{"title":"CHILDHOOD AUTISM SPECTRUM. TYPES AND SCOPE OF SOCIAL AND PEDAGOGICAL SUPPORT","authors":"B. Matyjas, Paulina Forma","doi":"10.21697/fp.2023.1.21","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/fp.2023.1.21","url":null,"abstract":"Artykuł ma charakter zarówno teoretyczny, jak i empiryczny. W części teoretycznej scharakteryzowano kategorię dzieciństwa, traktowaną holistycznie we współczesnych naukach społecznych i pedagogice. Badania dzieciństwa są rozległe, wielowątkowe, ale także związane z kontekstem społeczno-kulturowym i środowiskowym, w jakim dziecko dorasta. Diagnoza sytuacji dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu oraz ich dzieciństwa miała na celu poznanie i zdiagnozowanie form i zakresu wsparcia społeczno-pedagogicznego oferowanego badanym rodzinom przez środowisko lokalne. W części empirycznej scharakteryzowano wyniki badań przeprowadzonych metodą sondażu diagnostycznego oraz Berlińskich Skal Wsparcia Społecznego (BSSS). Na zakończenie przedstawiono praktyczne wnioski.","PeriodicalId":189876,"journal":{"name":"Forum Pedagogiczne","volume":"56 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121857197","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Katarzyna Potyrała, Ligia Tuszyńska, Małgorzata Makiewicz
{"title":"PEDAGOGICAL STUDENTS AS ECOLOGICAL EDUCATION ANIMATORS","authors":"Katarzyna Potyrała, Ligia Tuszyńska, Małgorzata Makiewicz","doi":"10.21697/fp.2023.1.28","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/fp.2023.1.28","url":null,"abstract":"Obecny stan wiedzy potwierdza, że edukacja ekologiczna jest częścią integralnego procesu pedagogicznego każdej placówki oświatowej, mającego na celu m.in. rozwój działań proekologicznych. Celem badań było zdiagnozowanie poziomu świadomości ekologicznej absolwentów kierunków pedagogicznych oraz ich determinacji do angażowania się w działania edukacyjne ze społecznościami lokalnymi na rzecz zrównoważonego rozwoju. Badania oparto na paradygmatycznych założeniach zrównoważonego rozwoju, teorii aktywności społecznej, teorii przywództwa edukacyjnego oraz teorii świadomości ekologicznej. Koncepcja badawcza opierała się na refleksji nad różnicami między liderami pod kątem ich potencjału przywódczego, tj. transformacyjnego lub transakcyjnego. Wyniki dotyczą wiedzy na temat podstawowych koncepcji zrównoważonego rozwoju, deklaracji zachowań przywódczych zagregowanych do skal transaktywnej i transformacyjnej oraz refleksji nad uwarunkowaniami podejmowania przez młodych edukatorów działań na rzecz środowiska lokalnego. Przeprowadzone badania pozwalają na stwierdzenie konieczności przebudowy systemu edukacji ekologicznej na wszystkich poziomach kształcenia oraz podniesienia rangi liderów społeczności lokalnych poprzez formalne wzmocnienie ich pozycji ekologicznej.","PeriodicalId":189876,"journal":{"name":"Forum Pedagogiczne","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130412766","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"THE ACTIVITIES OF THE CATHOLIC CHURCH REGARDING THE EXISTENCE OF BABY HATCHES AS PLACES OF CHILD CARE","authors":"Beata Krajewska","doi":"10.21697/fp.2023.1.25","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/fp.2023.1.25","url":null,"abstract":"Wszelkie działania wobec dziecka powinna przenikać odpowiedzialność rodziców, troska o dobro dziecka, o jak najlepsze zaspokojenie jego potrzeb, o jakość opieki. Powinno to być elementem naturalnego środowiska wychowawczego jakim jest rodzina, ale także innych miejsc opieki nad dzieckiem, które mają na czas jakiś zastąpić rodziców w procesie wychowania, bądź ratują życie i zdrowie dziecka, otwierając możliwość jak najlepszej pieczy zastępczej. Chodzi więc o tworzenie i istnienie miejsc opieki nad dzieckiem, w czym partycypuje Kościół katolicki, który w całym swoim rozbudowanym instrumentarium wsparcia i pomocy udziela ich także dzieciom. W systemie opieki nad dzieckiem szczególna rola przypada oknom życia. Celem niniejszego opracowania jest ukazanie ich roli, ale w szczególności poprzez wpisanie jej w aktywność społeczną oraz aktywność Kościoła katolickiego, jako że to on jest przede wszystkim organizatorem takich miejsc oraz podmiotem je prowadzącym, co nie wyklucza podejmowania się przez inne podmioty aktywności w tym zakresie. Spojrzenie na okna życia przez pryzmat działalności Kościoła katolickiego jest głównym obszarem rozważań niniejszego tekstu, a poszerzone zostało o treści ukazujące wymiar tej aktywności, mianowicie dane statystyczne opieki nad dziećmi w oknach życia oraz pozytywne ich oceny, jak też zarzuty czy słowa krytyki wobec nich.","PeriodicalId":189876,"journal":{"name":"Forum Pedagogiczne","volume":"30 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125720231","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"FUNKCJONOWANIE KOMUNIKACYJNE I SPOŁECZNE DZIECKA/UCZNIA ZE SPEKTRUM ZABURZEŃ AUTYSTYCZNYCH (ASD) I DZIECKA/UCZNIA Z MUTYZMEM WYBIÓRCZYM (MW) – PODOBIEŃSTWA I RÓŻNICE","authors":"Renata Marciniak-Firadza","doi":"10.21697/fp.2023.1.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/fp.2023.1.04","url":null,"abstract":"Autyzm i mutyzm, chociaż mają wspólne komponenty (por. np. trudności z werbalnym komunikowaniem się, problemy w nawiązywaniu interakcji społecznych, trudności z kontaktem wzrokowym, nadwrażliwość na dotyk czy dźwięk), to stanowią dwa odmienne etiologicznie zaburzenia. Celem artykułu jest wskazanie podobieństw i różnic między tymi dwoma zaburzeniami w sferze funkcjonowania komunikacyjnego i społecznego dziecka/ucznia. Wiedza dotycząca funkcjonowania dziecka/ucznia z mutyzmem wybiórczym i ze spektrum autyzmu pozwoli specjalistom na prawidłową diagnozę różnicową, jak i wykluczającą.","PeriodicalId":189876,"journal":{"name":"Forum Pedagogiczne","volume":"52 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131505495","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"THE TOUNG EXPLORES UNIVERSITY STUDENTS’ EMOTIONAL ACTIVATION IN NON-FORMAL EDUCATION - RESEARCH REPORT","authors":"Tomasz Warchoł","doi":"10.21697/fp.2023.1.24","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/fp.2023.1.24","url":null,"abstract":"The article presents the results of a quantitative-qualitative study and establishes how emotional activation of elementary school students who took part in non-formal education classes occurs. The study involved a target population of 1,496 elementary school students from the Subcarpathian region, from which, the study population of 536 elementary school students was drawn. The main research method was the diagnostic survey method, in which the technique was a survey and the tool was a survey questionnaire. The research was based on five characteristics of non-formal education, which was characterized based on the subject matter of the classes held, the teacher-student relationship, motivation to learn, the use of information and communication technologies, as well as the acquisition of practical skills. Based on the research, it can be concluded that emotional activation of students participating in non-formal education classes occurs only in the form of positive emotions, i.e. ecstasy, joy, trust. It can also be concluded that the isolated scopes of emotional activation of students had the highest degree of emotional activation in the context of information and communication technologies, as well as the development of practical skills.","PeriodicalId":189876,"journal":{"name":"Forum Pedagogiczne","volume":"123 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127049419","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"O SKUTKACH DEWASTOWANIA OŚWIATY PUBLICZNEJ W POLSCE. REKOMENDOWANE ZMIANY","authors":"Elżbieta Gozdowska","doi":"10.21697/fp.2023.1.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/fp.2023.1.10","url":null,"abstract":"Artykuł prezentuje wyniki badań, dotyczących funkcjonowania lokalnych systemów oświaty, które zostały przeprowadzone w gminach zróżnicowanych pod względem regionu, wielkości, typu, poziomu zaludnienia, układu przestrzennego i dochodów. W wyniku badań ustalono, że szczególnie istotne uwarunkowania dla funkcjonowania lokalnej oświaty publicznej, takie jak brak długofalowej koncepcji rozwoju polskiego systemu oświaty, stanowione prawo oraz finansowanie zadań oświatowych, są uzależnione od polityki na szczeblu centralnym i ograniczają samodzielność samorządu terytorialnego jako organu prowadzącego publiczne szkoły i placówki oświatowe. fektem namysłu autorki nad wynikami badań są rekomendacje dotyczące przyszłości oświaty publicznej Polsce, podejmujące dyskusję z badaczami tej tematyki.","PeriodicalId":189876,"journal":{"name":"Forum Pedagogiczne","volume":"25 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131637477","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"KAMIENIE MILOWE W KARIERZE ZAWODOWEJ – RAPORT Z BADAŃ DOJRZAŁYCH NAUCZYCIELEK","authors":"Elżbieta Strutyńska-Laskus","doi":"10.21697/fp.2023.1.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/fp.2023.1.11","url":null,"abstract":"W artykule podejmuję wątek znaczenia kamieni milowych w przebiegu karier widziany z perspektywy nauczycieli z długim stażem pracy. Przez kamienie milowe rozumiem emocjonalnie znaczące punkty zwrotne związane z jakimś szczególnie ważnym dla nauczyciela wydarzeniem wyraźnie oddzielające jedną fazę kariery od kolejnej. Te znaczące wydarzenia prowadzą do zmian w podejściu do wykonywania pracy zawodowej nauczyciela. \u0000Podstawą zaprezentowanych analiz jest 14 indywidualnych wywiadów pogłębionych (IDI) z nauczycielkami, które mają wieloletni staż pracy w szkole (minimum 20 lat) i ukończony 50 rok życia. W badaniach zastosowałam analizę tematyczną, której celem jest identyfikacja powtarzających się wątków tematycznych w wypowiedziach nauczycielek, a dotyczących znaczących emocjonalnie punktów zwrotnych, których skutki dla przebiegu karier mogą być korzystne (pozytywne) i/lub niekorzystne (negatywne). Dane kodowałam w ramach podejścia indukcyjnego. Jakościową analizę danych przeprowadziłam z wykorzystaniem programu MAXQDA 2020. \u0000Na podstawie treści zgromadzonego materiału wyłoniłam dwie kategorie wątków tematycznych prowadzących do zmian w funkcjonowaniu zawodowym nauczycielek biorących udział w badaniu. Pierwsza z nich wskazuje na rolę wydarzeń znaczących emocjonalnie niezaplanowanych i niezależnych od nauczyciela, które są następstwem okoliczności zewnętrznych obiektywnych lub subiektywnych. Druga – dotyczy wydarzeń/działań znaczących emocjonalnie zaplanowanych i zależnych od nauczyciela, które są związane z czynnikami wewnętrznymi. \u0000Z badań wyłania się obraz „pozytywnych” i „negatywnych” kamieni milowych mających znaczenie dla funkcjonowania w roli nauczyciela. Znajomość szczególnie tych drugich może przyczynić się do przeciwdziałania negatywnym emocjom towarzyszącym codziennej pracy nauczyciela, w tym wypaleniu zawodowemu.","PeriodicalId":189876,"journal":{"name":"Forum Pedagogiczne","volume":"84 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126792504","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"WSPOMAGANIE STRATEGII RADZENIA SOBIE ZE STRESEM U OSÓB ZE SPEKTRUM AUTYZMU KROKIEM KU USPRAWNIANIU KOMUNIKACJI","authors":"Agnieszka Hamerlińska, J. Błeszyński","doi":"10.21697/fp.2023.1.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/fp.2023.1.07","url":null,"abstract":"Celem poniższego rozdziału jest przybliżenie problematyki stresu oraz strategii radzenia sobie z nim oraz odniesienie opisywanych zjawisk do osób ze spektrum autyzmu. Na początek opisane zostaną w zarysie dwie wybrane teorie stresu – pierwsza Richarda Lazarusa i Susan Folkman oraz druga – Stevana Hobfolla. Następnie scharakteryzowane będą strategie radzenia sobie ze stresem. Kolejną część tekstu stanowi krótki przegląd badań nad stresem i sposobami radzenia sobie z nim przez osoby ze spektrum autyzmu i ich rodziny. Rozdział kończą autorskie refleksje na temat wspomagania strategii radzenia sobie ze stresem u osób ze spektrum autyzmu, które mogą w efekcie stosowania usprawniać proces komunikacji.","PeriodicalId":189876,"journal":{"name":"Forum Pedagogiczne","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130333991","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Aleksandra Buchholz, Kornelia Czerwińska, Mariola Wolan-Nowakowska
{"title":"REZYLIENCJA MATEK DZIECI Z ZABURZENIAMI ZE SPEKTRUM AUTYZMU","authors":"Aleksandra Buchholz, Kornelia Czerwińska, Mariola Wolan-Nowakowska","doi":"10.21697/fp.2023.1.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/fp.2023.1.02","url":null,"abstract":"Współczesna interwencja psychopedagogiczna opiera się na zasobach podmiotów jej oddziaływania. Koncentracja na mocnych stronach wspiera poczucie kompetencji i buduje niezależność życiową, sprzyjając samodzielnemu radzeniu sobie z przeciwnościami losu. Przykładem takich zasobów jest rezyliencja, rozumiana jako osobowy kapitał warunkujący pozytywną adaptację do wymagających okoliczności życiowych, jak na przykład wychowanie dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD). Artykuł stanowi przegląd badań poruszających tematykę rezyliencji rodzin w obliczu ASD dziecka. Akcent postawiony jest na wskazanie pozytywnych konsekwencji obecności tego zasobu dla jakości życia rodzin.","PeriodicalId":189876,"journal":{"name":"Forum Pedagogiczne","volume":"52 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130753644","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"EDUCATION AND UPBRINGING IN THE SECOND POLISH REPUBLIC. ATTEMPTS TO TRANSFER THE SALESIAN CHARISMA TO THE POLISH LAND","authors":"Jan Niewęgłowski","doi":"10.21697/fp.2023.1.26","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/fp.2023.1.26","url":null,"abstract":"In 1918, our country regained its independence. The process of reconstructing Polish statehood came across numerous problems including those emerging in the field of education and upbringing. The contemporary Polish authorities were aware of the fact that those challenges had to be treated as a priority. Education and upbringing are undoubtedly such specific forms of activity without which the reconstruction process of a country’s social and ethnic fabric is not possible. Salesians actively joined that process of reconstructing the country by establishing many new educational institutions.","PeriodicalId":189876,"journal":{"name":"Forum Pedagogiczne","volume":"98 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121575512","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}