Vox PatrumPub Date : 2023-12-15DOI: 10.31743/vp.16903
Marcin Wysocki
{"title":"Trzynaste doroczne spotkanie Towarzystwa Badań Wczesnochrześcijańskich Azji i Pacyfiku (Singapur, 7-9.09.2023)","authors":"Marcin Wysocki","doi":"10.31743/vp.16903","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.16903","url":null,"abstract":"Sprawozdanie z trzynastego dorocznego spotkania Towarzystwa Badań Wczesnochrześcijańskich Azji i Pacyfiku (Asia-Pacific Early Christian Studies Society), które odbyło się w Singapurze w dniach 7-9 września 2023 r.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"68 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139000215","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Vox PatrumPub Date : 2023-12-15DOI: 10.31743/vp.16234
M. Jóźwiak
{"title":"Serafiny w egzegezie biblijnej św. Hieronima ze Strydonu","authors":"M. Jóźwiak","doi":"10.31743/vp.16234","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.16234","url":null,"abstract":"W okresie patrystycznym Księga Izajasza cieszyła się ogromnym zainteresowaniem tak wśród greckich, jak i łacińskich egzegetów. Sam św. Hieronim wyjaśniał proroka Izajasza niejednokrotnie. Ten komentarz jest uważany przez badaczy za szczyt Hieronimowej egzegezy. Przedmiotem niniejszego artykułu są passusy z księgi 3 Hieronimowego Komentarza do Księgi Izajasza, w której Strydończyk analizuje między innymi Iz 6, 1-3 oraz Iz 6, 6-7 (por. Hieronymus, Commentarii in Esaiam III 6, 1-3 i 6, 6-7, Vetus Latina 23, s. 307-315; s. 318-320). Otóż, w Iz 6 pojawiają się tajemnicze istoty zwane Serafinami. Po krótkim wprowadzeniu do samego komentarza, prezentujemy w tym artykule zagadnienie Serafinów w Hieronimowej egzegezie w 4 podpunktach: 1) Etymologia terminu Serafin (Serafini = incendentes, comburentes, ardor, incendium, principium oris eorum); 2) Sześć skrzydeł jako jedna z cech dystynktywnych Serafina (dwoma zakrywają twarz Boga (może swoją?), drugą parą skrzydeł zakrywają stopy Boga (a może swoje?), trzecia para zaś służy im do latania); 3) Obowiązki i zadania Serafinów (celebracja świętości Boga oraz są posyłane z różnymi zleceniami); 4) Alegoryczne rozumienie frazy Serafin (Serafiny mogą symbolizować: Stary i Nowy Testament, służebne moce niebieskie lub jakiś cień prawdy odnoszącej się do przyszłej niewoli).","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"78 12","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138998768","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Vox PatrumPub Date : 2023-12-15DOI: 10.31743/vp.15996
Agata Sowińska
{"title":"Hermetica Berolinensia II-VIII (Papyrus Berolinensis Graeca 17027)","authors":"Agata Sowińska","doi":"10.31743/vp.15996","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15996","url":null,"abstract":"Na berlińskie fragmenty hermetyczne składa się łącznie osiem fragmentarycznie zachowanych tekstów znajdujących się na Papirusach Berlińskich (Papyri Berolinenses Graecae 9794 et 17027) pochodzących z III (P.Berol. 9794) i IV wieku po Chrystusie (P.Berol. 17027). Fragmenty II-VIII (P.Berol. 17027) są znacząco wybrakowane. Zachowane elementy pozwalają jednakowoż przypuszczać, iż w niektórych przypadkach są one ekscerptami z hermetycznych traktatów filozoficznych lub niepoświadczonymi dotąd wersjami tychże.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"353 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138996749","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Vox PatrumPub Date : 2023-12-15DOI: 10.31743/vp.16893
Marcin Wysocki
{"title":"Oblicza Boga w chrześcijaństwie starożytnym (XLIX Spotkanie Badaczy Antyku Chrześcijańskiego, Papieski Instytut Patrystyczny Augustinianum, Rzym, 11-13.05.2023)","authors":"Marcin Wysocki","doi":"10.31743/vp.16893","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.16893","url":null,"abstract":"Sprawozdanie z XLIX Spotkania Badaczy Antyku Chrześcijańskiego, zatytułowanego \"Oblicza Boga w chrześcijaństwie starożytnym\", które miało miejsce w Papieskim Instytucie Patrystycznym Augustinianum, Rzym, w dniach 11-13 maja 2023 r.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"74 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138997679","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Vox PatrumPub Date : 2023-12-15DOI: 10.31743/vp.16270
Dominika Łucja Budzanowska-Weglenda
{"title":"Aniołowie w pierwszym łacińskim komentarzu do Apokalipsy Wiktoryna z Petowium","authors":"Dominika Łucja Budzanowska-Weglenda","doi":"10.31743/vp.16270","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.16270","url":null,"abstract":"Celem niniejszego artykułu jest zbadanie, jak Wiktoryn z Petowium w Commentarius in Apocalypsim komentuje fragmenty Apokalipsy św. Jana, w których występuje termin ‘anioł’ – angelus, i jak interpretuje to pojęcie. Najpierw wspomniano częste występowanie aniołów w Piśmie Świętym, zwłaszcza w ostatniej księdze Biblii. Przypomniano za Augustynem z Hippony, że określenie angelus oznacza misję, a nie naturę istot tak określanych. Podkreślono również, że dla Ojców Kościoła angelologia nie była najistotniejszym zagadnieniem poruszanym przez nich w pismach, podobnie dość rzadko naukowcy zajmują się patrystyczną nauką o aniołach. Przedstawiono krótko biskupa Wiktoryna jako pierwszego egzegetę łacińskiego i styl jego interpretacji, szczególnie znaczenie alegorezy i typologii. Omówiono wszystkie objaśnienia dotyczące terminu angelus w zachowanych fragmentach komentarza Wiktoryna do Apokalipsy: najpierw przeanalizowane zostały te, w których anioł oznaczać ma Eliasza czy samego Chrystusa, następnie dobre anioły niebiańskie, a wreszcie złe anioły – diabła, Antychrysta. Przytoczono krótko też wyniki badań innego tekstu biskupa Petawium – De fabrica mundi, w którym to traktacie o stworzeniu świata pojawiają się ciekawe koncepcje autora o aniołach, dotyczące np. dwudziestu czterech aniołów pierwotnych stworzonych pierwszego dnia.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"77 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138998237","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Vox PatrumPub Date : 2023-12-15DOI: 10.31743/vp.15533
M. Paczkowski
{"title":"Wątki angelologiczne w egzegezie patrystycznej 1Kor 11,10","authors":"M. Paczkowski","doi":"10.31743/vp.15533","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15533","url":null,"abstract":"Stosunkowo najwięcej uwagi 1 Kor 11,10 poświęcili ci z pisarzy wczesnego Kościoła, którzy szerzej zajmowali się „kwestią kobiecą”. Zagadnienie nakrywania głów welonem przez kobiety była analizowana w kontekście społecznym, kulturowym i religijnym starożytności. Tekst św. Pawła zachęcał chrześcijan, by szukać argumentów stricte religijnych, celem uzasadnienia praktyki noszenia zasłony przez kobiety. Dyspozycje praktyczne wprowadzono więc w sferę rozważań teologicznych. Pisma starożytnych autorów potwierdzają tę wizję, chociaż wielu z nich wybrało wizję nacechowaną wątkami angelologicznymi. Nie brakowało jednak innych kontekstów interpretacyjnych. Już Ojcowie przednicejscy pozwalają na odkrycie powiązań hermeneutycznych tekstu pawłowego z Rdz 6,1-4. Zakres określania „aniołów”, o których wspomina perykopa pawłowa, był dosyć szeroki. Identyfikowano ich nie tylko z bytami niebiańskimi, ale także z upadłymi aniołami, osobami celebrującymi liturgię i jej uczestnikami. Mogli to być również postronni obserwatorzy. W późniejszym okresie problematyka była już inna, na co wpłynęło okrzepnięcie doktryny Kościoła oraz racje społeczne, zwyczajowe i liturgiczne. Nałożenie welonu (velatio) stało się synonimem poświęcenia się Bogu przez dziewice.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"74 s1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138998282","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Vox PatrumPub Date : 2023-12-15DOI: 10.31743/vp.16537
Ewa Osek
{"title":"Posłańcy Zeusa, aniołowie i archaniołowie u Porfiriusza z Tyru","authors":"Ewa Osek","doi":"10.31743/vp.16537","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.16537","url":null,"abstract":"Artykuł przynosi pierwszą w dotychczasowej literaturze przedmiotu rekonstrukcję angelologii Porfiriusza z Tyru (233-305), neoplatonika, który wprowadził aniołów i archaniołów do filozofii. Aniołowie nie występowali w żadnym systemie filozoficznym przed Porfiriuszem. Przeprowadzona przeze mnie analiza filologiczna wybranych fragmentów pism Porfiriusza: Kwestii homeryckich dotyczących Iliady, Listu do Anebona, O wegetarianizmie, Komentarza do Timajosa Platona, Filozofii z wyroczni oraz świadectw Augustyna w Państwie Bożym pozwala na sformułowanie następujących wniosków. Porfiriusz podzielił hierarchię anielską na trzy porządki i wtłoczył je w strukturę duszy świata, analogicznie do jej trychotomii. Pierwszy najwyższy porządek umieścił w sferze gwiazd stałych, drugi archanielski – w sferach planetarnych, trzeci tak zwanych „przewoźników” – w atmosferze wokółziemskiej. Aniołowie i archaniołowie z wyższych sfer dublują się z bogami kosmicznymi, podczas gdy „przewoźnicy” pod Księżycem wchodzą w kompetencje demonów nazwanych „pośrednikami” w Uczcie Platona. Główna funkcja aniołów polega na dostarczaniu wiadomości od bogów kosmicznych i dobrych demonów. Przekazywana i powtarzana przez aniołów boska wiadomość jest odbierana tylko przez wybranych ludzi: kapłanów i proroków, do których według Porfiriusza odnosiła się homerycka formuła „posłańcy Zeusa”. Na angelologię Porfiriusza mogły mieć wpływ teksty ezoteryczne z II w., które studiował: proroctwa Apollona w heksametrach, Wyrocznie chaldejskie Juliana Teurga, O naturze przypisywane Zoroastrowi.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"17 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138999914","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Vox PatrumPub Date : 2023-12-15DOI: 10.31743/vp.16220
Sylwester Jaśkiewicz
{"title":"Służba aniołów ludziom w oparciu o \"De civitate Dei\" św. Augustyna","authors":"Sylwester Jaśkiewicz","doi":"10.31743/vp.16220","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.16220","url":null,"abstract":"Problematyka angelologiczna w wiekopomnym dziele św. Augustyna De civitate Dei zajmuje miejsce centralne. Myśliciel z Tagasty kreśli w nim chrześcijański portret aniołów bliskich ludziom, których często nazywa: aniołami świętymi (sancti angeli), naszymi aniołami (nostri angeli) albo aniołami dobrymi (angeli boni). Choć biskup Hippony nie pomija kwestii stworzenia i natury aniołów, to jednak ich funkcji i posłudze na rzecz ludzi daje zdecydowany priorytet, co potwierdza choćby użycie łacińskiego terminu angelus, który znaczy dla niego tyle, co nuntius, a więc zwiastun, posłaniec. Służba aniołów na rzecz ludzi, ich ministerium, ma coś w sobie z pracy rolnika troszczącego się o płody ziemi czy z poświęcenia matki zatroskanej o otrzymane życie. Nawet jeśli aniołowie służą i Bogu i ludziom, to jednak dla tych ostatnich nie są pośrednikami, gdyż jedynym pośrednikiem między Bogiem i ludźmi jest Człowiek-Jezus Chrystus. Duchy niebieskie nie udzielają ludziom swojej nieśmiertelności i szczęśliwości i nie przez uczestnictwo z nimi te nadprzyrodzone dary stają się także udziałem człowieka. Ludzie powinni naśladować dobrą wolę świętych aniołów i w ich prawdziwej i wolnej od słabości uczuć miłości wzrastać. Aniołowie prowadzą ludzi do pełnej chwały prawdziwego Boga i sprzeciwiają się, aby jakiekolwiek ofiary były i im składane. O obecności aniołów starochrześcijański myśliciel przypomina także w dniu ostatecznym, kiedy to ich zadaniem będzie zebranie sprawiedliwych. W ostatecznym wymiarze życia wiecznego zapowiedziana przez Chrystusa równość (aequalitas) ludzi z aniołami będzie pełnią życia w Bogu.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"6 12","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139000174","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Vox PatrumPub Date : 2023-12-15DOI: 10.31743/vp.16690
Marta Przyszychowska
{"title":"Giulio Maspero, Rethinking the Filioque with the Greek Fathers, William B. Eerdmans Publishing Company, Grand Rapids, Michigan 2023, pp. 326","authors":"Marta Przyszychowska","doi":"10.31743/vp.16690","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.16690","url":null,"abstract":"A review of the book: Giulio Maspero, \"Rethinking the Filioque with the Greek Fathers, William B. Eerdmans Publishing Company, Grand Rapids, Michigan 2023.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"140 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138998270","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}