Вестник Торайгыров университета最新文献_第3页

"INTERCONNECTION OF LANGUAGE AND CULTURE: A DESCRIPTIVE ANALYSIS OF EFL TEXTBOOKS " 语言与文化的联系:英语教材的描述性分析

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/clml7686

None S. M. Boribayev, None G. А. Kuzembayeva, None A. Zh. Anessova

{"title":"\"INTERCONNECTION OF LANGUAGE AND CULTURE: A DESCRIPTIVE ANALYSIS OF EFL TEXTBOOKS \"","authors":"None S. M. Boribayev, None G. А. Kuzembayeva, None A. Zh. Anessova","doi":"10.48081/clml7686","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/clml7686","url":null,"abstract":"\"Introducing English to learners should be facilitated through cultural materials included in the textbooks. English as a Foreign Language (EFL) textbooks should contribute to students’ respect of their local culture and the culture of the studied language, followed by honouring the disparities between different ethnic or religious groups and uniting with nature and life. The EFL textbooks should raise students’ comprehension of the diversity of cultures while learning English as a foreign language. Thus, the purpose of our study is to investigate the structure of EFL textbooks used in Kazakhstani primary schools, examining how cultural content is presented within them and to what extent they support students’ ICC. The descriptive study used the content analysis of the three textbooks for teaching EFL in Kazakhstan’s primary schools – Smiles 2, Smiles 3, and Smiles 4. The results showed that the textbooks mostly contain information about the target culture, including the source culture and international cultures. The textbooks focus on culture themes such as Social, Personal, Politics, Religious, and Environmental Issues. The textbooks also provide adequate intercultural communication skills. The study includes the practical implications of providing students with a sufficient number of references to the target, source, and international cultures for the development of their intercultural communicative competence. Keywords: language, culture, foreign language, textbook analysis, Kazakhstan. \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"24 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135247403","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

"MASHKHUR ZHUSSIP POETICS: THE USE OF NATIONAL EXAMPLE " 马什库尔朱希普诗学:民族范例的运用

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/sghp2618

None "*A. Y. Yerlanova "

{"title":"\"MASHKHUR ZHUSSIP POETICS: THE USE OF NATIONAL EXAMPLE \"","authors":"None \"*A. Y. Yerlanova \"","doi":"10.48081/sghp2618","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/sghp2618","url":null,"abstract":"\"Abstract. The article examines the use of national expressions, one of the features of the poetics of the poet, thinker Mashkhur Zhussip Kopeev. The purpose of the article is to identify the use of words, artistic features of the poet, reflecting his individuality, specificity in literature and thereby forming an initiative to study the poetics of the poet. The research has scientific and practical significance. It can also be used in local history lessons, in the discipline of literature of the early twentieth century and general theory of literature. The poet’s poems clearly show that the national expression, Kazakh cognition, national color play a big role in enriching Mashkhur Zhussip’s creativity, in determining his difference from other poets-writers. It can be said that this experience of the scientist, who grew up reading folk literature, and then collected folklore himself, positively influenced his work. Skillfully using national knowledge, he developed literature in terms of genre, style, art and imagery. In the article, examples taken from the works of a poet were analyzed using scientific evidence and compared with the opinions of scholars. To identify the specificity of using national elements, methods such as gathering, analyzing, comparing, and hermeneutics were employed. National elements were examined in relation to three categories: enriching the vocabulary with vernacular words, national elements in religious connotations, and archaisms. The poet’s poems from the multivolume collection of works were chosen as the object of research. Keywords: poetics, imagery, national expression, artistic specificity, artistic text \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"59 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135247404","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

"ЛЕКСИКАЛЫҚ ДАҒДЫЛАРДЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУДА ГЕЙМИФИКАЦИЯ ӘДІСІНІҢ МҮМКІНДІКТЕРІ (ҚАЗАҚ ТІЛІН ЕКІНШІ ТІЛ РЕТІНДЕ ОҚЫТУДА)" "lexicalyқdaғdylardyқaliptastyruda gamificationәdісінің mүmkіndkteri (қazak tіlіn екіnші tіl retіnde оқytuda)"

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/pkzd3588

None *А. Н. Ораз, None Қ. Т. Маликов

{"title":"\"ЛЕКСИКАЛЫҚ ДАҒДЫЛАРДЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУДА ГЕЙМИФИКАЦИЯ ӘДІСІНІҢ МҮМКІНДІКТЕРІ (ҚАЗАҚ ТІЛІН ЕКІНШІ ТІЛ РЕТІНДЕ ОҚЫТУДА)\"","authors":"None *А. Н. Ораз, None Қ. Т. Маликов","doi":"10.48081/pkzd3588","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/pkzd3588","url":null,"abstract":"\"Ұсынылып отырған мақалада қазақ тілін екінші тіл ретінде оқытуда, соның ішінде лексикалық дағдыларды қалыптастыруда геймификацияны тиімді қолдану мүмкіндігі мәселесі қарастырылады. Жұмыстың өзектілігі қазақ тілін оқытудың әдістемелік жүйесін модернизациялаудың заманауи процестерімен тікелей байланыстылығын ашу болып табылады. Мақаланың мақсаты оқушылардың лексикалық дағдыларын қалыптастыру құралы ретінде геймификацияны пайдаланудың тиімділігін негіздеуден тұрады. Зерттеу барысында ғылыми әдебиеттерді талдау негізінде «геймификация» терминінің анықтамасы мен тілді оқытуда геймификацияның мүмкіндігі туралы бірқатар зерттеулерге шолу жасалады. Сонымен қатар қазіргі кезеңде геймификация әдісінің танымалдылығының себептері түсіндіріледі, оны қолданудың негізгі принциптері мен әдістері қарастырылып, оқыту ойындарының мысалдары келтіріледі. Зерттеу жұмысында қазақ тілін екінші тіл ретінде оқытатын сыныптарда геймификацияны қолданудың болжамды моделі жасалады. Бұл технология білім алушылардың оқуға деген ынтасын арттыру мақсатында мазмұнды, ойынды және педагогикалық технологияларды біріктіреді. Бұл түсінік геймификацияны инновациялық педагогикалық технология ретінде қарастыруға мүмкіндік береді, оны әр түрлі жас ерекшеліктеріне, оқытудың әртүрлі кезеңдерінде және әртүрлі жұмыс түрлерінде сәтті қолдануға болады. Зерттеу нәтижесінде мектеп оқушылары арасында лексикалық дағдыларды қалыптастыру үшін геймификация әдісін қолдану әдістемесінің тиімділігі талданып, аталмыш әдісті пайдаланып, тілді оқыту іс-әрекетінің болжамды моделі құрылды. Кілтті сөздер: лексикалық дағдылар, қазақ тілі, оқыту әдістемесі, геймификация, лексика, ойын технологиясы. \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"2015 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135247407","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ И АНАЛИЗ ВЕТРОЭНЕРГЕТИЧЕСКОГО ОБОРУДОВАНИЯ 风能设备开发及分析前景

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/vxwg4153

None А. А. Бектасова, None А. К. Ашимова, None К. Б. Шакенов, None Е. А. Сарсенбаев

{"title":"ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ И АНАЛИЗ ВЕТРОЭНЕРГЕТИЧЕСКОГО ОБОРУДОВАНИЯ","authors":"None А. А. Бектасова, None А. К. Ашимова, None К. Б. Шакенов, None Е. А. Сарсенбаев","doi":"10.48081/vxwg4153","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/vxwg4153","url":null,"abstract":"\"В данной статье представлены перспективы развития возобновляемой энергетики Казахстана. Произведен анализ ветроэнергетического оборудования. Рассмотрены типы ветряных установок (по количеству лопастей, по номинальной мощности, по направлению оси, по месту расположения). Показаны различия между ветряками, у которых оси вращения: горизонтальная и вертикальная. Отмечено, что горизонтальные установки необходимо по направлению ветра ориентировать, в отличие от вертикальных. Также для горизонтальных ветряков обязательным условием является высокая мачта, так как потоки ветра интенсивнее на высоте на ротор. Меньше нуждаются в этом вертикальные установки. Эффективность работы выше в целом у горизонтальных устройств, чем у вертикальных. В статье рассмотрены типы ветрогенераторов. Описаны конструкции, особенности их конструкции, достоинства и недостатки. Рассмотрены принципы работы устройств, область применения. Рассмотрен коэффициент полезного действия для вертикального и горизонтального ветрогенераторов. Коэффициент полезного действия для вертикального и горизонтального ветряных турбин имеют примерно одинаковое значение. Для вертикальных ветряков это 20 – 30 %, для горизонтальных установок 25 – 35 %. Отмечено в статье, что интерес к возобновляемой энергетике, а именно ветроэнергетика, помогает определять странам вопросы экологии и энергетической безопасности. Ключевые слова: возобновляемая энергетика, ветрогенераторы, ветроколеса, ветротурбины, лопасть \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"62 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135295734","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

HYBRID TERMS IN THE INFORMATION TECHNOLOGY TERMINOLOGY OF THE KAZAKH LANGUAGE 哈萨克语信息技术术语中的混合术语

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/wvxp9918

None *B. E. Kenges

{"title":"HYBRID TERMS IN THE INFORMATION TECHNOLOGY TERMINOLOGY OF THE KAZAKH LANGUAGE","authors":"None *B. E. Kenges","doi":"10.48081/wvxp9918","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/wvxp9918","url":null,"abstract":"\"The article examines hybrid words in the field of information technology terminology. Since information technology terminology is produced in English, the English language now influences all languages globally. Besides Kazakh, there are other languages that draw heavily from the English vocabulary. However, it is a truth worth acknowledging that the English language has acquired loan terms from nearly 300 languages. The most prevalent of those are derived from Latin, Greek, and French. This research paper highlights the classifications of researchers regarding borrowed words. From an etymological perspective, the article explores the existence of words in Kazakh that represent a hybrid of two languages. The hybrid words are created by merging Kazakh words or Kazakh language endings with phrases from another language. Primarily, all borrowed words from a foreign language are adapted to the linguistic specifics of the Russian language which is the dominant influence on terminology. The article aims at categorizing hybrid terms into kinds depending on the languages into which the borrowed words were imported. It was determined that hybrid words were generated by merging the roots and endings of Greek-Latin, Greek-Latin-Kazakh, English-Kazakh, French-Kazakh, Arabic-Kazakh, Greek-Arabic, Greek-Arabic-Kazakh, Persian-Greek-Kazakh, Persian-Latin-Kazakh, Greek-Persian, Latin-Persian, and Persian-Kazakh. The paper also discusses the linguistic characteristics of hybrid terms in Kazakh. Keywords: hybrid terms, loan words, Information Technology, terminology, term \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"76 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135247136","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

"ҒЫЛЫМИ МӘТІНДІ ҚАБЫЛДАУ, ТҮСІНУ ЖӘНЕ ИНТЕРПРЕТАЦИЯЛАУ"

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/jwnj3747

None А. Қ. Қожахмет, None Г. О. Сыздықова

{"title":"\"ҒЫЛЫМИ МӘТІНДІ ҚАБЫЛДАУ, ТҮСІНУ ЖӘНЕ ИНТЕРПРЕТАЦИЯЛАУ\"","authors":"None А. Қ. Қожахмет, None Г. О. Сыздықова","doi":"10.48081/jwnj3747","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/jwnj3747","url":null,"abstract":"\"Мақала ғылыми мәтінді қабылдау, түсіну, түсіндіру мәселелеріне негізделіп жазылды. Қай заманда да ғылыми мәтіннің білім алушылар үшін маңызы зор болған. Себебі ғылыми мәтін ғылым мен білім сақталатын күрделі құрылым. Сонымен қатар бұл мәтін түріне объективтілік, логикалылық, нақтылық және ақпараттылық тән. Демек, ғылыми мәтінге қойылатын талап қатаң. Сондықтан оны жеткілікті дәрежеде меңгеру мәтінді дұрыс қабылдаумен, сауатты түсінумен, оқырманға түсінікті тілмен жеткізумен тікелей байланысты. Айтылған мәтін дұрыс қабылданбаса, онда ол көздеген мақсатына жете алмайды. Мақалада ғылыми мәтінді қабылдау мен түсінудің бір-бірімен байланысы, ерекшелігі, ғылыми мәтінді жазуда және оқуда интерпретацияның алар орны туралы прагмалингвистикалық талдау жасалды. Ғылыми мәтіннің ерекшелігін, оның адресант пен адресат арасындағы байланысын көрсету үшін ғалым А. Абасиловтың ғылыми мәтініне талдау жүргізілді. Ғалымның тілдік қолданысы, сөйлем құрылымы, айтқан ойы мақаланың негізгі зерттеу нысаны болды. Оған қоса, ғылыми мәтінді оқырманның жеткілікті дәрежеде қабылдауы үшін автордың қолданатын стратегиясы мен тактикалары туралы зерттеулер де мақаладан көрініс тапты. Нәтижесінде мәтін, автор және оқырманды бір-бірімен біріктіретін қабылдау, түсіну, түсіндіру ұғымдарының байланысы анықталды. Кілтті сөздер: қабылдау, түсіну, интерпретация, термин, адресант, адресат. \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"68 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135247137","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

КЕЙІНГІ ҰРПАҚ ЖЕЛІЛЕРІНДЕ ШАҒЫН ҰЯШЫҚТЫ ОРНАЛАСТЫРУДЫ ЗЕРТТЕУ 确保公司员工了解风险和机遇

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/sjmv3294

None К. Н. Тайсариева, None Г. С. Джобалаева, None А. А. Абдыкадыров, None А.Хабай, None Ж.Ш. Тәуірбек

{"title":"КЕЙІНГІ ҰРПАҚ ЖЕЛІЛЕРІНДЕ ШАҒЫН ҰЯШЫҚТЫ ОРНАЛАСТЫРУДЫ ЗЕРТТЕУ","authors":"None К. Н. Тайсариева, None Г. С. Джобалаева, None А. А. Абдыкадыров, None А.Хабай, None Ж.Ш. Тәуірбек","doi":"10.48081/sjmv3294","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/sjmv3294","url":null,"abstract":"\"Қазіргі уақытта орналастырылған 4G сыртқы жылжымалы желілерінің көпшілігі макростарға негізделген. Алайда, макростатистика кең географиялық аймақтарды қамтитын тығыз қамтуды қамтамасыз ету қиын қысқа кідіріс уақыты және жоғары өткізу қабілеттілігі кейбір 5G қосымшалары үшін қажет етеді [1]. Бұл мақалада кең ауқымды MIMO жүйелерінің спектрлік тиімділікті жақсаруы және шағын ұяшықтарды тығыз орналастыру және орналастыру кезінде туындайтын мәселелер, сонымен қоса 5G технологиясының өткізу қабілеттілігінің талаптарын қанағаттандыру қарастырылды. Шағын ұяшықтар қосымша спектрді бөлуді қажет етпестен желінің өткізу қабілетін арттырады, бұл оларды жиілік спектрі аз операторлар үшін немесе спектр жеткіліксіз болған жағдайда тартымды етеді[3]. Сонымен қатар, салада қолданыстағы 4G желілерінің сапасын жақсарту мақсатында тығыз дамыған қалалық жерлерде шағын ұяшықтарды орналастыру 5G технологиясы мен eMBB алғашқы қызметтерінің өткізу қабілеттілігіне қойылатын жоғары талаптарды қанағаттандыру зерттелді. Бұл мақалада nrDLCarrierConfig функциясын қолдана отырып, жаңа NR радиотолқынның 5G төмен түсетін арнасының толқын пішінін қалай параметрлеу және модельдеу керектігі көрсетілген. MATLAB модельдеу ортасында 5G желісінде HDL-кодты генерациялау үшін бейімделген модель құрылды. Бірінші кезекте бұл 5G New Radio (NR) сигналдарын генерациялау, нәтижесінде төмен жиіліктегі қалыптасқан сигналдың есептеулері алынды. Бұл жағдайда F-OFDM сигналдарын генерациялау бойынша осы құралдың мүмкіндіктері қарастырылды. Кілтті сөздер: 5G, шағын ұяшықтар, MIMO, New Radio (NR) антенна, өткізу қабілеті. \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"574 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135295880","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

"Разработка помехоустойчивого РАДИОканала для организации мониторинга работы электростанции «ЗЕЛЕНОЙ ЭНЕРГЕТИКИ»" “开发一个不稳定的广播频道，组织对绿色能源发电厂的监测。”

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/ukde4219

None А. Б. Сагындык, None А. В. Мануковский, None О. М. Талипов

{"title":"\"Разработка помехоустойчивого РАДИОканала для организации мониторинга работы электростанции «ЗЕЛЕНОЙ ЭНЕРГЕТИКИ»\"","authors":"None А. Б. Сагындык, None А. В. Мануковский, None О. М. Талипов","doi":"10.48081/ukde4219","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/ukde4219","url":null,"abstract":"\"В настоящей статье представлены результаты испытания разработанного авторами оборудования для организации помехоустойчивой передачи данных в аппаратной «зеленой энергетики» Торайгыров университета по радиоканалу. Наличие такого оборудования необходимо для организации мониторинга работы солнечно-ветровой электростанции (СВЭС) на основе беспроводных технологий. Перед началом разработки была экспериментально исследована сигнально-помеховая обстановка в помещении аппаратной на частотах в диапазоне до 1 ГГц, не подлежащих государственному лицензированию. Исследования с помощью панорамного USB-приемника показали, что в диапазонах 315, 433 и 868 Мгц степень загруженности эфира примерно одинакова. Для организации помехоустойчивой передачи данных были спроектированы и изготовлены экспериментальные микроконтроллерные передатчик и приёмник с использованием стандартных радиомодулей цифровых передатчиков мощностью 10 мВт и приёмников чувствительностью –106 dBm в диапазоне 433 МГц. Предложены структурные схемы аппаратной части приёмника и передатчика и описан принцип их работы во взаимодействии. Разработано программное обеспечение для микроконтроллеров, управляющих процессами передачи, отображения и протоколирования принятых данных. Приведены заложенные в программы алгоритмы передачи и приёма цифровых данных с элементами отстройки от помех, позволяющие записывать принятые по радиоканалу данные на жёсткий диск персонального компьютера (ПК) и отображать их на мониторе ПК и на экране жидко-кристаллического индикатора (ЖКИ). В статье приведены также фрагменты записей длительных экспериментов по передаче данных с помощью разработанных пар «передатчик-приёмник». Их анализ показывает, что предложенное оборудование и программное обеспечение позволяет организовать надёжный радиоканал для организации мониторинга основных параметров работы СВЭС в аппаратной «Зеленой энергетики». Ключевые слова: передатчик, приемник, микроконтроллер, сигнально-помеховая обстановка, помехоустойчивый радиоканал, солнечно-ветровая электростанция. \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"46 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135295886","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

АҚПАРАТТЫ КЕДЕРГІГЕ ОРНЫҚТЫ КОДТАУ ӘДІСІ – ТУРБО-КОДТАРДЫ ЗЕРТТЕУ aқпаратты kederгіге orнықты kodтауәдісі - turbo-kodtardy зерtteу

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/xkhs5012

None А. Д. Адамова, None Ж. О. Оралбекова, None М. Г. Жартыбаева, None Н. Ұзаққызы

{"title":"АҚПАРАТТЫ КЕДЕРГІГЕ ОРНЫҚТЫ КОДТАУ ӘДІСІ – ТУРБО-КОДТАРДЫ ЗЕРТТЕУ","authors":"None А. Д. Адамова, None Ж. О. Оралбекова, None М. Г. Жартыбаева, None Н. Ұзаққызы","doi":"10.48081/xkhs5012","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/xkhs5012","url":null,"abstract":"\"Қазіргі таңда цифрлық байланыс пен электронды техникада жиі қолданылатын кедергіге орнықты кодтардың бірі – турбо-кодтар болып табылады. Бұл кодтардың даму тарихы отыз жылдан астам уақытты құрайды. Турбо-кодтарды қолданудың өзектілігі бұл кодтардың көмегімен Шеннон шегіне жақын қателерді түзетуге мүмкіндікке қол жеткізумен анықталады. Турбо-кодтар 3G мен 4G стандарттары үшін арна кодтары ретінде пайдаланылды. Бұл стандарттар мобильдік интернеттің пайда болуына септігін тигізді. Бұл ғылыми мақалада кедергіге орнықты кодтардың бірі болып саналатын турбо-кодтар қарастырылып, зерттелді. Оралған турбо-кодтардың компьютерлік моделі құрылды. Ол үшін MatLAB қолданбалы программалар пакетімен интеграцияланған Simulink программалау графикалық ортасы қолданылды. Гаусс арнасының математикалық моделі жасалып, Гаусс арнасындағы турбо-кодтаушының компьютерлік моделі құрылды. Гаусс арнасы ретінде Гаусс шуылы қосылған байланыс арнасы алынды. Цифрлы фазалық модуляцияның екілік түрі қолданылып, бірнеше итерацияның көмегімен жүзеге асырылды. Әр түрлі итерациядағы өнімділік графикалық түрде көрсетілді. 3G және 4G стандарттары үшін арна кодтары ретінде турбо-кодтардан басқа LDPC кодтары пайдаланылғанын ескере отырып, бұл жұмыстың жалғасы ретінде келешекте LDPC кодтарды зерттеу жұмыстары жүргізіледі. Кілтті сөздер: ақпаратты қорғау, кедергіге орнықты кодтау, итерациялық кодтау, турбо-код, байланыс арнасы \"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"62 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135296024","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

ГАЗ ТУРБИНАЛЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШ НЕГІЗІНДЕ ЖҰМЫС ІСТЕЙТІН ТАРАТЫЛҒАН ГЕНЕРАЦИЯ ЖҮЙЕСІН ҚҰРУ 燃气轮机和发电厂并不是发电的唯一能源。

Вестник Торайгыров университета Pub Date : 2023-09-29 DOI: 10.48081/hqcj8598

None О. Д. Меирбекова, None Н. Т. Рустамов, None А. Н. Бергузинов, None А. Г. Калтаев

{"title":"ГАЗ ТУРБИНАЛЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШ НЕГІЗІНДЕ ЖҰМЫС ІСТЕЙТІН ТАРАТЫЛҒАН ГЕНЕРАЦИЯ ЖҮЙЕСІН ҚҰРУ","authors":"None О. Д. Меирбекова, None Н. Т. Рустамов, None А. Н. Бергузинов, None А. Г. Калтаев","doi":"10.48081/hqcj8598","DOIUrl":"https://doi.org/10.48081/hqcj8598","url":null,"abstract":"\"Бұл мақалада мал шаруашылығы және ауыл шаруашылығы қалдықтарынан алынған биогаз отынмен пайдаланылатын газтурбиналық қозғалтқышта жұмыс істейтін гибридті таратылған генерация жүйесін құруға байланысты мәселе қаралды. Ұсынылған гибридті ТГ көмегімен практикалық нәтиже беретін келесі мәселелерді, яғни өзіндік құны төмен жылу және электр энергиясын алу үшін биоқалдықтарды пайдалану мүмкіндігі және ТГ гибридті жүйесінде жұмыс істейтін ГТҚ үшін отын ретінде био қалдықтардан алынған биогазды пайдалану мүмкіндігі дәлелденді. Гибридті таратылған генерация жүйесі газ турбиналы қозғалтқыш (ГТҚ) негізінде салынған кезде, нәтижесінде жылу мен электр энергиясын ғана емес, сонымен қатар жылыжай шаруашылықтарында өте қажет өнімді, яғни гумусты алуға болатындығы атап өтілді. Жаңартылатын энергия көздері (ЖЭК) негізінде жұмыс істейтін гибридті энергетикалық жүйелерді басқарудағы қиындықтарға байланысты мәселелер, сонымен қатар, осы жүйелерді пайдалану кезіндегі кемшіліктері қарастырылды. Осы жүйелердің артықшылықтары мен кемшіліктерін ескере келе, гибридті энергетикалық жүйелерді құру үшін газ турбиналы қозғалтқыштарды (ГТҚ) пайдалану тиімді екендігі ұсынылды және қондырғының схемасы, оның жұмыс принципі келтірілді. Гибридті таратылған энергия басқарудың математикалық моделі келтірілген. Қажетті есептеу параметрлері MATLAB Simulink-те жасалған бағдарламаның көмегімен анықталды. Кілтті сөзде: Биогаз, газ турбиналы қозғалтқыш, аймақтық генерация, математикалық модель, гибридті жүйе, басқару.\"","PeriodicalId":491498,"journal":{"name":"Вестник Торайгыров университета","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135296026","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0