W. Kowalik, W. Hubert, M. Pepłowska, D. Kryzia, Lidia Gawlik, Aleksandra Komorowska
{"title":"Wpływ wyzwań społeczno-kulturowych regionów węglowych na ich zdolności transformacyjne na przykładzie Śląska","authors":"W. Kowalik, W. Hubert, M. Pepłowska, D. Kryzia, Lidia Gawlik, Aleksandra Komorowska","doi":"10.24425/gsm.2024.149304","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/gsm.2024.149304","url":null,"abstract":"Artykuł przedstawia wyniki badań nad uwarunkowaniami transformacji energetycznej regionów węglowych na przykładzie Śląska. Region ten jest głównym producentem węgla kamiennego i koksującego w Polsce, z 19 kopalniami i licznymi elektrowniami węglowymi. Śląsk jest wysoce uprzemysłowiony i zurbanizowany, wnosząc znaczący wkład w polski PKB. Jest jednak również liderem pod względem emisji metanu i dwutlenku węgla. W prezentowanych badaniach wykorzystano podejście bazujące na teorii „napięć-odkształceń” Alvina L. Bertranda, do badania stresu społeczno-kulturowego pojawiającego się w efekcie oddziaływania czynników zewnętrznych i wewnętrznych procesów w samym regionie. Następnie, korzystając z ram analitycznych Marca Wolframa opartych na podejściu systemowym, przeanalizowano obecne zdolności transformacyjne Śląska. Przyjęte ramy teoretyczne zakładają możliwość wnioskowania o stresie społeczno-kulturowym z przeszłych sytuacji napięć, wpływających na strukturę społeczną regionu i kształtujących przyjęte wzory adaptacji do zmian. Stres społeczno-kulturowy wyłania się jako kluczowy czynnik determinujący strategię radzenia sobie regionu i kształtuje jego zdolność do transformacji w perspektywie długoterminowej. Zaprezentowane w artykule podejście przyjmuje perspektywę, która integruje wymiar społeczno-kulturowy, społeczno-ekologiczny i technologiczny, zapewniając holistyczny obraz wyzwań i możliwości transformacji w regionie. Badania przeprowadzone były przy wykorzystaniu zogniskowanych wywiadów grupowych oraz ustrukturyzowanego kwestionariusza wywiadu. Uczestnikami badań były osoby reprezentujące zróżnicowane środowisko ekspertów i działaczy zaangażowanych w proces transformacji energetycznej Śląska – samorządowców, przedsiębiorstw, stowarzyszeń zawodowych czy działaczy społecznych.","PeriodicalId":502492,"journal":{"name":"Gospodarka Surowcami Mineralnymi - Mineral Resources Management","volume":"74 17","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140375978","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Łańcuchy wartości w przemyśle surowcowym na potrzeby nowoczesnych technologii – przykład litu","authors":"","doi":"10.24425/gsm.2023.148165","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/gsm.2023.148165","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":502492,"journal":{"name":"Gospodarka Surowcami Mineralnymi - Mineral Resources Management","volume":"16 13","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139168397","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Badania systemu zarządzania ryzykiem obszaru górniczego w oparciu o teorię kontroli wewnętrznej","authors":"","doi":"10.24425/gsm.2023.148161","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/gsm.2023.148161","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":502492,"journal":{"name":"Gospodarka Surowcami Mineralnymi - Mineral Resources Management","volume":"7 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139168824","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ocena stopnia uwęglenia pokładu 116/2 w kopalni Janina (Górnośląskie Zagłębie Węglowe) na podstawie refleksyjności witrynitu","authors":"","doi":"10.24425/gsm.2023.148168","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/gsm.2023.148168","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":502492,"journal":{"name":"Gospodarka Surowcami Mineralnymi - Mineral Resources Management","volume":"40 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139168170","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ocena ryzyka inwestycji w minerały w krajach przyjmujących w oparciu o model chmury materii i pierwiastka","authors":"","doi":"10.24425/gsm.2023.148160","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/gsm.2023.148160","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":502492,"journal":{"name":"Gospodarka Surowcami Mineralnymi - Mineral Resources Management","volume":"379 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139170093","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}