Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi最新文献

{"title":"İngilizce The Problem of Giving Zakat in the Hanafi Sect and the Effect of Ibn al-Humâm's Choice on Later Literature","authors":"Abdurrahman Bulut","doi":"10.56720/mevzu.1281461","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1281461","url":null,"abstract":"Fıkıh ilmi amel bakımından hak ve yükümlülükleri konu edinen bir ilim dalıdır. Kişilerin dinî yükümlülüklerinin başında ibadetler yer alır. Mükellef kişinin sorumluluğunu hakkıyla yerine getirmesi, ibadetlerin eda şartlarına riayet ederek ifası ile mümkündür. Bazı ibadetler belli vakitlerle kayıtlı olarak diğer bazı ibadetler ise bir vakitle kayıtlı olmaksızın mutlak emir ile sabit kılınmıştır. Bu tür mutlak emir ile sabit olan ibadetler arasında sayılan zekât ibadetinin gerekli şartları taşıyan bir kişi tarafından derhal mi eda edilmesi gerektiği (fevr) yoksa daha sonra eda etme niyeti taşımakla birlikte tehir etme imkânının olup olmadığı (terâhi) fıkıh âlimleri arasında tartışılmıştır. Zekâtın eda zamanı problemi, usûldeki mutlak emrin zaman bakımından delaleti konusu ile belli ölçüde irtibatlı olmakla birlikte hâricî bazı karineler de dikkate alındığı için müstakil bir mesele olarak ele alınmak durumundadır. Zekâtın eda zamanı meselesinde, Hanefî fıkıh literatüründe ilk dönemlerden itibaren mezhep imamlarının benimsediği görüşlere dair farklı rivayetler nakledilmiştir. Bunun bir sonucu olarak Hanefî fakihleri mezhep içi tercih hususunda farklı görüşler benimsemiştir. Bu durum, Hanefî mezhebine bu meselede belirli bir görüşü nispet etmeyi zorlaştırmış ve çağdaş dönemdeki ilgili çalışmalarda Hanefî mezhebine farklı görüşlerin nispet edilmesine sebep olmuştur. Bu makalede, Hanefî mezhebi tarihinde farklı rivayetlerin nakledilmesi, görüş ihtilafları ve mezhep içi tercih bağlamında usûl ve fürû eserleri arasında mukayeseli ve kronolojik bir okuma yapılarak zekâtın eda zamanı meselesinin izi sürülmeye çalışılmıştır. Fürû ve usûl alanında temsil kabiliyeti bulunan temel eserler itibariyle Hanefî fıkıh literatürüne dair yapılan okuma neticesinde bu meseleye dair erken dönemdeki hâkim görüş ile geç dönemdeki hâkim görüşün farklı olduğu tespit edilmiştir. Görebildiğimiz kadarıyla çağdaş dönemdeki ilgili çalışmalarda bu hususa temas edilmemektedir. İbnü’l-Hümâm’ın Fethu’l-kadîr isimli el-Hidâye şerhindeki şahsi kanaatini ifade ettiği açıklamalarının, mezhep içi tercihe dair tarihsel süreçteki değişikliğin bir kırılma noktası olarak değerlendirilmesinin mümkün olduğu görülmüştür. Nitekim İbnü’l-Hümâm’ın bu meseledeki tercihi, erken dönemdeki hâkim görüş ile paralel olan el-Hidâye müellifinin tercihinden farklıdır.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116772366","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Darülfünun Faculty of Medicine Students andTramway Company Dispute","authors":"Hülya Öztürk","doi":"10.56720/mevzu.1252945","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1252945","url":null,"abstract":"19.yy’ın sonlarından itibaren Osmanlı Devleti topraklarında kitle taşımacılığı adına büyük bir atılım gerçekleşmiş, önce atların sürdüğü arabalar ile ardından ise tramvay sistemleri ile ulaşım sağlanmaya başlanmıştır. Tramvay işletmeciliği Osmanlı topraklarında Belçikalı bir şirket tarafından devletle imzalanan anlaşmalar ile sürdürülmekteydi. Pek çok imtiyaza sahip toplu taşımacılığı elinde bulunduran şirket Cumhuriyet’in ilanıyla da hizmetlerine devam etmiştir. 1924 yılına gelindiğinde toplumsal meselelere duyarlılığı her zaman yüksek olmuş olan Tıp Fakültesi öğrencileri, Tramvay şirketini elinde bulunduran yabancı Sermaye’ye karşı fiyat tenzilatı hususunda bir direnişte bulunmuştur. Araya İstanbul Emniyet Müdürlüğü, İstanbul Valiliği, Nafia Vekaleti ve Dahilye Vekaletleri’nin de girmesiyle olay oldukça geniş bir kamusal alana yayılarak gündeme oturmuştur. Dönemin gazeteleri konu hakkında her gün oldukça teferruatlı bilgiler paylaşmıştır. İki öğrencinin yaralanması, bir polis memurunun işten el çektirilmesi, tramvay seferlerinin zaman zaman durması, tramvay şirketinin basılarak tahrip edilmesi gibi sonuçlara sebep olan olay 1924’ün son aylarında kamuoyunu oldukça meşgul etmiştir. Yeni Türk Devleti tarihinde ulusal bir ayaklanma özelliği gösteren olayda bilete 80 para vermeyi reddeden Tıbbiyeli gençler, tenzilat elde ederek ödemelerini 40 para üzerinden yapmayı mücadeleleri ile elde etmişlerdir. Bu direniş Cumhuriyet döneminde emperyalist sermayeye karşı kazanılmış ilk zafer olma özelliği gösterirken, direnişçi öğrenciler ise 40 paralık adamlar olarak tarihe geçmiştir. Bir örnek olayı tanıtma ve tartışma amacıyla niteliksel bir araştırma özelliği gösteren çalışma, 1924 yılında yaşanan bir olay çerçevesinde kurgulanmış, konuyla ilgili dönemin arşiv belgeleri-süreli yayınları ve tetkik eserleri incelenerek, ilgili görülenler Osmanlı Türkçesi’nden transkribe edilerek çalışmaya dâhil edilmiştir.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130167295","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Motivation to Learn Creative Thinking Scale: Turkish Validity and Reliability Study","authors":"A. Atalay, Fatih Dereli̇","doi":"10.56720/mevzu.1275084","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1275084","url":null,"abstract":"Bu çalışmanın amacı, 2017 yılında Al-Zu’bi Omar-Fauzee ve Kaur tara-fından okul öncesi dönem çocuklarına yönelik hazırlanmış “Yaratıcı Düşün-meyi Öğrenme Motivasyonu Ölçeği (Motivation to Learn Creative Thinking Scale)”nin Türkçe uyarlaması yapılarak geçerlik ve güvenirlik çalışmasını gerçekleştirmektir. Bu amaca bağlı olarak çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Bu kapsamda 2020-2021 eğitim öğretim yılı bahar döneminde İstanbul’da bağımsız anaokulları ve ilkokullar bünyesindeki anasınıflarında görevine devam eden ve verilerin daha hızlı ve kolay elde edilmesi için uygun örnekleme yöntemine göre belirlenen 41 öğretmen ve 189 çocuk araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak için Yaratıcı Düşünmeyi Öğrenme Motivasyonu Ölçeği (Motivation to Learn Creative Thinking Scale) kullanılmıştır. Ölçek uyarlama çalışmasında öncelikle dil incelenmiştir. Açımlayıcı Faktör Analizi kullanılarak yapı geçerliğine bakılmıştır. Ardından güvenirlik analizlerine yer verilmiştir. Örneklem büyüklüğünün KMO=,933 ve Bartlett’s Sphericity testi p=,000≤0.05 sonuçlarına göre faktör analizi yapılabilmesine uygun olduğu saptanmıştır. Açımlayıcı Faktör Analizi sonucunda maddelerde 5 faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Cronbach Alfa güvenirlik katsayısının ölçeğin tamamı için 0,94 olduğu görülmüştür. Yapılan analizler kapsamında Yaratıcı Düşünmeyi Öğrenme Motivasyonu Ölçeği Türkçe formunun geçerli ve güvenilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"19 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121552750","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Yalan Haber Tespitinde Metodoloji Arayışları (İbn Kayyim ve İbn Haldûn Örneği)","authors":"Fürkan Çakir, Mustafa Yüceer","doi":"10.56720/mevzu.1250406","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1250406","url":null,"abstract":"Bilginin en önemli kaynaklarından biri doğru haberdir. Nitekim İslâm epistemolojisinde haberin mahiyeti ve değeri tartışma konusu edilmiştir. Rivayet kültüründen büyük oranda beslendikleri için hadis ve tarih usûlünde haber konusu müstakil olarak incelenmiş ve bu alandaki araştırmacılar mesailerinin büyük bir kısmını “yalan haberin tespitine” ayırmışlardır. Söz konusu disiplinlere olan yakınlıklarıyla bilinen ve hicrî sekizinci asırda yaşayan İbn Kayyim el-Cevziyye (751/1350) ve İbn Haldûn’un (808/1406) yalan haberin tespitine yönelik metodoloji sunma çabaları ve serdettiği görüşler dikkat çekicidir. Bu çalışmada hadis ve tarih usûlünün iki önemli temsilcisinin görüşleri ekseninde yalan haberin tespitinin imkânı tetkik edilmiş ve ilgili disiplinlerin yöntemleri örnekler etrafında değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgularla birlikte modern dönem teyit platformları ve teknolojik gelişmelerin yalan haber tespitinde hadis ve tarih tenkit yöntemlerine katkı sunacağı müşahede edilmiştir.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"264 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133679515","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Ayasofya Cami’sinin İbadete Açılmasının İç Politikaya Yansıması: Parti Liderlerinin Sosyal Medya Paylaşımları","authors":"Tuba Kalçik","doi":"10.56720/mevzu.1230171","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1230171","url":null,"abstract":"Teknolojinin getirdiği yenilikler hayatın birçok alanında olduğu gibi si-yasal alanı da yakından etkileyip, dönüştürmüştür. Eskiden hedef kitlesi ile basın-yayın organları üzerinden iletişime geçen siyasal aktörler, bugün akıllı telefon aracılığıyla bile kısa bir sürede yoğun bir kitleye ulaşma şansına sahiptirler. Sosyal medya bu açıdan siyasal iletişim alanında önemli bir dönüşüme katkı sağlamıştır. Sosyal medya, seçmenlerle iletişime geçmede ve kamuoyu oluşturmadaki gücünü gören siyasal aktörlerin vazgeçilmezi haline gelmiştir. Çalışma, Ayasofya Camisi’nin ibadete açılmasını, muhafazakâr-sağ kesimin en büyük temsilcisi konumunda olan Adalet ve Kalkınma Partisi ile seküler-Batıcılık geleneğinin en büyük temsilcisi konumunda olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin liderlerinin sosyal medya paylaşımlarına nasıl yansıdığını incelemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, ilk olarak günümüzde önemli bir siyasal iletişim platformu olan sosyal medyanın nasıl kullanıldığı ve sembolik açıdan Ayasofya’nın önemi ele alındıktan sonra 24 Temmuz 2020’de Ayasofya Camisi’nin ibadete açılmasının Türk siyasetine yansıması, Türkiye’nin siyaset alanında oy oranı açısından da iki büyük partisi konumunda olan AK Parti ve CHP’nin liderlerinin sosyal medya paylaşımları söylem analizi üzerinden incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, Ayasofya Camisi’nin ibadete açıl-masını, muhafazakâr-sağ kesimin en büyük temsilcisi konumunda olan AK Parti ile seküler-Batıcılık geleneğinin en büyük temsilcisi konumunda olan CHP liderlerinin siyasetteki konumlanışlarındaki farklılıkların sosyal medya-daki paylaşımlarına da yansıdığı görülmüştür.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"8 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133393881","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde Bulunan Memlûk Cildlerinden Örnekler","authors":"Betül Şahin","doi":"10.56720/mevzu.1234086","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1234086","url":null,"abstract":"Mısır’da kurulan ve dönemin tarihçileri tarafından bir Türk Devleti ola-rak isimlendirilen Memlûkler, 1250-1517 tarihleri arasında Mısır, Suriye ve Hicaz’da hüküm sürmüştür. Memlûk sultanları sanatı ve sanatçıları himaye ederek devletin gücünü ve zenginliğini simgeleyen çok sayıda eser üretilme-sine aracı olmuşlardır. Üretilen bu eserler içerisinde dînî, edebî ve tarihi türde kaleme alınmış çok sayıda yazma eser de bulunmaktadır. Özenle yazılan ve tezhiplenen bu eserler yine kendisine yakışan cildlerle kaplanmıştır. Oldukça gösterişli olan cildler, dönemin ihtişamını yansıtır niteliktedir. Deri cildlerde daha çok kahverenginin tonları tercih edilmiş olup altın da bol miktarda kullanılmıştır. Bu makalede Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde bulunan ve XV. yüzyıl Memlûk cildlerine örnek teşkil eden 1817, 1601, 2146, 1621 envanter numaralı eserler, dönemin kitap kabı süsleme özelliklerini ortaya çıkarmak amacıyla incelenmiştir. Ayrıca hem iç hem de dış kapak süslemesi bulunan eserlerde kullanılan desen ve kompozisyon anlayışı değerlendirilmiş ve eserlerin Memlûk cildleri içerisindeki yeri tartışılmıştır.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"35 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128466918","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Dicotomies And Dualities In Sociology Based On The Progressive History Thesis","authors":"İsa Abi̇doğlu","doi":"10.56720/mevzu.1234575","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1234575","url":null,"abstract":"Dealing with the developmental stages of social changes and going to the roots of the effects of these transformations and changes is the main subject of historical sociology. The method of historical sociology for this purpose is the study of classical sociological works. In this study, we have tried to analyse the thesis of progressive history in terms of conceptual dichotomies and dualities. This is done in order to penetrate into the intellectual background of the birth of modern sociology on the European continent as an event and to analyse the system of meanings in this background. As we know, the idea of creating a new society in Europe is one of the main factors that crystallised the existence of modern sociology. In general, the idea of transformation and change depends on a philosophical understanding, which has emerged in the name of innovation in Europe. It can be said that the most powerful of the philosophical foundations of this idea is the philosophy of the Enlightenment, and the thesis of progressive history is one of the theses with high functionality in the transformation of that period. One of the aims of this article is to evaluate the strong relationship between the birth of sociology and the progressive historical thesis through the founding/leading names, and to reveal the intellectual codes and patterns of the developing course of sociology. In order to realise this aim, an attempt has been made to make historical sociology by considering the dichotomous and dualistic concepts in the theories of Auguste Comte, Emile Durkheim, Karl Marx, Max Weber and Herbert Spencer, who lived in the countries of France, Germany and England where sociology was born and went down in history as the founding names of sociology.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122775245","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Evsizlerin Genel Özellikleri, Sokaktaki Yaşam Deneyimleri ve İhtiyaçları","authors":"Güngör Çabuk, Elvan Atamtürk, S. Öncel","doi":"10.56720/mevzu.1235075","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1235075","url":null,"abstract":"Bu çalışma Antalya merkezde sokaklarda evsiz olarak yaşayan bireylerin kendileri ve aileleri hakkında bilgi edinmek, evsiz olmadan önceki yaşamları, evsizliğin nedenleri ve nasıl başladığı, evsiz olarak yaşadıkları süreçteki deneyimleri, karşılaştıkları sorunları ve beklentilerini ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada nitel araştırma teknikleri kullanılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak 20 evsize ulaşılmıştır. Veriler odak grup görüşmesi, anket formu ve gözlem yoluyla toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tematik ve betimsel analiz yöntemleri kullanılmıştır. \u0000Araştırmada; (1) evsizlerin bireysel özellikleri ve sosyal durumları; (2) evsizlerin sokakta yaşamaya başlamadan önceki durumları; (3) evden/aileden ayrılma nedenleri; (4) evsizlerin sokaktaki yaşam deneyimleri ve (5) geleceğe ilişkin beklentileri, olmak üzere beş ana tema belirlenmiştir. Evsizlerden biri hariç nüfus kayıtları Türkiye’nin değişik şehirlerindedir. Evsiz olma nedenlerinin başında aile içerisinde şiddet görme, ailede kayıplar, yoksulluk, alkol, madde ve kumar bağımlılığı gelmektedir. Evsizlerin kaldıkları yerler hastane, otogar, cami avlusu, parklar, kapalı pazar yerleri, eski arabalar, çadır, sahil kenarları, pansiyon ve kapalı otobüs duraklarıdır. Evsizlerin kendi aralarında iletişimleri bulunmakta olup, özellikle sokaktaki ilk deneyimlerinde nerelerden ücretsiz yemek alabilecekleri, nerelerde kalabilecekleri konularında birbirlerini bilgilendirmektedirler. Bireylerin her birinin evsiz olmalarının nedeninin farklı olduğu; sokakta yaşamaya alışmakta zorlandıkları, alıştıktan sonra da bu durumu normal olarak karşıladıkları görülmektedir. Hayattan çok büyük beklentilerinin olmadığı, gerekirse ölümü göze aldıkları, toplum tarafından dışlanmaktan rahatsız oldukları dikkat çekmektedir. Düzenli bir hayatı özledikleri, iş beklentilerinin olduğu bunun yanında kalacak yer sorunlarının da çözümlenmesinin gerekli olduğunu düşündükleri ve bireylere/kurumlara güvenlerinin azaldığı belirlenmiştir.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"55 3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130696962","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Ankara’da Evlenme Hazırlığında Bulunan Çiftlerin Evlilik Rol Beklentileri","authors":"Serkan Yorgancilar","doi":"10.56720/mevzu.1232923","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1232923","url":null,"abstract":"Çalışmanın amacı Ankara’da evlenme hazırlığında bulunan çiftlerin evlilik öncesinde aile içi rollere ilişkin rol beklentilerini ortaya koymaktır. Toplumsal bir kurum olarak ailenin değişen yönleriyle birlikte yeni çiftlerin aile yapısı hakkında nicel bir araştırma yapılmıştır. Çalışmanın örneklemi Ankara’da evlenme hazırlığında bulunan çiftler arasından rastgele seçilmiştir. Çalışmada kırk sorudan oluşan Köksal ve İlhan tarafından geliştirilmiş olan “Evlilik Rol Beklenti Ölçeği” kullanılmıştır. Evlilik rol beklentileri gelenekselci ve eşitlikçi olmak üzere iki faktör üzerinden değerlendirilmiştir. Araştırma 2022 yılı Kasım ve Aralık aylarında yapılmış ve çalışmada 481 katılımcıya anket uygulanmıştır. Ankara’nın metropol ilçelerinde uygulanmış, taşra ilçeleri araştırma dışı tutulmuştur. Elde edilen veriler SPSS 24 programı ile analiz edilmiştir. 481 katılımcı üzerinde gerçekleştirilen araştırma sonunda elde edilen bulgulara göre eğitim durumu, gelir düzeyi ve bireyin yetişmiş olduğu aile yapısına göre anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Evlenme hazırlığında bulunan çiftler farklı rol beklentileri ile evlilik kurumunu yeniden yapılandırmaktalardır.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128721312","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Müdebbec Kavramına Dair Bir İnceleme: Râvinin Akran Olması Şart mıdır?","authors":"Enes Tarhan","doi":"10.56720/mevzu.1229766","DOIUrl":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1229766","url":null,"abstract":"Muhaddisler râvilerin niteliklerini ve birbirleriyle olan ilişkilerini dikkate alarak rivayetleri, “rivâyetü’l-ekâbir ani’l-esâgir” ve “rivâyetü’l-âbâ ani’l-ebnâ” gibi muhtelif alt türler altında incelemiştir. Bu nevilerden biri de bu araştırmanın konusu olan “müdebbec”dir. Hâkim (ö. 405/1014) ile birlikte hadis usûlü literatürüne girmiş görünen müdebbec kavramı, genel kabule göre akran râvilerin karşılıklı olarak birbirinden rivayette bulunmasıdır. An-cak başta Irâkî (ö. 806/1404) olmak üzere bazı âlimler müdebbec kavramında akran şartının olmadığını ileri sürmüştür. Dolayısıyla müdebbec kavramında akran kaydının olup olmaması hususunda bir tartışma söz konusudur. Araştırmanın temel konularından biri olan bu tartışma ve genel olarak müdebbec hadis, hadis usûlü eserlerinin taranıp karşılaştırmalı olarak incelenmesiyle ele alınmıştır. Neticede müdebbec kavramında karîn şartının olduğuna dair görüşün hadisçilerin genel kabulüne mazhar olmakla birlikte vakıaya daha uygun olanın akran şartı olmadığına dair görüş olduğu ortaya konmuştur.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"42 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"120901761","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}