{"title":"YAHYA AKENGİN’İN TİYATRO ESERLERİNDE YER ALAN HALK KÜLTÜRÜ UNSURLARI","authors":"Adem Gürsoy","doi":"10.30568/TULLIS.537475","DOIUrl":"https://doi.org/10.30568/TULLIS.537475","url":null,"abstract":"Kultur, bir milletin zaman icerisinde meydana getirdigi maddi ve manevi her turlu degerin toplamidir. Her milletin kendine ozgu bir kulturu vardir ve bir milletin devamliligini surdurebilmesi icin kulturel unsurlarin gelecek kusaklara aktarilmasi elzemdir. Milli kulturun surdurulmesi, nesiller arasindaki manevi baglantinin surmesi icin edebi eserlerde kulturel unsurlara yer vermek gerekir. Eserlerinde kulturel unsurlara sikca yer veren sanatcilarimizdan birisi Yahya Akengin’dir. Yahya Akengin’in tiyatro eserlerinde koy ve sehir yasami; turkuler, halk hikâyeleri ve siirler; gecis donemleri (dogum, evlilik, olum vb.); Turk aile yapisi; Turk tarihine yon vermis olaylar, sehirler ve sahsiyetler; Turklerde vatan sevgisi ve Turklerin ozellikleri; dini ve ahlaki degerler; misafirperverlik ve komsuluk; cocuk oyunlari; dua ve beddua; turbe ziyareti, sehitlik ve Hizir; ruya yorumu ve fal-buyu; meslekler ve halk ekonomisi; yemek ve sofra kulturu; halk muzigi ve muzik araclari; halk dili, halk argosu, atasozu-deyimler gibi halk kulturu unsurlarini iceren pek cok kullanimin oldugu tespit edilmistir. Bu calisma, Yahya Akengin’in tiyatro eserlerindeki halk kulturu unsurlarini belirlemek amaciyla hazirlanmistir.","PeriodicalId":117222,"journal":{"name":"The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS)","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-06-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128531546","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"BEHÇET NECATİGİL’İN ‘KAN’ ŞİİRİNDE KAVRAM ALANLARI VE SÖZCÜK AĞLARI","authors":"Hayriye Yilmaz, Kürşat Efe","doi":"10.30568/TULLIS.573507","DOIUrl":"https://doi.org/10.30568/TULLIS.573507","url":null,"abstract":"Insan zihninde varliklar birbirinden bagimsiz degildir ve zihnimizin bir yansimasi olan soz varligimizda da dil gostergeleri birbirinden bagimsiz bulunamamaktadirlar. Dil gostergeleri arasindaki bu iliski soz varliginin geneli icin kavram alanlarini, bir metnin baglaminda kazandigi yeni anlamlari icin ise sozcuk aglarini olusturmaktadir. Tumuyle bir dilin soz varliginin kavram alanini cikarmak, o dilin kavramlastirma gucunu ve nesneleri kavramlastirma yontemine yansittigi bakis acisini bize gosterirken bir eserin barindirdigi kavram alanlarini cikarmak o eserin konusunu anlamamizi saglar. Eserdeki sozcuk aglari ise eserde verilmek istenen duygu, islenen konular ve tema hakkinda bize cikarimlar yapma imkâni sunmaktadir. Es zamanli bir yontem izledigimiz bu calismada Behcet Necatigil’in Mayis 1955 tarihli ‘Kan’ siirinde yer alan kavram alanlari ile sozcuk aglarinin tespit edilecektir. Şiir konusunu ele alis bicimi ve temasini isleyis yonuyle zengin kavram alanlarindan ve sozcuk aglarindan olusmaktadir. Şiirde varligi tespit edilen baslica konular kan kavrami uzerinden kalitim ve kalitimin bir alt konusu olan tasiyiciliktir. Şiirin temasi ise insanoglunun yaradilisinin bir genel gorunumu, panoramasidir. Calismada kavram alanlari ile sozcuk aglarinin siirdeki konu ve temanin sekillenmesinde ne sekilde rol oynadigi da tespit edilmeye calisilacaktir.","PeriodicalId":117222,"journal":{"name":"The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS)","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-06-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114629708","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"CAHİT SITKI TARANCI'NIN ESERLERİNDE DİYARBAKIR'IN İZLERİNİ SÜRMEK","authors":"Fatma Üçler","doi":"10.30568/tullis.498935","DOIUrl":"https://doi.org/10.30568/tullis.498935","url":null,"abstract":"1910- 1956 yillari arasinda yasayan, aslen Diyarbakirli olan Cahit Sitki Taranci; siirleri, hikâyeleri ve mektuplari ile Turk edebiyatinda kendine has bir uslubu olan sanatcilardandir. Sanata dair pek cok gorusun hâkim oldugu bir donemde yasamasina ragmen, sanatla arasindaki sarsilmaz bagin temellerini kendince atan sanatci siir, oyku ve mektuplarinda sade ve sahsina munhasir bir dil kullanir. Hayata bagliligi, sevgiye ve insana verdigi degerin yani sira olume karsi mesafeli durusu sanatcinin kendi cizgisini yansitir. Kendine has bir imge dunyasi kuran Taranci, Fransiz edebiyatindan etkilense de taklitci degildir. Icerik ve bicim bakimindan kendi yolunu cizer ve kimi sanatcilara da bu yonde yol gosterir. Sanati herhangi bir fikre alet etme fikrinden uzak olan Taranci, eserlerinde estetik kaygi guder. Yasanilan cevrenin yasantiya oldugu kadar sanatcilarin eserlerine de yansimasi kacinilmazdir. Hayata gozlerini Diyarbakir'da acan ve ilk egitimini Diyarbakir'da almistir. Koklu bir aileye mensup olan Taranci yine omrunun son demlerinde de hayatinin bir bolumunu bu sehirde gecirmistir. Bu arastirmada, Cahit Sitki Taranci’nin yayimlanmis eserlerinde Diyarbakir’in somut izleri taranacaktir. Unlu sanatkârin, eserleri ve hayatina Diyarbakir ne kadar etki etmistir? Bu fikrin bulgulari hangi eserlerinde nasil yer almistir? gibi sorulara cevap aranacak ve kent ile sanatci arasinda mekân merkezli bir baglanti kurulmaya calisilacaktir.","PeriodicalId":117222,"journal":{"name":"The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS)","volume":"8 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127012395","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"TARİHÎ TIP METİNLERİNDE DİL VE ÜSLUP","authors":"Mücahit Akkuş","doi":"10.30568/tullis.490710","DOIUrl":"https://doi.org/10.30568/tullis.490710","url":null,"abstract":"Her eserin kendine ozgu bir dil malzemesi vardir. Bu dil malzemesini yazarlar ve s â irler kendi usluplariyla zenginlestirirler. Bu sebepten dolayi her calismanin dil ve uslup ozelligi farkli bir sekilde ortaya cikmaktadir. Bu durum tarihi tip metinleri icin de soz konusudur. Hekimler ele aldiklari konulari edindikleri bilgi ve tecrubeyle ortaya koymuslardir. Bu eserlerde cok farkli unsurlar ortaya kondugu gibi ayni zamanda benzer ozellikler de gorulmektedir. Osmanli donemi tip eserleri telif ve tercume eserler olarak karsimiza cikmaktadir. Bu eserler cogunlukla farmakoloji alaninda yazilmistir. Konu ayni oldugu icin ortak noktalarin da cok olmasi dogal bir durumdur. 14. yuzyildan 19. yuzyila kadar yazilmis tip metinleri icinde sozluk bilimi, anlam bilimi, cumle bilgisi, sekil bilgisi vd. hususlar bakimindan zengin bir dil yadig â ri bulunmaktadir. Bu zenginlik; arastirmacilarin tarihi tip metinleriyle yogun bir sekilde ilgilenmesine zemin hazirlamistir. Bu calismada Osmanli donemi tip metinleri nasil ele alinmistir; bu sorunun cevabi aranmistir. Her yuzyila ait tip metinlerinden bazilari incelenmistir, ortaya cikan netice farkli basliklar altinda degerlendirilmistir. Her baslik icin ornekler siralanmistir. Tum bu calismalarin Turkcenin soz varligina katkisi ortaya konmustur.","PeriodicalId":117222,"journal":{"name":"The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS)","volume":"96 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132166402","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"TÜRKÇE SAYI ADLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME","authors":"Z. Bayazıt","doi":"10.30568/TULLIS.464102","DOIUrl":"https://doi.org/10.30568/TULLIS.464102","url":null,"abstract":"Turkiye’de Turkoloji calismalarinin baslangicindan bu yana uzman olanlarin ve olmayanlarin en cok ilgi duyduklari konulardan biri Turkcenin akrabalik iliskileri ve buna bagli olarak da kokenbilim olmustur. Dillerin soz varliginda temel kelimeler onemli bir yer tutmaktadir. Bu kelimeler, gosterdigi nitelikler dolayisiyla dil akrabaliklari, dil ayrismasi, dil ogretimi, dil tarihi ve dilbilgisi gibi dil incelemelerinde ilk olarak basvurulan kelime kategorisini olustururlar. Dillerin soz varliginda yer alan sayi adlari da dilbilimciler tarafindan temel kelimeler arasinda kabul edilmektedir. Bu calismada bir yandan temel kelimelerin ozellikleri belirlenmeye calisilmis diger taraftan da Turk soz varliginda kullanilan sayilar es zamanli ve art zamanli olarak degerlendirilmistir.","PeriodicalId":117222,"journal":{"name":"The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS)","volume":"62 ","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"120871855","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"HALİME HUDAYBERDİYEVA’NIN ŞİİRLERİNDE KADIN","authors":"Fatih Öztürk","doi":"10.30568/tullis.473501","DOIUrl":"https://doi.org/10.30568/tullis.473501","url":null,"abstract":"Ozbek edebiyatinin son donemdeki en yetkin sanatkârlarindan biri olan Halime Hudayberdiyeva, ust duzey bir saire olmasi nedeniyle Sovyet zulmunu yasayip Ozbekistan’in bagimsizlik donemine sahitlik eden nesil tarafindan sevilen bir sairedir. Sanatkârlik ozelligiyle beraber bir dusunur, bir tercuman ve milli bagimsizlik mefkuresinin Ozbekistan’daki onemli bir temsilcisidir. Şaire, cok iyi bir gozlem ve psikolojik analiz yetenegine sahiptir. Şiirlerinde ozellikle savasa giden erkeklerin ardinda kalan eslerin ve cocuklarin sosyo-psikolojik durumlarini basari ile eserlerine aktarir. Halime Hudayberdiyeva’yi onemli kilan unsurlar ise; kadin olarak, toplumunun yaralarinin sarilmasina bir anne sefkatiyle onderlik etmesi ve Ozbekistan’in geleceginin sekillenmesine yonelik fikirlerini guclu bir sekilde hem siirlerinde hem de sosyal yasam icinde halkina telkin etmesidir. Halime Hudayberdiyeva’nin kadini temel plana alan siirleri ele alindiginda bu siirleri iki temel baslik altinda incelemek mumkundur. Birincisi anneligin agir bastigi siirlerdir, bu siirlerde kadinlarin annelik ozellikleri on plandadir. Ikincisi ise kadinlik duygularinin agir bastigi siirlerdir ki bu siirlerde sadece kadinlarin temel sorunlari ve his dunyalari anlatilir.","PeriodicalId":117222,"journal":{"name":"The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS)","volume":"106 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128139444","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"M. Fatih KÖKSAL, Sana Benzer Güzel Olmaz –Divan Şiirinde Nazire-, Büyüyen Ay Yayınları, İstanbul: 2018, 190 s.","authors":"Y. Ataseven","doi":"10.30568/TULLIS.422246","DOIUrl":"https://doi.org/10.30568/TULLIS.422246","url":null,"abstract":"M. Fatih KOKSAL, Sana Benzer Guzel Olmaz –Divan Şiirinde Nazire-, Buyuyen Ay Yayinlari, Istanbul: 2018, 190 s.","PeriodicalId":117222,"journal":{"name":"The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS)","volume":"40 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-07-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121737906","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}