{"title":"Pavisemen armour. Iconography vs. written sources","authors":"Arkadiusz Przybyłok","doi":"10.18778/0208-6034.29.14","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-6034.29.14","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":52871,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Archaeologica","volume":"8 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88818913","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bronzezeitliche Petroglyphen mit Waffendarstellungen in Schweden","authors":"Sven Ekdahl","doi":"10.18778/0208-6034.29.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-6034.29.02","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":52871,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Archaeologica","volume":"16 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86298860","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"The weapon and the artist in the virtual reality of medieval paintings","authors":"W. Wasiak","doi":"10.18778/0208-6034.29.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-6034.29.11","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":52871,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Archaeologica","volume":"13 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88334636","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Old Russian graffiti as sources of weapon history: preliminary statements","authors":"M. Plavinski","doi":"10.18778/0208-6034.29.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-6034.29.04","url":null,"abstract":"Do dyspozycji historyków staroruskiego uzbrojenia pozostaje duża liczba źródeł. Oczywiste jest, że najważniejszą grupą są znaleziska archeologiczne. Są one w istocie najliczniejsze i dostarczają najwięcej informacji. Cenne są również uzyskane dla tego czasu informacje z pierwszych źródeł pisanych oraz niewielkich rzeźb czy ikonografii. Pomiędzy wskazanymi rodzajami źródeł wyjątkową grupę stanowi graffiti. Graffiti wyobrażające wojowników oraz pewne elementy uzbrojenia różnią się od innych przekazów ikonograficznych tym, że przedstawiają jedynie obrys obiektu z minimalną liczbą detali. Te cechy dominują w rysunkach, które mogły być wydrapane za pomocą ostrego przedmioty na każdej nadającej się do tego powierzchni, np. na monetach, kościach, wrzecionach, osełkach, materiałach budowlanych etc. Graffiti było wykonywane przez zwykłych ludzi, którzy nie posiadali specjalnych zdolności artystycznych i nie zamierzali tworzyć długotrwałych wyobrażeń. Jest jednak oczywiste, że autorzy graffiti byli całkiem dobrze obeznani z rzeczami, które przedstawiali. Stan ten wynika z faktu obcowania z tymi przedmiotami w codziennym życiu. Warto również zaznaczyć, że takie wyobrażenia były wolne lub prawie wolne od powszechnych tradycji ikonograficznych, które przesiąkały dzieła profesjonalnych wytwórców. Ten fakt jest znaczący zwłaszcza w czasach dawnej Rusi, kiedy chrystianizacja była nośnikiem nowych kanonów w ikonografii. Dlatego, pomimo trudności w interpretacji graffiti, są one ważną grupą pierwotnych źródeł przedstawiającą codzienną rzeczywistość tamtych czasów. Jak dotąd nie powstało żadne specjalistyczne opracowanie staroruskich graffiti w kontekście studiów nad uzbrojeniem. Graffiti odnoszące się do sfery militarnej dominują w okresie do XI do XIII w. Wyobrażenia te były wydrapywane na różnego rodzaju powierzchniach m.in. ścianach kościołów, różnorodnych obiektach codziennego użytku, korze brzozowej. Wszystkie znane z XI–XIII w. grafiki „militarne” można podzielić na dwie zasadnicze grupy: przedstawienia wojowników świętych (fig. 2) oraz świeckich (fig. 3–7). Na podstawie analizowanego materiału wysnuto interesujące wnioski. Graffiti przedstawiające jeźdźca pojawiają się nie wcześniej niż w XII w., co koresponduje z aktualnymi ustaleniami na temat rozpowszechnienia się taktyki walki ciężkiej konnicy w dawnej Rusi. Pomimo różnorodności przedstawień, można zauważyć bez większych trudności, że wraz ze świeckimi wojownikami ukazano takie elementy, jak: hełmy (w 14 na 19 wyobrażeń), tarcze (w 7 przypadkach) i miecze (pojawiają się 6 razy). Pozostałe rodzaje uzbrojenia wydają się być niepopularne w tego typu wyobrażeniach (interpretacja skrzyżowanych linii jako pancerza noszonego przez wojownika może być rozważana jedynie hipotetycznie). Z powyższych ustaleń można wywnioskować, że hełm, tarcza i miecz były w świadomości mieszkańców dawnej Rusi głównymi atrybutami „prawdziwego wojownika”. Niniejszy, krótki przegląd staroruskich graffiti odnoszących się do sfery mili","PeriodicalId":52871,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Archaeologica","volume":"84 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88532607","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Elementy uzbrojenia na kaflach renesansowych z założeń dworskich w Kozłowie","authors":"Radosław Zdaniewicz","doi":"10.18778/0208-6034.29.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-6034.29.15","url":null,"abstract":"W trakcie badań archeologicznych prowadzonych w 1994 oraz 2010 roku w obrębie reliktów nowożytnych założeń dworskich w Kozłowie, woj. śląskie natrafiono na pokaźny zbiór kafli płytowych (Pierzak, Rozmus 1997, s. 21–37; Michnik, Zdaniewicz 2012, s. 152– –166). Odkryte zabytki nie stanowiły zespołu homogenicznego pod względem stylistyki i chronologii. Związane były bowiem z funkcjonowaniem przynajmniej dwóch różnoczasowych założeń mieszkalnych, wybudowanych jednak w obrębie jednego kopca. Na podstawie znalezisk fragmentów kafli ustalono, że wnętrza obydwu tych budynków wyposażono pierwotnie w piece kaflowe. Na podstawie odkrytego zespołu zabytków ceramicznych ustalono, że starszy z dworów powstał zapewne jeszcze u schyłku XV wieku i uległ zniszczeniu w pierwszych dziesięcioleciach XVI stulecia1. Zapewne jednak jeszcze w pierwszej połowie XVI wieku na jego zgliszczach wzniesiono kolejny, również niemurowany budynek dworski. Pośród zespołu kafli pochodzących z nawarstwień związanych z funkcjonowaniem powyższych dworów natrafiono na dwa fragmenty, których części licowe zdobione były przedstawieniami, które stanowią interesujące źródła ikonograficzne dla badań nad wczesnonowożytnym uzbrojeniem rycerskim. Pierwszy ze wspominanych zabytków stanowi relikt lica kafla płytowego wykonanego w całości z gliny z drobną domieszką schudzającą piasku (ryc. 1). Kafel ten wypalono w atmosferze utleniającej na kolor kremowo-żółty, a następnie pokryto przy krawędziach szkliwem barwy żółto-zielonej. Na wyobrażeniu zdobiącym lico kafla widoczny jest boczny profil głowy jeźdźca w heł-","PeriodicalId":52871,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Archaeologica","volume":"5 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"91189782","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"\"Muskets and handgonnes inlaid with bone” – ornaments of hand-held firearms in the 16th–17th centuries","authors":"P. Strzyż, K. Skóra","doi":"10.18778/0208-6034.29.16","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-6034.29.16","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":52871,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Archaeologica","volume":"20 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73261288","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Depictions of angels with firearms in the iconography of the Viceroyalty of Peru","authors":"A. Andrzejewska, Karol Demkowicz","doi":"10.18778/0208-6034.29.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-6034.29.17","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":52871,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Archaeologica","volume":"9 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90690665","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Grodziska strefy lasostepu pontyjskiego we wczesnej epoce żelaza. Wstęp do dyskusji","authors":"Marcin Ignaczak","doi":"10.18778/0208-6034.28.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/0208-6034.28.09","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":52871,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Archaeologica","volume":"17 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2011-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81394841","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}