{"title":"Polsko-niemieckie pogranicze kulturowe na przykładzie kontaktów szlachty wielkopolskiej, śląskiej i brandenburskiej w XVI–XVIII wieku","authors":"Paweł Klint","doi":"10.18778/2300-0562.02.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.02.08","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono tradycję wymiany kulturowej na pograniczu polsko-śląsko-brandenburskim w XVI–XVIII w. na przykładzie relacji szlachty zamieszkującej w każdym z tych regionów. Zaprezentowano kontakty rodzinne i majątkowe szlachty polsko- i niemieckojęzycznej, ze specjalnym naciskiem na polonizację rodzin szlacheckich, które przybywały do Wielkopolski z południa lub zachodu i osiedlały się tam na stałe. Analiza kwestii etnicznych na pograniczu służy głównie rozpatrywaniu tworzenia się specyficznej wspólnoty szlacheckiej na kresach Wielkopolski i polsko-niemieckiej wymiany kulturowej.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"89 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2013-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67669189","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ludność polska w wieloetnicznych regionach Litwy, Łotwy i Białorusi","authors":"M. Kowalski","doi":"10.18778/2300-0562.02.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.02.10","url":null,"abstract":"Pomimo podobnych uwarunkowań historycznych mniejszość polska, zamieszkująca tereny dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego i Inflant Polskich, w zależności od miejsca zamieszkania (Litwa, Łotwa, Białoruś) znajduje się w odmiennej sytuacji społeczno-gospodarczej i polityczno-ustrojowej. Odciska się to na relacjach mniejszości polskiej z innymi grupami etnicznymi oraz władzami państwowymi. Analiza sytuacji sugeruje, iż pod wieloma względami najlepsze warunki dla pielęgnowania swojej odrębności (pomimo niewielkiej liczebności) ma mniejszość polska na Łotwie. Na przeciwległym krańcu, choć najliczniejsza, znajduje się mniejszość polska na Białorusi.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2013-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67669403","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"IV EUGEO Congress. Europe, what’s next? Changing geographies and geographies of change, Rzym, 5–7 września 2013 r.","authors":"K. Leśniewska","doi":"10.18778/2300-0562.02.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.02.17","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2013-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67670009","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Granice na Bliskim Wschodzie – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość","authors":"Gideon Biger","doi":"10.18778/2300-0562.01.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.01.04","url":null,"abstract":"Międzynarodowe granice na Bliskim Wschodzie ustalone zostały w XX w. za sprawą państw europejskich, wśród których prym wiodła Wielka Brytania. Przy wytyczaniu granic zostały uwzględnione więc przede wszystkim interesy kolonialne europejskich imperiów, natomiast pod uwagę nie wzięto w stopniu należytym pragnień i aspiracji żyjących na tym obszarze ludów. W zależności od lokalizacji, granice bliskowschodnie można podzielić na następujące: naturalne, biegnące wzdłuż dawnych granic administracyjnych Imperium Osmańskiego, oraz sztuczne, przybierające charakter linii prostych i nierespektujące uwarunkowań etnicznych.\u0000Bliski Wschód jest tym regionem świata, gdzie najpóźniej ustanowiono nowoczesne granice liniowe. Z tego powodu występują tam nadal spory w kwestii delimitacji tych granic. Szczególnie poważnym przypadkiem są granice Izraela. Tylko jedna z jego granic – z Egiptem – jest uzgodniona poprzez umowę międzynarodową, poza tym tylko dwa fragmenty granicy z Jordanią nie są kwestionowane. Toczone od pewnego czasu syryjsko-izraelskie rozmowy pokojowe, jak również rokowania pomiędzy Izraelem a Autonomią Palestyńską, zostały zawieszone właśnie z powodu niemożliwości rozwiązania sporów granicznych. Autonomia Palestyńska nadal liczy na międzynarodowe uznanie jej granic, co stworzyłoby nowy układ geopolityczny na Bliskim Wschodzie.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67667817","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Przestrzenne zróżnicowanie procesów asymilacji Polonii w Nowym Jorku","authors":"Agnieszka Tomalka","doi":"10.18778/2300-0562.01.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.01.12","url":null,"abstract":"W artykule dokonano próby analizy procesów asymilacji Polonii zamieszkującej Nowy Jork. W tym celu przedstawiono wybrane czynniki wpływające na tempo oraz różnicowanie zjawiska asymilacji nowojorskiej społeczności polonijnej. Przedstawiono genezę i rozwój tej grupy osób oraz jej obecne rozmieszczenie i wielkość. Przedmiotem badań są również procesy naturalizacji związane z przyjmowaniem amerykańskiego obywatelstwa, działalność instytucji i organizacji polonijnych, a także posługiwanie się językiem polskim przez polonijną społeczność Nowego Jorku oraz kultywowanie rodzimych tradycji.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67668038","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Dlaczego razem? Uwagi o relacjach między geograficzno-historyczną i geograficzno-polityczną perspektywą metodologiczną i poznawczą","authors":"A. Rykała","doi":"10.18778/2300-0562.01.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.01.02","url":null,"abstract":"W artykule dokonano uzasadnienia tytułowego powiązania geografii politycznej i historycznej. W tym celu przeprowadzono analizę relacji między obiema dyscyplinami, podejmującą kwestie ich genezy, kierunków rozwojowych, treści, zakresu i miejsca w systemie nauk, a także ustanowienia ram organizacyjnych dla rozwoju tych dyscyplin w łódzkim ośrodku geograficznym.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67667124","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ze studiów nad rolą protestantów w kształtowaniu krajobrazu kulturowego Łodzi","authors":"M. Kulesza","doi":"10.18778/2300-0562.01.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.01.09","url":null,"abstract":"Łódź jest miastem, na którego rozwój istotny, a w wielu przypadkach wręcz decydujący, mieli wpływ – obok Polaków – przedstawiciele innych narodowości, religii i kultur. To oni w znacznym stopniu określili specyficzne oblicze miasta. Ważne miejsce w tym procesie zajmowali łódzcy protestanci, głównie niemieckiego pochodzenia, którzy stanowili najbardziej ekspansywny żywioł w rozwijającym się mieście fabrycznym – społeczność najbardziej zorganizowaną, posiadającą własne sprawnie działające instytucje i organizacje oraz prężne ciała społeczne. Musiało to pozostawić ślady we współczesnym krajobrazie miasta. Powszechnie znana jest kariera XIX-wiecznej Łodzi wyrosłej na dynamicznie rozwijającym się przemyśle włókienniczym. Mniej natomiast powszechna jest wiedza o jej obliczu urbanistyczno-architektonicznym oraz o ludziach, którzy je stworzyli i którzy pragnęli, by było ono piękne, wyjątkowe i jedyne w swoim wyrazie. By było „ziemią obiecaną” i „domem rodzinnym”, z którym się utożsamiali.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67668157","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wprowadzenie","authors":"A. Rykała","doi":"10.18778/2300-0562.01.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.01.01","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67667430","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Aktywność społeczna oraz relikty dziedzictwa materialnego ewangelików augsburskich w Pabianicach","authors":"A. Klimek","doi":"10.18778/2300-0562.01.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.01.10","url":null,"abstract":"W artykule, odwołującym się do zagadnień z zakresu geografii politycznej i historycznej, przedstawiono specyfikę aktywności społecznej (w tym oświatowej i kulturalnej) wiernych Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Pabianicach oraz scharakteryzowano należące do niego relikty dziedzictwa materialnego.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67668332","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Interakcja „badacz–podmiot badania” w studiach nad mniejszościami w Polsce","authors":"M. Sobczyński","doi":"10.18778/2300-0562.01.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.01.06","url":null,"abstract":"W artykule zaprezentowano autorską koncepcję metodologii badań mniejszości etnicznych i religijnych w specyfice polskich uwarunkowań badawczych. Za podstawową dla takich badań uznano interakcję „badacz–podmiot badania”, którą zaprezentowano na gruncie metodologii socjologicznej. Dokonano także przeglądu głównych geograficznych studiów nad mniejszościami w Polsce oraz omówiono zasadnicze podejścia badawcze i najczęściej stosowane techniki badań. Odniesiono się krytycznie do stosowanych na Zachodzie podejść badawczych, wykazując ich ograniczoną przydatność w przypadku studiów nad mniejszościami w Polsce. Wskazano także najważniejsze przeszkody, na które natrafia badacz w Polsce w trakcie kontaktu zarówno z instytucjami gromadzącymi dane na temat mniejszości, jak i z przedstawicielami mniejszości narodowych i religijnych.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2012-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67667582","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}