{"title":"Północna wieża kościoła Mariackiego w Krakowie w perspektywie ulicy Floriańskiej. Przyczynek do badań nad planowaniem osi widokowych w średniowieczu","authors":"Piotr Pajor","doi":"10.36744/bhs.996","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.996","url":null,"abstract":"Artykuł prezentuje rozważania nad sytuacją urbanistyczną masywu zachodniego kościoła Mariackiego w Krakowie. Kościół stoi ukośnie względem Rynku, a jego północna wieża jest wysunięta przed linię pierzei, w taki sposób, że optycznie zamyka perspektywę ulicy Floriańskiej. Wieże powstały na przełomie XIII i XIV w., w okresie intensywnej rozbudowy i przekształceń miasta. Wydaje się, że takie usytuowanie kościoła parafialnego było zabiegiem obliczonym na jak najlepsze wyeksponowanie ważnej dla komuny miejskiej budowli.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-08-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46199803","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Malarski wystrój pałacu w Radzyniu Podlaskim i rola Jana Bogumiła Plerscha","authors":"Aleksandra Bernatowicz","doi":"10.36744/bhs.1000","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.1000","url":null,"abstract":"Niezachowane wnętrza pałacu Potockich w Radzyniu Podlaskim zaprojektowane przez Jakuba Fontanę, były jedną z ostatnich, oryginalnych manifestacji estetyki rokoka w Polsce. Cechowała je oszczędna ornamentacja, wyraźna artykulacja białych boazerii za pomocą złoconych listew, ram i lizen, oraz supraporty w fantazyjnych, lecz symetrycznych ramach. Niektóre sale otrzymały dekorację ścienną, wykonaną zapewne w całości – jak wynika ze źródeł archiwalnych – przez Jana Bogumiła Plerscha, głównego (choć nie jedynego) malarza zatrudnionego przy realizacji wystroju pałacowego. Jego dziełem były też najpewniej supraporty, które próbuję przypisać konkretnym wnętrzom i zdefiniować ich sens w strukturze całej dekoracji: widoki morskie, krajobrazy górskie, sceny pasterskie oraz kompozycje z owocami i kwiatami zaaranżowane na tle parkowych perspektyw. Te ostatnie najwięcej łączy z martwymi naturami francuskiego malarza Augustina Dubuissona, zdobiącymi Sanssouci i Pałac Królewski we Wrocławiu. Z kolei widoki morskie były najpewniej wzorowane na grafice holenderskiej i stanowiły refleks holandyzmu – mody płynącej z ówczesnej Francji. Tak więc afiliacje francuskie są istotnym rysem malarskiego wystroju pałacu w Radzyniu, choć trudno mówić w tym autorskim projekcie Fontany o bezpośrednich wzorach. Niektóre malowidła Plerscha mają metaforyczny charakter i znajdują swe wyraźne ideowe potwierdzenie w dekoracji elewacji pałacowych: idea siedziby rycerza zamanifestowana za pomocą panopliów w polichromii Sali Balowej oraz koncept pałacu jako świątyni piękna i sztuki, czytelny w supraportach zdobiących Bibliotekę, przedstawiających sztuki wyzwolone, a także Architekturę Cywilną i Wojskową. Program ten nawiązywał do toposu pax et bellum – heroiczne zasługi przodków zrównoważono podkreśleniem pokojowych inicjatyw ówczesnego właściciela rezydencji – Eustachego Potockiego.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-08-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46283171","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Tadeusz Kuntze, detto “Taddeo Polacco”, tra Roma, i Colli Albani e il Lazio","authors":"F. Petrucci","doi":"10.36744/bhs.999","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.999","url":null,"abstract":"The artistic activity of Tadeusz Kuntze, nicknamed ‘Taddeo Polacco’ (Zielona Góra 1727 – Rome1793) has not as yet been properly evaluated, despite him having been one of the most prolific painters active in Rome from the mid-1760s to the 1780s. An attempt at placing Kuntze’s creative accomplishments in a broader context of artistic interconnections and influences has been made. Among the latter, it is Kuntze’s bonds with the Spanish colony in Rome that are of special importance, particularly the impact of his art on the formation of young Francisco Goya. A separate, however not less important issue is the influence of the Polish artist on the Madrazo family of painters whose members played a key role in 19th-century Spanish art.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-08-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45028381","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Przemysław Wątroba, Rysunki architektoniczne i dekoracyjne. Tylman van Gameren, t. 1-2, Warszawa 2019 (Katalog Zbiorów - Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie).","authors":"S. Mossakowski","doi":"10.36744/bhs.1001","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.1001","url":null,"abstract":"Recenzja książki Przemysława Wątroby, Rysunki architektoniczne i dekoracyjne. Tylman van Gameren, t. 1-2, Warszawa 2019.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-08-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42334893","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"The Imperial Theme in Art and Architecture of the Polish Vasas","authors":"T. Kaufmann","doi":"10.36744/bhs.998","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.998","url":null,"abstract":"This essay reconsiders two of the most famous monuments in Poland, the Warsaw Castle and the Sigismund Column. It argues that both evoke imperial themes, with reference to a model provided by the Habsburgs for both the architecture and the sculpture, but present them in ways that specifically express the ambitions of the Vasa dynasty.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-08-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43744279","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Cud światła. Witraże średniowieczne w Polsce, Muzeum Narodowe w Krakowie, 14 lutego – 15 sierpnia 2020, kurator Dobrosława Horzela","authors":"Peter Kovač","doi":"10.36744/bhs.1002","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.1002","url":null,"abstract":"Recenzja wystawy \"Cud światła. Witraże średniowieczne w Polsce\" (Muzeum Narodowe w Krakowie, 14 lutego – 15 sierpnia 2020), której kuratorem była dr Dobrosława Horzela.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-08-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41327155","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Szesnastowieczny królewiecki druk w Herzog August Bibliothek w Wolfenbüttel: ilustracje, oprawa i właściciele","authors":"Grażyna Jurkowlaniec, M. Herman","doi":"10.36744/bhs.997","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.997","url":null,"abstract":"Przedmiotem artykułu jest unikatowy egzemplarz postylli Arsatiusa Seehofera w polskim przekładzie Eustachego Trepki, wydrukowany przez Hansa Daubmanna w Królewcu (1556), a obecnie przechowywany w Herzog August Bibliothek w Wolfenbüttel. Nie jest jasne, w jakich okolicznościach wolumin tam trafił, ale należy do najcenniejszych poloników w pierwotnej kolekcji Augusta zu Braunschweig-Lüneburg. Jednocześnie, jako jedyny zidentyfikowany dotąd egzemplarz postylli Seehofera/Trepki z 1556 r., pozwala przeanalizować dekorację graficzną edycji. Seria rycin, w większości wzorowanych na kompozycjach Hansa Brosamera, ujawnia strategie Daubmanna w zakresie pozyskiwania i używania klocków drzeworytniczych, przywiezionych z Norymbergi w 1554 r. Z kolei szesnastowieczna oprawa, dzieło wielkopolskiego introligatora Melchiora Neringa, a także źródła pisane, dają wgląd w pewne aspekty dystrybucji postylli Seehofera/Trepki poza Prusami. Skłaniają też do zapytania o pierwszych właścicieli egzemplarza, którzy jednak pozostają nieznani.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-08-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44585685","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Agnieszka Wysocka, „Jan Kossowski (1898-1958). Spotkanie z architekturą”, Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2020","authors":"Lechosław Lameński","doi":"10.36744/bhs.899","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.899","url":null,"abstract":"Recenzja ksiązki Agnieszki Wysockiej o architekcie Janie Kossowskim (1898-1958).","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-05-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49546211","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sytuacja się zmieniła. O sztuce współczesnej w Europie Środkowo-Wschodniej inaczej","authors":"Marek Maksymczak","doi":"10.36744/bhs.900","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.900","url":null,"abstract":"Recenzja ksiązki Andrzeja Szczerskiego, Transformacja. Sztuka w Europie Środkowo-Wschodniej po 1989 roku. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2018. ","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-05-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49056092","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Trzy nieznane obrazy Marcella Bacciarellego z kolekcji ukraińskich","authors":"Konrad Niemira, Michał Przygoda","doi":"10.36744/bhs.895","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.895","url":null,"abstract":"Przedmiotem artykułu jest obraz Marcella Bacciarellego (1731–1818) ze zbiorów Okręgowego Muzeum Krajoznawczego w Winnicy (Вінницький обласний краєзнавчий музей). Omawiana kompozycja, nieodnotowana dotychczas w studiach poświęconych artyście, jest obecnie eksponowana jako Portret Karola Krystiana Wettyna. W artykule przedstawiono alternatywną identyfikację modela jako Jana Rzewuskiego (1732–1759) oraz datowanie pracy na lata 1758–1759. W dalszej części tekstu wskazano jej graficzny pierwowzór i osadzono kompozycję w oeuvre artysty. Wprowadzenie do studiów nad Bacciarellim obrazu z Winnicy stanowi punkt wyjścia do rewizji wyobrażeń o wczesnym etapie jego kariery. Na przełomie lat 50. i 60. XVIII w. Jan Rzewuski nie był bowiem jedynym klientem artysty reprezentującym ten ród. W Okręgowym Muzeum Krajoznawczym w Żytomierzu (Жито́мирський обласни́й краєзна́вчий музе́й) znajdują się dwa portrety przedstawiające jego dwie siostry – Annę i Antoninę. Obrazy te, niesłusznie atrybuowane Alexandrowi Roslinowi, są dziełami Bacciarellego. Ponieważ w zbliżonym czasie artysta portretował także ojca całej trójki, Michała Rzewuskiego, postawić można tezę, że na pierwszym etapie jego kariery rodzina Rzewuskich odgrywała rolę większą, niż dotychczas przypuszczano.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-05-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46969804","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}