Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi最新文献

{"title":"Liberal Demokratik Temsil Krizine Doğrudan Demokratik Bir Alternatif? John Rawls’un Müzakereci Demokrasi Modelinin Uygulanabilirliği Üzerine","authors":"Semih Altıntaş","doi":"10.26745/ahbvuibfd.1491883","DOIUrl":"https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1491883","url":null,"abstract":"Sınırları net ve detaylı biçimde John Rawls tarafından çizilen müzakereci demokrasi modeli en kısa haliyle fikir, ideoloji, yaşam tarzı ve inanç gibi kimliğin bireysel ve kimi zaman da grupsal olan birtakım öğeleri temelinde ayrışmış bir toplumda bütünlüğün ve istikrarın nasıl korunabileceği sorusuna odaklanır. Temelde liberal demokrasinin ahvalini yansıtan bu bölünmüşlük aynı zamanda liberal demokrasinin demokratikleştirilmesi ve derinleştirilmesi ihtiyacını yaratan şeydir. Bu ihtiyaca müzakereci demokratik model dahilinde verilen cevap bölünmüş bir toplumun “ancak eşitlik ve adalet temelinde oluşturulmuş kurumlar aracılığıyla” bir arada tutulabileceği şeklindedir. İşte müzakereci demokratik model de toplumun ve kurumların eşitlik ve adalet temelinde yapılandırılmasının hem ethosu hem de yöntemi olarak ortaya çıkar. En kısa haliyle önerilen şey ise şudur; toplumun üyeleri adil bir düzen hakkında kendi adlarına müzakere etmeli ve düzenin bileşenlerine ilişkin irili ufaklı birçok karara varmalıdır. Bu bakımdan müzakereci demokrasi gerek teorik gerekse pratik düzlemde doğrudan bir siyasi karardan etkilenebilecek tüm bireylerin, -ki burada kastedilen vatandaşlar olsa gerektir, hiç değilse toplumun ve elbette siyasetin kurumsal ayağının oluşturulması ve sürdürülmesinde bir doğrudan demokrasi uygulamasına bel bağlamış görünmektedir. Ancak böylesi bir modelin hem kendi yapılandırılmasından kaynaklanan iç-teorik problemleri hem de uygulanma safhasına ilişkin doğrudan demokrasi ile de bağlantılı birtakım pratik sorunları bulunmaktadır.","PeriodicalId":504105,"journal":{"name":"Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi","volume":"23 13","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141836022","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Sahte Belgelere Dayalı Gümrük Beyannamesi Düzenleme Suçunda Suç Tipleri","authors":"Serdar Şahin","doi":"10.26745/ahbvuibfd.1493117","DOIUrl":"https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1493117","url":null,"abstract":"Günümüz modern dünyasının getirdiği hızlı teknolojik gelişim doğrultusunda oluşan kompleks küresel ekonomik faaliyetler nedeniyle ülkeler ithalat ve ihracat faaliyetlerinin takibinde zorlanmakta ve bu kapsamda kaçakçılık fiili gerçekleşebilmektedir. Özellikle yasa dışı organizasyonlarla devletlerin kontrolü dışında gerçekleşen ithalat ve ihracat faaliyetleri sosyal ve ekonomik birtakım sorunlar ortaya çıkarabilmektedir. Bu doğrultuda çalışmada, kayıt dışı bir şekilde gerçekleşen uluslararası ticari ilişkilerin ortaya çıkaracağı kamu zararı ile insanların bir arada yaşama halinin devamının sağlanmasında en temel bağlayıcı etken olan karşılıklı güven mekanizmasının yani kamusal güvenin korunmasına yönelik yararın Türk Hukuk Mevzuatı açısından değerlendirilmesi amaçlanmış ve sahte belgeler marifetiyle gümrük beyannamesi düzenlenmesi suçu incelenmiştir. Zira sahte belge düzenleme, sahte belge kullanma ve sahte gümrük beyannamesi düzenlenmesi fiillerini içinde bulunduran suçun karmaşık yapısı gerek uygulamada ve gerekse akademik yazında ihtilaflar ortaya çıkarabilmektedir. Çalışmada sonuç olarak tek fiille sahte belge düzenleme ile kullanma suçlarının birlikte cezalandırılamayacağı gerekçesiyle sahte belgeler marifetiyle gümrük beyannamesi düzenlenmesi durumunda sahte belge düzenleme ve sahte beyanname düzenleme şeklinde iki farklı suç olduğu kanaatine ulaşılmıştır. Ayrıca sahte beyanname düzenleme suçunun oluşumunun sahte belge düzenleme suçuna bağlı olmadığı ancak sahte belge düzenleme suçunun sahte beyanname düzenleme suçuna resmiyet kazandırmaya yönelik olduğu tespit edilmiştir. Hal böyle iken sahte belge düzenlenmesi fiili asliye ceza mahkemesinde yargılanması gereken bir suç iken, sahte beyanname düzenleme fiilinin resmî belge hükmü taşıdığı sonucu ile ağır ceza mahkemesinde yargılanması gerekmektedir. Bununla birlikte sahte belge düzenlenmesi ve bu belgenin kullanılması marifetiyle sahte gümrük beyannamesi düzenlenmesi yoluyla teşvik, sübvansiyon veya parasal iadelerden yararlanmak amacıyla ihracat gerçekleşmediği hâlde gerçekleşmiş gibi göstermek şeklinde oluşan suçun gerek ulusal ve gerekse uluslararası açıdan kamu yararı ve hukuki değerlere yönelik bir suç olması nedeniyle idari aşamada cezayı hafifletici düzenlemelere konu edilmemesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.","PeriodicalId":504105,"journal":{"name":"Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi","volume":"75 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141837737","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Covid-19 Sürecinde Yetişkinlerin Tamamlayıcı Sağlık Sigortasına Bakış Açıları Üzerine Bir Araştırma: Ankara İli Örneği","authors":"Salih Furkan Ünlüönen, H. Özüdoğru","doi":"10.26745/ahbvuibfd.1386419","DOIUrl":"https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1386419","url":null,"abstract":"Ülkeler, sağlık harcamalarını finanse etmek amacıyla sağlık sigortasını zorunlu hale getirmiş ve böylece genel sağlık sigortası ortaya çıkmıştır. Genel sağlık sigortası kapsam bakımından temel sağlık hizmetlerini içermektedir. Daha kapsamlı sağlık sigortası için özel sağlık sigortaları devreye girmektedir. Tamamlayıcı sağlık sigortası özel sağlık sigortalarından birisidir. Genel sağlık sigortasının kapsamı dışında kalan diğer sağlık harcamaları, tamamlayıcı sağlık sigortasıyla karşılanması amaçlanmaktır. Tamamlayıcı sağlık sigortası, sigorta yaptırmak isteyenin ihtiyaçları ve istekleri doğrultusunda farklı teminatlar içermektedir. Bu yönüyle de devletin sağlık harcamalarındaki yükünü azaltmaktadır. Nüfus artışı, daha kaliteli sağlık hizmetlerine erişim isteği, özel sağlık kurumlarda tedavi olma isteği gibi sebepler tamamlayıcı sağlık sigortasına olan talebi arttırmaktadır. Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını başta sağlık hizmetleri olmak üzere ekonomi, tedarik zinciri gibi hayatın her alanında etkili olmuştur. Bütün bu gelişmelerden hareketle araştırmanın amacı, giderek yaygınlaşan tamamlayıcı sağlık sigortasına insanların bakış açılarını, bilgi düzeylerini ve Covid-19 sürecindeki değerlendirmelerini ortaya koymaktır. Bu araştırma, Ankara ilindeki 388 yetişkine anketle çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Anket, katılımcıların demografik özelliklerini, sağlık durumlarını, Covid-19 dönemindeki sağlık sigortalarına bakışlarını ve tamamlayıcı sağlık sigortasıyla ilgili düşüncelerini ölçmeye yönelik sorulardan oluşmaktadır. Anket verilerinin analizinde istatistik paket programı yardımıyla yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma ve t-testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; tamamlayıcı sağlık sigortası ve Covid-19 ile ilgili ifadelere tamamlayıcı sağlık sigortası yaptırmış olanların daha olumlu baktıkları, katılımcıların tamamlayıcı sağlık sigortasının yeterince tanıtılmadığını düşündükleri bulgulanmıştır.","PeriodicalId":504105,"journal":{"name":"Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi","volume":"29 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140371944","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Suriyeli Göçü ve Türkiye’nin Sığınmacılara Yönelik Politikaları Üzerine Bir Değerlendirme","authors":"İsmail Çataklı, Celal Taşdoğan","doi":"10.26745/ahbvuibfd.1405605","DOIUrl":"https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1405605","url":null,"abstract":"Bu çalışmada; 2011 yılı itibari ile Suriye’de başlayan iç savaş nedeniyle zorunlu göçe maruz kalan Suriyelilere ilişkin Türkiye’nin izlediği politika incelenmektedir. Ağır insani durum karşısında kapılarını açan Türkiye, sorunun derinleşmesi karşısında çok yönlü politikalar geliştirmiş ve uygulamaya koymuştur. Bu kapsamda Suriyelilerle ilgili olarak Geri Göndermeme İlkesini benimseyip Açık Kapı Politikası uygulamış, ekonomik ve sosyal imkanlar sağlamış ancak mülteci statüsü vermeyerek Geçici Koruma Statüsü altında Suriyelileri barındırmaktadır. Türkiye, gerek uluslararası hukuktan doğan yükümlülükleri ve gerekse ağır insani durum karşısında vicdani sorumluluğunu yerine getirmekle birlikte, Sorunun Kaynağında Çözümü yaklaşımını benimsemektedir. Bu çerçevede Türkiye, bir yandan Suriyelilerin Türkiye’de bulundukları süre zarfında uyum içinde yaşamaları için tedbirler geliştirmiş, diğer yandan Suriye’de güvenliğin tesisi, sınır güvenliği ve terör örgütlerinden bölgenin temizlenmesi amacını da içerecek şekilde, yeni göç dalgalarının önüne geçilmesi ve nihai hedef olan Güvenli, Gönüllü ve Onurlu Geri Dönüşün sağlanması amacıyla elindeki bütün imkanları kullanmıştır. Kuzey Suriye’ye operasyonlar düzenlenmesi, güvenliği sağlanan bölgelerde hayatın normalleşmesine destek olunması, başta barınma olmak üzere insani yardımların sürdürülmesi bu yaklaşımın ön somut adımları olmuştur. Uluslararası aktörlerin sorumluluklarını yerine getirmemesine rağmen Türkiye çok yönlü politikalar geliştirerek boyutları çok büyük olan Suriyeli Göçünde sorunun kontrolden çıkarak yıkıcı sonuçlar doğurmasının önüne geçmiştir.","PeriodicalId":504105,"journal":{"name":"Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi","volume":"117 13","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140379979","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Yöneticilerin Kişilik Özelliklerinin Yönetim Tarzı Seçimindeki Rolü ve İşletme Performansı Üzerine Etkileri","authors":"Nilüfer Yörük Karakılıç","doi":"10.26745/ahbvuibfd.1245656","DOIUrl":"https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1245656","url":null,"abstract":"İşletmeler kâr elde etme amacıyla oluşturulan birimlerdir. Bu amacı gerçekleştirebilmek için tüm kaynaklarının etkin kullanılması, üretim süreçlerine dâhil edilmesi gerekmektedir. Bu amaç doğrultunda yöneticilerin iş yapma süreçlerinde benimsediği yönetim tarzları önem kazanmaktadır. Araştırmada yönetim tarzı kapsamında geleneksel ve modern yönetim kriterleri belirlenmek suretiyle yöneticilerin benimsediği yönetim tarzının sahip oldukları kişilik özellikleri ile ilişkisi belirlenmeye çalışılmış ve yöneticilerin kişilik özelliklerinin yönetim tarzı seçimindeki rolünün işletme performansına etki edip etmediği araştırılmıştır. Yöneticilerin kişilik özelliklerinin yönetim tarzı seçiminde rolü ve işletme performansına etkilerini belirleyebilmek için Afyonkarahisar ili Organize Sanayi Bölgesinde üretim gerçekleştiren işletmelerin yönetim kadrolarında yer alan kişilere anket uygulanmış, 225 geçerli veri elde edilmiştir. Anketlerden edinilen veri setinin SPSS 22’de normallik, güvenirlik ve geçerlik analizleri yapılmıştır. Araştırmanın hipotezleri AMOS 24 programı kullanılarak Yapısal Eşitlik Modeli oluşturulmak suretiyle analiz edilmiştir. Araştırmada kişilik özellikleri alt boyutlarından nörotisizm ve gelişime açıklığın işletme performansı üzerine etkisinin olduğu ve yönetim tarzının da bu etki kapsamında anlamlı farklılık oluşturduğu tespit edilmiştir.","PeriodicalId":504105,"journal":{"name":"Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi","volume":" 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140387642","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Covid-19 Pandemi Sürecinde Sağlık Çalışanlarının Tedarik Zinciri Yönetimi Algılarının Belirlenmesi","authors":"Emre Akgün, Seyhan ÇİL KOÇYİĞİT, Kübra Ciğerci","doi":"10.26745/ahbvuibfd.1394069","DOIUrl":"https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1394069","url":null,"abstract":"Sağlık hizmetlerinde tedarik zinciri yönetimi hastaların kesintisiz hizmet alabilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Tedarik zincirinde meydana gelen aksaklıklar kaliteli hizmet sunumu engelleyebilmektedir. Özellikle pandemi gibi kriz koşullarında artan sağlık hizmeti talebinin karşılanması ve salgınla mücadele edilebilmesi için tedarik zinciri faaliyetleri önem arz etmektedir. Tedarik zincirinin en önemli paydaşlarından biri olan sağlık çalışanlarının tedarik faaliyetlerindeki rolü yadsınamaz. Bu yüzden sağlık çalışanlarının tedarik zinciri faaliyetlerine yönelik algıları süreçlerin etkili bir şekilde yönetilmesine katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada sağlık çalışanlarının Covid-19 pandemi sürecindeki tedarik zinciri yönetimine yönelik algıları Tedarik Zinciri Yönetimi ve Müşteri İsteklerini Karşılayabilme Yeteneği Ölçeği (TZYMİKYÖ) kullanılarak incelenmiştir. Çalışmaya 385 sağlık çalışanı katılım göstermiştir. Örneklem büyüklüğünün yeterli olması ve çarpıklık/basıklık değerlerinin +1 ile -1 arasında olmasından dolayı parametrik testler yapılmıştır. Çalışma sonucuna tanımlayıcı istatistikler, Bağımsız Örneklem t Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) yapılarak ulaşılmıştır. Çalışmaya katılan sağlık çalışanlarının Covid-19 pandemi sürecinde tedarik zinciri yönetimi algılarının ortalamanın üzerinde olduğu görülmüştür. Ayrıca çalışanların mesleki tecrübeleri, çalıştıkları kurum, kurum içindeki pozisyon ve çalıştıkları birimin Covid-19 pandemi sürecindeki tedarik zinciri yönetimi algıları üzerinde etkisi olduğu tespit edilmiştir.","PeriodicalId":504105,"journal":{"name":"Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi","volume":"123 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140386947","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Finansal Dolarizasyon ve Banka Kârlılığı","authors":"Melike Gültepe Çorak, E. Aksoy","doi":"10.26745/ahbvuibfd.1365077","DOIUrl":"https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1365077","url":null,"abstract":"Finansal dolarizasyon hanehalkı, kamu ve firmaların varlıklar ve kaynaklarını yabancı para birimi cinsinden tutmaları olarak tanımlanmaktadır. Yüksek ve oynak döviz kurlarının ve enflasyon oranlarının olduğu ekonomilerde bankacılık kesiminde finansal dolarizasyon rakamları önemli düzeyde bulunmaktadır. Bu durumda finansal dolarizasyonun banka kârlılığına etkisinin incelenmesi mühim arz etmektedir. Bu çalışmada finansal dolarizasyonun banka kârına etkisinin incelenmesi amacıyla Türk Bankacılık Sisteminde faaliyette bulunan 21 adet mevduat bankasının verileri 2003Q1-2020Q4 arası zaman diliminde panel veri analizi yardımıyla incelenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre mevduat dolarizasyonun ortalama aktif ve ortalama özkaynak kârlılığını pozitif etkilediği tespit edilirken net faiz marjını ise negatif etkilediği bulunmuştur. Kredi dolarizasyonunun ortalama aktif ve ortalama özkaynak kârlılığı üzerindeki etkisinin anlamlı ve negatif olduğu fakat net faiz marjına herhangi etkisi olmadığı belirlenmiştir. Bileşik dolarizasyon endeksi ortalama aktif ve ortalama özkaynak kârlılığına negatif etki yaparken net faiz marjına pozitif bir etkiye neden olduğu saptanmıştır.","PeriodicalId":504105,"journal":{"name":"Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi","volume":" 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140389292","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Çevre Sorunlarının Düşünsel Kökenleri","authors":"Seçil Mine Türk","doi":"10.26745/ahbvuibfd.1366506","DOIUrl":"https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1366506","url":null,"abstract":"Günümüzde çevre sorunları sadece ekolojik dengeyi bozmakla kalmamış aynı zamanda tüm canlı ve cansız varlıkların yaşam kalitesini düşürmüştür. Bu sorunlar çok eski tarihlere dayanmakla birlikte esas etkisini somut anlamda sanayi devrimi ve kentsel devrim ile göstermiştir. Düşünsel anlamda ise bu sorunların temel nedeni insanı esas alan ve en üstün varlık olarak gören aklın ön planda olduğu, doğaya egemen olma düşüncesinin ortaya çıktığı Aydınlanma düşüncesidir. Çalışmada çevre sorunlarının somut nedenlerinin altında yatan düşünsel nedenler insan ve çevre ilişkileri bağlamında kentleşme ve sanayileşme süreçleri ekseninde ele alınarak incelenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda, bu sorunları İlkçağ Doğa Felsefesi ve Ortaçağ Felsefesini kapsayan Aydınlanma öncesi dönem ve Rönesans, Modernite ve Bilimsel Devrim ile şekillenen Aydınlanma dönemi olmak üzere iki temel noktada ele alan çalışma doğaya bakış açısındaki değişiklikleri vurgulamaktadır. Aydınlanma öncesi ve sonrası dönemde insanların çevreyi algılayış biçimindeki değişimler ve bu değişimlerin yarattığı sorunlar hem çevre kirliliği hem de kaynak tükenmesini beraberinde getirmiştir.","PeriodicalId":504105,"journal":{"name":"Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi","volume":" 14","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140390843","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Kamu İdarelerinde Yapay Zekâ Kullanımının Ülke Uygulamaları ve Temel Kamusal İlkeler Çerçevesinde Değerlendirilmesi","authors":"Burçin Bozdoğanoğlu, İraz Haspolat, A. Yücel","doi":"10.26745/ahbvuibfd.1424290","DOIUrl":"https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1424290","url":null,"abstract":"Dijital dönüşüm süreciyle birlikte ortaya çıkan güçlü teknolojilerden birisi olan yapay zekaya ilişkin faydalar ve güçlükler beraberinde yoğun bir tartışma başlatmıştır. Yapay zekâ, temel olarak düşünme ve öğrenme yeteneğine sahip akıllı sistemler olarak tanımlanmaktadır. Ekonomik büyümeye ve her ülkenin ulusal gelişimine aktif katkı sağlayabilecek olan yapay zekâ teknolojisi, günümüzde derin öğrenme, makine öğrenimi, doğal dil işleme, konuşma tanıma, bilgisayar görüşü, nöral ağ modeli gibi çeşitli teknikleri kapsayan bir şemsiye kavram olarak incelenmektedir. Yapay zekanın kamu sektöründe kullanımı ise sağlık, ulaşım, güvenlik, karar destek sistemleri gibi farklı alanlarda ortaya çıkabilmektedir. Yapay zekanın kamu sektöründe kullanımı, insan gücüne dayalı olarak yapılan işlerin sayısını azaltarak bunları toplanan verilerin analizi üzerinden gerçekleştirmekte, maliyet tasarrufu sağlayarak verimlilik ve yolsuzluğun azaltılması gibi birçok faydayı beraberinde getirmektedir. Ancak yapay zekâ tarafından toplanan verilerin güvenliğinin sağlanması, hukuki açıdan korunması ve idari karar verme süreçlerinde bu teknolojinin kullanımı kamusal yönetişimin temel ilkeleriyle örtüşmesi noktasında mevcut yasal düzenlemelerin yeterliliği açısından tartışmaya açıktır. Çalışmada yapay zekanın kamu sektöründe farklı alanlarda kullanımı bazı ülke örnekleri çerçevesinde incelenerek, bu kullanım süreçlerinin etkinlik, hesap verebilirlik, şeffaflık, eşitlik gibi temel kamusal değerlerle uyumu değerlendirilecektir.","PeriodicalId":504105,"journal":{"name":"Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi","volume":" 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140389835","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Çekim Modeli ve Panel Veri Analizi ile İller Arası Ticaretin İncelenmesi: Çorum İli Örneği","authors":"Muhammed Hasan Yücel, Kadriye Gül Yücel","doi":"10.26745/ahbvuibfd.1247731","DOIUrl":"https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1247731","url":null,"abstract":"Bu çalışmanın amacı Çorum ilinin diğer 80 il ile arasındaki ticari satışların Newton’un Çekim Modeli ve panel veri analizi kullanılarak incelenmesidir. 2006-2021 dönemine ilişkin verilerin kullanıldığı bu araştırmada Çekim Modeline dayalı model panel en küçük kareler yöntemi ile tahmin edilmiştir. Çekim Modeline göre, birbirleri ile ticaret yapan ülkelerin ticaret hacimlerini belirleyen parametreler, toplam gelirleri ile aralarındaki mesafedir. Poisson Pseudo Maksimum Olabilirlik (PPML) yönteminin uygulandığı çalışma sonucunda elde edilen bulgular modelin teorik beklentiler ile uyumlu sonuçlar ortaya koyacağını doğrulamaktadır; iller arası mesafenin artması ticari satış miktarını olumsuz etkilerken, illerin toplam gelirindeki artış ticareti olumlu etkilemektedir. Çalışmada Çorum ilinin satış yaptığı ilin toplam gelirinin Çorum ilinin o ile olan satış miktarını pozitif yönde etkilediği aralarındaki uzaklığın ise negatif yönde etkilediği bulgusuna ulaşılmıştır. Sonuç kısmında Çorum ilinin ticaret hacminin arttırılması amacıyla çeşitli politika önerileri sunulmuştur.","PeriodicalId":504105,"journal":{"name":"Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi","volume":" 19","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140390584","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}