{"title":"MİLLİ MÜCADELE’YE KARŞI YÜRÜTÜLEN KARA PROPAGANDA VE OLUŞTURULMAK İSTENEN MUSTAFA KEMAL - KUVAYIMİLLİYE İMAJI","authors":"Rahmi Doğanay","doi":"10.54566/turas.1079829","DOIUrl":"https://doi.org/10.54566/turas.1079829","url":null,"abstract":"Osmanlı Devleti, iç ve dış etkenlerin zorlaması, kısmen de yöneticilerinin tercihi olarak Birinci Dünya Savaşı’na girmiş, 4 yıl süren savaştan enerjisini tüketerek ve yenilerek çıkmıştı. Bu yenilginin bedeli, devlet ve millet için maddi manevi bazı kayıplar vermekten çok öte, devletin varlığı ve milletin istikbalinin kaybedilmesi sonucunu doğurmuştu. Bu şartlarda karşılaşılan varlık-yokluk ikileminde, bir şekilde var olmaya devam edecek bir çıkış yolu aranması ve gündeme gelen çıkış yolları bakımından farklı kesimlerden değişik siyasi görüşler benimsenmiş ve gündeme getirilmişti. Devleti savaşa sokan dönemin yöneticileri ve siyasi çevreleri, muhalifleri tarafından mevcut durumun sorumluları olarak siyasette ve vicdanlarda mahkûm edilmişti. Bu çevreler, İtilaf Devletlerinin, özellikle İngiltere’nin himayesinde yapılabilecek makul bir barış anlaşması ile zayıf da olsa devletin varlığının, küçülmüş de olsa vatanın bütünlüğünün korunmasının mümkün olacağına inanmışlardı. Bu siyaseti olumsuz etkileyecek her türlü hareket ve davranışı zararlı görmüşlerdi.","PeriodicalId":191503,"journal":{"name":"Turkish Academic Studies - TURAS","volume":"49 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131308306","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"TÜRK MİLLİYETÇİLİĞİNİN KADIN ALGISI: MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ","authors":"Farız Yildirim","doi":"10.54566/turas.1079327","DOIUrl":"https://doi.org/10.54566/turas.1079327","url":null,"abstract":"Nüfusun cinsiyet ve yaş kategorileri, potansiyel ve becerilerine göre önceki egemenlik sistemlerine nazaran hiç olmadığı kadar önem ve meşruiyet kazanması, milliyetçilikle olur. Bu anlamda özellikle kadın ve çocuklar konusunda ihmal edilmiş bir potansiyelin farkına varan üst akıl, nüfusun kitlesel mobilizasyonu ve verimliliği konusunda stratejiler geliştirir. Propaganda bu anlamda başvurulan en önemli araç, sanat ve edebiyat da ideolojik muhtevanın aktarımına en elverişli aygıt durumuna gelir. \u0000Türk milliyetçileri bu potansiyelden en verimli şekilde istifade edebilmek için ilkin kadının mahremiyetini sorunsallaştırarak onu kamusal alanda görünür hale getirmeye çalışır. Millî mesaideki etkinliklerinin arttırılmasına yönelik kampanya bunun bir nevi tatbikatı gibidir. Bu tatbikat aynı zamanda toplumsal cinsiyeti ifşa ederek kadını mahrem bir nesne olarak kurgulayan geleneksel algıyla da mücadele etme imkânı yaratır. \u0000Geleneksel düzende, kadının kamusal alandan uzak tutulmak suretiyle sağlanan beden denetimi, modern milliyetçi tasavvurun onu sokağa çıkarması, erkekle yan yana konumlandırması ile nispeten kontrol dışı kalır. Millî Edebiyat bu noktada devreye girerek mahremiyet anlayışı değişen toplumun yeni davranış envanterini, ideolojik referanslarla yeniden üretmeye başlar. \u0000Bu çalışma Millî Edebiyat hareketinin kimlik inşa stratejisinde kadının yeri ve önemini tespit etme ve inceleme amacı gütmektedir.","PeriodicalId":191503,"journal":{"name":"Turkish Academic Studies - TURAS","volume":"37 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115067946","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"BABUR-NÂME'DE ÖLÜM KAVRAMI","authors":"A. Karatas","doi":"10.54566/turas.1102637","DOIUrl":"https://doi.org/10.54566/turas.1102637","url":null,"abstract":"Türk edebiyatının hatırat türünde ilk örneği olan Babur-nâme, Babur’un on iki yaşında Fergana tahtına çıkması ile başlayıp, ölümünden bir yıl öncesine kadar olan zaman içindeki maceralarını anlatmaktadır. Ömrü taht mücadeleleri ve savaşlarla geçen Babur, bu eserinde başından geçenleri sade ve akıcı bir üslup benimseyerek her yönüyle gözler önüne sermiştir. Fergana, Kabil ve Hindistan olmak üzere üç ana bölümde kaleme alınan eser, zamanının iyi belgelenmiş coğrafi, idari, diplomatik ve sosyo-kültürel konularına dair bir bilgi kaynağı olarak kabul edilmiştir. Eserde aynı zamanda Babur’un da şahit olduğu ölüm hadiseleri bulunmaktadır. \u0000 Tarih boyunca insanların algılamaya çalıştığı ölüm olgusunun Babur-nâme’de ilgi çekici örneklerine rastlanmıştır. Bu çalışmada, tarihsel süreç içerisinde Gök Tanrı inancı çevresindeki yazıtların oluşturduğu Orhun Türkçesi döneminden, Maniheist, Budist çevrede oluşan Eski Uygur Türkçesi döneminden ve İslami Türk çevresinin ilk eserlerini içeren Karahanlı Türkçesinden ölüm kavramını karşılayan bazı ifadelere yer verilmiştir. Daha sonra ise çalışmamızın temelini oluşturan Babur-nâme metnindeki ölüm kavramı gruplandırılarak açıklanmaya çalışılmıştır.","PeriodicalId":191503,"journal":{"name":"Turkish Academic Studies - TURAS","volume":"45 12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129766513","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"KİMLİK AYNASINDAKİ KIRILMA: FARUK DUMAN ÖYKÜSÜ…","authors":"F. Arslan, Aybüke GÜÇLÜ DEMİR","doi":"10.54566/turas.1095172","DOIUrl":"https://doi.org/10.54566/turas.1095172","url":null,"abstract":"Son yıllarda bireysel ve toplumsal alanların geçirdiği siyasi, ekonomik, psikolojik, bilimsel ve kültürel değişimlerin etkisiyle sosyal bilimler içerisinde açıklayıcı bir konum kazanan kimlik, kişilerin bireysel özelliklerini ve yaşam alanlarındaki yerlerini belirlemede önemli bir kavram haline gelmiştir. Bu sebeple insanın yeryüzündeki yerini sorgulayan veya yansıtan her bilimsel alan, kimlik kavramından yararlanmaya başlamıştır. \u0000Bu çalışmasında da kimlik kavramını oluşturan bireysel ve toplumsal etkilerin, insanı temel ölçütleri arasında sıralayan edebiyat dünyasındaki yansımasının genel çerçevesini çizmek ve bu yansımanın görüldüğü edebi türler içinde yer alan öykünün varlık alanı olan kişilerdeki kimlik oluşumunun nasıl gerçekleştiğini ortaya çıkarmak amaçlamaktadır. Bu bağlamda çalışmamızın başlangıcında kimlik kavramının tanımlanması yapılarak, son dönemin önemli yazarlarından olan Faruk Duman’ın öyküleri üzerinden edebi metinlerde yer alan kimlik yansımalarının modellenmesinin yapılması amaçlanmaktadır.","PeriodicalId":191503,"journal":{"name":"Turkish Academic Studies - TURAS","volume":"14 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-04-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126894985","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"TEVFİK FİKRET'İN ŞİİRLERİNDE \"GİZLİ TAHKİYE\"","authors":"H. Sazyek","doi":"10.54566/turas.1078516","DOIUrl":"https://doi.org/10.54566/turas.1078516","url":null,"abstract":"Modern Türk şiirinin öncü isimlerinden olan Tevfik Fikret (1867-1915), şiirlerinde çok değişik biçimler, yapılar kullanmıştır. Bunlardan biri tahkiyedir. Türk edebiyatında ‘manzum hikâye’ tarzının ilk örneğini vermiş olan Fikret’in bu tarzda kaleme aldığı metinlerin sayısı onbeş civarında kabul edilmektedir. Oysa şairin, tahkiyenin çeşitli ögelerini kullandığı şiirleri, bu konuda yapılmış çalışmaların tespit ettiği sayının çok üstündedir. \u0000 \u0000Tevfik Fikret, ressam olmasının da etkisiyle, şiirlerinde içeriğe somut, görsel bir eda kazandırmayı çok önemsemiştir. Bu görselliği sağlayan en öncelikli gereç, tahkiyedir. Şair, seksene yakın şiirinde, ‘manzum hikâye’ tarzındakiler kadar belirgin olmamakla birlikte, olay örgüsü, kişi kadrosu, zaman gibi tahkiyenin iç ögelerini kullanmıştır. Ayrıca, diyalog, tasvir, özetleme, zaman atlaması gibi tahkiye teknikleri de barındıran bu şiirleri ‘gizli tahkiyeli’ olarak adlandırmak isabetli olacaktır. Çünkü bu şiirlerde tahkiye ögeleri, metnin içine bir silüet gibi dolaylı ve belirsiz bir şekilde yerleştirilmiştir. \u0000 \u0000Söz konusu silüet, “belirli bir zaman kesitinde, iki veya daha çok figür çevresinde başlayıp gelişen bir sürecin aksiyon ve yorumlarla birlikte anlatılması”; “belirli bir kesitteki sürecin tek figür çevresinde yürütülmesi”; “anlık veya çok kısa bir süre tanık olma sonucundaki izlenimin kaleme alınması ya da şiire bir ‘olay’ ile başlanması”; “konuşma cümlelerine yer verilmesi”; “kurmaca içerikte bulunan bir muhataba seslenilmesi ve bu hitap temelinde oluşan ifadelerde konuşma edasına dayanılması”; “sürecin içinde tasvir yapılması” şeklinde altı ölçüte ayrıştırılabilmektedir. İlk üç ölçüt, birer form; diğer üç ölçüt ise birer lokal tekniktir. Tevfik Fikret, okur imgeleminde görsel romanesk sahneler yaratan bu uygulama ile şiirinde devingen bir kurmaca ortam sağlamıştır.","PeriodicalId":191503,"journal":{"name":"Turkish Academic Studies - TURAS","volume":"101 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-04-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122049630","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bilinmeyen Bir Romancı: Orhan Midhat Barbaros","authors":"Betül Solmaz","doi":"10.54566/turas.1026433","DOIUrl":"https://doi.org/10.54566/turas.1026433","url":null,"abstract":"Avukat Orhan Midhat Barbaros (1894-1964), yirminci yüzyıl Türk edebiyatının ilk romancılarındandır. Yazın hayatına süreli yayınlarla başlayan sanatçı, toplumsal konularda kaleme aldığı köşe yazılarıyla tanınır. 1914’ten itibaren geçim kaygısıyla çeviri alanına yoğunlaşarak -otuz dokuzu Nat Pinkerton külliyatına ait olmak üzere- edebiyatımıza kırk çeviri kazandırır. Bunun yanında kendisi de romanlar, öyküler, hukuk, toplum ve iktisatla ilgili kitaplar kaleme alır. Ürettiği eserlerin çeşitliliğine karşın edebî kimliğini romancı olarak kuran Orhan Midhat, 1917-1925 yılları arasında romancılık faaliyeti gösterir. Birinci Dünya Savaşı’ndan Cumhuriyet’e uzanan bu kısa fakat değişken devrenin izlerini, onun eserlerinde bulmak mümkündür. Romancılığını okuyucusunu her bakımdan eğitmek için kullanan sanatçı, eserlerinin tümünde, millî duygulara sahip, ahlak bakımından gelişmiş, toplum için ideal bir insan tipine ulaşmaya çabalar. Bu nedenle millî duyguları önceleyerek başladığı romancılığını daha bireysel konularla devam ettirir. Toplumun en küçük birimi olan aile kurumuna eğilerek onun aksayan yönlerini işaret eder. Görücü usulü evlilik, nesiller arası çatışma, ahlaki düşkünlük, yanlış Batılılaşma gibi konuları aşk zemininde işler ve figürlerini bir ibret unsuru olarak kullanır. Ayrıca konak yaşamı, dönemin âdetleri, İstanbul’un çeşitli semtleri ve mekânları olay örgüsü içinde yer alır. Son romanı Meçhul Kan, içerik bakımından romancılığının bütününü temsil etmesi ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında kaleme alınmış bir Osmanlı eleştirisi olması bakımından son derece kıymetlidir. Ne var ki Orhan Midhat, bugüne ulaşan yedi romanı ve farklı türdeki üretimlerine karşılık literatürde kendine yer edinemez. Bu çalışmada, 2000’li yıllara dek “kayıp” sayılan, günümüzde çok kısıtlı bir çevrece tanınan Orhan Midhat’a ve eserlerine bilinirlik kazandırmak amaçlanmıştır. Öncelikle sanatçının hayatı, edebî kimliği ve eserlerinden söz edilecek, ardından romanları tanıtılarak bir romancı olarak edebiyatımızdaki konumu tespit edilmeye çalışılacaktır.","PeriodicalId":191503,"journal":{"name":"Turkish Academic Studies - TURAS","volume":"68 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-04-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121860224","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"TURGUT UYAR’IN ŞİİRLERİNDE “BEN VE ÖTEKİ”NİN GÖRÜNTÜ DÜZEYLERİ, (Turgut Uyar’ın Şiirleri Üzerine Tematik Bir İnceleme)","authors":"Merve GÜN AYDIN","doi":"10.54566/turas.1048631","DOIUrl":"https://doi.org/10.54566/turas.1048631","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":191503,"journal":{"name":"Turkish Academic Studies - TURAS","volume":"22 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125533657","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}