{"title":"Elementy uzbrojenia na kaflach renesansowych z założeń dworskich w Kozłowie","authors":"Radosław Zdaniewicz","doi":"10.18778/0208-6034.29.15","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"W trakcie badań archeologicznych prowadzonych w 1994 oraz 2010 roku w obrębie reliktów nowożytnych założeń dworskich w Kozłowie, woj. śląskie natrafiono na pokaźny zbiór kafli płytowych (Pierzak, Rozmus 1997, s. 21–37; Michnik, Zdaniewicz 2012, s. 152– –166). Odkryte zabytki nie stanowiły zespołu homogenicznego pod względem stylistyki i chronologii. Związane były bowiem z funkcjonowaniem przynajmniej dwóch różnoczasowych założeń mieszkalnych, wybudowanych jednak w obrębie jednego kopca. Na podstawie znalezisk fragmentów kafli ustalono, że wnętrza obydwu tych budynków wyposażono pierwotnie w piece kaflowe. Na podstawie odkrytego zespołu zabytków ceramicznych ustalono, że starszy z dworów powstał zapewne jeszcze u schyłku XV wieku i uległ zniszczeniu w pierwszych dziesięcioleciach XVI stulecia1. Zapewne jednak jeszcze w pierwszej połowie XVI wieku na jego zgliszczach wzniesiono kolejny, również niemurowany budynek dworski. Pośród zespołu kafli pochodzących z nawarstwień związanych z funkcjonowaniem powyższych dworów natrafiono na dwa fragmenty, których części licowe zdobione były przedstawieniami, które stanowią interesujące źródła ikonograficzne dla badań nad wczesnonowożytnym uzbrojeniem rycerskim. Pierwszy ze wspominanych zabytków stanowi relikt lica kafla płytowego wykonanego w całości z gliny z drobną domieszką schudzającą piasku (ryc. 1). Kafel ten wypalono w atmosferze utleniającej na kolor kremowo-żółty, a następnie pokryto przy krawędziach szkliwem barwy żółto-zielonej. Na wyobrażeniu zdobiącym lico kafla widoczny jest boczny profil głowy jeźdźca w heł-","PeriodicalId":52871,"journal":{"name":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Archaeologica","volume":"5 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"2","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Acta Universitatis Lodziensis Folia Archaeologica","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.18778/0208-6034.29.15","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q4","JCRName":"Arts and Humanities","Score":null,"Total":0}
引用次数: 2
Abstract
W trakcie badań archeologicznych prowadzonych w 1994 oraz 2010 roku w obrębie reliktów nowożytnych założeń dworskich w Kozłowie, woj. śląskie natrafiono na pokaźny zbiór kafli płytowych (Pierzak, Rozmus 1997, s. 21–37; Michnik, Zdaniewicz 2012, s. 152– –166). Odkryte zabytki nie stanowiły zespołu homogenicznego pod względem stylistyki i chronologii. Związane były bowiem z funkcjonowaniem przynajmniej dwóch różnoczasowych założeń mieszkalnych, wybudowanych jednak w obrębie jednego kopca. Na podstawie znalezisk fragmentów kafli ustalono, że wnętrza obydwu tych budynków wyposażono pierwotnie w piece kaflowe. Na podstawie odkrytego zespołu zabytków ceramicznych ustalono, że starszy z dworów powstał zapewne jeszcze u schyłku XV wieku i uległ zniszczeniu w pierwszych dziesięcioleciach XVI stulecia1. Zapewne jednak jeszcze w pierwszej połowie XVI wieku na jego zgliszczach wzniesiono kolejny, również niemurowany budynek dworski. Pośród zespołu kafli pochodzących z nawarstwień związanych z funkcjonowaniem powyższych dworów natrafiono na dwa fragmenty, których części licowe zdobione były przedstawieniami, które stanowią interesujące źródła ikonograficzne dla badań nad wczesnonowożytnym uzbrojeniem rycerskim. Pierwszy ze wspominanych zabytków stanowi relikt lica kafla płytowego wykonanego w całości z gliny z drobną domieszką schudzającą piasku (ryc. 1). Kafel ten wypalono w atmosferze utleniającej na kolor kremowo-żółty, a następnie pokryto przy krawędziach szkliwem barwy żółto-zielonej. Na wyobrażeniu zdobiącym lico kafla widoczny jest boczny profil głowy jeźdźca w heł-