Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym最新文献

{"title":"Jan Kuklík, René Petráš, Minorities and law in Czechoslovakia, 1918–1992, Karolinum Press, Prague 2017, pp. 302","authors":"Grzegorz Gąsior","doi":"10.12775/klio.2021.042","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2021.042","url":null,"abstract":"The reviewed monograph by Jan Kuklík and René Petráš entitled Minorities and law in Czechoslovakia, 1918–1992, Karolinum Press, Prague 2017, is dedicated to the legal situation of national minorities in Czechoslovakia in the years 1918–1992. Although it constitutes a useful guide to appropriate legislation, the authors show some tendency to emphasise the democratic features of state policy towards minorities in the interwar period and lessen the significance of some of its flaws","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130900045","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Legenda o Pikusie w kronikach późnego antyku – źródło wyobrażone. Uwagi do książki Krzysztofa Hilmana Pikus w Kronice aleksandryjskiej i u Malalasa. Narodziny mitu u schyłku antyku, Kraków 2019","authors":"Paulina Zagórska","doi":"10.12775/KLIO.202.029","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/KLIO.202.029","url":null,"abstract":"Opowieść o rodzie Pikusa, legendarnego władcy Lacjum, w dziełach kronikarskich późnego antyku poprzedza panowanie Eneasza, królów Alba Longa czy Romulusa i Remusa. Artykuł zawiera uwagi krytyczne wobec książki Krzysztofa Hilmana, który podejmuje się analizy tej opowieści w trzech źródłach powszechnie uznawanych za kroniki - tzw. Kronice miasta Rzymu, Excerpta Latina Barbari (Kronice aleksandryjskiej) oraz kronice Jana Malalasa. Autor postuluje narodziny opowieści o Pikusie-Zeusie w późnym antyku, choć występuje ona w wielu wcześniejszych źródłach np. u Wergiliusza czy Diodora. Autorka wykazuje również niewiarygodność hipotezy Hilmana o domniemanym źródle pośrednim („euhemerystycznym opowiadaniu italskim”), poprzez które tytułowy Pikus miał zostać zaczerpnięty z Kroniki miasta Rzymu do Kroniki aleksandryjskiej  i dzieła Malalasa. ","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"80 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-05-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114919350","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Informowanie o wyprawie wojennej w końcu XVII w. – przypadek Johanna Reyera i kampanii krymskiej 1689 roku","authors":"K. Kwiatkowski","doi":"10.12775/KLIO.202.023","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/KLIO.202.023","url":null,"abstract":"Artykuł dotyczy niemieckojęzycznej relacji z przebiegu wyprawy wojska rosyjskiego przeciwko Tatarom krymskim wiosną 1689 r. (tzw. drugiej wyprawy krymskiej). Autorem tego przekazu był pruski dyplomata i tajny radca Johann Reyer (* 1641, † 1718). Odbył on w 1688–1689 r. jako poseł księcia-elektora Fryderyka III podróż na dwór moskiewski. Analiza źródłoznawcza i treściowa zredagowanej przez niego relacji z owej wyprawy, opartej na pierwotnym tekście rosyjskim, daje możliwość zbadania sposobów percepcji wydarzeń wojennych, jak również ich pojmowania w końcu XVII stulecia. W pierwotnej, rosyjskiej redakcji źródło wykazuje wszelkie cechy ‘narracji wodzowsko-dworskiej’. Charakterystycznym jej elementem jest ujęcie wydarzeń w kontekście działań wodza wojska. Jego osoba jest ukazana w sytuacjach, które nie zawsze mają związek ze sprawami kierownictwa militarnego, ale każdorazowo pozwalają ukazać osobiste zalety wodza. Obecny jest m.in. topos wodza bliskiego swoim wojownikom/żołnierzom. Topiczność narracji odnosi się również do wyznaczników sukcesu wojennego (wysokie straty przeciwnika, wielkie łupy wojenne zdobyte na nim, zniszczenie miejsc jego egzystencji) oraz do obrazu przeciwnika (duża liczebność, barbaryzacja). Trzecim aspektem analizowanej w artykule relacji jest niski poziom spójności implikatywnej narracji i warunowany przezeń wysoki poziom ogólnikowości opisu. W żadnym miejscu przekazu poszczególne okoliczności i wydarzenia rozgrywające się w wojsku rosyjskim podczas wyprawy nie zostały przedstawione w na tyle szczegółowy sposób, by narracja mogła zyskać większy potencjał wyjaśniający opisywane wypadki. Zależności między poszczególnymi zjawiskami i wypadkami sprowadzone są do najprostszych relacji chronologicznego sąsiedztwa i nie ma w nich wspomnianej implikatywności. Wszystkie powyższe spostrzeżenia dotyczące struktury treści i budowy narracji dotyczą pierwotnego przekazu rosyjskiego, jednak pozostają one wiążące również dla niemieckiej redakcji Johanna Reyera. Ten bowiem przejął zasadniczy zrąb narracji, w zasadzie nie ingerując w jego treść, a tym bardziej nie opatrując go żadnymi krytycznymi komentarzami, choć wprowadził zarazem do niego dość długi wstęp. Oznacza to, że Reyer funkcjonował w podobnych strukturach mentalnych pojmowania i analizy zdarzeń wojennych, jak ówczesne wojskowe otoczenie kniazia Vasilija V. Golicyna, wśród którego członków powstała pierwotna rosyjska relacja. Dane dostarczone przez niego na dwór księcia-elektora miały zaledwie pewien potencjał informacyjny, ale pozbawione były jakiegokolwiek potencjału analitycznego. Zatem nawet, jeśli w kręgu wojskowych pozostających na służbie Hohenzollernów w końcu XVII w. znaleźliby się ludzie zdolni do racjonalnej oraz systematycznej analizy, krytycznej reflekcji i podejmowania złożonych rozumowań indukcyjnych w kwestiach militarnych, to informatorzy pokroju Reyera nie byli w stanie dostarczyć im do tego odpowiedniej jakości danych. Casus Johanna Reyera, człowieka o rozległych h","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"28 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-04-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121111699","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Zygmunt Miłkowski (Tomasz Teodor Jeż) a Narodowa Demokracja","authors":"I. Zaleska","doi":"10.12775/KLIO.202.024","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/KLIO.202.024","url":null,"abstract":"Zygmunt Miłkowski to jedna najważniejszych postaci polskiej emigracji demokratycznej, mogąca się poszczycić imponującym dorobkiem pisarskim oraz doświadczeniem działalności politycznej. Za przełomowy w jego politycznym życiorysie można uznać 1887 rok, w którym ukazała się broszura „Rzecz o obronie czynnej i Skarbie Narodowym”, a także powstała niepodległościowa Liga Polska. Miłkowski był współtwórcą organizacji oraz autorem podstawy programowej. W ramach Ligi Miłkowski nawiązał współpracę z przyszłymi prominentnymi politykami ruchu narodowo-demokratycznego. Współpraca ta była kontynuowana również po rozwiązaniu Ligi Polskiej i powstaniu w jej miejsce Ligi Narodowej, której ton nadawali trzej działacze: Roman Dmowski, Zygmunt Balicki i Jan Ludwik Popławski. Z Ligi Narodowej wyrosła jedna z najważniejszych polskich formacji politycznych - Narodowa Demokracja. Miłkowski od początku wspierał działalność Ligi wierząc, że będzie ona realizowała program niepodległościowy. Reorientacja polityczna Narodowej Demokracji w kierunku polityki rozumnej ugody z Rosją dokonująca się w pierwszym dziesięcioleciu XX w., nigdy nie zyskała jego akceptacji. Zaważyła na dalszych relacjach  z endecją i sprawiła, że Miłkowski publicznie potępił dawnych uczniów i politycznych sojuszników.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"36 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-04-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132286580","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Zmiany nazw miast w Generalnym Gubernatorstwie (1939–1945). Wstęp do germanizacji czy wyraz pragmatyzmu okupanta?","authors":"Marcin Przegiętka","doi":"10.12775/klio.2021.038","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2021.038","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono zmagania niemieckiej administracji Generalnego Gubernatorstwa z polskimi nazwami miejscowości. Polityka w zakresie ich zmian – dostosowania do umiejętności językowych niemieckich urzędników lub germanizowania, nie była konsekwentna. Kompleksową próbę zmiany nazw – przede wszystkim miast – w GG podjęto dopiero w 1941 r., a w 1943 r. rozszerzono na dystrykt galicyjski. Ich zakres był jednak niewielki, co należy tłumaczyć oporami samej administracji GG oraz innych instytucji – m.in. Wehrmachtu. Chociaż ustalanie urzędowych nazw miejscowości generalny gubernator zastrzegł do swojej wyłącznej kompetencji, inicjatywę w tym zakresie przejmowali nieraz naczelnicy powiatów, samowolnie germanizując nazwy miast lub usuwając z nich polskie znaki diakrytyczne","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"288 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-04-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122091775","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Urzędnicy kancelarii grodzkiej powiatu kcyńskiego w XVI–XVIII wieku","authors":"Paweł Klint","doi":"10.12775/klio.2021.037","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2021.037","url":null,"abstract":" Artykuł przedstawia urzędników kancelaryjnych w XVI–XVIII w. na tle funkcjonowania kancelarii grodzkich powiatu kcyńskiego i innych jednostek administracyjnych Wielkopolski. Analizie zostały poddane: pochodzenie terytorialne i społeczne urzędników, ich kariery, a także majątek. Dopełnieniem tekstu jest aneks zawierający szczegółowe informacje o urzędnikach kancelarii grodzkiej w Kcyni w XVI–XVIII w.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-04-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121998090","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"\"Wrocław nasz!\"","authors":"E. Kaszuba","doi":"10.12775/klio.2021.039","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2021.039","url":null,"abstract":"Po zakończeniu drugiej wojny światowej polonizacja Wrocławia stała się sprawą pierwszorzędnej wagi – zarówno z przyczyn politycznych, jak i psychospołecznych. Prezentowany tekst ma na celu wskazanie określonych tendencji w działaniach nastawionych na nadanie historycznej stolicy regionu dobitnie polskiego wyrazu. Koncentruje się na takich zjawiskach, jak degradacja przestrzeni miejskiej i zniszczenia tkanki architektonicznej, odgruzowywanie i odbudowa miasta, wydobywanie z obcego otoczenia kulturowego „piastowskich” świadectw polskości, usuwanie symboliki prusko-niemieckiej (zwłaszcza hitlerowskiej) oraz eksponowanie tradycji Kresów Wschodnich. Ramy dociekań wyznaczają dwa radykalne zwroty, które w ciągu kilku powojennych lat zdecydowały o kulturowym","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-04-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130754215","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"„Aby wiedzieli, gdzie gniazdo nasze leży i skąd przodków naszych originem mamy”. Genealogia Topolskich herbu Nałęcz z ziemi sanockiej z XVII wieku","authors":"Katarzyna Lena Długosz","doi":"10.12775/KLIO.202.028","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/KLIO.202.028","url":null,"abstract":"Wiedza na temat własnego pochodzenia i koligacji rodzinnych była istotna dla przedstawicielu stanu szlacheckiego. Wyróżniało to szlachtę na tle pozostałych stanów społecznych,  także definiowało ich jako grupę. Wywody genealogiczne szlachta zamieszczała w księgach sądowych najczęściej po to, żeby udowodnić swoje szlachectwo. W siedemnastowiecznych księgach grodzkich sanockich rzadko można spotkać takie szlacheckie wywody genealogiczne. Wyjątkowym przykładem jest genealogia rodziny Topolskich. Artykuł stanowi analizę wywodu genealogicznego spisanego przez Sebastiana Topolskiego w 1646 roku.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114638940","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Portugalska Rewolucja Goździków w 1974 roku. Przyczyny-przebieg-następstwa","authors":"Krzysztof Kubiak","doi":"10.12775/KLIO.202.027","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/KLIO.202.027","url":null,"abstract":"Streszczenie 25 kwietnia 1974 w Lizbonie rozpoczął się wojskowy zamach stanu wymierzony w autorytarne państwo. Odniósł błyskawiczny sukces. Przejęcie władzy przez wojsko rozpoczęło ciąg niezwykle turbulentnych wydarzeń o kluczowym znaczeniu dla przyszłości państwa. Za zakończenie owego okresu uznać można 25 listopada 1975 roku.  Wtedy to również wojsko udaremniło kolejną próbę zamachu organizowaną przez oficerów o radykalnie lewicowych poglądach. Celem artykułu jest dokonanie rekonstrukcji przyczyn, które doprowadziły do zamachu oraz omówienie przebiegu wydarzeń między kwietniem 1974 roku a listopadem roku następnego. Okres ten określany jest w artykule mianem Rewolucji goździków. Autor posłużył się metodą studium przypadku, w wariancie ukierunkowanym nie tylko na opis, ale również na zaprezentowanie kontekstu badanego zjawiska. Podłużono się opracowaniami w języku portugalskimi angielskim, a także wyborem portugalskich dokumentów i aktów prawnych. AbstractOn April 25 1974 the military coup d'état aimed at the authoritarian state started in Lisboan. The rebels achieved an instant success. The takeover of power by the military started a series of extremely turbulent events of key importance for the future of the state. The end of this period can be considered November 25 1975. It was also then that the military foiled another attempted conducted by officers with radical leftist views. The aim of the article is to reconstruct the causes that led to the coup d'état in April 1974, to discuss the course of events between April 1974 and November of the following year. The period is referred to in this article as the Revolution cloves. The paper presents the consequences of these events for the further history of the Portugal. The author used the case study method in a variant aimed not only at description but also at presenting the context of the phenomenon under study. The studies in Portuguese and English, as well as the selection of Portuguese documents and legal acts, were extended.  ","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"51 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124816153","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Kwestia zniesienia prawa patronatu w debacie parlamentarnej Sejmu Ustawodawczego w 1920 roku","authors":"Paweł Magiera","doi":"10.12775/KLIO.202.026","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/KLIO.202.026","url":null,"abstract":"Artykuł przedstawia debatę parlamentarną nad zniesieniem prawa patronatu w Polsce, która odbyła się w Sejmie Ustawodawczym w marcu 1920 roku, a także tło historyczne związane z podjęciem tej problematyki na forum sejmowym. Sprawa dalszego istnienia prawa patronatu została poruszona przez polityków ruchu ludowego, dążących do nadania mu nowej, demokratycznej formy. Jednocześnie stronnictwa prawicowe opowiedziały się za pełną likwidacją prawa patronatu, podzielając w tym względzie zdanie władz Kościoła katolickiego. Choć debata sejmowa nie przyniosła wiążących rozwiązań w tej kwestii, to stała się okazją do szerszej polemiki na temat spraw światopoglądowych i roli Kościoła w niepodległym państwie.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129675684","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}