Folklor Akademi Dergisi最新文献

{"title":"KÜLTÜR ENDÜSTRİSİNDE NOSTALJİNİN İŞLEVLERİ, HALK BİLİMSEL AÇIDAN BİR DEĞERLENDİRME","authors":"Nejla Orta","doi":"10.55666/folklor.1382570","DOIUrl":"https://doi.org/10.55666/folklor.1382570","url":null,"abstract":"Nostalji ve kültür endüstrisi günümüzün popüler kavramlarındandır ve birbiriyle sıkı bir ilişkisi vardır. Klasik, gelenek ve nostalji sözcükleri bazen birbiriyle karıştırılan terminolojilerdir, ancak ayrı kavramları ifade ederler. Buna karşın aralarında sıkı bir ilişki vardır. Nostalji özellikle popüler kültür içerisinde yer alan hatta ihtiyaç duyulan bir kavramdır. Normalde nostalji daha çok bireyseldir, ancak günümüzde şeylerin endüstrileşmesiyle beraber popüler kültürün bir parçası şeklinde toplumsal olarak kültürel bir unsur hâline de dönüşmüştür. Bu çerçevede ele alınacak nostaljik sınıflandırma kültür nostaljisidir (toplu nostalji). Popüler kültürün neden nostaljiye ihtiyaç duyduğuna dair çeşitli araştırmalar olsa da bu konuda net bir şey söylemek zordur. Nostalji artık kültürün bir parçasıdır ve bundan sonra da varlığını sürdürecek gibi görünmektedir. Nostaljik genellikle modern gereksinimlere göre yeniden şekillenir. Geçmişle geleceği bir araya getirerek eski ve yeni ögelerin bir arada kullanılmasını sağlar. Pazarlama aracı olarak kültür endüstrisi nostaljiyi kullanarak daha geniş bir alıcı ve izleyiciye ulaşmayı amaçlar. Hedef kitlesi geçmişe özlem duyan kişilerdir. Sadece üretme ya da pazarlama açısından değil ihtiyaçları gidermede sürdürülebilirlik açısından eskiyle yeninin kullanılması önemlidir. Kültürün korunması ve sürdürülebilir olabilmesi için de kültürel bellek gereklidir. Kültürel bellek açısından insanın hatırlama ve unutma biçimlerinden yararlanır. Bireyler, nostalji temasıyla tüketim alanına yönlendirilmiş olur. Bu çalışmada Berger’in toplumbilimsel çözümleme yöntemlerinden işlevselcilik yöntemiyle, Adorno ve Horkheimer’ın “kültür endüstrisi” kavramı çerçevesinde nostaljinin işlevlerini tartışarak analiz etmek amaçlanmaktadır. Kültür endüstrisi özellikle mimari tasarım, moda tasarımı, görsel sanatlar, yayıncılık, müzik, sinema, radyo ve televizyon, fotoğrafçılık, grafik, animasyon, bilgisayar yazılımları ve oyunları, reklamcılık gibi yaratıcı alanları da kapsar. Bu alanlar aynı zamanda halk biliminin de konusudur ve içerik üreticisidir. Nostaljik müzikler, nostaljik kentler turu, nostaljik hediyeler, nostaljik lezzetler, nostaljik şehirlerarası otobüsler, nostaljik trenli gezi gibi unsurlar nostalji başlığı altında duygusal tepkilerden faydalanmayı amaçlamaktadır. Nostalji, kültür endüstrisinde dolayısıyla kültür ekonomisinde pek çok işlevle kullanılabilir: özlem gidermek; aidiyet sağlamak, olumlu deneyim yaşamak; tarihe katılmak ya da tarihe tanıklık etmek; çocukluk dönemleri ve geçmiş anıları hatırlamaya yardımcı olmak; yeni deneyim ortamları sağlamak, anıları canlandırarak bir tüketici nostaljisi yaratmak; rol model oluşturmak; eskiyle yeniyi buluşturmak; popülerlik için; pazarlama aracı olarak; kültürel bir güç olarak; yaşam biçimi belirlemek; sosyal medyada nostaljik deneyim paylaşarak topluluk oluşturmak; festivaller, konserler, fuarlar gibi etkinliklerle insanı geçmişe götürerek keyifli anlar yaşatmak. Bu işlevler geç","PeriodicalId":112951,"journal":{"name":"Folklor Akademi Dergisi","volume":"44 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139174931","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"GELENEKTEN MODERNİTEYE İRAN TÜRKLERİ ÂŞIK İCRA MEKÂNLARI: HEMEDAN BÖLGESİ ÖRNEĞİ","authors":"Faruk Gün","doi":"10.55666/folklor.1365815","DOIUrl":"https://doi.org/10.55666/folklor.1365815","url":null,"abstract":"Türk dünyasının önemli kültür ögelerinden olan âşıklık geleneği, İran coğrafyasında Erdebil, Tebriz, Urmiye, Zencan, Kazvin, Merkezi ve Hemedan gibi bölgeler başta olmak üzere Türklerin yaşamakta olduğu birçok vilayette canlı şekilde sürdürülmektedir. İran Türk âşıklık geleneği, âşık sayısı, hikâye ile âşık havası çeşitliliği, müzik aleti zenginliği ve farklı icra mekânlarıyla kültürün birçok noktasına temas eden bir yapıya sahiptir. Âşıklık geleneğinin söz konusu hususiyetlerini içinde barındıran bölgelerden Hemedan coğrafyasında âşık icraları, geleneksel ve elektronik mekânlar olmak üzere iki alanda halka ulaşmaktadır. Bu bağlamda kültürün halka aktarılarak temas kurduğu geleneksel mekânlar arasında dost meclisleri, köy evleri, düğünler / toylar, sünnet törenleri / uşak kesme, âşık bayramları, doğum günleri, anma programları, şiir geceleri, diğer etkinlikler / şölenler / ceşnler bulunurken modern dönemde İran Türkleri arasında meydana gelen sosyokültürel değişimler sebebiyle İsteriyo Ahmedî Müzikevi, internet / sosyal medya, radyo ve televizyon gibi elektronik icra mekânları da âşıklık geleneğine dâhil olmuştur. Bölgedeki icra mekânları, 2015, 2017-2018 yıllarında İran’da yapılan alan araştırmaları sırasında gözlem ve mülakat metotlarıyla tespit edilmiştir. Söz konusu yıllarda kahvehaneler, Hemedan âşıklık geleneğinin icralarının yapıldığı alanlardan biriyken 2023 yılında bölge hakkında yapılan araştırmalarda artık âşıkların icra mekânları arasında olmadığı ve gelenekteki yerinin sembolik bir hâl aldığı görülmüştür. Buna bağlı olarak bölgede sünnet törenleri / uşak kesme, âşık bayramları, anma programları, doğum günleri ve şiir gecelerinde yapılan âşık icralarının son yıllarda arttığı ve âşıklık geleneğinin önemli icra mekânlarından biri hâline geldiği tespit edilmiştir. Alan araştırmaları esnasında belirlenen âşık icra mekânları çalışmada bağlamsal kuramlar çerçevesinde ele alınmış, geçmiş ve günümüzdeki yapısı kültürel değişim ve dönüşümler ekseninde yeniden şekillenmesi sebebiyle incelenmesi hedeflenmiştir. Çalışmanın ortaya konmasında ise nitel araştırma yöntemlerinden etnografik modelden istifade edilmiştir. Bu bağlamda Hemedan âşıklık geleneğinin icra mekânları bir yandan çağın gerekleri sonucu geleneksel mekânlarda bir değişim yaşarken diğer yandan da çağın ve dolayısıyla toplumun isteklerine cevap verebilmek maksadıyla yeni icra mekânlarıyla halkın karşısına çıktığı görülmüştür.","PeriodicalId":112951,"journal":{"name":"Folklor Akademi Dergisi","volume":"241 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139241623","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ÂŞIKLARIN HALK HEKİMLİĞİ İŞLEVİ NEDENİYLE İSTEMLERİ DIŞINDA SEFERE GÖTÜRÜLMELERİ: AZERBAYCAN SAHASI AĞ ÂŞIK ÖRNEĞİ","authors":"Birsen Akpinar","doi":"10.55666/folklor.1381377","DOIUrl":"https://doi.org/10.55666/folklor.1381377","url":null,"abstract":"Âşık sanatı; Türklerin yurt tuttukları her bölgede yarattıkları icraya dayalı, kendilerine özgü bir sanattır ve Türk dünyasında özellikle Türkiye’de ve Azebaycan’da önemli bir sözlü kültür aktarımı alanıdır. Bu sanatın öncüleri, Türklerin Müslüman olmasından önce şaman, baksı, kam isimleriyle ulusal hafızayı gelenekten geleceğe aktarmış daha sonra İslam etkisiyle âşık adını almış ve kültürel bellek aktarımını sürdürmüştür. Saz, söz, ritim ve dramatizasyon; bu aktarımı sağlayan âşık icralarının vazgeçilmez dört enstrümanıdır. Âşıklar, bu icralar sırasında durağan değil aktiftir. Seyahatler yoluyla köyden köye, ilden ile, bölgeden bölgeye, ülkeden ülkeye icralarını taşımışlar; icraları yoluyla da geleneği aktarmışlardır. Gezgin âşıklar, öncelikle para ve şöhret kazanmak için seyahat ederler: aynı zamanda bir iletişim aracı ve kültür aktarıcısı işlevi görürler. Böylece sadece âşık sanatının değil ulusal sözlü kültürün verilerinin de sürekliliğini sağlamış olurlar. Bir ustayla tanışarak sanatlarını geliştirmek, rüyasında âşık olduğu kızı arayıp bulmak, bir davete icabet etmek, bir sorunu çözmek, inançlarını yaymak, bir çırağı sınamak ve bir usta tarafından sınanmak gibi sebepler de bu sanatsal seferin diğer gerekçeleridir. Bu gerekçeler arasında istenmeyen ve beklenmeyen tek sebep, sanat icrası maksadıyla seyahate mecbur edilme ve alıkonmadır. Azerbaycan’ın Göyçe bölgesinde yaşayan Ağ Âşık, sazının sözünün sağaltıcı olduğu inancıyla zorla Urum iline (Anadolu’ya) götürülmüş ve orada üç yıl alıkonulmuştur. Beklenen gerçekleşmiş, Serdar Hüseyin Paşa’nın uykusuzluk hastalığına âşığın sazı, sözü şifa olmuştur. Bu çalışmanın amacı, bu sıra dışı hikâyenin benzeri seyahate mecbur bırakılmalar olup olmadığını tespit etmek ve 19. Yüzyıldan sonra da Türkiye ve Azebaycan sahalarında âşıkların halk hekimliği işlevlerini sürdürüp sürdürmediklerini ortaya çıkarmaktır. Ayrıca halk hekimliği uygulamalarının âşığın yaşadığı yörede veya bölgede karşılık bulup bulmadığını ve halkın bu misyonu âşıklara yüklemeye devam edip etmediğini belirlemek hedeflenmiştir. Mistik güçlerle iletişim, tılsımlar oluşturma, ata ruhlarıyla irtibat gibi şaman kültüründen senkretik yolla âşık sanatına geçmiş uygulamaların olup olmadığı araştırılmıştır. Gezginliğin yaşatılmasına, geçmişten bugüne âşık sanatına ait bütün gelenek ve işlevlerin sürdürülebilirliğine dair tespit ve önerilere yer verilmiştir.","PeriodicalId":112951,"journal":{"name":"Folklor Akademi Dergisi","volume":"287 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139247911","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"KUTSALIN TEZAHÜRÜ VE YAYILMASI BAĞLAMINDA ZİYARET FENOMENİ: BAHATTİN ŞEYH TÜRBESİ ÖRNEĞİ","authors":"Tugba GÖNEL SÖNMEZ","doi":"10.55666/folklor.1358865","DOIUrl":"https://doi.org/10.55666/folklor.1358865","url":null,"abstract":"İnsanlık tarihi boyunca tüm inanç sistemleri içerinde yer alan “kutsal” kavramı, toplumların inanç dünyasında merkezi bir rol oynamakta ve farklı kültürlerde kendine özgü biçimlerle yaşatılmaktadır. Dünyada kutsalın somutlaşarak açığa çıktığı kişi, zaman, mekân, veya nesnelerin sembolleşmesiyle kutsalın tezahür ettiği “hiyerofani”ler oluşmakta, kutsalın tezahür ettiği bu sembollerin ziyaret edilmesi ve bu ziyaretler sırasında gerçekleştirilen ritüel uygulamalar, insanların kutsal ile olan ilişkilerini güçlendirerek onlara kutsaldan fayda sağlama, onunla birleşme ve yakınlaşma deneyimi yaşatmaktadır. Sivas’ın Akıncılar ilçesi Doğantepe köyünde bulunan ve Horasan Erenlerinden olduğu rivayet edilen Bahattin Şeyh’in Türbesi, kutsalın mekânda tezahür ettiği ve bölge halkı açısından yaygın etki değeri yüksek olan söz konusu ziyaret mekânlarından biridir. Bahattin Şeyh Türbesi, Bahattin Şeyh’in hayatı ve kişiliği hakkında anlatılan kerametler, menkıbeler ve sözlü kültür ürünleri dolayısıyla bölge halkı açısından kutsalı temsil eden önemli bir merkez konumundadır. Hastalıklara şifa bulmak, evlenmek, evlat sahibi olmak, bolluk ve berekete erişmek gibi çeşitli amaçlarla ziyaret edilen türbede ulaşılan olumlu sonuçların sözlü gelenek vasıtasıyla nakledilmesi, türbeyi kutsal bir cazibe merkezi haline getirmekte, yurtiçi ve yurtdışından birçok kişi türbeyi ziyaret ederek çeşitli ritüeller gerçekleştirmektedir. Dolayısıyla toplumsal ve kişisel bağlamda mekânın kutsallığı ve anlamı derinleşmektedir. Mekânın kutsal anlamının derinleşmesi, zamanla kutsal alanın etkisinin yakınında ya da ilişkili bulunduğu nesnelere de geçmesi sonucunu doğurmakta ve bu süreçte kült unsurunu oluşturan kişi veya nesnenin etki alanı içerisinde bulunan diğer kişi veya nesneler, kutsallaşarak ziyaret fenomeninin bir parçası haline gelmektedir. Nitekim Bahattin Şeyh’in kutsal etki alanı, türbe çevresinde bulunan ve menkıbesinden hareketle kendisi ile ilişkili olduğu düşünülen diğer varlıklara (ata, ağaç, su, hayvan, toprak) atfedilmekte kutsallık, söz konusu varlıklara da yayılarak “ziyaretin tamamlanması” için ritüelistik bir uygulama silsilesini meydana getirmektedir. Çalışmamızda, Bahattin Şeyh Türbesi, bir ziyaret fenomeni olarak ele alınmış, kutsalın tezahürü ve yayılması bağlamında literatür taramasından ve saha araştırmasından elde edilen verilerle değerlendirilmiştir. Saha araştırmasında, türbeye yakınlığı ve demografik farklılıkları sebebiyle Doğantepe ve Şenbağlar köyü, örneklem bölge olarak seçilmiştir. Ayrıca saha araştırması sırasında tespit edilen Bahattin Şeyh menkıbesine yer verilmiş, menkıbe metni sözlü ve yazılı kaynaklar ile birlikte bütüncül bir bakış açısıyla ve işlevsel yöntemle değerlendirilmiştir.","PeriodicalId":112951,"journal":{"name":"Folklor Akademi Dergisi","volume":"25 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139248800","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ÂŞIK VEYSEL’İN ŞİİRLERİNDE SİTEM","authors":"Seda Gedi̇k","doi":"10.55666/folklor.1370634","DOIUrl":"https://doi.org/10.55666/folklor.1370634","url":null,"abstract":"Âşıklar, duygu ve düşüncelerini sazları ve şiirleriyle anlatmış ve seslerini bu yolla duyurmaya çalışmışlardır. Bu bakımdan şiirleri incelendiğinde âşıkların hayata bakış açılarını ve olayları yorumlama yetilerini öğrenmek ve de onları tanıma imkânı elde etmek mümkündür. 20.yy. âşıklarından Âşık Veysel’in de şiirleri incelendiğinde kendisinin hayata bakış açısını görebiliriz. Hayata gönül gözüyle bakan Veysel, şiirlerinde; yalnızlık, vatan sevgisi, yokluk, ayrılık ve gurbet, tabiat sevgisi, kader, vefa, sitem vb. konulara yer vermiştir. İnsanoğlunun kırıp dökmeden kırılıp incindiğini anlatma yollarının başında gelen sitem, aslında sitem eden kişinin ruhsal olarak rahatlama yoludur. Sitem eden birey, sitem ederken güveninin boşa gittiğini, duygu ve düşüncelerinin beklediği şekilde karşılık bulmadığını anlatmak ister. Sevgi dolu bir bakış açısına sahip Âşık Veysel de insanlara, dostlarına, yârine, Allah’a, kadere vb. sitem ederken özünde onlardan yardım eli beklerken umduğunu bulmadığına dikkat çeker. Bu bakımdan Veysel’in şiirlerinde dile getirdiği sitem aslında onun yakarışları ve yardım isteğidir. İnsan, herhangi bir yardım beklemediği veya değer vermediği kişilerden gördüğü olumsuz yaklaşımlar karşısında üzülmez çünkü karşısındaki kişilerden bir beklentisi yoktur. Ancak değer verip önemsediği kişilerden gördüğü olumsuz tutumlar karşısında ise onlara tepkisini sitem ederek gösterir. Veysel de şiirlerinde sitem ederken aslında satır aralarında incinmişliğini anlatmaktadır. Onun sistem dolu şiirlerini bu gözle okuyup incelemek yerinde olacaktır. Veysel’in yazılmış yüz eli sekiz şiiri incelendiğinde toplumsal konuların yanı sıra bireysel konulara da yer verdiği tespit edilmiştir. Âşık Veysel, bireysel konularda yazdığı şiirlerinde yaşadığı olayları kendi gönül süzgecinden geçirerek yorumlamıştır. Veysel’in yüz elli sekiz şiirinden elli dördünde ise sitem temasına yer verildiği görülmüştür. Bu çalışmanın amacı; 20. yy. âşıklarından Âşık Veysel’in şiirlerinde sitem temasını ele alışını “insanlara sitem”, “Allah’a sitem”, “sevgiliye/eşe sitem”, “kendisine sitem”, “yaşlılığa sitem”, “dünyanın geçiciliğine ve içinde yaşanılan döneme sitem”, “ayrılığa/ gurbete sitem” ve “kadere ve feleğe sitem” başlıkları altında ele alıp bütünsel bir yaklaşımla incelemektir.","PeriodicalId":112951,"journal":{"name":"Folklor Akademi Dergisi","volume":"150 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139248043","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ÂŞIK VEYSEL ve YARATICI ENDÜSTRİLER","authors":"Emrah Tunç, Adil Çeli̇k","doi":"10.55666/folklor.1384200","DOIUrl":"https://doi.org/10.55666/folklor.1384200","url":null,"abstract":"19. yüzyılda dünya genelinde seri üretimin egemen hâle gelmesiyle birlikte, tüketimin de seri hâle getirildiği ve birbirinden oldukça farklı insan gruplarının “tüketim kültürü” etrafında birleştirilmeye çalışıldığı görülür. Bu itibarla sadece metaların değil; edebiyatın, müziğin, sinemanın, resmin, imgelerin, mimarinin veya diğer düşünsel ürünlerin de endüstriyel hâle getirilerek tüketim işlemine dahil edildikleri ve hızla pazara açıldıkları bilinmektedir. Frankfurt Okulu mensuplarından Adorno ve Horkheimer, sanat ve düşünsel ürünlerin özgül ağırlıklarının ticari baskı altında kaybolmasına yol açan bu durumu, “kültür endüstrisi” adıyla olumsuzlamış ve söz konusu endüstrileşmeye karşı sosyal teoride uzun zaman boyunca olumsuz bir bakış açısının hakim olmasına neden olmuşlardır. Ancak bugün gelinen noktada, sağladıkları iş hacmi bakımından ağır sanayi kollarını çoktan geride bırakmış ve her biri büyük bir sektör haline gelmiş olan bu ticarî alanların, “yaratıcı endüstriler” olarak adlandırıldıkları ve başta Batı toplumları olmak üzere gelişmiş ülkelerin hemen her birinin bu endüstrilere büyük yatırımlar yaparak yüksek kârlar elde ettikleri anlaşılmaktadır. Bu çalışma, söz konusu yaratıcı endüstriler üzerine odaklanmakta ve bu endüstrilerin kültürel hayattan beslenmelerine atıf yaparak, Türk kültürel belleği içerisinde büyük bir öneme sahip olan Âşık Veysel’in söz konusu endüstriler tarafından ne şekilde işlenebileceği üzerine birtakım çözüm önerileri sunmaya çalışmaktadır. Bu bakımdan başta müzik, edebiyat ve tiyatro gibi öz sanat alanlarında; turizm ve sinemada, müze ve sanatsal sergilerde, tasarım, moda, tanıtım, reklamcılık, yazılım ve festivaller gibi farklı yaratıcı endüstriler içerisinde Âşık Veysel ve onun kültürel mirasının etkili bir şekilde kullanılabileceği ve bu suretle “artı değer” üretilerek hem kültür hayatımız için bir kilometre taşı olan Veysel’in mirasının yaşatılabileceği hem de sürdürülebilir kalkınmanın sağlanabileceği gösterilmeye çalışılmıştır. Ayrıca vefatının 50. yılında UNESCO Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri Programı’na alınan ve Türk kültür hayatı için önemli bir figür olarak karşımıza çıkan Âşık Veysel Şatıroğlu’nun sadece folklor ve Türkoloji için değil aynı zamanda pek çok farklı disiplin ve alan açısından büyük bir kaynak olduğu gösterilmeye çalışılmıştır.","PeriodicalId":112951,"journal":{"name":"Folklor Akademi Dergisi","volume":"314 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139249449","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"UNE ANALYSE TEXTUELLE SELON LE PROGRAMME NARRATIF ET LE CARRE SEMIOTIQUE DE A. J. GREIMAS : EXEMPLE DE LA PARURE DE MAUPASANT","authors":"Gülden Pamukcu","doi":"10.55666/folklor.1382309","DOIUrl":"https://doi.org/10.55666/folklor.1382309","url":null,"abstract":"L'analyse textuelle est une approche précieuse pour comprendre et décoder les récits complexes et les significations symboliques contenues dans les œuvres littéraires. Elle occupe une place cruciale dans de multiples domaines, allant de la technologie de l'information à la recherche en sciences sociales. Son rôle consiste à extraire des informations pertinentes à partir de textes, à automatiser des tâches liées au langage naturel et à améliorer la compréhension ainsi que l'interaction avec les données textuelles. Dans cette étude, une approche d'analyse textuelle est appliquée à l'examen de la nouvelle La Parure de Guy de Maupassant en utilisant le programme narratif et le carré sémiotique. Le concept du programme narratif de A. J. Greimas est issu de la sémiotique narrative dont l’objectif est d'analyser la structure des récits, en particulier ceux de la littérature, en identifiant les différentes fonctions et relations entre les éléments qui les composent. Selon le modèle narratif de Greimas, tout récit peut être décomposé en plusieurs niveaux de signification. Grâce à ce programme narratif, on a la possibilité de décomposer un récit en ses différentes composantes, d'étudier leur interaction et leur contribution à la signification globale du récit. Cela facilite l'analyse de la structure narrative d'une œuvre, la reconnaissance des motifs qui s'y répètent et une meilleure compréhension de la construction des récits. Quant au carré sémiotique, également appelé carré de Greimas, cherche à illustrer les liens entre les concepts et les significations au sein d'un système sémiotique. Il repose sur l'idée qu'un concept peut être défini par rapport à d'autres concepts par des oppositions binaires, permettant ainsi d'explorer les différentes dimensions du sens et de décomposer et étudier les éléments constitutifs d'une œuvre. En se basant sur les méthodes du programme narratif et le carré sémiotique de Greimas, cette analyse cherche à révéler des niveaux de signification plus profonds dans le texte en examinant comment les termes et relations distincts interagissent pour transmettre la narration et le thème global de la nouvelle analysée comme corpus.","PeriodicalId":112951,"journal":{"name":"Folklor Akademi Dergisi","volume":"88 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139247389","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"KÜLTÜREL AKTARIMIN BİR ŞEKLİ OLARAK KIRGIZİSTAN’DA DUVAR RESİMLERİ VE GRAFİTİLER","authors":"Ezgi Oya Gümüş","doi":"10.55666/folklor.1317397","DOIUrl":"https://doi.org/10.55666/folklor.1317397","url":null,"abstract":"Kırgızistan’ın Sovyetlerden bağımsızlığını kazanmasından sonra Kırgız kültürünün özelliklerini yansıtan grafitiler ve modern duvar resimleri sokakları süslemeye başlamıştır. Bu çalışmalar Sovyet kültüründen uzak Kırgız kültürünü ön plana çıkaran çalışmalardır. Kırgız ve Rus sanatçıların bireysel ve ortaklaşa yaptıkları eserler Kırgız Kültürü ile sokakların donatıldığı açık hava müzesi gibidir. Bu çalışma kapsamında Kırgızistan’a farklı zamanlarda yapılan ziyaretlerde tespit edilmiş, duvar resimleri ve grafitiler ele alınmıştır. Ayrıca çalışma kapsamında birçok grafiti ve duvar resminin Kırgızistan’ın yedi bölgesinde olduğu ve sayıların oldukça çok olduğu görülmüştür. Bu nedenle çalışma kapsamında popülaritelerinin yüksek olması ve çok sayıda eser vermiş olmalarından dolayı Doxa Art, KYZart ve Basicolar gruplarının çalışmaları ele alınmıştır. Yapılan çalışmada bu grupların eserlerinin grafiti ve duvar resimlerinin farklı tekniklerinin kullanılması ile yapılmış ve çok çeşitli olduğu belirlenmiştir. Çalışma kapsamında ise grupların yalnızca sprey boya sıkılarak yaptıkları eserler şeklinde sınırlandırılmıştır. Makalede öncelikle olarak ele alınan grupların eserlerini hangi mekânlara yaptıkları (sokaklar, duvarlar, kamusal alanlar, üniversiteler, hastaneler) tespit edilmiştir. Ayrıca eserlerin yapılması için hangi sivil toplum örgütlerinin, kamu kurumların ve yabancı ülke temsilciliklerinin başta USAID gibi belirlenmiştir. Grafiti sanatçılarının eserlerinde seçtikleri temalar belirlenmiştir. Çalışmaların ağırlıklı olarak Kırgızistan’da açığa çıkan ekolojik, sosyolojik, eğitim fırsatları, toplumsal cinsiyet ve şiddet konularında çeşitlendiği görülmüştür. Grafiti sanatçılarının eserlerinde Kırgız kültürünü hangi açıdan eserlerine yansıttıkları ele alınmıştır. Çalışmamız kapsamında eserlerde ağırlıklı olarak maddi kültür unsularını ele aldıkları görülmüştür. Bu unsurların, geleneksel kıyafetler, çocuk oyunları, müzik aletleri şeklinde çeşitlendiği belirlenmiş ve makale kapsamında detaylıca incelenmiştir. Grafiti sanatçılarının hangi şair ve yazarların eserlerini, topluma mâl olmuş hangi kişilikleri sprey boya püskürterek Kırgızistan’ın sokaklarını donattıkları ele alınmıştır. Bu eserlerin ağırlıklı olarak Cengiz Aytmatov’a ait olduğu görülmüştür. Aytmatov dışında ülkesini yurt dışında temsil eden sporculara ve yaşamlarıyla gençlere ve Kırgız halkına örnek olan kişiliklere de yer verdikleri anlaşılmıştır. Grupların yurt dışında çeşitli sanat faaliyetlerinde de sprey boya püskürterek çalışmalar yaptıkları, bazı yabancı sanatçıların da başta Manas olmak üzere Kırgızların kültür unsurlarına dair simgeleri duvarlara taşıdıkları tespit edilmiştir. Ayrıca belirtmeliyiz ki bu çalışma kapsamında grafiti sanatçılarının bireysel ve grup olarak ortaya koydukları eserlerde mutlaka Kırgız kültürüne dair bir izi, sembolü ve unsuru imza atarmış gibi yerleştirdikleri görülmüştür. Son olarak belirtmeliyiz ki makalemiz kapsamında ele aldığımız Kırgızistan’daki grafiti, duv","PeriodicalId":112951,"journal":{"name":"Folklor Akademi Dergisi","volume":"20 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139278614","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"SİMİDİMDE SUSAMSIN GASTROMİLLİYETÇİLİK, YUMUŞAK GÜÇ, BELLEK, ANKARA SİMİDİ","authors":"Çağlayan Yilmaz","doi":"10.55666/folklor.1354912","DOIUrl":"https://doi.org/10.55666/folklor.1354912","url":null,"abstract":"Emine Çakır’ın kaleme aldığı Simidimde Susamsın Gastromilliyetçilik, Yumuşak Güç, Bellek, Ankara Simidi adlı çalışma folklor disiplini kapsamında yeni bir konuya eğiliyor ve halk için klasik olsa da halk bilimciler için göz ardı edilmiş bir öge olan “simit” ve “simitçilik”i güncel ve popüler bir bakış açısı olan gastromilliyetçilik ile harmanlayıp okuyucuya sunuyor. Grafiker Yayınları tarafından 2023 yılının mart ayında yayınlanan eser, 361 sayfadır. Ön söz ve giriş haricinde üç farklı bölümden oluşan kitap sonuç ve öneriler bölümü ile bitirilmektedir. İçinde pek çok görsele yer verilen kitabın sonunda kaynakça bulunmaktadır.","PeriodicalId":112951,"journal":{"name":"Folklor Akademi Dergisi","volume":"5 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139281556","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"OSMANLI TÜRKÇESİ","authors":"Şahin Baranoğlu","doi":"10.55666/folklor.1375418","DOIUrl":"https://doi.org/10.55666/folklor.1375418","url":null,"abstract":"Yakın geçmişte ülkemizde ortaöğretimde Osmanlıca dersinin okutulması tartışmaları yaşandı. Dilimizin bir döneminin adı olarak Osmanlıca teriminin kullanılışı, 1850’lerde Ahmet Cevdet Paşalarla başlamıştır ki daha önceleri dilimiz için Türkçe veya Türkî denmiştir. Bu çalışmada söz konusu tartışmanın yaşandığı günlerin lehte ve aleyhteki görüşleri karşılaştırılıp tıpkı Özleştirmecilik tartışmaları gibi Osmanlıca tartışmalarının da dilimize zarar verdiği görüşü işlenecektir. Bu durum sadece Osmanlı Türkçesine has değil bütünüyle dil ve kültür tarihimizin özelliğidir. Türk adı bin yıldır hepimizi temsil ettiği hâlde Fatih Kanunnamesi’nde türk, köylü anlamındadır. Divânü Lugâti't-Türk’te ise “Türklerin ‘mün’ dediğine Oğuz, Kıpçak, Suvarlar ‘bün’ derler.” ifadesi vardır. Batı Türkçesinin eserlerinde bile Oğuz’un kelime anlamı ebleh’tir. Söz konusu farklılık, zenginlik ve derinlik çok kültürlü çok milletli çok dinli bir yapı olan Osmanlı’da zirveye ulaşmıştır. Araplar Sami dillerinden, Farslar Hint Avrupa, Türkler Ural Altay ve hepsi Osmanlı’nın içinde! Yani dünya kültürünün neredeyse tamamı var Osmanlı Türkçesinin içinde. Osmanlı’nın harflerinden hatta dilinden önce öğrenmemiz gereken gerçek bu! En ağdalı beyitlerin yüklemleri hep Türkçedir. Hâlbuki kelimesini oluşturan yapıların dilleri, çok zaman onu anlayamadığımız için üzerinde kavga ettiğimiz Osmanlı Türkçesinin üniversal özelliğinin sembolüdür. Yine bu çalışmada Osmanlı Türkçesinin özellikle yüklem ve kelime grubu teşkilinde görülen bu ifade gücünün asıl kaynağının Türkçe olduğu, anlam örgüsünün Türkçenin kurallarıyla oluştuğu ortaya konulup söz konusu durum, değişik yüzyıllarda eser vermiş şairlerden ve günümüz sanatçılarından örneklerle ortaya konacaktır. Yer yer günümüz Türkçesi gibi konuşan Tonyukuk’tan, Kutadgu Bilig’de yüzüng açık tut tabirini muhatabına sıcak davran anlamında kullanan Yusuf Has Hacib’den ve isig öz (hayat), et öz (vücut), öz yaş (ömür), tüş et öz (ebedî vücut), ulug suv (deniz), yir suv (dünya) gibi yapıları eserlerinde ve gündelik hayatlarında kullanan Uygurlara kadar uzanacak bu kullanım örnekleriyle Osmanlı Türkçesi ve dolayısıyla günümüz Türkçesindeki binlerce yıllık birikim açıklanacaktır. Dil tartışmalarında söz konusu bütünleyici dağılımı göz ardı etmemeliyiz; zira biz Osmanlı, Türk, Türkmen, Tatar gibi kelimeler üzerinde bir türlü anlaşamasak da Doğu’da ve Batı’da Türk ve Müslüman için aynı kelimeler kullanılmakta: Hui hui, Crescent.","PeriodicalId":112951,"journal":{"name":"Folklor Akademi Dergisi","volume":"38 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139285804","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}