Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi最新文献_第3页

Democritus’ View of Euthumiê 德谟克利特的 "优素米 "观

Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi Pub Date : 2023-05-16 DOI: 10.55256/temasa.1275675

Necati Murad Omay

{"title":"Democritus’ View of Euthumiê","authors":"Necati Murad Omay","doi":"10.55256/temasa.1275675","DOIUrl":"https://doi.org/10.55256/temasa.1275675","url":null,"abstract":"Her ne kadar çağdaş antik etik literatüründe çok fazla üzerinde durulmamış olsa da, Demokritos’un ahlakla ilgili görüşleri, kendisinden sonraki bazı filozofları etkilemiş görünmektedir. Onun ahlak görüşleri bağlamında süregiden temel bir tartışma, ahlak anlayışının atomculuğu ile bağlantılı olup olmadığıdır. Az sayıda akademisyen atomcu sistemiyle uyumlu bir ahlak teorisi ortaya koyduğunu iddia ederken çoğu akademisyen, onun etiği ile atomculuğunun birbiriyle ilişkilendirilemeyeceğini, onun ahlakla ilgili görüşlerinin atomcu sistemiyle tutarlı bir teori olarak görülemeyeceğini düşünür. Konuyla ilgili diğer bir tartışma, onun ahlakla ilgili görüşlerinin kendi içinde sistematik olup olmadığıdır. Bazı akademisyenler onun görüşlerinin bütünlükten yoksun, o döneme ait yaygın ve sıradan deyişlerden oluştuğunu ve bir ahlak teorisi sayılamayacağını ileri sürerken; diğer bazıları da onun ahlak teorisinin felsefi ve sistematik olduğunu ileri sürer. Biz bu çalışmamızda Demokritos’un atomculuğuyla etik görüşleri arasındaki bağlantı konusunda yeterli kanıt olmasa da, onun etik görüşlerinin euthumiê kavramı merkezinde kendi içinde tutarlı bir yapı oluşturduğunu; bunun ondan kalan fragmanlardan çıkartılabileceğini iddia edecek ve göstermeye çalışacağız. İncelememiz sonucunda Demokritos’a göre euthumiênin temel olarak iyi bir insan olmaya ve ruhun hazlarına, ve para ile bedensel hazlar konusunda ölçülü olmaya dayandığını ileri süreceğiz.","PeriodicalId":143382,"journal":{"name":"Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi","volume":"64 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134485658","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Cezanne’dan Hareketle Merleau-Ponty’nin Fenomenolojisinde Sanatın Önemi

Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi Pub Date : 2023-05-15 DOI: 10.55256/temasa.1272081

S. Selvi̇, Yavuz Kiliç

{"title":"Cezanne’dan Hareketle Merleau-Ponty’nin Fenomenolojisinde Sanatın Önemi","authors":"S. Selvi̇, Yavuz Kiliç","doi":"10.55256/temasa.1272081","DOIUrl":"https://doi.org/10.55256/temasa.1272081","url":null,"abstract":"Maurice Merleau-Ponty’ye göre Paul Cezanne’ın sanatı nesnel dünyanın çeşitli temsillerini sunmaz, nesneyi açığa çıkışı içinde yakalar. O, Cezanne’ın resimlerinin saf doğayı, kökensel dünyayı resmettiğini düşünür. Ona göre fenomenolojinin amacı da kökensel dünyayı betimlemek ve yaşanan deneyimi felsefi düzeyde ele geçirmektir. O fenomenoloji ve sanatın, amaçlarına ulaşacaklarsa indirgeme yöntemini kullanmaları gerektiğini düşünür. Ona göre nesnel, verili ve türetilmiş olan indirgemeye tabi tutulmalı, varlık tezahürü içinde ortaya konmalıdır. Ancak onun fenomenoloji ve sanat arasında, indirgeme kavramı üzerinden kurduğu yakınlık, aynı zamanda fenomenoloji ve sanat arasında bir gerilimin oluşması tehlikesini de beraberinde getirir. Çünkü sanat, özellikle de Cezanne’ın resmi nesnel dünyayı indirgemeyi tamamlayabilir. Fenomenoloji soyut, kavramsal ve felsefi dili kullanmak zorundadır bu da fenomenolojik indirgemenin sınırlı kalmasına, dahası yaşanan deneyimi belli ölçüde çarpıtmasına yol açar. Bu makalede Merleau-Ponty’nin erken dönem düşünsel çerçevesi içinde kalınarak, fenomenolojiden beklentisi ve Cezanne’ın sanatında gördüğü felsefi önem ele alınacak, böylelikle söz konusu gerilim keşfedilmeye çalışılacak ve bu gerilimin Merleau-Ponty’nin erken dönem fenomenolojisi için olası sonuçları eleştirel bir değerlendirmeye tabi tutulacaktır.","PeriodicalId":143382,"journal":{"name":"Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi","volume":"64 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124126207","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

H. Vaihinger’in Bilim Eleştirisi: Bilim Bir Kurgu Mudur?

Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi Pub Date : 2023-05-15 DOI: 10.55256/temasa.1276450

Bahtinur Möngü

{"title":"H. Vaihinger’in Bilim Eleştirisi: Bilim Bir Kurgu Mudur?","authors":"Bahtinur Möngü","doi":"10.55256/temasa.1276450","DOIUrl":"https://doi.org/10.55256/temasa.1276450","url":null,"abstract":"Bilim, insanoğlunun yaşam ve evrene dair tatmin edici açıklamalar yapma çabasının sonuçlarından biri olarak kabul edilebilir. Bilimin en temel özelliği doğrulanabilir, kesin ve dolayısıyla evrensel geçerliliğe sahip önermelerden oluşmasıdır. H. Vaihinger Sanki Felsefesi isimli eserinde bilim de dahil olmak üzere insanoğlunun tüm teorik, pratik, dini düşünme ve eyleme biçimlerinin kurgular vasıtasıyla inşa edildiğini savunur. Ancak bilimin nitelikleri ve kurgular düşünüldüğünde bu iki kavramı yan yana getirebilmek oldukça zor gibi gözükmektedir. Her ne kadar kurguların bilimsel kuramsallaştırmada bir rolü olduğu fikri gittikçe yaygınlaşsa da geleneksel olarak kurguların bu işlevi sıkça reddedilir. H. Vaihinger Sanki Felsefesi isimli eserinde bilimsel önermelerin temelinde kurgular olduğunu düşünce tarihinde kendisini destekleyecek isimler ve onların kuramları üzerinden göstermeye ya da kanıtlamaya çalışır. Bu çalışmanın amacı da H. Vaihinger’in kurgular teorisi üzerinden insanın kendini ve evreni anlama çabası içinde kurguların özel ve merkezi bir rol oynadığını bilimsel önermeler ya da kuramsallaştırmalar üzerinden göstermeye çalışmaktır. Ayrıca bilimsel olsa da kurguların bazı gerçeklere karşılık gelmediği görüşünü H. Vaihinger’in klasik açıklaması bağlamında konumlandırarak hem bilim ve kurgular arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi hem de Türkçe literatürde hiç bilinmeyen H. Vaihinger’in literatüre kazandırılması hedeflenmektedir.","PeriodicalId":143382,"journal":{"name":"Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi","volume":"47 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116507659","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Ampirist Geleneğin Dil Felsefesine Katkıları

Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi Pub Date : 2023-05-05 DOI: 10.55256/temasa.1264119

Svıtlana Nesterova Coşkun

{"title":"Ampirist Geleneğin Dil Felsefesine Katkıları","authors":"Svıtlana Nesterova Coşkun","doi":"10.55256/temasa.1264119","DOIUrl":"https://doi.org/10.55256/temasa.1264119","url":null,"abstract":"Ağırlıklı olarak bilgi problemi üzerinde odaklanan Yeniçağ düşünürleri, bilgi oluşumu ve iletimi sürecindeki dilin kritik rolünü kavrayarak, dilin doğasını ve özelliklerini araştırmaya yönelmişlerdir. Çağın en önemli dil kuramları ampirist ve rasyonalist gelenekler dahilinde geliştirilmiştir. Bu makale, ampirist filozofların dil felsefesine ve dil bilimine katkılarını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bunun için çalışmada, akımın başlıca temsilcisi olarak Francis Bacon, Thomas Hobbes ve John Locke’un dile dair temel iddiaları analiz edilerek, söz konusu görüşlerin zaman içeresinde nasıl geliştiği ve ne gibi etkiler yarattığı ele alınmaktadır. Genel olarak ampirist düşünürler, dilin düşüncelerimizi kaydetme ve iletme hususunda önemli olmakla birlikte, sınırlı ve kusurlu bir araç olduğu görüşünü paylaşmaktadır. Makalemiz, ampirist düşünürlerin dil kuramlarında üç temel problemin belirlenebileceğini ortaya koymaktadır: (1) Düşüncelerin dilde ifade edilmesi bağlamında ortaya çıkan kavram ve kavramsallaştırılma meselesi; (2) düşüncenin iletilmesi bağlamında göstergelerin işlevi; ve (3) mevcut dillerdeki kusurları giderme yolunun arayışı bağlamında felsefi gramer ile evrensel dil projesi. Araştırmamızın gösterdiği gibi, bu problemler kapsamındaki tartışmalar Yeniçağ dil araştırmalarının gündemini belirlediği gibi, günümüz dil felsefesi için de önemli kuramsal arka planı oluşturmuştur.","PeriodicalId":143382,"journal":{"name":"Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi","volume":"2 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127861566","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

The Life and Philosophical Personality of Jinul, Founder of Korean Buddhism Tradition 韩国佛教创始人真禄的生平与哲学人格

Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi Pub Date : 2023-05-05 DOI: 10.55256/temasa.1260971

Hatice KÖROĞLU TÜRKÖZÜ, Sümeyra Saraçoğlu

{"title":"The Life and Philosophical Personality of Jinul, Founder of Korean Buddhism Tradition","authors":"Hatice KÖROĞLU TÜRKÖZÜ, Sümeyra Saraçoğlu","doi":"10.55256/temasa.1260971","DOIUrl":"https://doi.org/10.55256/temasa.1260971","url":null,"abstract":"Kore’ye Üç Krallık döneminde girmiş olan Budizm, Koryo Hanedanlığı döneminde en yüksek devrini yaşamış ve uzun zamandır çatışma içinde olan Budist okullarının tek bir çizgide birleşmesi yönünde büyük bir dönüşüm yaşamıştır. Bu dönüşüm; modern Kore Budizm’i geleneğine zemin hazırlamada büyük önem arz etmektedir. Günümüz Kore Budizm felsefesinin temelini oluşturmada en önemli isimlerden biri şüphesiz 12. yüzyıl sonlarında yaşamış Koryo dönemi keşişi ve düşünürü Jinul’dur. Jinul, yaşadığı dönemde Kore’de etkin olan iki ayrı Budist eğilimi “Zen” ve “Gyo” okullarının büyük bir uzlaştırıcısı olarak geleneksel Budizm disiplininin temelini şekillendirmiştir. Koryo’da kraliyet Budizm’inin himaye ettiği Budist keşişlerin dünyevi hırs peşinde koşarak yoldan çıkmaya başlaması, Budizm’in halk Budizm’inden çıkıp kraliyet Budizm’ine dönüşmesi, soylu sınıftan oluşan Gyo doktrin okulunun geleneksel otoriteye vurgu yapması ve Zen okulunun kendilerini dış dünyaya kapatarak sadece meditasyona odaklanması; Jinul’un keşişlere hırs ve dünyevi arzularını terk edip dağlara çıkarak hep birlikte yeni bir topluluk kurmaları yönünde çağrıda bulunmasına sebep olmuştur. Bu topluluğun adı ise hakiki Budizm’i ifade eden “Jeonghye Gyeolsa; Meditasyon ve Bilgelik Topluluğu” olmuştur. Jinul’un felsefesine göre; tüm yaşama fayda sağlayan zihin temizliği ve ahlaki gelişim bir arada olmalıdır. Böylelikle gerçek Budizm’in ideali sağlanacak, benmerkezci bir yaşam kaybolup merhametli bir yaşam ile tıpkı bir ağ gibi birbirine bağlı olan tüm varoluş tek yürek olacaktır. Bu çalışmada, Kore Budizm’ine genel bir giriş yapıldıktan sonra Koryo dönemi Budizm’inin özellikleri, Jinul’un hayatı, felsefi kişiliği, faaliyetleri, geliştirdiği aydınlanma öğretileri Donojeomsu ile Jeonghye Ssangsu, Nirvana’ya ulaşması ve Jinul’un felsefesinin modern dünyaya ve günümüz Kore Budizm’ine olan katkısı incelenmiştir.","PeriodicalId":143382,"journal":{"name":"Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122349524","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Does Functionalism Reject Qualia? 功能主义拒绝质感吗?

Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi Pub Date : 2023-04-05 DOI: 10.55256/temasa.1259004

Aslı ÜNER KAYA

{"title":"Does Functionalism Reject Qualia?","authors":"Aslı ÜNER KAYA","doi":"10.55256/temasa.1259004","DOIUrl":"https://doi.org/10.55256/temasa.1259004","url":null,"abstract":"Zihin felsefesinde 1970’lerden bu yana en etkili bilinç teorisi olan işlevselcilik zihinsel durumları, kendilerini oluşturan içsel yapıya bağlı olmadan parçası oldukları sistemdeki nedensel rollerine göre ele alan görüştür. 1980’li yıllarda Ned Block ve John Searle gibi filozoflar işlevselciliğin deneyimin asli unsuru olan qualia’yı dışladığını iddia ederek bu görüşü eleştirmiştir. Qualia deneyimin öznel ve niteliksel özelliğidir. Block ve Searle’e göre bir zihin teorisi deneyimin öznel ve niteliksel yönüyle de hasaplaşabilmelidir. Bu makalede amacım qualia’ya dair bir açıklama sunmanın işlevselciliğin sınırlarının dışında olduğunu göstermektir. İşlevselcilik deneyimle ilgili ontolojik sorularla ilgilenmeyen, nedensel sorulara cevap bulmaya çalışan bir girişimdir. Buna rağmen işlevselci programa bağlı olup ontolojik çıkarımlar yapan felsefeciler mevcuttur. Örneğin Daniel Dennett bilincin bir tür bilgi işleme sistemi olduğunu söyler ve qualia’yı reddeder. Hilary Putnam ve David Chalmers gibi işlevselciler ise bilince dair ontolojik çıkarımlarda bulunmadıkları gibi qualiayı da reddetmezler. Bu noktada, teorileri ve onları savunan kişilerin motivasyonlarını birbirinden ayırarak Block ve Searle’ün eleştirilerinin işlevselcilikten ziyade Dennett gibi bazı işlevselcilere yönelik olarak değerlendirilmesi gerektiğini iddia edeceğim.","PeriodicalId":143382,"journal":{"name":"Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi","volume":"56 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122088157","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Patikalardan Otobanlara Hız Kültürü Karşısında Yavaşlamanın İmkanı Üzerine Bir Soruşturma

Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi Pub Date : 2023-03-29 DOI: 10.55256/temasa.1242579

Murat Bahadir

{"title":"Patikalardan Otobanlara Hız Kültürü Karşısında Yavaşlamanın İmkanı Üzerine Bir Soruşturma","authors":"Murat Bahadir","doi":"10.55256/temasa.1242579","DOIUrl":"https://doi.org/10.55256/temasa.1242579","url":null,"abstract":"Günümüzde hayatın her alanını etkisi altına alan hıza uyum sağlama adına insan, yavaş kalan yetkinliklerini hızlandırma çabası içerisine girmiştir. Bu yetkinliklerin başında ise insanın hareket edebilme kabiliyeti gelmektedir. Bu amaç doğrultusunda üretilen çeşitli teknolojiler, doğrudan veya dolaylı olarak insanın görme, duyma ve düşünme gibi kabiliyetlerinin de geliştirilmesi gerektiği düşüncesine neden olmuştur. Ancak insanın yetkinliklerine dair yürütülen bu geliştirme çabaları, insanın kendisine ve gerçekliğe dair algısını ve bu gerçeklik ile kurduğu ilişkiyi sorunlu hale getirmiştir. Patikalardan modern otoyollara yaşamı ve kültürü karakterize eden hız, insanın ayırt edici yönü olarak değerlendirilen bu yetkinliklere müdahale etmiştir. Bu da insan, düşünme ve gerçekliğin yerinden edilmesine neden olmuştur. İnsan giderek otonomisini kaybetmeye, akıl yerini yapay zekâya bırakmaya ve gerçekliğin yerini ise sanal (üretilmiş) gerçeklik almaya başlamıştır. Modern çağda yerini aldıkları eski versiyonlara göre idealleştirilen bu üç kavrama dair sorunların ele alındığı bu çalışmada, insanın kendi otonomisini tekrar kazanabilmesi için mevcut düzenin hızını kesecek patikalar ile yeniden yavaşlayabilmesinin imkânı tartışılmıştır. Buna göre insan, mevcut kültürün dayatmış olduğu hızlı yaşam pratikleri ve rotalarını flâneur vari bir direniş ile kesintiye uğratmadıkça Platon’un mağara alegorisindeki elleri bağlı köleler gibi kendisine ve gerçekliğe dair sahici bir deneyime sahip olamayacaktır.","PeriodicalId":143382,"journal":{"name":"Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi","volume":"57 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124175499","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Gazzali Descartes'ın Felsefesine Etki Etmiş Midir?

Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi Pub Date : 2023-02-28 DOI: 10.55256/temasa.1251610

Ali Sertan Beşer

{"title":"Gazzali Descartes'ın Felsefesine Etki Etmiş Midir?","authors":"Ali Sertan Beşer","doi":"10.55256/temasa.1251610","DOIUrl":"https://doi.org/10.55256/temasa.1251610","url":null,"abstract":"İslam dünyasının yetiştirdiği ve “Hüccet’ül İslâm” (İslâm’ın Delili) olarak anılan kelâmcı, mutasavvıf ve filozof Gazzâlî (d. 450/1058, ö. 505/1111) kesin bilgiyi (yakîn) arayışında şüphe metodunu kullanarak büyük bir sorgulama içerisine girmiştir. Araştırmalarında akıl, nefs, ruh, sezgi, nedensellik gibi birçok filozofun da gündeminde olan meseleleri felsefi bir üslupla tartışan Gazzâlî, bu anlamda doğuda ve batıda birçok düşünürü etkilemiştir. Bu etkiler takip edildiğinde Gazzâlî’nin açıklamalarıyla diğer filozofların düşünceleri arasında benzerlik gözden kaçmamaktadır. Gazzâlî ile bazı benzerlikler taşıyan ve tartışma konusu olan bir düşünür de Fransız filozof René Descartes’dır (d. 1596, ö. 1650). Descartes’ın Yöntem Üzerine Konuşma, Meditasyonlar gibi eserlerine bakıldığında Gazzâlî’nin özellikle el-Munkız mine’d-dalâl, Kimyâ-i Sa‘âdet gibi eserlerinde yaptığı açıklamalarla benzerlik göstermektedir. Bu makalede, öncelikle İslam düşüncesinin Batıya etkisi bağlamında Gazzâlî’nin bilinirliği ortaya koyulmaya çalışıldıktan sonra, Gazzâlî’nin bahsi geçen eserlerindeki açıklamalarıyla Descartes’ın açıklamaları arasındaki benzerlik ve farklılıklar belirtilmeye çalışılacaktır. Son bölümdeyse Descartes’ın Gazzâlî’nin eserlerini bilip bilmediğine yönelik tartışmalara bir nebze olsun katkı sunulmaya gayret edilecektir.","PeriodicalId":143382,"journal":{"name":"Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125766658","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Gürsel Korat’ın Çift Aslan Serisinde Unutmanın Sosyolojisi

Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi Pub Date : 2023-02-27 DOI: 10.55256/temasa.1250781

M. Kiliç, Hilal Akça

{"title":"Gürsel Korat’ın Çift Aslan Serisinde Unutmanın Sosyolojisi","authors":"M. Kiliç, Hilal Akça","doi":"10.55256/temasa.1250781","DOIUrl":"https://doi.org/10.55256/temasa.1250781","url":null,"abstract":"Geçmişi, hatıraları, bilgileri ve kimliği muhafaza eden bellek, bireyin kara kutusudur. Bellek hatırlama ve unutma gibi eylemlerle canlı tutulur. Belleğin canlılığı bireylerin ve toplumların geçmişleriyle bağını kuvvetlendirir. Bellek hem bireyde hem de toplumda bulunur ve bireylerin belleği bir araya gelerek toplumsal belleği oluşturur. Toplumsal bellek, toplumun tarihini, karakteristik özelliğini, geleneğini ve kültürünü içinde barındırır. Ancak kültürler toplumun sınırını aştığı için kültürel bellek kavramı ortaya çıkmıştır. En kapsayıcı bellek türü olan kültürel bellek, geleneğin aktarılmasını sağlar. Bu durum toplumların kendilerini tanımalarına ve tanıtmalarına olanak tanımaktadır. Son yıllarda toplumların öze dönüşleri ve kendilerini tanıma çabaları bellek çalışmalarının artmasını neden olmuştur. Bu artış sayesinde birey ve toplum çok yönlü şekilde incelenmiştir. Bellek çeşitli şekillerde aktifleştirilir. Belleği harekete geçiren eylemlerden biri unutmaktır. Bellekte muhafaza edilen veriler zamanın tesiriyle unutulur. Fakat unutma tam anlamıyla bir yok olma değildir. Zira bir kez belleğe alınan verilerin emaresi muhakkak kalır. Bellek farklı disiplinler aracılığıyla araştırılır. Bunlardan biri edebiyattır. Edebiyat sosyal, siyasî, psikolojik ve tarihî altyapısıyla belleğe hitap etmektedir. ‘Yeni tarihselci eserleriyle’ tanınan Gürsel Korat’ın romanları belleği yansıtır ve unutmanın incelenmesi için zengin malzemeye sahiptir. Bu çalışmada Gürsel Korat’ın eserlerinden Çift Aslan serisi ‘unutmanın bakış açısıyla’ incelenecektir.","PeriodicalId":143382,"journal":{"name":"Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi","volume":"68 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128969775","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

İslam Filozoflarının Eğitime İlişkin Düşüncelerinin İçerik ve Yöntem Açısından Karşılaştırmalı Bir Değerlendirmesi

Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi Pub Date : 2022-12-05 DOI: 10.55256/temasa.1204500

Murat Erten

{"title":"İslam Filozoflarının Eğitime İlişkin Düşüncelerinin İçerik ve Yöntem Açısından Karşılaştırmalı Bir Değerlendirmesi","authors":"Murat Erten","doi":"10.55256/temasa.1204500","DOIUrl":"https://doi.org/10.55256/temasa.1204500","url":null,"abstract":"Eğitimin temel hedefi, insanı doğasına uygun biçimde geliştirmektir. İslâm filozoflarının eğitim felsefeleri bu açıdan ilgiye değerdir. Fârâbî’ye göre insanın düalist yapısı ve birbirinden farklı iki özden oluşması, eğitimi de ikili bir yapı üzerine temellendirme zorunluluğunu doğurur. Dolayısıyla insanın hem bedenen hem ruhen ve birbirlerinden farklı yöntemlerle eğitilmesi gerekir. İbn Sînâ eğitimde yöntem tartışmalarına ilgi göstermez, onu temel olarak ruh eğitimi ve yalnızca metafizik eğitim kısmı ilgilendirir. Gazâlî değişken bir eğitimci tipi tasarlar ve bu değişkenliği öğretmenin eğitim anlayışına göre değil öğrencinin hazırbulunuşluğuna göre şekillendirir. Huy ve davranışlarından dolayı artık eğitilemeyecek ve kendisinden vazgeçilebilir kimseler olabileceği düşüncesi Gazâlî’ye özgü kabul edilebilir. İbn Bâcce için erdemli toplumda erdemsiz kimse bulunamaz ancak erdemsiz toplumda erdemli kimse bulunabilir fakat sahip olduğu yetkinliklerin hiçbiri erdemsiz toplumda bir yankı uyandırmaz. Erdemli kimse toplum karşısında yalnız ve gariptir. İbn Tûfeyl, düşüncesini din ile felsefeden yalnızca biri üzerine bina etmek yerine, iki disiplini bir araya getirerek en uygun düşünceye ulaşmaya çalışır. İbn Rüşd’e göre yalnızca fizik âlem hakkında bilgi sahibi olmak, bilginin künhüne sahip olmak anlamı taşımaz. Dolayısıyla bilginin tam ve eksiksiz olabilmesi için metafizik âlemi de kapsayacak bir genişliğe ulaşması gerekir. İbn Haldun içinse eğitim sanatlardan biridir, geliştirilip güçlendirilmesi bir meleke olarak işlenmesine bağlıdır ve çokça tekrar etmekle mükemmelleşir. Toplumun fert üzerindeki etkileri konusunda Gazâlî, Kindî ve İbn Haldûn’un düşünceleri ortaktır. Eğitimde bireysel farklılıkları en fazla önemseyen İslâm düşünürü ise İbn Haldûn’dur.","PeriodicalId":143382,"journal":{"name":"Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi","volume":"35 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121355411","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0