İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi最新文献

{"title":"OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE SOSYAL BECERİLER ALANINDAKİ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İNCELENMESİ","authors":"Duygu Deveci, Yavuz Bolat","doi":"10.46928/iticusbe.1113537","DOIUrl":"https://doi.org/10.46928/iticusbe.1113537","url":null,"abstract":"Özet \u0000Amaç: Araştırmanın amacı, Türkiye’de 2019-2022 yılları içerisinde okul öncesi dönemde sosyal beceriler alanında yapılmış lisansüstü tezlerinin incelenmesi ve değerlendirilmesidir. \u0000Yöntem: Bu araştırma sistematik inceleme üzerine kurulu bir eğitim bilim çalışmasıdır. \u0000Bulgular: Araştırmada elde edilen veriler göz önüne alındığında; bu konuda kadın araştırmacıların erkek araştırmacılara göre çok daha fazla çalışma yaptığı, bu alana dair belirlenen aralıklarda yapılan lisansüstü tezler içerisinden yüksek lisans tezlerinin 8 kat kadar fazla yapıldığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırmada incelenen konu alanında doçent ve profesör unvanlı danışmanların daha çok tez yazım sürecine katkı sağladığı görülmüştür. İncelenen yıllar içerisinde en çok tezin 2019 yılında yapıldığı, 2022 yılında ise yalnızca bir tez üretildiği tespit edilmiştir. Bu alanda yapılan lisansüstü tezlerde daha çok nicel araştırmaların tercih edildiği ve araştırmalarda en fazla tarama modelinin kullanıldığı belirlenmiştir. Tezlerin çeşitli ve birbiriyle ilişkili araştırma konularını içerdikleri ve tezlerde bu konulara ilişkin çocuk, öğretmen, ebeveyn, okul öncesi eğitim kurumları gibi veri kaynaklarından bilgi elde edildiği dikkat çekmiştir. İlaveten araştırmanın verileri toplanırken ölçeklerin, veriler analiz edilirken ise istatiksel veri analiz yöntemlerinin tercih edildiği ulaşılan diğer sonuçlar arasındadır. \u0000Özgünlük: Literatürde asıl bilgi üretim kaynağı olan lisansüstü tezlerin incelenme ve değerlendirilmesine ilişkin birçok araştırma olmasına rağmen, bu konuda okul öncesi dönemde sosyal beceri alanında yapılmış çalışmalarla hiç karşılaşılmamış olması bu araştırmanın önemini açıklamaktadır. Bu araştırma okul öncesi dönemde sosyal beceri alanının önemine dikkat çekmesi ve sosyal beceri alanının araştırmacıların elde ettiği sonuçlara bütüncül bir bakış açısı getirmesi bakımından özgün bulunmaktadır. \u0000Anahtar Kelimeler: Okul öncesi dönem, Sosyal beceriler, Lisansüstü tez inceleme, Lisansüstü tezler, Meta değerlendirme","PeriodicalId":179518,"journal":{"name":"İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"131 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-04-02","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140751632","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Ruh Sağlığı Yasa taslağı Işığında Psikiyatri Hastalarında Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanması - İstemsiz Yatış ve Zorla Tedavi-","authors":"Maral Törenli","doi":"10.46928/iticusbe.1368392","DOIUrl":"https://doi.org/10.46928/iticusbe.1368392","url":null,"abstract":"Anayasa’nın 19. maddesinde, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)’nin 5. maddesine paralel olarak düzenlenmiş olan “kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı” kuşkusuz yaşama hakkına anlam katan kişinin en temel haklarındandır. Bir kişiyi hasta olsun veya olmasın özgürlüğünden mahrum etmek, hürriyetini kısıtlamak ve kendi isteği ve rızası hilafına tıbbi müdahalede bulunmak hukuka aykırıdır. \u0000Kişilerin kendi geleceklerini belirleme hakkına ve benden bütünlüğüne saygı gereği her tür tıbbi girişim öncesi kendilerinden onam alınması hem yasal hem de etik açıdan bir zorunluluktur. Ancak, bazı istisnai durumlarda kanunun cevaz verdiği müddetçe kendileri ve toplum için tehlike oluşturan kişilerin kendi istekleri dışında zorla bir kuruma yerleştirilmeleri ve tedavi edilmeleri yasalarca uygun görülmektedir. \u0000Kaynak İsviçre Medeni Kanunu’ndan (İMK) yeni Türk Medeni Kanunu’na (TMK) aktarılan “Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanması” kurumunu düzenleyen TMK 432 ve devamı maddelerinde kimlerin, hangi koşullarda rızaları hilafına elverişli bir kuruma yerleştirilebilecekleri veya alıkonabilecekleri tahdidi olarak sayılmış ve düzenlenmiştir. Akıl hastalığı veya zayıflığı olanlar bahsi geçen koşulların varlığı halinde istemleri dışında zorla kuruma yatırılacak ve tedavileri yapılabilecektir. \u0000Zihinsel ve ruhsal engelli bireyler yüzyıllar boyunca tehdit unsuru olarak görüldüklerinden dolayı mümkün olduğu kadar toplumun dışında tutulmuşlardır. Bu kişilerin ne şekilde aydınlatılmaları gerektiği ve rızaları hilafına, hangi koşullarda kuruma yatırılabilecekleri ve zorla tedavi edilebilecekleri konusuna ilişkin tartışmalar devam etmektedir. TMK hükümleri bu tartışmalara cevap vermek için yetersiz kalmaktadır. Konunun etraflıca değerlendirilip istemsiz yatış ve zorla tedavinin yasal dayanağa oturtulması zorunludur. \u0000Kişilerin rızaları hilafına kuruma yerleştirilmeleri, alıkonulmaları suretiyle özgürlüklerinin kısıtlanması ve zorla tedavi edilmeleri, özgürlük haklarına ve beden bütünlüklerine karşı ağır bir müdahale oluşturmaktadır. Bundan dolayı konu hem hukuki açıdan hem de tıp etiği açısından önemli tartışmalara neden olmaktadır. Bu kişilerin psikiyatri hastası olmaları bu gerçeği değiştirmez. \u0000Çalışmamızda öncelikle psikiyatride zorla yatış ve zorla tedavi kavramlarından, yasal düzenlemelerden ve psikiyatri hastalarında “Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanması” şartlarından bahsedilecek olup son olarak da psikiyatri hastalarında aydınlatılma ve rızanın özelliklerine değinilecektir.","PeriodicalId":179518,"journal":{"name":"İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"49 16","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140376743","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"FORECASTING THE EURO EXCHANGE RATE USING DEEP LEARNING ALGORITHMS AND MACHINE LEARNING ALGORITHMS","authors":"Yunus Emre Gür","doi":"10.46928/iticusbe.1379268","DOIUrl":"https://doi.org/10.46928/iticusbe.1379268","url":null,"abstract":"Given that time series forecasts are of great importance in the financial world, the main objective of this study is to forecast Euro prices and examine the contribution of these forecasts to financial decision-making processes. Since the Euro is an important component of international trade and investment, accurate price forecasts are of strategic importance for many financial institutions and investors. In this study, we compare the performance of deep learning algorithms and classical machine learning methods for forecasting Euro prices: support vector machines (SVM), Extreme Gradient Boosting (XGBoost), long short-term memory (LSTM), and gated recurrent units (GRU). These methods represent different algorithms that are widely used in financial forecasting and give successful results. The dataset used in the study was divided into two parts: 80% training and 20% testing, and it is also indicated how each algorithm behaved during the training process and which parameters were chosen. The results are presented by comparing the performance of these algorithms, and it is found that the GRU algorithm provides better accuracy than the others. Therefore, the GRU algorithm was chosen to forecast Euro prices for the next 12 months, and the forecasting process was carried out. The results of this study are expected to provide an important perspective to financial decision-makers by comprehensively comparing the performance of deep learning and traditional approaches in Euro price forecasting. It also includes potential research avenues for future work and suggestions for the development of new methods in this area.","PeriodicalId":179518,"journal":{"name":"İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"8 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140228437","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"INTEGRATION POLICIES TOWARDS SYRIAN REFUGEES IN TURKEY: AVOIDANT AND CENTRALIST APPROACHES","authors":"Ayşem Biriz Karaçay","doi":"10.46928/iticusbe.1447429","DOIUrl":"https://doi.org/10.46928/iticusbe.1447429","url":null,"abstract":"Amaç: Arap devrimlerinin etkisiyle gerçekleşen gösteri ve protestolarla Mart 2011'de patlak veren Suriye iç savaşı, Suriye halkının önce Lübnan, Türkiye ve Ürdün gibi komşu ülkelere, ardından başta Avrupa olmak üzere dünyanın dört bir köşesine sığınmalarına neden oldu. Suriyelilerin Türkiye topraklarına sığınma talebinde bulunmasıyla, Türkiye mülteci politikaları bağlamında yeni bir döneme girdi. Türkiye geçici olduğunu varsaydığı bu kitlesel göç hareketi için önce “misafirperverliğe” dayalı pozitif bir söylem geliştirdi. Sayıların artmasıyla, Türkiye Suriyelilerin kalıcılığına yönelik politikaları gözden geçirmek durumunda kaldı. Bu derleme makale 2011’den bugüne Türkiye’deki Suriyeli mültecilere uygulanan entegrasyon politikalarının genel bir değerlendirmesini yaparak, bu politikaları üç dönem etrafında incelemeyi amaçlamaktadır: sürekli geçiciliği hazırlayan dönem; sürekli geçiciliği devam ettiren çekingen/utangaç entegrasyon ve sürekli geçiciliği kalıcılaştıran merkeziyetçi entegrasyon. \u0000Yöntem: Bu derleme makalede ikincil kaynaklar ayrıntılı olarak incelenmiş, entegrasyon politikaları eleştirel bir perspektifle yeniden irdelenmiştir. Bu amaçla akademik literatür taranmış, kamu kurumları, çeşitli kuruluşlar ve STK’ların güncel raporları kullanılarak entegrasyon politikalarına yeniden bir bakış sağlanmıştır. \u0000Bulgular: 2011 yılından itibaren Suriyelilerin gelişiyle birlikte, Türkiye dünyada en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülke konumundadır. Bu kitlesel göç hareketiyle Türkiye bir yandan eski söylem ve uygulamalarını devam ettirmiş, bir yandan da yeni politikalara duyulan ihtiyaca önce “kısmi ve çekingen” sonra “merkeziyetçi” uygulamalarla cevap vermiştir. Daha çok AB fonlarıyla şekillenen ve araçsallaştırılan bu politika ve uygulamalar çekingenlik ve merkeziyetçilik ekseninde salınırken, Suriyelilerin “sürekli geçiciliği” ve giderek artan “mülteci karşıtlığı” Türkiye’nin kabul ve entegrasyon kapasitesini zorlamaktadır. Sonuç olarak, entegrasyon politikalarında, merkezi yönetim, etkin yerel yönetimler ve sivil toplum örgütleriyle iş birliğinin daha çok geliştirilmesi, çok katmanlı bir göç yönetişiminin önünün açılması, merkezden tabana giden uygulamaların, tabandan şekillenebilmesi için oldukça önemli bir fırsat sağlayacaktır. \u0000Özgünlük: Bu makale, Türkiye’de Suriyelilere yönelik entegrasyon politikalarındaki dönüşümü üç dönem üzerinden irdelemiş, Türkiye’nin uygulamalarındaki süreklilikleri ve kırılmaları yeniden ele alarak göç çalışmalarına özgün bir katkı sunmuştur.","PeriodicalId":179518,"journal":{"name":"İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"12 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140229573","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"İşletmelerde İnsani Yönetim: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması","authors":"Ali Tula, Nihat Alayoğlu","doi":"10.46928/iticusbe.1358827","DOIUrl":"https://doi.org/10.46928/iticusbe.1358827","url":null,"abstract":"İktisat temelli yönetim anlayışında sona gelindiği; insanlığın ve dünyamızın kapitalizmin yıkıcı etkilerinden kurtulabilmesi için, yönetim anlayışında bir paradigma değişimi gerektiği aşikardır. Bu değişim gerekliliğini en iyi şekilde karşılayabilecek olan paradigma, insani paradigmadır. İnsani yönetim, bu paradigmadan beslenen yönetim anlayışını temsil etmektedir. Bu makale, işletmelerin insani yönetimi uygulama kapasitelerini ölçebilecek bir ölçek geliştirmek amacıyla çalışılmıştır. Böylece işletmelerin insani yönetimi uygulama kapasitelerinin bütüncül olarak ölçülebileceği ve puanlanabileceği “İnsani Yönetim Ölçeği” oluşturulmuştur.","PeriodicalId":179518,"journal":{"name":"İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"46 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140229411","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"SİGORTA UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK VE TAHKİM KURUMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI VE UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNE ETKİSİ","authors":"Ebru ŞENSÖZ MALKOÇ, İlknur ÇAVDAR KISACIK","doi":"10.46928/iticusbe.1287620","DOIUrl":"https://doi.org/10.46928/iticusbe.1287620","url":null,"abstract":"Teknolojide meydana gelen gelişmeler insanlar arasındaki etkileşimi artırırken diğer yandan kişiler arasında yaşanan uyuşmazlıkların sayısında da artış meydana gelmiştir. Söz konusu uyuşmazlıkların çözümünde klasik yöntem olan dava yolunun yanı sıra çeşitli nedenlerle alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin tercih edilmesi gündeme gelmektedir. Bu sebeplerden ilki mahkemelerdeki iş yükünün artmış olmasıdır. İş yükünde meydana gelen artış yargılama sürecinin de uzamasına neden olmakta ve birçok masrafı da beraberinde getirmektedir. \u0000Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri yargı yoluna nazaran tarafların arasındaki uyuşmazlığın daha hızlı ve ekonomik yoldan çözüme kavuşmasını sağlamaktadır. Sigorta uyuşmazlıkları bakımından da yargı yolunun uzun sürmesi, hak sahibinin hakkına uzun sürede kavuşması gibi nedenlerle alternatif çözüm yollarının tercih edilmesi gündeme gelmiştir. \u0000Sigorta uyuşmazlıklarının alternatif yollar ile çözülmesinde önemli olan iki kurumdan biri arabuluculuk diğeri ise tahkimdir. Temelde aynı mantık üzerinden her iki kurumun da amacı daha hızlı ve ekonomik yolla uyuşmazlıkların çözüme kavuşmasını sağlamaktır. Fakat uyuşmazlığın çözülmesindeki süreç her iki kurumda da farklı şekilde seyretmektedir. Her iki kurumun da birbirlerinden ayrılan bu yönleri çalışmamızda mukayese edilmiş ve sigorta uyuşmazlıklarının çözümüne etkisi incelenmiştir.","PeriodicalId":179518,"journal":{"name":"İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"30 23","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139609097","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"DIFFERENTIATION OF BEHAVİORAL VALUES BASED ON SOCIO-ECONOMIC STATUS GROUPS","authors":"Ökeş Mehmet Bozbulut, M. Turanli","doi":"10.46928/iticusbe.1338680","DOIUrl":"https://doi.org/10.46928/iticusbe.1338680","url":null,"abstract":"Özet \u0000Sosyo-ekonomik statü, bir kişinin belli bir kültür ve toplum içindeki yerini oluşturmakta ve sosyal çevre, organizasyonlardaki konumunu belirlemektedir. Bu statü, prestij, hayat tarzı ve sosyal hayatı büyük oranda etkilemektedir. Bir kişinin toplumdaki sosyal statüsü arttıkça, mevcut gelir artışı genel olarak ekonomik statüsünü doğrudan etkilemektedir. \u0000Amaç: Sosyo-ekonomik statü faktörlerini konumlandırmak, karşılaştırmak ve belirlenen özellikleri bakımından benzerlikleri ve farklılıkları göstermektir. \u0000Yöntem: İlgili datalar ele alınmış yorumlanmıştır. Buna göre, sosyo-ekonomik sınıfları oluşturan 5 çalışma evreni belirlenmiştir. (A,B,C1,C2,D,E SES Sınıfları) Toplanan verilerle davranışsal değerlerin analiz edilebilmesi için hangi değişkenlerin belirleyici olduğu istatistiksel metotla incelenmiştir. \u0000Bulgular: Çalışmada sosyo-ekonomik statü ve tanımları üzerinde durulmuştur. Eğitim, kültür, davranış, meslek gibi etmenlerin sosyo-ekonomik faktörlerle ilişkisi değerlendirilmiş ve sosyal değerlerin nasıl etkilendiğine Veloxity tarafından sunulan veriler ışığında incelenmiştir. \u0000Sonuç: Bu bulgular doğrultusunda sosyo-ekonomik statünün davranışsal değerler değişkenleri üzerindeki etkisi tartışılacaktır. \u0000Anahtar Sözcükler: Sosyo-ekonomik Düzey, Sosyal Değerler, Sosyo-ekonomik Statü, SES sınıfları \u0000JEL Sınıflandırması: M31, M37","PeriodicalId":179518,"journal":{"name":"İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"65 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139606573","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"19. Yüzyılda Doğu Akdeniz'de Yaşanan İngiltere-Fransa Rekabeti","authors":"Mehmet Enes Aşci","doi":"10.46928/iticusbe.1340103","DOIUrl":"https://doi.org/10.46928/iticusbe.1340103","url":null,"abstract":"19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun zayıflama sürecinde Doğu Akdeniz’de Osmanlı topraklarında nüfuz kazanmaya çalışan İngiltere ve Fransa arasında yoğun bir egemenlik mücadelesi yaşanmıştır. Bu süreçte Fransa Batı Akdeniz’de kurduğu egemenliği Doğu Akdeniz’e doğru genişletmeye çalışmış, bir sömürge imparatorluğu olan İngiltere ise temel olarak Hindistan bağlantısını güvence altına alma amacını gütmüştür. Fransa, İngiltere ve Osmanlı İmparatorluğu arasında yoğun bir mücadele sürerken, bu devletler bazen kendi aralarında bir başka tehdide karşı işbirliği yapmaktan da kaçınmamışlardır. İngiltere, Süveyş Kanalında elde ettiği imtiyazlardan sonra, Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü koruma siyasetinden vazgeçmiş ve tam tersine muhtelif yöntemlerle Osmanlı İmparatorluğunun altını oyarak topraklarını paylaşma politikasına yönelmiştir.","PeriodicalId":179518,"journal":{"name":"İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":" 19","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139623028","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"A CRITICAL LOOK AT THE CONCEPTS OF CONSTRUCTIVE RIGHT AND CONSTRUCTIVE LAWSUIT","authors":"Ali Haydar Alkan, Ali Cem Budak","doi":"10.46928/iticusbe.1390827","DOIUrl":"https://doi.org/10.46928/iticusbe.1390827","url":null,"abstract":"Alman Medenî Kanunu’nun yürürlüğe girdiği dönemde medenî hukukun genel teorisinin soyut kavramlardan oluşan düşünme şekli menfaat içtihadı görüşünce kavram içtihadı olarak isimlendirilerek eleştirilmiştir. Taraf menfaatlerini dikkate almaksızın tümdengelim aracılığıyla soyut hukuk kurallarını somut olaya uygulamakla yetinen kavram içtihadının 19. yüzyılın ikinci yarısında oluşturduğu kavramlardan biri de inşaî hak ve bunun uzantısı olan inşaî davadır. İnşaî hak bir kavram olarak medenî hukuka Romanist Seckel’in 1903 yılında verdiği bir konferans ve yazdığı bir yazıyla girecektir. Seckel’in çalışmasıyla inşaî hak adını alacak olan tek taraflı irade beyanıyla hukuk yaratma hakkı, yakın zamanda Christian Hattenhauer tarafından eleştirel bir bakış açısıyla incelenmiştir. Bu bakış açısına göre bütün inşaî haklara ortak bazı özellikler atfedilmesi uygulamada taraf menfaatlerini zedeleyen bir etki yaratmaktadır.","PeriodicalId":179518,"journal":{"name":"İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"44 20","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139447781","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"HİZMET SÖZLEŞMESİ ÇERÇEVESİNDE KARARLAŞTIRILAN AKDİ REKABET YASAĞININ GEÇERLİLİĞİ KONUSUNDA BİR DEĞERLENDİRME (TBK m. 444-445)","authors":"Selvi Nazlı Güvenç","doi":"10.46928/iticusbe.1312395","DOIUrl":"https://doi.org/10.46928/iticusbe.1312395","url":null,"abstract":"İşçi hizmet akdi süresince sadakat yükümünün bir görünümü olarak işverenle rekabet etmeme borcu altındadır. Ancak hizmet akdinin sona ermesinden sonraki dönemde geçerli olmak üzere işçi işverene karşı belirli bir süre için herhangi bir şekilde rekabetten kaçınmayı üstlenebilir. Akdi rekabet yasağı kaydı veya anlaşması olarak isimlendirilen bu sözleşmenin geçerliliği TBK m. 444vd. hükümlerinde sıkı şartlara bağlanmıştır. Rekabet yasağı kaydının şekli ve işçinin rekabet yasağı akdi ehliyeti TBK’de özel olarak düzenlenmiştir (TBK m. 444/1). İlgili hükümler ile ayrıca hizmet akdinden sonraki döneme ilişkin olarak rekabet yasağı getirilebilmesine, bu hususta işverenin haklı bir menfaatinin varlığı halinde (TBK m. 444/2) ve getirilen rekabet kaydının işçinin ekonomik geleceğini hakkaniyete aykırı şekilde tehdit etmeyecek şekilde yer, süre ve konu yönünden sınırlandırılmış olması şartıyla cevaz verilmiştir (TBK m. 445/1). Çalışma kapsamında rekabet yasağı sözleşmesinin geçerlilik koşulları ve sınırlandırma şartları (TBK m. 445/2) inceleme konusu yapılmıştır.","PeriodicalId":179518,"journal":{"name":"İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"29 26","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139385336","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}