{"title":"Działalność dyplomatyczna Tomasza Mogilnickiego na rzecz kanclerzyny litewskiej Anny Katarzyny z Sanguszków Radziwiłłowej w latach 1730–1737","authors":"Anna Penkała-Jastrzębska","doi":"10.12775/klio.2023.012","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2023.012","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony jest analizie aktywności Tomasza Mogilnickiego, człowieka zaufanego, przez lata zatrudnionego na usługach dworu Radziwiłłów. Mogilnicki był jednym z najbardziej zaufanych ludzi kanclerzyny wielkiej litewskiej Anny Katarzyny z Sanguszków Radziwiłłowej i jej głównym reprezentantem do prowadzenia interesów zagranicznych. W analizowanym okresie spraw newralgicznych, w które zaangażowany został Mogilnicki było przynajmniej kilka – począwszy działania w interesie spornych spraw majątkowych – fundamentalnych dla Anny Katarzyny z Sanguszków Radziwiłłowej –– poprzez trudny pod względem politycznym i dyplomatycznym okres wolnej elekcji po śmierci Augusta II, aż po agitowanie w kręgu dworskim na rzecz synów kanclerzyny, podobnie jak poszukiwanie dróg do uzyskania królewskiej łaski względem dystrybucji królewszczyzn i starostw na rzecz krewnych i koligatów Radziwiłłowej. Jedną z najważniejszych spraw było jednak prowadzanie negocjacji na dworze w Mannheim w sprawie małżeństwa Hieronima Floriana Radziwiłła z Marią Franciszką Dorotą von Sulzbach, wnuczką Elektora Karola III Filipa Wittelsbacha. Zachowana korespondencja pozwala nie tylko na bliższe przyjrzenie się aktywności samego Mogilnickiego, ale też na analizę założeń polityki małżeńskiej i finansowej Radziwiłłów w pierwszej połowie XVIII wieku.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"63 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123831653","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"„Chłop bez oświaty jest prawdziwym kołkiem w płocie” .","authors":"M. Hoszowska","doi":"10.12775/klio.2023.013","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2023.013","url":null,"abstract":"Macierz Polska we Lwowie powstała w 1882 r. z inicjatywy Józefa Ignacego Kraszewskiego i była z jedną z najważniejszych galicyjskich fundacji wydawniczych nastawionych na edukację warstw plebejskich. Współpracował z nią wykształcony na Uniwersytecie Lwowskim i związany z Akademią Umiejętności w Krakowie oraz Uniwersytetem Jagiellońskim historyk i badacz dziejów Polski XVII stulecia, Wiktor Czermak (1863-1913). Spośród kilku opracowań przeznaczonych dla MP najwyższy poziom prezentowała rocznicowa praca o bitwie grunwaldzkiej, w której wybrzmiało przekonanie, iż Grunwald przyczynił się do umocnienia unii polsko-litewskiej i przyniósł w XV w. kolejne wielkie zwycięstwo nad Krzyżakami. Uczony sympatyzując z poglądami krakowskiej szkoły historycznej, potem narodowej demokracji, wysuwał na plan pierwszy dokonania wybitnych wodzów. Sięgał po zróżnicowane sposoby opowiadania o wydarzeniach przeszłości. Długa współpraca z Macierzą była wynikiem przeświadczenia o roli popularyzacji wiedzy w podnoszeniu kultury historycznej społeczeństwa. Przekonaniu wpojonemu przez mistrza K. Liskego uczeń pozostał wierny do końca życia. Jego twórczość potwierdza zarazem wysoką pozycję historii i historyków w społeczeństwie polskim przełomu XIX i XX w. ","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130192947","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"The Polish-Soviet War in the Norwegian Press of the Years 1920-1921","authors":"Jordan Siemianowski","doi":"10.12775/klio.2023.014","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2023.014","url":null,"abstract":"Summary: Observers of the Polish-Soviet war of the years 1919-1921 considered it the most significant conflict since the end of WWI. It was common knowledge then that the conflict in question had a considerable influence on the situation of the Mid- and West European states. It was expected that, should the Red Army have won, the Soviet revolution would have spread as far as the Marne; a reason why the conflict in question was of so much interest to the Norwegian press, considered a mirror of the stand the Norwegian public opinion took as regards the position of the then superpowers towards the said war, the meaning of the war for the Norwegian public opinion as well as Norwegians’s sympathy for or disfavour of the militant parties. This article aims both at presenting the above mentioned issues and juxtaposing them with the political, military, and social questions to date as they appeared in the then Norwegian press. For that purpose my article will also resort to the literature on the subject of the Polish-Bolshevist war.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"77 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124952405","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Przemysław Benken i Robert Borucki, Wojewódzki Komitet Obywatelski \"Solidarność\" w Koszalinie w 1989 roku. Edycja źródłowa, Koszalin-Szczecin 2020, Instytut Pamięci Narodowej-Oddział w Szczecinie i Archiwum Państwowe w Koszalinie, ss. 408.","authors":"Arkadiusz Krawcewicz","doi":"10.12775/klio.2023.017","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2023.017","url":null,"abstract":"Recenzja dotyczy pracy autorstwa Przemysława Benkena i Roberta Boruckiego pt. Wojewódzki Komitet Obywatelski \"Solidarność\" w Koszalinie w 1989 roku. Edycja źródłowa, Koszalin-Szczecin 2020. Autorzy przeanalizowali przebieg kampanii wyborczej na terenie województwa koszalińskiego do Sejmu X kadencji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Senatu I kadencji w wyborach czerwcowych 1989 r., które odbyły się w wyniku porozumień Okrągłego Stołu. Przedstawiono działania podejmowane w trakcie kampanii przez uczestniczące strony: \"Solidarność\" oraz stronę rządową (reprezentowaną głównie przez Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą). Przedstawiono działania prowadzone przez Służbę Bezpieczeństwa w ramach sprawy obiektowej \"Parawan\" na terenie województwa koszalińskiego w 1989 r.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125362961","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"History, membership and activity of the Roman collegia dendrophorum. Outline of the problem.","authors":"Przemysław Wojciechowski","doi":"10.12775/klio.2023.009","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2023.009","url":null,"abstract":"The aim of this article is to outline the research problem of reconstructing the history, social structure and functions of one of the most popular private associations in ancient Rome, namely collegia dendrophorum. The article consists of two parts. The first presents the main directions of research on Roman private colleges, with particular emphasis on the dendrophori; the state of research on the colleges of interest to us was discussed and research possibilities in this area were indicated. In the second part, the methodology of research on Roman colleges is the subject of analysis. The current state of the source database and research limitations resulting from its specificity were presented.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"18 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125328142","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Obrazy w mieszczańskich inwentarzach pośmiertnych z terenu Małopolski (XVI–XVIII w.)","authors":"Katarzyna Justyniarska-Chojak","doi":"10.12775/klio.2023.011","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2023.011","url":null,"abstract":"W inwentarzach pośmiertnych spisanych w małopolskich miasteczkach na przestrzeni XVI–XVIII wieku obrazy lub przedmioty rzemiosła artystycznego występowały rzadko i nie zajmowały w hierarchii przedmiotów szczególnie eksponowanego miejsca. Warto je jednak odnotować, ponieważ ich obecność w rejestrach może wskazywać na istnienie wśród mieszczan pewnych potrzeb natury estetycznej czy chęć podkreślenia pozycji społecznej. W tym kontekście zdziwienie może budzić tak ograniczony udział obrazów wśród spisywanych ruchomości. Takie zjawisko możemy tłumaczyć nie tylko ograniczeniami natury ekonomicznej, ale i mentalnej – wynikającej z poziomu wykształcenia mieszczan i ich ograniczonego obycia ze sztuką.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"23 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121787930","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Przemiany religijne w antycznej Kapui od VI w. p.n.e. do końca republiki na podstawie działalności wybranych miejsc kultu","authors":"Agata Szylińczuk","doi":"10.12775/klio.2023.010","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2023.010","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest prześledzenie przemian religijnych w regionie antycznej Kampanii od początków greckiego i etruskiego osadnictwa do I w. n.e. oraz odpowiedź na pytanie, z czego one wynikały. Podstawą źródłową są greckie, rzymskie oraz oskijskie inskrypcje religijne i teksty literackie. W artykule zostały omówione wybrane sanktuaria italskie pod kątem zmian w ich działalności pod wpływem rzymskim oraz przemiany pewnych form kultu na przykładzie Ceres i Wenus. Osobna uwaga została poświęcona specyfice życia religijnego w greckich miastach z ich własnymi urzędami kultowymi. \u0000 \u0000This article aims to examine religious changes in the region of ancient Campania from the beginning of Greek colonization and Etruscan settlements until the first century AD and answers the question of the causes of these changes. The source origins are Greek, Roman, and Oscan religious inscriptions and literary texts. In the article, the chosen italic sanctuaries were discussed in terms of changes in their activity under the Roman influence. It also discussed the changes of certain cult forms as exemplified by Ceres and Venus. The peculiarity of attention was paid to the specific religious life in the Greek cities and their own cult offices. ","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130308419","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Oczami kobiet – „Mój sierpień ’80. Pamiętne lato” i „Mój sierpień „80” – źródła do badań nad historią wydarzeń Grudnia’ 70 oraz strajku Stoczni Gdańskiej w 1980 r.","authors":"Barbara Kosk","doi":"10.12775/klio.2023.015","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2023.015","url":null,"abstract":"Prezentowany tekst stanowi edycję źródeł zatytułowanych „Mój sierpień ’80. Pamiętne lato” oraz „Mój Sierpień „80”. Powyższe materiały nadesłano na konkurs zorganizowany w 1981 roku przez Oddział Gdański Polskiego Towarzystwa Socjologicznego poświęcony relacjom z protestu, który wybuchł na Wybrzeżu latem 1980 roku. Edycji dokonano na podstawie instrukcji wydawniczej Janusza Tandeckiego oraz Krzysztofa Kopińskiego pod tytułem „Edytorstwo źródeł historycznych”. Tekst opatrzono wstępem, w którym przedstawiono najważniejsze informacje dotyczące sierpniowej fali sprzeciwu. Cel prezentowanych edycji stanowi ukazanie wspomnień Haliny Pawłowskiej oraz Marty Wiśniewskiej, które stanowią źródło do badań nad historią wydarzeń Grudnia ’70 i strajku sierpniowego. Przedstawione relacje, widziane w perspektywie kobiet przybyłych na Wybrzeże ze stolicy kraju, ukazują odmienne niż powszechnie prezentowane w literaturze przedmiotu spojrzenie na wydarzenia mające miejsce w Trójmieście.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133838641","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"O metodzie pisania dziejów starożytnego Izraela/Żydów w starożytności","authors":"Łukasz Niesiołowski-Spano, Krystyna Stebnicka","doi":"10.12775/klio.2023.016","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2023.016","url":null,"abstract":"Polemika z recenzją Piotra Briksa i Witolda Tyborowskiego, któa ukazała się w „Klio. Czasopismo poświęcone dziejomPolski i powszechnym” 2022, t. 64 (4), s. 171–193. ","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"240 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121477867","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}