{"title":"Physicians’ life in the Russian partition in the light of Jozef Bielinski's correspondence","authors":"A. Magowska","doi":"10.20883/amp.2021/1","DOIUrl":"https://doi.org/10.20883/amp.2021/1","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi komentarz do przytoczonej poniżej korespondencji Józefa Bielińskiego (1848-1926) – lekarza. W Bibliotece Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie zachowały się bruliony zawierające brudnopisy listów Bielińskiego z lat 1876-1878 i korespondencja do niego kierowana z tego okresu. Wszystkie listy są źródłem wiedzy o życiu polskich lekarzy w zaborze rosyjskim w ostatnim ćwierćwieczu XIX w. Józef Bieliński nie był Litwinem, pochodził z Lubrańca koło Włocławka. Po ukończeniu studiów lekarskich na Uniwersytecie Warszawskim, został skierowany do walki z epidemią cholery w pobliskim miasteczku Kałuszyn. Gdy został tam lekarzem miejskim, z czym łączyła się bardzo niskie wynagrodzenie, mając na utrzymaniu żonę i rodziców, zaczął szukać lepiej płatnej posady. Został dobrowolnie lekarzem w Chołunicy w guberni wiackiej, gdzie Rosjanie zsyłali polskich więźniów politycznych. Przytoczone listy dostarczają szczegółowej wiedzy o warunkach życia i pracy lekarzy polskich w głębi Rosji.","PeriodicalId":181616,"journal":{"name":"Acta Medicorum Polonorum","volume":"3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134353512","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"90 lat Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich Państwowego Instytutu Badawczego 1930-2020, pod red. Małgorzaty Zimniewskiej, Wydawnictwo Kontekst, Poznań 2021, ss. 296, il. ISBN 978-83-955777-0-3, ISBN 978-83-65275-98-1","authors":"","doi":"10.20883/amp.2021/7","DOIUrl":"https://doi.org/10.20883/amp.2021/7","url":null,"abstract":"Recenzja","PeriodicalId":181616,"journal":{"name":"Acta Medicorum Polonorum","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129905256","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"History of the orthopaedic treatment with particular emphasis on the endoprosthetics and ligament reconstruction","authors":"Bartosz Kasprzak","doi":"10.20883/amp.2021/4","DOIUrl":"https://doi.org/10.20883/amp.2021/4","url":null,"abstract":"W pracy opisano pierwsze metody leczenia chirurgicznego uszkodzeń więzadeł krzyżowych stawu kolanowego oraz historyczny rozwój endoprotezoplastyki na przykładzie stawu biodrowego. Uwzględniono również rozwój ortopedii w Polsce.","PeriodicalId":181616,"journal":{"name":"Acta Medicorum Polonorum","volume":"35 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114438197","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"A memory about my father, doctor Albin Bandurski","authors":"Wojciech Bandurski","doi":"10.20883/amp.2021/3","DOIUrl":"https://doi.org/10.20883/amp.2021/3","url":null,"abstract":"Artykuł przedstawia życie i działalność zawodową dr. Albina Bandurskiego (1905-1994), chirurga pracującego w Poznaniu i Zielonej Górze, znanego z zainteresowań historią medycyny i z tłumaczenia trzech książek Jürgena Thorwalda. Ma charakter wspomnienia, został napisany przez prof. Wojciecha Bandurskiego, jego syna.","PeriodicalId":181616,"journal":{"name":"Acta Medicorum Polonorum","volume":"89 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127277820","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"The generation of genial runners. Doctors, gold specialists of middle – distances. Stefan Lewandowski","authors":"Michał Początek","doi":"10.20883/amp.2021/8","DOIUrl":"https://doi.org/10.20883/amp.2021/8","url":null,"abstract":"W kontekście zdrowotnych i kulturowych aspektów sportowego biegania, przedstawiono sylwetki trzech mistrzów sportu, znakomitych zawodników – średniodystansowców okresu 1950-1960, którzy po zakończeniu karier wyczynowych z powodzeniem uprawiali zawód lekarza.","PeriodicalId":181616,"journal":{"name":"Acta Medicorum Polonorum","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125452959","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Dawne surowce lecznicze, pod red. Wojciecha Ślusarczyka, Gabrieli Frischke, Studia nad dziejami farmacji, nr 1, Wydawnictwo Episteme, Lublin 2021, ss. 195. ISBN 978-83-65172-50-1","authors":"","doi":"10.20883/amp.2021/6","DOIUrl":"https://doi.org/10.20883/amp.2021/6","url":null,"abstract":"Recenzja","PeriodicalId":181616,"journal":{"name":"Acta Medicorum Polonorum","volume":"113 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124160194","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Działania medyków na rzecz małej i wielkiej ojczyzny (XIX-XX wiek), red. Wojciech Ślusarczyk, Gabriela Frischke, Roksana Wilczyńska, Toruń 2020, ss. 268. ISBN 978-83-231-4421-2","authors":"A. Magowska","doi":"10.20883/amp.2020/27","DOIUrl":"https://doi.org/10.20883/amp.2020/27","url":null,"abstract":"Recenzja","PeriodicalId":181616,"journal":{"name":"Acta Medicorum Polonorum","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133397744","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Chosen letters from doctors to Seweryn Gałęzowski from the Polish Library in Paris","authors":"A. Magowska, Katarzyna Pękacka-Falkowska","doi":"10.20883/amp.2020/23","DOIUrl":"https://doi.org/10.20883/amp.2020/23","url":null,"abstract":"Listy lekarzy do Seweryna Gałęzowskiego w Bibliotece Polskiej w Paryżu – wybór","PeriodicalId":181616,"journal":{"name":"Acta Medicorum Polonorum","volume":"69 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126346381","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Luminaries of Polish medicine: Szczecin professors Bogusław Halikowski (1914-2004) and Zygmunt Machoy (1924-2018)","authors":"Michał Początek","doi":"10.20883/amp.2020/21","DOIUrl":"https://doi.org/10.20883/amp.2020/21","url":null,"abstract":"Celem pracy jest przedstawienie sylwetek i dorobku naukowego dwóch wybitnych uczonych Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. Nosząca od 2010 r. nazwę Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego uczelnia, powstała w 1948 r. (jako Akademia Lekarska) z myślą o wykształceniu kadry lekarskiej dla odzyskanych przez Polskę po II wojnie światowej ziem Pomorza Zachodniego. Miasto nie miało właściwie tradycji akademickich. W okresie przedwojennym w należącym do Rzeszy Niemieckiej Szczecinie nie było żadnej szkoły wyższej. W 1947 r. powstały tu Wyższa Szkoła Handlowa oraz Szkoła Inżynierska, późniejsza Politechnika, a następnie także inne uczelnie o profilu zawodowym: Wyższa Szkoła Morska, Wyższa Szkoła Rolnicza oraz Wyższa Szkoła Pedagogiczna. Na podstawie wydawnictw okolicznościowych, artykułów prasowych, notatek i wspomnień osobistych autora, przedstawiono dwóch zasłużonych profesorów Pomorskiej Akademii Medycznej: Bogusława Halikowskiego(1914-2004) i Zygmunta Machoya (1924-2018). Byli aktywni zawodowo w prawie identycznym czasie, ponadto łączyło ich zamieszkiwanie w Szczecinie, a także praca na tej samej uczelni, talenty dydaktyczne, zbliżone i szerokie zainteresowania naukowe, członkostwo Polskiej Akademii Nauk oraz fakt, że obaj w większym lub mniejszym zakresie zajmowali się zagadnieniami biochemicznymi. Byli znakomitymi przyrodnikami i rzecznikami ekologii. To pozwalało na holistyczne, całościowe rozpatrywanie problemów zdrowotnych, a także inspirowało do podejmowania innowacyjnych rozwiązań praktycznych. Halikowski kładł nacisk na edukację zdrowotną rodziców i nauczycieli, wprowadził tzw. „kroplówki celowane” w zaburzeniach metabolicznych u dzieci. Machoy zajmował się prospektywną analizą zawartości fluoru w płynach ustrojowych i kościach pracowników zakładów przemysłowych, co ułatwiało ocenę narażenia zawodowego. Cechami charakteru obu naukowców były: skromność, rzetelność w wykonywaniu podejmowanych zadań a także osobista wzajemna sympatia. Halikowski pochodził z Lwowa, gdzie był uczniem słynnego Jakuba Parnasa, Machoy zdobywał doświadczenie pod kierunkiem profesora Zdzisława Stolzmanna, współzałożyciela Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, oraz przyjaźnił się ze znanym badaczem gdańskim Mariuszem Żydowo. Halikowski był potem cenionym pediatrą i neurologiem dziecięcym, kierownikiem klinik pediatrycznych w Gdańsku, Krakowie i Szczecinie, przewodniczącym krajowego Komitetu Rozwoju Człowieka, członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. Machoy, chemik po Uniwersytecie Poznańskim, kierował Zakładem Chemii Fizjologicznej PAM, był prodziekanem, a w latach 1984-1987 dziekanem I Wydziału Lekarskiego, z czasem doktorem honoris causa PAM, prezesem Międzynarodowego Towarzystwa Badań nad Fluorem (ISFR), poza tym – co ciekawe – zasłużonym historykiem medycyny","PeriodicalId":181616,"journal":{"name":"Acta Medicorum Polonorum","volume":"190 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123007669","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}