Bulletin of Toraighyrov University. Philology series最新文献_第2页

Қазақ әдебиетіндегі кейіпкер болмысы: өзгеріс пен ұласу

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2023-03-31 DOI: 10.48081/jgkx5150

С. Т. Елікпаев, Б. Қ. Қапасова, Д. А. Кожас

{"title":"Қазақ әдебиетіндегі кейіпкер болмысы: өзгеріс пен ұласу","authors":"С. Т. Елікпаев, Б. Қ. Қапасова, Д. А. Кожас","doi":"10.48081/jgkx5150","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/jgkx5150","url":null,"abstract":"\"Қазақ әдебиетіндегі кешең зерттелген тақырыптың бірі кейіпкер болмысы. Бұған басты себеп кейінгі мол зерттеулер кезінде қазақ кейіпкерін жеке қарап зерттеу мүмкін болмай қалды. Патшалық Ресей, кеңестік кезеңде қазақ әдебиеті қосалқы, тіркемелі әдебиет есебінде зерттеліп келді. Алдыңғы қатарлы әдебиет орыс әдебиеті деп саналып, қазақ әдебиеті үлгі алушы шамасында ғана қалды. Бұл өз кезегінде дербес зерттеулерге мүмкіндік бермеді. Тіпті қазақ әдебиетіндегі Алпамыс, Қобыланды тектес, аға батырлар қағажу көріп әртүрлі шектеулерден шыға алмады. Тіпті бұл кейіпкерлер әдебиет ішінен алынып тасталып, оқытылмай қалды. Бұған себеп олар ұлт пен жұрт батырлары еді. Ұлт санасын оятпау үшін ел өзегіндегі негізгі кейіпкерлердің тілерсегі қиылды. Ал кейіпкер болмысы қатпар сыр мен кешенді қабаттардан тұрады. Кейіпкер ғұмыр кешкен уақыт, оның арман мен бағытты, мақсаты, мұраты мен тілегі бәрі жиналып келіп сол шақтағы кейіпкер ғана емес соны жасаушы халықтың хал-жағдайынан хабар береді. Кейіпкері өскен кемелденген елдің бодан болуы өте қиын. Қай қиналған тұста да рух демеушісі болып сенделген милләтін серпілте берері анық. Сондықтан жаулап алушы, басқыншы әр ел бағынушысының рух бағындағы бәйтеректерін,әдебиет қаһармандарын мансұқтауға тырысады. Биік мұратты ел өз әдеби кейіпкерін, жадында сақтап, үкілеп аялап уақыт желінде өлтіріп алмауға тырысады. Біздің бұл мақаламыз ұлт кейіпкерін зерттеуге жасалған бір қадам. Әдебиет тіні, негізгі өзегі кейіпкер болып қала бермек. Басқа жол жоқ. Ұлт жаңарып түлегенде, барлық керексізін лақтырып тастаса да әдебиетінен, сүйікті кейіпкерінен ажырауы мүмкін емес. Кілтті сөздер: кейіпкер болмысы, өзгеріс, ұлт мұраты, кейіпкер жаны, рух тірегі, қазақ әдебиеті, әдебиет тіні \"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"34 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124670899","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 1

NAMING SYSTEMS IN EVGENII VODOLAZKIN’S «LAVR» THROUGH THE LENS OF MEDIEVAL FOLK TRADITION 从中世纪民间传统的视角看evgenii vodolazkin的《lavr》中的命名系统

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2023-03-31 DOI: 10.48081/jisf2647

I. Palange, А. Tsvetkova

引用次数: 0

ҒАЛЫМ Қ. П. ЖҮСІП ШЫҒАРМАЛАРЫ ЖӘНЕ КӨКЕЙКЕСТІ МӘСЕЛЕЛЕР

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2023-03-31 DOI: 10.48081/banj1452

А. О. Абдырова

{"title":"ҒАЛЫМ Қ. П. ЖҮСІП ШЫҒАРМАЛАРЫ ЖӘНЕ КӨКЕЙКЕСТІ МӘСЕЛЕЛЕР","authors":"А. О. Абдырова","doi":"10.48081/banj1452","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/banj1452","url":null,"abstract":"\"Мақалада белгілі әдебиеттанушы, қазақ әдебиетін оқыту әдістемесінің іргетасын нығайтушы әдіскер, ғалым Қ. Жүсіптің еңбектерінің қазіргі әдебиеттану саласындағы өзіндік орны, ерекшелігі сөз болып, ғалым-жазушының көркем туындылары тіліндегі әдеби теориялық құбылыстар талданып, баяндалады. Жазушының көркем туындыларының әдеби тілдік қолданыстарындағы типологиялық байланыс түрлері, тартыс негіздері екшеленген. Аталған мақалада, сонымен қабат жазушының белгілі бір ортадағы жастардың қарым-қатынасы, олардың мінез-құлықтық ерекшеліктері, психологиялық өзгешеліктерін шебер тілмен суреттеуі де қарастырылған. Жазушының көркем шығармаларындағы студент жастардың психологиялық ойлау деңгейлері, белгілі ортада қалай ұстанымдық көрсету түрліліктері де әдеби-теориялық негізде талданады. Сонымен қатар, мақалада жазушының тіл қолдану шеберлігі де талдауға түсіп, әдеби тартыс, әдеби портрет, кейіпкердің мінезі, әдеби ұстаным, әдеби толғаныс, әдеби суреттеу, әдеби тартыс, әдеби негіздеме, қарым-қатынас негіздемелері, т.б. әдеби стильдік қызмет түрлерін нақты белгілеу де қамтылған. Мақалада жазушы Қ. П. Жүсіп көркем туындыларында шебер қолданылған әдеби суреттемелер жазушының реалистік өмірді көрсетуінің бірден-бір айғағы ретінде алынған. Жазушының жастардың ішкі жан-дүниесін дөп басып суреттей білуі, оның жастардың психологиясын жетік білетіндігі, жас студенттердің өмір сүру тәжірибесінен мол хабардар екендігі де баяндалады. Кілтті сөздер: теориялық құбылыстар, көркем туынды, әдеби тенденция, типологиялық байланыс, психологиялық ойлау, әдеби толғаныс, әдеби тартыс, әдеби мінез. \"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"69 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122711857","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

АБАЙДЫҢ АҒЫЛШЫН ТІЛІНДЕГІ АУДАРМАЛАРЫН САЛЫСТЫРА ТАЛДАУ ЖӘНЕ ОҚЫТУ

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2023-03-31 DOI: 10.48081/vlxw3789

Ж. Б. Болатбекова, А. М. Картаева, Б. Д. Жұмақаева

{"title":"АБАЙДЫҢ АҒЫЛШЫН ТІЛІНДЕГІ АУДАРМАЛАРЫН САЛЫСТЫРА ТАЛДАУ ЖӘНЕ ОҚЫТУ","authors":"Ж. Б. Болатбекова, А. М. Картаева, Б. Д. Жұмақаева","doi":"10.48081/vlxw3789","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/vlxw3789","url":null,"abstract":"\"Мақалада Абай Құнанбайұлының туындыларының өзегіне айналған адам мәселесі жайындағы еңбектерінің ұлттық-өңірлік компонент ретінде түпнұсқа және аудармаларды салыстырмалы оқыту арқылы әлеуметтік-мәдени құзыреттілікті қалыптастыру құралына айналғандығы қарастырылады. Ғылымда антропоцентристік парадигма кең таралмай тұрып, өзі өмір сүрген XIX ғасырдың тұсында-ақ Абай өзіне дейінгі ойшылдардың еңбегін зерттеп, олардың шығармаларын аудару барысында қазақ әдебиетінде жаңаша жазба стиль қалыптастырғаны мақалада қарастырылады. Абай өз халқының жағдайына байланысты ой-толғаныстарын қарасөз, философиялық өлеңдері арқылы, толық адам концепциясы негізінде көрсетіп, жастарды жарқын болашақты құруға, білімге, рухани дамуға шақырғаны сөз етіледі. Ақынның өлеңдері терең философиялық сарында жазылып, әлеуметтік-тарихи жағдайлар жайында көзқарасын білдіретіні арнайы сөз болады. Ақынның шығармашылығына деген қызығушылық XX ғасырдан бастап, ақын шығармалары баспаға шыққан тұста кең өріс ала бастағаны дәлелденеді. Абайдың өлеңдері мен қарасөздері көптеген тілдерге аударылып, қазақ тілі мен әдебиетінің, қазақ елінің тарихының даңқын асқақтата түскені аталады. Алайда Абайдың ағылшын тіліндегі аудармалары тікелей қазақ тілінен емес, орыс тілінен ағылшын тіліне аударылуына байланысты, түпнұсқа мәтін мен аударма мәтінде мағынасына, философиялық көзқарастың оқырманға толық нақты жеткізілмеуі, ақынның түпкі идеясының ашылмай, бұрмаланып кетуі сынды кемшіліктер мақалада жан-жақты талданып көрсетіледі. Қазақ тілінен орыс тіліне аударылған шығармалардың да Абайдың деңгейіне жетпей, әлі де сапалы аударманың қажет екендігі ұсыныс ретінде беріледі. Кілтті сөздер: Абай, өлең, қарасөз, аударма, мәтін, ұлттық-өңірлік компонент, әлеуметтік-мәдени құзыреттілік \"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125694255","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

«ОЛЖАБАЙ БАТЫР» ЖЫРЫНДАҒЫ ТҰРАҚТЫ САРЫНДАР СИПАТЫ

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2023-03-31 DOI: 10.48081/wper9435

{"title":"«ОЛЖАБАЙ БАТЫР» ЖЫРЫНДАҒЫ ТҰРАҚТЫ САРЫНДАР СИПАТЫ","authors":"","doi":"10.48081/wper9435","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/wper9435","url":null,"abstract":"\"Қазақ фольклортану ғылымында соңғы жылдарда ғана қолға алынып, зерттеле бастаған тақырыптардың бірі – хандар мен батырларға қатысты тарихи жырлар. Халқымыздың ұлы тұлға, біртуар қайраткерлерін тарихи деректер ауқымынан ғана танып білу жеткіліксіз екендігі белгілі. Олай болса, тарихи тұлғаларды жете тану үшін фольклорлық мұраларды да жан-жақты саралап, талдаудың маңызы зор. Олжабай батыр жайында жазылған тарихи жырлар қазақ әдебиетінде талғамы биік, өмір шындығын негіз еткен тарихи деректі әрі көркемдік дәрежесі жоғары шығармалар қатарынан орын алады. Бұл мақалада Олжабай батыр жырындағы кездесетін тұрақты сарындардың ерекшелігі мен ұқсастықтары қарастырылады. Жырдағы тұрақты сарындар жайлы ғалымдар тарапынан берілген пікірлер сөз болып, оның қолданыс аясы айқындалады. Эпикалық заңдылық шеңберінде жасалған көркем суреттеулер салыстырылып сипатталған. Бір әдебиеттен екінші әдебиетке, дәуірден дәуірге ауысатын сюжеттік сарындар байланысы жан-жақты сөз болады. Тұрақты сарындардың жанрлық ерекшелігі, эпос тілінің формулалығының байланысы сараланады. Әрбір сарынның мақсаты мен мәні айқындалып, жырдағы тұрақты сипаты анықталады. Жырда кездесетін тұрақты мотивтердің қызметі мен рөлі, эпостық үлгілерімен байланысы, тарихи жырда алатын орны, ондағы ұқсастық пен ерекшелік талданады. Олжабай батыр жырындағы кездесетін болжау мотиві, тұрақты қайталаулар, көркемдеуіш құралдар жан-жақты зерттеледі. Зерттеу барысында тұрақты сарындардың маңызын әрі оның фольклормен байланысын танымдық тұрғыда қарап, қолданыстағы ерекшеліктеріне тоқталамыз. Кілтті сөздер: тарихи жыр, сарын, батыр, фольклор, жанр. \"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"64 3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123237668","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

"«ИРШАДУЛ-МУЛУК УӘС-САЛАТИН» ЖАЗБА ЕСКЕРТКІШІ (ХІV Ғ.) ТЕОЛИНГВИСТИКАЛЫҚ ДЕРЕК РЕТІНДЕ "

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2023-03-31 DOI: 10.48081/eiek9501

Қ. Қ. Аубакирова, А. А. Мустафаева, М. С. Кулахметова

{"title":"\"«ИРШАДУЛ-МУЛУК УӘС-САЛАТИН» ЖАЗБА ЕСКЕРТКІШІ (ХІV Ғ.) ТЕОЛИНГВИСТИКАЛЫҚ ДЕРЕК РЕТІНДЕ \"","authors":"Қ. Қ. Аубакирова, А. А. Мустафаева, М. С. Кулахметова","doi":"10.48081/eiek9501","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/eiek9501","url":null,"abstract":"Бүгінгі жаһандану заманында ұмытыла бастаған мыңдаған жылдық тарихы бар бабалар мұрасын қайтадан жаңғырту негізінде қазіргі отандық ғылымда ұлтымыздың тарихы, мәдениеті, наным-сенімі, діни ұстанымдары туралы ортағасырлық қолжазбаларды тауып, елге әкеліп, кешенді түрде зерттеу арқылы ұлтымыздың өткен тарихын қайта қарау қажеттілігі туындап отыр. Шетелдік кітапханалар мен мұрағаттар қорында сақталған қыпшақ тіліндегі жазба ескерткіштерді зерттеу арқылы түркі халықтарының тарихи-мәдени құндылықтары туралы баға жетпес деректерге қолжеткізе аламыз. Түркі тілдес халықтардың бәріне ортақ жазба ескерткіштердің арасында ХІІІ-ХV ғасырларда дүниеге келген мәмлүк-қыпшақ тіліндегі қолжазбалардың, әсіресе діни сарында жазылған еңбектердің алатын орны ерекше. Бұл мәмлүк-қыпшақ тілінде жазылған ескерткіштер тек Мысыр қоғамына қатысты емес, жалпы түркі халықтарының тілін, наным-сенімін, діни ұстанымын зерттеуде теолингвистикалық дереккөз болып табылады. Берілген мақалада мәмлүктер кезінде діни сарында жазылған «Иршәдул-мулук уәс-салатин» (ХІV ғ.) қолжазбасына деректанулық, палеографиялық және кодикологиялық талдаулар жасалып, қолжазба туралы толық әрі жаңа мәліметтер беріліп, ескерткіштің құрылымдық, мазмұндық және тілдік ерекшеліктері анықталды, жазба ескерткіште сақталған тілдік материалдардың теолингвистикалық дереккөз ретінде құндылығы айқындалды.","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"44 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128542749","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

"ИСТОРИЯ СБОРА НАРОДНОЙ ЛИТЕРАТУРЫ МАШХУР ЖУСИПОМ " “马什库尔·乌西普人民文学史”

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2023-03-31 DOI: 10.48081/utdh2484

Н. К. Жусупов, М. Н. Баратова

{"title":"\"ИСТОРИЯ СБОРА НАРОДНОЙ ЛИТЕРАТУРЫ МАШХУР ЖУСИПОМ \"","authors":"Н. К. Жусупов, М. Н. Баратова","doi":"10.48081/utdh2484","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/utdh2484","url":null,"abstract":"\"В данной статье будет рассмотрена история сбора народной литературы Машхур Жусип Копеевым. Раскрывается, когда, как, откуда и в каких объемах поэт собирал образцы народной устной литературы. Так, в 1865 году был перенесен на бумагу «Сказка об Олжабай батыре из рода Суюндик» («Сүйіндік: Олжабай батыр ертегісі»), а в качестве владельца текста указывается имя акына Сакау. В свою очередь, этот текст считается паспортом произведения в фольклористике. Такие паспортные данные в большом количестве встречаются в рукописях Машхур Жусипа. Следовательно, при сборе образцов фольклора Машхур Жусип выполнил научные требования, предъявляемые к ученым-фольклористам. Также проанализированы образцы фольклора, собранные из уст народа, с сравнением особенностей сбора таких ученых как: Ш. Уалиханов, В. В. Радлов, Г. Н. Потанин, А. Диваев и др. Собранные образцы Машхур Жусип Копеева охватывают все жанры казахской устной литературы: сказки, героические эпосы, лиро-эпические поэмы, кисса-дастаны, бытовые и обрядовые песни, предания и рассказы, скороговорки, загадки в стихотворной форме, пословицы, поговорки и т.д. Сведения, отраженные в рукописях, имеют большое значение в изучении особенностей сбора, истории развития казахской устной литературы Машхур Жусипом в целом. Ключевые слова: Машхур Жусип Копеев, народная устная литература, рукопись, образец, сбор, В. Радлов, Г. Потанин. \"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"111 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131778674","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

МНОГОЗНАЧНОСТЬ В СЕМАНТИЧЕСКОЙ СТРУКТУРЕ СЛОВА (НА МАТЕРИАЛЕ ПАМЯТНИКА ХІХ ВЕКА)

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2023-03-31 DOI: 10.48081/szij9448

М. С. КАДИРОВА, А. Ш. ЮСУПОВА

{"title":"МНОГОЗНАЧНОСТЬ В СЕМАНТИЧЕСКОЙ СТРУКТУРЕ СЛОВА (НА МАТЕРИАЛЕ ПАМЯТНИКА ХІХ ВЕКА)","authors":"М. С. КАДИРОВА, А. Ш. ЮСУПОВА","doi":"10.48081/szij9448","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/szij9448","url":null,"abstract":"\"В статье речь пойдет о значении слова и многозначности. Изучение проблемы многозначности является актуальной задачей в лингвистической тюркологии, поскольку овладение лексическими единицами языка в многообразии их значений – это один из ключевых факторов успешной коммуникации. Следует отметить, что значение языкового выражения, как актуальное, так и виртуальное не представляет собой монолитную конструкцию, и в данной статье она рассматривается как сложное структурное образование, состоящее из семантических компонентов таких, как «денотативное», «сигнификативное», «коннотативное» и «валентностное или синтагматическое структурное». Статья посвящена проблеме многозначности тюркского слова и ее проявлению в кириллическом памятнике XIX века «Киргизско-русский словарь», изданном в Оренбурге в 1897 году. Автор статьи рассматривает теоретические аспекты многозначности, анализируя труды зарубежных и отечественных ученых. Многозначность слова связывается с семантикой языкового знака, в частности, рассматривается асимметричность языкового знака, то есть ситуации, когда одному означаемому соответствует несколько означающих и наоборот. Так возникает явление полисемии – наличие у одного слова несколько вариантов его значений. В статье на материале указанного выше памятника рассматриваются лексико-семантические варианты многозначных лексем и выявляются их общие семы; раскрываются типы многозначности, обусловленные 1) номинативным значением слова (метафорические и метонимические), 2) отношениями между главным значением и значениями лексико-семантических вариантов (топосные), 3) ассоциативными связями в семантической структуре многозначного слова. Ключевые слова: значение слова, многозначность, памятник, лексико-семантические варианты, типы многозначности \"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"23 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127964195","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

"Основные черты феномена художественного индивидуализма в литературе Казахстана с 2010 по 2020 годы" “从2010年到2020年，哈萨克斯坦文学中艺术个人主义现象的主要特征。”

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2023-03-31 DOI: 10.48081/oktl9567

Г. А. Джакипова, Ж. С. Бейсенова, Н. А. Шахметова

{"title":"\"Основные черты феномена художественного индивидуализма в литературе Казахстана с 2010 по 2020 годы\"","authors":"Г. А. Джакипова, Ж. С. Бейсенова, Н. А. Шахметова","doi":"10.48081/oktl9567","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/oktl9567","url":null,"abstract":"\"Статья посвящена проблемам художественного индивидуализма в литературе Казахстана с 2010 по 2020 год. Авторами предпринята попытка раскрыть нелинейность понятия «индивидуализм» в аспекте анализа художественного произведения. В статье рассматриваются различные модели отношения к индивидуализму в художественной литературе вышеназванного периода. Исследование рассматривает изучение индивидуального начала в художественной литературе Казахстана с 2010 по 2020 годы как продукта проявления творческой энергии и продукта самостоятельного творчества отдельно взятой личности – автора. Раскрывается содержание понимания индивидуализма как присущего лишь части данных текстов, авторы которых художественно описывают противоречие между личными интересами индивида и социальной группы людей, сталкивают и противопоставляют эти интересы, подчёркивая приоритет индивида над социальной группой. Глубокие связи современного функционирования художественного произведения с их структурой, соотношение структуры с индивидуальными началами творческих созданий остаются еще мало освещенными. Это обедняет анализ литературных явлений. Раскрытие проблем, идей, волнующих писателя, чаще всего сочетаются с индивидуальным подходом к анализу художественных образов. В статье раскрывается аналитическое рассмотрение индивидуализма, которое способно значительно расширить и обогатить наши представления о характере и объемности художественного творения. Раскрытие системы индивидуальных проекций отношений дает возможность увидеть многогранность его связей с действительностью. Ключевые слова: художественный индивидуализм, литература 2010–2020 годов, стиль художественного изложения, феномене индивидуальности, авторский стиль. \"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"7 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130510378","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

"ҒАЛЫМ С. ҚАСҚАБАСОВТЫҢ ХИКАЯЛАРЫ ТУРАЛЫ ЗЕРТТЕУЛЕРІ "

Bulletin of Toraighyrov University. Philology series Pub Date : 2023-03-31 DOI: 10.48081/kxct2765

*Г. К. Шахажанова

{"title":"\"ҒАЛЫМ С. ҚАСҚАБАСОВТЫҢ ХИКАЯЛАРЫ ТУРАЛЫ ЗЕРТТЕУЛЕРІ \"","authors":"*Г. К. Шахажанова","doi":"10.48081/kxct2765","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/kxct2765","url":null,"abstract":"\"Мақалада қазақ фольклортану ғылымының зерттелуі, фольклор үлгілерінің жиналуы талданады. Бұл салада академик С. Қасқабасов қазақ фольклорындағы хикая кейіпкерлерінен албасты мен жезтырнаққа талдау жасайды. Албасты – хикаялар кейіпкері. Синкретті бейне. Албастының бейнесі ертедегі Месопатомия елінен бастап кездесетіндігі талданады. С. Қасқабасов қазақ хикаяларының негізі белгілерін анықтай бере отырып, олардың пайда болуы, қоғамдық қызметі, кейіпкерлеріне талдау жасайды. Қазақ фольклорындағы аңыздарға, хикаяттарға, ертегілерге, жырларға т.б. жанр түрлеріне қатысты тұста С. Қасқабасов тұжырымы туындының қызметі, белгілері, қоғаммен қатынасы, пайда болу себептері, мақсат-міндеттеріне қарай анықталады. Әсіресе ертегі жанрының прозалық белгілері мен сипаттары, түрлеріне қатысты ойлары фольклортану ғылымындағы жаңа ойларға бастама болғаны айқындалады. Бұл мақалада теориядағы таңдалған әдістің өміршеңдігімен бірге ойды анықтау мен жүйелеуде нақтылыққа, ғылыми дәлелді жеткізуге ықпал ететіндігі көрсетіледі. Хикаяттың басты белгісі – діни мифологиядағы сюжеттерімен ортақтықта. Бұл белгі бірнеше халықтардың әпсана-хикаяттарында бар айдаһар, немесе ордалы жылан туралы оқиғаның кездесуінде деп түсіндіреді. С. Қасқабасов қазақ хикаяларының негізгі белгілерін анықтап береді. Олардың пайда болуы, қоғамдық қызметі, кейіпкерлеріне талдау жасайды. Сонымен бірге хикаяның жанрлық өзгерістерінің мәнін, себебін анықтап көрсетеді. Кілтті сөздер: қазақ фольклоры, хикая, кейіпкер, прозалық белгілері, қоғаммен қатынасы. \"","PeriodicalId":151869,"journal":{"name":"Bulletin of Toraighyrov University. Philology series","volume":"25 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121228793","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0