{"title":"Wprowadzenie. Wielokulturowość i wielokulturowe dziedzictwo z perspektywy geografii politycznej i historycznej","authors":"A. Rykała","doi":"10.18778/2300-0562.02.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.02.01","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"66 2 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2013-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67668565","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Miasto a język. Rola miast w kształtowaniu sytuacji językowej","authors":"R. Szul","doi":"10.18778/2300-0562.02.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.02.04","url":null,"abstract":"Miasta odgrywają istotną rolę w kształtowaniu sytuacji językowej państw i regionów. W miastach działają dwa mechanizmy językowe: różnicowania i ujednolicania sytuacji językowej. Różnicowanie wynika z imigracji do miasta, ujednolicanie – z kontaktów ludności wewnątrz miasta. W skrajnych przypadkach szybkiego napływu do miasta ludności różnych języków może powstać trudność w komunikowaniu się ludności miasta (efekt „wieży Babel”). W XIX w. taka sytuacja była np. w Łodzi i Białymstoku. Ujednolicanie sytuacji językowej w mieście przebiega poprzez etap języka wspólnego i dwujęzyczności części mieszkańców. Ważnym zagadnieniem jest to, który język staje się językiem wspólnym miasta – zależy to od liczebności poszczególnych grup etniczno-językowych, ich siły ekonomicznej i politycznej, od prestiżu poszczególnych języków, a w czasach współczesnych od polityki językowej państwa lub regionu. Zróżnicowane cechy społeczno-zawodowe ludności miasta i wsi powodują, że często miasta odróżniają się sytuacją etniczną i językową od otaczających obszarów wiejskich. Miasto i obszary otaczające są w kontakcie prowadzącym do zmiany sytuacji językowej – językowego „wchłonięcia” miasta przez otoczenie lub ekspansji miasta i upodobnienia otoczenia do miasta albo równowagi i napięć na tle językowym między miastem a otoczeniem (jak obecnie w Brukseli). Miasta, tworząc sieć powiązań, sprzyjają ekspansji najważniejszego języka w danym państwie (imperium), co w czasach współczesnych było wykorzystywane do ujednolicania kulturowo-językowego w ramach budowy państw narodowych.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2013-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67668725","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Działalność społeczno-kulturalna mniejszości narodowych i religijnych w przestrzeni miejskiej Pabianic do drugiej wojny światowej","authors":"A. Rykała","doi":"10.18778/2300-0562.02.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.02.12","url":null,"abstract":"Mniejszości narodowe (głównie żydowska i niemiecka), tożsame na ogół z mniejszościowymi wspólnotami religijnymi, wniosły wymierny wkład w rozwój zarówno gospodarczy, jak i społeczno-kulturalny Pabianic. Głównym celem artykułu jest określenie charakteru i form organizowania w przestrzeni miejskiej aktywności społeczno-kulturalnej przez wymienione grupy.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2013-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67669066","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Patrick Geddes – not only a town planner but a poet too","authors":"G. Biger","doi":"10.18778/2300-0562.02.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.02.13","url":null,"abstract":"Sir Patrick Geddes, one of the fathers of modern town planning, worked as a town planner in Palestine during the 1920’s. He was motivated mainly by his Zionist feeling which can be seen in an unknown poem written by him concerning his attitude toward his work. This poem, which has never been published, presenting his admiration for the old-new Zionist ideology and the way that gifted man bonded together his knowledge of the Bible, his Scottish roots and his work into a poem, found in his unpublished private papers.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2013-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67669145","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Mariusz Kowalski – Księstwa Rzeczpospolitej. Państwa magnackie jako region polityczny, Prace Geograficzne nr 238, IGiPZ PAN, Warszawa 2013, ss. 396","authors":"M. Sobczyński","doi":"10.18778/2300-0562.02.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.02.15","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2013-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67669378","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wielokulturowe dziedzictwo materialne Katowic","authors":"Marta Chmielewska","doi":"10.18778/2300-0562.02.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.02.03","url":null,"abstract":"Katowice, które w przeszłości były ośrodkiem wielokulturowym, zamieszkanym jednocześnie przez Ślązaków, Niemców, Żydów i Polaków, dziś są miastem jednonarodowym, a Polacy stanowią ponad 90% jego mieszkańców. Celem artykułu jest charakterystyka dziedzictwa materialnego pozostawionego w Katowicach przez ich dawnych mieszkańców pochodzenia niemieckiego i żydowskiego. W artykule nakreślono historię rozwoju miasta z uwypukleniem wpływu społeczności poszczególnych kultur na ówczesny charakter Katowic, przedstawiono wybrane elementy poniemieckiego i pożydowskiego dziedzictwa materialnego oraz omówiono stosunek do tego dziedzictwa późniejszych pokoleń katowiczan.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2013-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67669026","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Regional Conference of the International Geographical Union, Traditional Wisdom and Modern Knowledge for the Earth’s Future, Kioto, 4–9 sierpnia 2013 r.","authors":"K. Leśniewska","doi":"10.18778/2300-0562.02.16","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.02.16","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2013-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67669497","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bracia czescy w Kościele Ewangelicko-Reformowanym w Polsce – przeszłość i teraźniejszość","authors":"Joanna Szczepankiewicz-Battek","doi":"10.18778/2300-0562.02.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.02.11","url":null,"abstract":"Artykuł prezentuje rozwój osadnictwa czeskich protestantów (luteranów oraz braci czeskich) na ziemiach polskich z perspektywy geografii historycznej; uwzględniono zarówno ziemie należące do Polski w przeszłości (np. Wołyń), jak i te włączone do niej dopiero po drugiej wojnie światowej (np. ziemię kłodzką). W artykule wyróżniono kilka zasadniczych etapów historycznych tego osadnictwa, jego lokalizację oraz przyczyny (polityczne oraz gospodarcze). Omówiono jego charakterystyczną morfologię (na podstawie pozostałych do dziś śladów w przestrzeni) oraz wpływ wyznania i kultury osadników na miejscową ludność. Podsumowaniem całości studium jest przedstawienie roli, jaką obecnie ludność pochodzenia czeskiego odgrywa w Kościele Ewangelicko-Reformowanym w Polsce.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2013-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67669504","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Mury, ogrodzenia i granice międzynarodowe","authors":"Gideon Biger","doi":"10.18778/2300-0562.02.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.02.05","url":null,"abstract":"Artykuł dotyczy relacji między granicami państwowymi i współczesnym zjawiskiem stawiania murów i ogrodzeń wzdłuż tych granic. W celu uniknięcia działań militarnych i terrorystycznych, nielegalnej imigracji, przemytu, zwłaszcza między krajami biednymi i bogatymi, zbudowano i nadal się buduje coraz więcej ogrodzeń. Badania przedstawiają kilka modeli wspartych badaniami przypadków takich relacji, tzn. ogrodzeń/murów tworzących granicę, jednostronnych ogrodzeń/murów wzdłuż istniejącej granicy, dwustronnych murów wzdłuż uznanych granic państwowych, murów wybudowanych wzdłuż części granicy międzynarodowej, tj. granicy częściowo ogrodzonej, murów miast oraz murów w rejonach spornych, nieposiadających oficjalnych granic państwowych. Z podsumowania artykułu wynika, że dopóki istnieją różnice pomiędzy krajami, ludzie będą z wielu powodów próbowali nielegalnie przekraczać granice, a ci, którzy próbują ich powstrzymać, będą budować coraz więcej ogrodzeń na całym świecie.","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2013-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67668792","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Helena Karczyńska – Odnowiona Jednota Braterska w XVIII–XX wieku. Z dziejów ruchu religijnego herrnhutów w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i na świecie, Wydawnictwo Semper, Warszawa 2012, ss. 468.","authors":"M. Kulesza","doi":"10.18778/2300-0562.02.14","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2300-0562.02.14","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":52833,"journal":{"name":"Studia z Geografii Politycznej i Historycznej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2013-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67669226","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}