{"title":"The Sources Used by Sabûhî Ahmed Dede in His Commentary on the Masnavi","authors":"Ayşe Korkmaz","doi":"10.34083/akaded.1380465","DOIUrl":"https://doi.org/10.34083/akaded.1380465","url":null,"abstract":"Mevlânâ'nın XIII. yüzyılda Farsça kaleme aldığı Mesnevî, Türk kültüründe büyük bir yer edinmiş sayılı eserlerdendir. İçerisinde pek çok tasavvufî bilgi gizleyen bu eserin, okuyucular tarafından doğru anlaşılabilmesi için XV. yüzyıldan itibaren Mesnevî şerhleri yazılmaya başlanmıştır. Bu şerhler; şârihin ilmî, dinî, tasavvufî birikimine göre farklılık gösterse de temelde kullandıkları kaynaklar örtüşmektedir. Başta dinî-tasavvufî kaynaklar olmak üzere; gramer kitapları, lügatler, manzum eserler, tarih ve biyografi eserleri gibi pek çok kaynağın bu şerhlerde temel kaynak olarak kullanıldığını görmekteyiz. Mesnevî şerhlerinden biri olan Sabûhî Ahmed Dede tarafından yazılmış İhtiyârât-ı Sabûhî'de de diğer şerhlerde kullanılan kaynakların birçoğunu görebilmek mümkündür. Sabûhî, hem almış olduğu iyi eğitim sayesinde hem de kendi birikimi neticesinde eserinde çok sayıda dinî-tasavvufî ve edebî kaynak kullanmıştır. Bu çalışmada İhtiyârât-ı Sabûhî adlı Mesnevî şerhinde kullanılan kaynaklar örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır.","PeriodicalId":505505,"journal":{"name":"Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi","volume":"106 19-20","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139279273","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Encümen-i Şuarâ'da Şeyh Gâlib Etkisi","authors":"Gülümser Bozkurt","doi":"10.34083/akaded.1377305","DOIUrl":"https://doi.org/10.34083/akaded.1377305","url":null,"abstract":"XIX. yüzyıl Türk edebiyatında önemli bir yeri olan Encümen-i Şuarâ, yenilik arayışındaki bir edebiyat zümresi olarak ara mertebeyi oluşturan bir şair topluluğudur. Sebk-i Hindî’yi şiirlerinde yansıtmaya çalışan, nazireciliği okula dönüştüren bu topluluk; hem kendi döneminde hem de kendinden önceki dönemde yetişmiş usta şairleri örnek almıştır. Divan şiirinin son büyük şairi Şeyh Gâlib de bu şairlerden biridir. Şeyh Gâlib’in kendi döneminde ve kendinden sonra yetişen şairler üzerinde, şairliğinin büyüklüğü kadar bir etkisi olmadığı görüşü mevcuttur. Bu çalışma, genel kanının aksine Şeyh Gâlib’in kendinden sonra yetişmiş şairlerde bir etkiye sahip olduğunu gösterme amacıyla ortaya çıkmıştır. Çalışmada Encümen-i Şuarâ’nın Şeyh Gâlib’e nazire şiirleri temel alınmıştır. Bu şairlerden; Leskofçalı Mustafa Galib Bey, Mehmed Lebib Efendi, İbrahim Hâlet Bey, Mûsâ Kâzım Bey, Osman Nûreddin Şems Efendi, Üsküdarlı İbrahim Hakkı Bey, Sâlih Fâik Bey, Hersekli Arif Hikmet Bey ve Memduh Fâik Bey’in gazellerinde Şeyh Gâlib’in gazellerine nazire olan şiirler fişlenmiştir. Fişleme sonucunda nazire şiirler, zemin şiirleri ile karşılaştırmalı olarak biçim ve içerik açısından değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, Encümen-i Şuarâ’nın şiirlerinde Şeyh Gâlib etkisi ortaya konacaktır.","PeriodicalId":505505,"journal":{"name":"Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi","volume":"101 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139279688","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}