, ss. 225 [= Byzantina Lodziensia, t. XXX].","authors":"Andrzej R. Hołasek","doi":"10.14746/BP.2018.25.20","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/BP.2018.25.20","url":null,"abstract":"<jats:p>.</jats:p>","PeriodicalId":299255,"journal":{"name":"Balcanica Posnaniensia Acta et studia","volume":"66 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125153637","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":",,Na sałasie ni ma pani lekko“. Życie codzienne pasterzy wołoskich na szałasach na pograniczu polsko-słowackim w XXI wieku jako dziedzictwo kulturowe regionu Karpat (wybór zagadnień)","authors":"Ewa Kocój","doi":"10.14746/BP.2018.25.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/BP.2018.25.15","url":null,"abstract":"The purpose of this article is to present the preliminary results of the research on the shepherds' everyday life that I have been conducting since 2015 in the field of history, migration, and cultural heritage of the Vlach minority inhabiting the areas from Albania to the northern Carpathians. One of the research stages entails the studies of the daily life and rituals of the highlanders living in the huts on the Polish side of the Carpathians. The article describes the issues concerning the organization and the time-space symbolism of a modern hut, including their daily life and schedule of activities. The research was conducted in the selected huts of Spiš, Orava, Podhale, Żywiec region, and Silesian Beskids in Poland in 2015-2018. In all cases, I applied qualitative research, mostly structured and unstructured interviews with senior and young shepherds working in the huts, as well as covert and overt participant observations conducted during selected pastoral holidays and meetings in various spaces—in temples, during highlander's and Vlach conventions, in theme meetings, and in the huts. I supplement these techniques with the analysis of the visual sources that I made during the field research, received from the enthusiasts of this topic, or found on the Internet. The research has shown that modern pastoralism oscillates between two poles: the traditional, which has made it possible to retain many elements from the past (cultural heritage), and the modern, thanks to which shepherds introduce global solutions to their huts and traditions.","PeriodicalId":299255,"journal":{"name":"Balcanica Posnaniensia Acta et studia","volume":"32 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134321959","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Hypomnemata byzantina. Prace ofiarowane profesorowi Maciejowi Salamonowi, pod redakcją Jacka Bonarka i Stanisława Turleja, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowch Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Filia w Piotrkowie Trybunalskim, Wydawnictwo-Drukarnia Marland 2, Piotrków Trybunalski 2017, ss. ","authors":"Mirosław J. Leszka","doi":"10.14746/bp.2018.25.21","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/bp.2018.25.21","url":null,"abstract":"<jats:p>.</jats:p>","PeriodicalId":299255,"journal":{"name":"Balcanica Posnaniensia Acta et studia","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115130242","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"\"A Body Without a Head\". The Elite of the Muslim Minority in the Bulgarian Lands at the Turn of the 20th Century","authors":"K. Popek","doi":"10.14746/bp.2018.25.8","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/bp.2018.25.8","url":null,"abstract":"Ciało bez głowy”. Elita mniejszości muzułmańskiej na ziemiach bułgarskich na przełomie XIX i XX wieku Wojna rosyjsko-turecka lat 1877–1878 zakończyła panowanie osmańskie na ziemiach bułgarskich, co równocześnie doprowadziło do wielkiej emigracji ludności muzułmańskiej. Osmańskie elity jako pierwsze opuściły odrodzoną Bułgarię. Urzędnicy, hodżowie, imamowie, oficerzy, posiadacze ziemscy, mieszczanie oraz inteligenci wyjeżdżali do Imperium Osmańskiego w obawie przed rozliczeniami za powiązaniami z dawnymi władzami. Następnie, po zjednoczeniu Księstwa Bułgarii i Rumelii Wschodniej w 1885 roku, doszło do nowej fali migracyjnej muzułmańskich urzędników, działaczy lokalnych oraz oficerów milicji z ziem Bułgarii południowej. W okresie 1879–1949, w 80% muzułmanie w Bułgarii byli drobnymi chłopami, 19% żyli w miastach i pracowali jako rzemieślnicy, jedynie 1% miał szanse zrobić karierę. Artykuł skupia się na trzech grupach elity mniejszości muzułmańskiej w Bułgarii, co koresponduje z tradycyjnym podziałem elit: polityczna (mufti), ekonomiczna (posiadacze ziemscy, kupcy, przedsiębiorcy) oraz intelektualna (nauczyciele – hodżowie).","PeriodicalId":299255,"journal":{"name":"Balcanica Posnaniensia Acta et studia","volume":"257 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132597921","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"„Epopeja jezuitów” w dawnej stolicy wezyrów. Gimnazjum w Trawniku","authors":"L. Moroz-Grzelak","doi":"10.14746/BP.2018.25.6","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/BP.2018.25.6","url":null,"abstract":"W artykule, w kontekscie uwarunkowań społeczno-politycznych, ukazano losy gimanzjum prowadzonego przez Towarzystwo Jezusowe w Trawniku. Czarna legenda zakonu powielajaca obraz niebezpiecznego wroga, który występuje przeciwko wierności ojczyźnie i zagraża jej państwowości, pojawiała się w II połowie XIX wieku w piśmiennictwie bułgarskich, chorwackich i serbskich autorów tego okresu. Poszukiwanie jej śladów w Bośni i Hercegowinie nie przyniosło rezultatów. Tutaj członkowie zakonu wpływali na proces edukacyjny społeczeństwa w gimnazjum założonym w 1882 roku w Trawniku, a tradycja dobrego poziomu nauczania w tej szkole zachowała się w pamięci współczesnych twórców wywodzacych się z Sarajewa jako powód do dumy.","PeriodicalId":299255,"journal":{"name":"Balcanica Posnaniensia Acta et studia","volume":"2 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132314348","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Bojan Miljković, Čudotvorna ikona u Vizantiji, Vizantološki Institut Srpske akademije nauka i umetnosti, Beograd 2017, ss. 333.","authors":"B. Cecota","doi":"10.14746/BP.2018.25.19","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/BP.2018.25.19","url":null,"abstract":"<jats:p>.</jats:p>","PeriodicalId":299255,"journal":{"name":"Balcanica Posnaniensia Acta et studia","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130555348","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"La colonisation valaque sur les versants nord des Carpates pendant le Petit Âge Glaciaire (aux XVe et XVIe siècles)","authors":"Grzegorz Jawor","doi":"10.14746/BP.2018.25.14","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/BP.2018.25.14","url":null,"abstract":"Osadnictwo wołoskie na północnych stokach Karpatów podczas małej epoki lodowej (XV i XVI w.)W okresie od XV do XIX wieku w Karpatach miało miejsce znaczące pogorszenie klimatu. Jest to fragment zjawiska globalnego, przez przedstawicieli różnych nauk o ziemi zwane Małą Epoką Lodową (MEL). Rozważaniom zawartym w artykule towarzyszyło wstępne założenie, że te wydarzenia miały szczególny wpływ na warunki egzystencji społeczności zasiedlających na przestrzeni XV i XVI stulecia obszary położone w strefie podgórskiej i górskiej. Na tym obszarze znajdują się górne piętra zasięgu różnych roślin uprawnych, zwłaszcza kluczowych dla rolnictwa zbóż ozimych. Nawet niewielkie wahania wieloletnich średnich temperatur potrafią znacząco je podwyższać lub obniżać. Wnioski zawarte w pracy sformułowano w oparciu o informacje zawarte w źródłach przede wszystkim o charakterze skarbowym, do tej pory przez historyków klimatu niedoceniane. Analizę zachodzących w poszczególnych osadach zmian przeprowadzono z kolei posługując się metodyką stosowaną przez historyków osadnictwa. Efektem zaprezentowanych niżej badań jest generalny wniosek o istnieniu w analizowanym okresie powszechnego zjawiska narastania na obszarach karpackich elementów modelu gospodarczego funkcjonowania wsi opartego na hodowli. Odbywało się to kosztem ograniczania lub czasami nawet eliminowania zajęć rolniczych. Stanowiło to decydujący powód dla którego poszczególni wielcy właściciele ziemscy sprzyjali lub inicjowali kolonizację opartą na prawie wołoskim lub co najmniej na jego elementach. Z tej przyczyny zwłaszcza XVI wiek stał się okresem gwałtownego rozwoju tego nurtu osadniczego w rejonach karpackich. Miało to poważne konsekwencje nie tylko dla gospodarki. W pracy zwrócono uwagę, że wprowadzanie zmian mogło się odbyć poprzez migracje obcej etnicznie ludności-zaznajomionej z tajemnicami wyspecjalizowanej hodowli, niedostępnej klasycznym rolnikom. Wśród przybyszów pojawili się również etniczni Wołosi. Jedną z konsekwencji tych wędrówek było też znaczne rozszerzenie w Małopolsce zasięgu prawosławia kosztem katolicyzmu.","PeriodicalId":299255,"journal":{"name":"Balcanica Posnaniensia Acta et studia","volume":"110 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116560871","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}