Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi最新文献

{"title":"Türk Siyasal Yaşamında Muhtıra Geleneğinin Tezahürü Olarak Halaskârân-ı Zabıtân Grubu: Sebepleri ve Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme","authors":"İlhan Bi̇li̇ci̇","doi":"10.56720/mevzu.1228623","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1228623","url":null,"abstract":"II. Meşrutiyet, Modern Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı bir dönemdir ve bu dönemin en önemli aktörlerinin başında yurt dışında örgütlenen ve Batılılaşma fikriyatını gaye-i hayal edinen İttihat ve Terakki Cemiyeti yer almaktadır. Zamanla siyasal yaşamın odak noktası haline gelen Cemiyet, parlamenter sistemin tanıtılması ve topluma mal edilmesine öncülük etmiştir. Ancak, Cemiyet’in ordu ile iç içe geçmiş girift yapısı çeşitli müdahalelerle parlamenter rejimin terk edilmesine, ordu içerisinde muhtelif hizipleşmelerin ve bölünmelerin belirmesine sebebiyet vermiştir. Bahse konu klikleşme oluşumlarından biri Halaskârân-ı Zabıtân Grubu’nun ortaya çıkışıdır. Bu Grubun önemi siyasal yaşamda fiziki bir mevcudiyeti bulunmamasına rağmen muhtıralarla İttihatçı iktidarın düşmesine yol açmasıdır. Bu bağlamda bir ilki oluşturmaktadır ve II. Meşrutiyet döneminde cereyan eden bu hadise, çok partili siyasal yaşamın muhtelif dönemlerinde tekerrür etmiştir. Bu itibarla askeri muhtıraların anlaşılabilmesi adına muhtıra geleneğinin ortaya çıkmasına, ku-rumsallaşmasına, gelenekselleşmesine veya bir alternatif olarak başvurulma-sına yol açan oluşumlardan biri olması itibariyle Halaskârân-ı Zabıtân Grubu kıymetlidir. Buna rağmen söz konusu Grubu irdeleyen çalışma sayısı oldukça sınırlıdır. Bu doğrultuda, mevcut çalışma İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne karşı bir tepki hareketi olarak ordu içerisinde hizipleşen Halaskârân-ı Zabıtân Grubu’nun (Kurtarıcı Subaylar) ortaya çıkışı, sebepleri ve sonuçlarıyla Türk siyasal yaşamı bağlamındaki konumunu sorgulamayı hedeflemektedir. İlk olarak, dönemin siyasi atmosferi resmedilmekte ve akabinde Halaskârân-ı Zabıtân Grubu’nun ortaya çıkmasına kaynaklık eden temel sebepler üç noktada incelenmektedir. Nihayetinde, Grubun kurucu kadrosu, amaçları ve siyasal hayat açısından yol açtığı sonuçlar ele alınmaktadır. Çalışmanın modern siyasal yaşamda cereyan eden muhtıraların anlaşılmasına ışık tutacağı ve kaynaklık edeceği çıkarımında bulunulabilir. Bu minvalde, mevcut çalışma Türk siyasal yaşamında ilk defa bir hükümetin muhtıra ile iktidarı kaybetmesine yol açan bir çıkış stratejisi ve dönemin muhalif gruplarının başarısı olarak ifade edilebilecek Halaskârân-ı Zabıtân Grubu’nu detaylıca ele alması bakımında dikkate değerdir.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129632579","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Müzik Alanındaki Uzaktan Eğitim Çalışmalarına Yönelik Genel Bir Literatür Değerlendirmesi","authors":"Uğur Alkan","doi":"10.56720/mevzu.1230044","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1230044","url":null,"abstract":"Yapılan araştırmalarda, müzik alanında gerçekleştirilmiş uzaktan eğitim çalışmalarına yönelik geniş kapsamlı sayılabilecek müstakil bir literatür değerlendirmesine rastlanmamıştır. Bu durum, makalenin ayrı bir önemde ele alınmasını sağlamıştır. Bu önem dahilinde olmak üzere araştırma özelinde belirli anahtar sözcükler ile -internet veri tabanlarında, kütüphane arşivlerinde ve dijital medya platformlarında- taramalar yapılmış; sonucunda ulaşılabilen kaynaklar ve bunların işaret ettiği ikincil kaynaklar tespit edilerek incelenmiştir. Nihayetinde değerlendirilmek üzere çalışma kapsamına dahil edilebilir bulunan 85 yazılı kaynak ve 15 dijital medya unsuru makalenin mevcut çalışma konusunu oluşturmuştur. Öyle ki 2020 yılı itibariyle müzik alanında yapılmış uzaktan eğitim çalışmalarında diğer yıllara oranla yüksek ivmeli bir artış olduğu gözlemlenmiş; bu çalışmaların da ilgili durum tespiti, uygulanabilirlik ve karşılaştırma üzerine kurgulandığı tespit edilmiştir.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"281 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131693922","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"İmam-Hatip Ortaokulu Öğrencilerinin Lise Tercihi Yönelimlerini Etkileyen Faktörler (Kartal Ilçesi Örneği)","authors":"Harun Tüysüz, Selim Yi̇ği̇t, Zafer Kamak","doi":"10.56720/mevzu.1226929","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1226929","url":null,"abstract":"Bu araştırmada; imam hatip ortaokulu öğrencilerinin lise tercihi yönelimlerini etkileyen faktörler incelenmiştir. Öğrencilerin, lise seçimlerini etkileyen sebeplerle ilgili durumların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni ile yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini İstanbul Kartal İlçesi İmam-Hatip Ortaokullarından mezun olan 20 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunda amaçlı örnekleme yöntemlerinden “maksimum çeşitlilik” örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen ve çalışmaya gönüllü olarak katılmak isteyen 20 öğrenci yer almaktadır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; LGS öncesi süreçte, öğrencilerin en çok sekizinci sınıfta sınava hazırlık döneminde lise tercihlerine karar verirken, en az ortaokul başlangıç döneminde karar verdikleri; LGS sonrası süreçte ise sınav sonrası kararlarının şekillendiği, sınav tarihi yaklaştığında karar verme eğiliminin arttığı, yüksek yüzdelik dilime sahip öğrencilerin kararlarını erken dönemde verdikleri buna göre sadece sınıf düzeyinin belirleyici etken olmadığı; öğrencilerin kararlarına etki eden öncelikli sosyal çevrenin aile bireyleri olduğu ancak aile bireylerinden sonra LGS öncesi dönemde arkadaş çevresinin, LGS sonrası dönemde ise okul rehberlik servisinin daha etkili olduğu; lise müfredatında yer alan yabancı dil derslerinin çeşitliliği yüksek yüzdelik dilime sahip öğrencilerin lise türü seçimlerinde etkili olduğu, literatürdeki diğer çalışmalardan farklı olarak mezun olunan okul türü ile ilgili olumlu ve olumsuz tecrübelerin öğrencilerin lise tercih yönelimlerinde etkili olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"40 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133694582","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Osmanlıda Haberleşme Sistemi Çerçevesinde “Diyarbakır Menzilleri”","authors":"Ela Özkan","doi":"10.56720/mevzu.1226169","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1226169","url":null,"abstract":"Bir devletin hem kendi içerisinde hem de diğer devletlerle olan iletişimi-nin güçlü olmasında güvenilir ve gelişmiş bir haberleşme ağını kullanıyor olmasının büyük etkisi vardır. Osmanlı Devleti de sınırları geniş bir devlet olduğu için merkezle diğer idari birimler arasında doğru bir iletişim sağlamak için yeni teknikler kullanmayı ihmal etmemiştir. İlk dönemlerde daha ilkel tekniklerle haberleşmeyi sağlayan devlet zamanla iletişim sistemini belirli kurallara bağlı kalarak yürütmeyi denemiştir. Ulaklar adı verilen görevliler vasıtasıyla önemli bilgileri ve haberleri gerekli yerlere ulaştırmak için uygun imkanlar sağlamıştır. Bu görevlilerin uzun mesafe ve yorucu şartlar karşısında yaşadığı sıkıntıları gidermek için devlet istirahat ve güvenlik açısından yeni tesisler inşa etmiştir. Menzilhâne denilen bu birimler haber taşıyıcılarının güvenle dinlenebileceği yerler olmuştur. Ayrıca Osmanlı her yeri menzil olarak belirlememiştir. Mesafe ve konum olarak belirli yerler menzil olarak kabul edilmiştir. Diyarbakır da konum olarak Osmanlı Devleti’nin önemli idari birimleri arasında yer almıştır. Burada kurulan menzilin işleyişi, görevlilerin faaliyetleri de dikkat çeken konular arasındadır. Çalışmamızda Osmanlı Devleti’nde menziller ve Diyarbakır menzillerinin vaziyeti hakkında bilgi verilecektir.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"23 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116000768","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Televizyon Anlatısında Anti (Kadın) Kahramanın Yükselişi ve Nitelikli Televizyon: Netflix ‘Kuş Uçuşu’ Dizisi","authors":"Çiğdem Erdal","doi":"10.56720/mevzu.1223911","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1223911","url":null,"abstract":"Televizyon anlatısı ve özellikle kurmaca yapıdaki dramalar günümüzde dijitalleşmenin ve ekonomik yayın stratejilerinin etkilediği değişimlere uğra-maktadır. 1990’lı yıllarla birlikte başlıca Amerika’da kablolu kanalların izleyicilerin hayatına girmesinin ardından, ‘nitelikli televizyon’ televizyon çalışmalarında dikkat çekici bir kavram halini almıştır. Nitelikli televizyonu şebeke televizyonlarından ayıran en önemli özellik, karmaşık anlatı yapısı ve karakterlerin net, keskin özelliklere sahip olmaması, kısacası muğlak ve belirsiz olmalarıdır. Nitelikli televizyon ile birlikte anti kahramanlar da televizyon drama anlatısına dahil olmuştur. Bireylerin hayatlarındaki toplumsal, kültürel ve ekonomik dönüşümlerin bunda etkisi olduğu gibi, televizyon üretiminin kanal sayısı ile doğru orantılı olarak artması ve izleyicinin farklı segmentlere ayrılması da bu durumda etkili olmaktadır. Bu çalışma, nitelikli televizyonun öne çıkan özelliklerinden birisi olarak anti kahraman kavramını, son dönemde Netflix yerli yapımlarında dikkat çeken kadın kahraman ile birlikte ele almaktadır. Çalışmada bu yapımlardan birisi olan ‘Kuş Uçuşu’ dizisi, anti kadın kahraman(ları) ve içerdiği nitelikli televizyon özellikleri ile birlikte ele alınmaktadır. Çalışma nitel araştırma olarak tasarlanmış, sözü edilen dizi anlatısı tematik analiz yöntemi ile incelenerek tekrarlayan temalar ve temaların işaret ettiği kategoriler ortaya çıkarılmıştır. Elde edilen bulgular, belirli özellikte izleme davranışına sahip niş izleyici kitlesine ulaşmak ve bu kitleyi elde tutmak için kullanılan nitelikli televizyon anlatısı ile anti kahraman karakterlerinin birlikte nasıl kullanıldığını ortaya çıkarmaktadır.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"226 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121887628","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Bir Zahiri İki Kıyas: İbn Hazm’ın Mantıki Kıyas Müdafaası ve Fıkhi Kıyas Karşıtlığı","authors":"M. Acar","doi":"10.56720/mevzu.1197809","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1197809","url":null,"abstract":"Nasların lafzi anlamlarının esas alınmasını ve re’y, ta’lîl, fıkhi kıyas, is-tihsân, istislâh vb. yöntemlerin dini alana beşer müdahalesi sayılarak bütü-nüyle terk edilmesini savunan Endülüslü Zâhirî âlim İbn Hazm (ö. 456/1064), fıkıh usulü geleneğinde takdim edilen kıyas teorisine yönelik birçok eleştiri ileri sürmüştür. Bunlardan biri fıkhi kıyasın mantık ilmi açısından bilgi değerinin sorgulanmasına dairdir. Üstelik İbn Hazm fıkhi kıyas yerine tümdengelim yönteminin işletildiği, aralarındaki benzerliğe bakılmaksızın bir bütün veya isme dahil olan tüm cüzlere aynı hükmü vermeyi sağlayan mantıki kıyası (syllogism) İslami ilimlerin tümünde kullanmayı teklif etmiştir. Bu çalışmada, her ikisi de mantık ilminde geçerli istidlâl yöntemleri olmasına rağmen İbn Hazm’ın mantıki kıyası esas almakla birlikte fıkhi kıyasa karşı son derece menfi bir tavır takınmasının sebeplerinin ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu doğrultuda öncelikle İbn Hazm’ın ana hatlarıyla mantık ilmine bakışı ve bilgi anlayışı, akabinde fıkhi kıyasın tanımı, çeşitleri ve İslami ilimlere ne zaman dahil edildiği hususunda onun kendine has görüş ve eleştirileri incelenmiştir. Daha sonra İbn Hazm’ın mantıki kıyası muteber saymasının gerekçeleri üzerinde durulmuş ve fıkhi kıyasın bilgi değerine yönelik mantık ilmini referans göstererek dile getirdiği tespit ve itirazlar ele alınıp tartışılmıştır. İbn Hazm'ın iki kıyas türüne dair görüşleri, bütüncül bir yaklaşım ortaya koymak açısından onun mantık, kelam ve fıkha dair çeşitli eserlerindeki ilgili bahislerin birlikte ele alınması suretiyle irdelenmiştir. Çalışmada, İbn Hazm’ın mantık ilmi açısından fıkhi kıyası istikrâ yönteminin nakıs kısmı içerisinde değerlendirdi-ği ve kesin bilgi sağlamaması gerekçesiyle sonuçlarına güvenilmesine karşı çıktığı tespit edilmiştir. Buna göre fıkhi kıyasta bir tikelden hareketle -o tikelle aynı tümele bağlı olan diğer tikellerin hepsi incelenmeksizin- başka bir tikelin hükmü elde edilmekte, böylece varsayım ve zanna dayalı sübjektif bilgilerle akıl yürütmede bulunulup hükme ulaşılmaktadır.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"os-11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127763567","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Hegemonik Bir Söylem Olarak Medeniyet ve Din İlişkisi","authors":"H. Toprak","doi":"10.56720/mevzu.1209283","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1209283","url":null,"abstract":"Türkiye’nin modernleşme tecrübesi Tanzimat sürecinde başlatılan ve Cumhuriyet döneminde radikal bir reform programıyla kökleştirilen siyasal düzenlemelerle biçimlendirilmiştir. Tanzimat döneminde Batı merkezli yeni dünya düzeninin giderek güçlenen diskuru karşısında Osmanlı aydın-bürokratlarının önemli bir kısmı “Batı medeniyeti”nin kazanımlarını takip etmeyi kaçınılmaz bir öncül olarak kabul etmişlerdir. Bu çerçevede Osmanlı modernleşmesi bir taraftan tarihsel kimliğin korunmasına, diğer taraftan Batılı kurumların “ithal” edilmesine dayanan eklektik bir tabiata sahiptir. Medeniyet kavramı da bu çerçevede Tanzimat döneminden itibaren Batı’ya yönelmekle Osmanlı kimliğini korumak arasında nasıl bir denge kurulacağı sorusuyla bağlantılı olarak ortaya çıkmış ve tartışılmıştır. Bu tartışmaların önemli temalarından birisi de Batılılaşma çerçevesinde medeniyet ve din ilişkisidir. \u0000Cumhuriyet döneminde ise siyasal olarak medeniyet kavramına “kuru-cu” ve “taşıyıcı” bir misyon atfedilmiş, yeni bir toplum idealine gerçeklik kazandırmak üzere hayata geçirilen köktenci reformların itici gücü “asri medeniyet”lere yetişme çabası olarak tanımlanmıştır. Osmanlı modernleşmesi medeniyet tartışmalarında dine merkezi bir rol atfederken erken Cumhuriyet döneminde merkezi bir konuma yerleştirilen medeniyet tasavvurunda dine oldukça sınırlı bir yer açılabilmiştir. \u0000Bu makalede medeniyet ve din kavramlarının Türkiye’nin modernleşme tecrübesi açısından birbirini takip eden ve giderek dikotomik olarak birbirinin karşısında konumlandırılan seyri her iki dönemin siyasal dili ve ideolojik söylem kalıpları açısından incelenmektedir.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"92 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115186046","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Hadis İlmi Açısından et-Teftâzânî’nin Şerhu'l-Akâid İsimli Eseri","authors":"Rıdvan Kalaç","doi":"10.56720/mevzu.1206412","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1206412","url":null,"abstract":"Sa’duddîn et-Teftâzânî (öl. 792/1390) tarafından ‘Akâ‘idu’n-Nesefî üzerine kaleme alınan Şerhu’l-Akâid isimli eser, kelâm şerh geleneğinin en meşhur örneklerinden birisidir. Klasik kelâm tarihinde büyük bir öneme sahip olan bu eser, Osmanlı uleması tarafından rağbet görmüş ve asırlarca medreselerin müfredatını şekillendirerek ders kitabı olarak okutulmuştur. Mezkûr önemine binaen bu çalışmamızda Şerhu’l-Akâid isimli eser ele alınmış ve hadis ilmi açısından incelenerek bazı tespitlerde bulunulmuştur. Buna göre, eserde mevcut bir rivâyet kullanımından bahsetmek mümkündür. Ancak bu rivâyetlerin daha çok sem‘îyyat ve muhtelif meselelerin ele alındığı bölümlerde yoğunlaştığı görülmektedir. Diğer taraftan eserde kullanılan hadislerin büyük bir kısmının ilk dönem hadis kaynaklarında tahric edildiği ve bunların yaklaşık üçte ikisinin sıhhat bakımından sahih veya hasen olduğu tespit edilmiştir. Rivâyetleri hadis âlimlerinden farklı olarak isnad zikretmeden eserine alan Teftâzânî, zaman zaman takti’ ve iktibas yöntemleriyle hadis kullanmış ve şâhid-mütâbi türü rivâyetlere de yer vermiştir. Hadisleri anlama noktasında ise lafızcı yak-laşımdan ziyade te’vilci yaklaşımı benimseyen Teftâzânî, nadir de olsa metin tenkidi kriterlerinden Kur’an ve sünnete arz metotlarına da başvurmuştur. Haberlerin bilgi değeri noktasında önemli tartışmalara giren Teftâzânî, haber-i vâhidlerin mücerret olarak itikatta delil olamayacağını vurgulamıştır. Ancak bu yaklaşıma rağmen, eserinin birçok yerinde bu tür haberleri delil olarak kullanmıştır.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"50 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125473783","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Îliyyâ Ebû Mâdî’nin Kem Teştekî Şiirinde Kelime Seçimi","authors":"Adnan Arslan","doi":"10.56720/mevzu.1203230","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1203230","url":null,"abstract":"Varlığın en mükemmel sonucu olarak kabul edilmesi mümkün olan ha-yat, karamsarlık ve ümitsizlik içerisinde heba edilmeyecek kıymeti haiz bir değerdir. Mehcer şairi Ebû Mâdî (ö. 1957), hayata bu açıdan bakmış ve sıklıkla hayatın anlam ve değeri üzerine şiirler söylemiştir. Amerika’ya göç eden diğer mehcer şairlerinin aksine varlığa iyimser bakmaya çalışmış ve şiirlerinde hayatın yaşanmaya layık güzelliklerini terennüm etmiştir. Bunu yaparken sıklıkla bahar, çiçek, yağmur, güneş, nehir vb. olumlu çağrışımları olan öğeleri kullanmıştır. Hayata güzel bakabilmek için varlıktaki güzelliği dayanak noktası olarak göstermiş ve tabiatı ibretamiz bir vaiz olarak takdim etmiştir. Şiirlerinin çoğuna hâkim olan bu iyimserlik mesajına varlığı anlamsız, hayatı da beyhude görme eğiliminde olan modern insanın ihtiyacı olduğu düşüncesi bu çalışmanın hareket noktası olmuştur. Çalışmada şairin iyimserlik mesajı üzerine kurguladığı şiirlerinden olan Kem teştekî kasidesi kelime seçimi açısından incelenmiştir. Kasidenin omurgasını teşkil eden düşünce yapısının çözümlemesi yapılmış ve iyimserliğin nasıl temellendirildiği irdelenmiştir. Çalışma boyunca alımlama estetiği kuramı eleştiri yöntemi uygulanmıştır.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114579091","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"The Implementatıon of Wazır al-Tafwıd in the Islamıc World And its Influence on The Foundatıon of the Ayyubids","authors":"Mahmut Recep Keleş","doi":"10.56720/mevzu.1151656","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1151656","url":null,"abstract":"During the Fatimid period, viziers were gaining power by using military force. For this reason, the viziers had important powers within the framework of the rights granted to them by the Tafviz vizierate, whose rules were laid down by political theologians in the Islamic world, especially by Mawardi. In this process, which started with Badr al-Jamali, who was appointed by the Fatimid Caliph Al-Mustansir Billah, the viziers from time to time gained power with a power above the caliphs. Sometimes this power reached such a level that they were able to play an important role in the appointment of caliphs and heirs. In the middle of the twelfth century, when the danger of the invasion of Egypt by the Crusaders and Byzantine armies emerged, military assistance was requested from Atabeg Nureddin Zengi by the Fatimid caliph Âdıd li-din allah. Nour al-din Zangi did not remain indifferent to this situation and sent his most distinguished troops with an important commander like Shirkouh for support. Shirkûh and his companions organized 3 expeditions to Egypt and settled in Egypt by eliminating the Crusaders in the last time. However, Âdıd li-din allah appointed Shirkouh as the Fatimid vizier. Shirkouh, like other Fatimid viziers, had very important powers and ruled the state for about 2 months. With his sudden death, even though there were discussions among the Zangid umera for the position of vizier, Saladin became a vizier with the support of Diya al-din al-Hakkari. The fact that Saladin became a vizier in 1169 enabled him to become a tafwiz vizier, as in the case of previous Fatimid viziers, and he became sultan by default. As a result of the pressures from the Abbasid caliphate and the Zengids, Saladin ended the Fatimid caliphate. He delivered a sermon on behalf of the Abbasid caliph, suppressed the Fatimid rebellions, and defeated the Crusaders and Byzantine forces, demonstrating how strong he was. Although Saladin did all these thanks to Nour al-din Zangi, he wanted to establish an autonomous state in Egypt with the support of his family. This attempt of Saladin was related to the fact that the viziers in the Fatimid state ruled the state with unlimited powers, and he sought ways to be an allied sultan rather than an officer of Nour al-din Zangi. Although Nour al-din Zangi opposed this situation and saw Saladin as the commander of his own armies and the regent in Egypt, Saladin succeeded in establishing his state without entering into a conflict with him. After Saladin declared his reign first in Egypt and then in Syria and al-Jazeera with the death of Nour al-din Zangi, he got the approval of the Abbasid caliph and succeeded in uniting these two important regions of the Islamic World and expelling the Crusaders from the region.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129858462","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}