Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi最新文献

{"title":"STOKLARLA İLGİLİ BORÇLANMA MALİYETLERİNİN VERGİ USUL KANUNU VE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE İNCELENMESİ VE TASLAK HESAP PLANINA GÖRE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ","authors":"Abitter ÖZULUCAN, Zeki DOĞAN","doi":"10.25287/ohuiibf.1324902","DOIUrl":"https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1324902","url":null,"abstract":"Dünya genelinde rekabet koşullarının ağırlaşması ile birlikte hem yabancı sermayeye hem de evrensel ölçekte geçerliliği olan bilgiye ihtiyaç artmıştır. Bu nedenle sadece vergi mevzuatına bağlı kalınarak üretilen finansal bilgiler (özellikle uluslararası arenalarda), işletmeler ve diğer paydaşlar açısından ihtiyaca cevap verememektedir. Bu eksikliği giderebilmek ve evrensel nitelikte geçerliliği olan bilgi üretebilmek için, son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de finansal raporlama açısından standartlaşma çalışmaları hız kazanmıştır. Bu dinamik yapıya ayak uyduramayan işletmelerin (dolayısıyla devletlerin) rekabet güçlerini ve varlıklarını idame ettirmeleri çok güçtür. Dolayısıyla günümüzde muhasebe uygulamalarından yararlanarak uluslararası nitelikte geçerli finansal bilgi üretmek zorunlu hale gelmiştir. Bunun da tek yolu, muhasebe uygulamalarında standartlaşmaya gitmekten geçmektedir. Bu nedenle ülkemizde muhasebe uygulamalarında standartlaşma (Türkiye Muhasebe Standartları -TMS-, Büyük ve Orta Ölçekli İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standartları -BOBİ FRS- ve Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı -KÜMİ FRS- düzenlemeleri) çalışmaları başlatılmış ve bu çalışmalar gelişmiş bazı ülkelere göre geç de olsa yürürlüğe girmiştir. 
 Bu çalışmada, öncelikle konu ile ilgili temel kavramlar hakkında bilgi verildikten sonra stoklar ile ilgili katlanılan borçlanma maliyetleri (finansman giderleri), Vergi Usul Kanunu (VUK) ve muhasebede tekdüze bilgi üretimine çok büyük katkı sağlayan Standartlar (TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS) açısından incelenmiş ve borçlanma sonucunda katlanılan maliyet türleri esas alınarak sözü edilen düzenlemelere göre karşılaştırmalar yapılmıştır. Daha sonra bu çalışma kapsamında ele alınan düzenlemeler (VUK, TMS, BOBİ FRS ve KÜMİ FRS) çerçevesinde, uygulayıcılara yol göstermek amacıyla stoklar ile ilgili borçlanma maliyetlerinin Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı Taslağı’na göre muhasebeleştirilmesine ilişkin örnek uygulamalara yer verilmiştir.","PeriodicalId":471588,"journal":{"name":"Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi","volume":"32 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136349826","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"TÜRKİYE İMALAT SANAYİNDE ENERJİ YOĞUNLUĞU: FİRMA BAZINDA BAZI KANITLAR","authors":"Almıla BURGAÇ ÇİL","doi":"10.25287/ohuiibf.1306918","DOIUrl":"https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1306918","url":null,"abstract":"Enerji etkinliğinin yaygın bir göstergesi olarak kullanılan enerji yoğunluğu, enerji politikalarının temel unsurlarından birini oluşturmaktadır. Nitekim, ülkelerin ulusal enerji verimliliği eylem planlarında, enerji yoğunluğunu azaltmaya yönelik politika oluşturulması başlıca hedefler arasında yer almaktadır. Enerji açısından dışa bağımlılığı yüksek olan Türkiye ekonomisi için enerji verimliliğinin arttırılmasına yönelik stratejilerin öneminin önümüzdeki on yıllarda artacağı aşikardır. Enerji verimliliğinin iyileştirilmesi, Toplam faktör verimliliği iyileştirmesine dayandığından toplam faktör verimliliğindeki iyileştirmeler son yıllarda politika yapıcılar için önemli öncelik olmuştur. Böylelikle sürdürülebilir kalkınma stratejisi kapsamında, enerji yoğunluğunun azaltılmasında toplam faktör verimliliğinin rolünün anlaşılması önemlidir. Dolayısıyla, Türkiye ekonomisinde enerji tüketimi açısından en önemli sektör olan imalat sanayi için enerji yoğunluğunun azaltılması ve enerji yoğunluğunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi oldukça önemlidir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı, imalat sanayi ve seçilmiş dört al sektör için enerji yoğunluğu ile toplam faktör verimliliği ve firma karakteristik özellikleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu çalışmanın bulguları, enerji yoğunluğu ile toplam faktör verimliliği ve çok sayıda firma özelliği arasında güçlü bir ilişki olduğunu göstermektedir. İmalat sanayinde faaliyet gösteren firmaların enerji yoğunluğunun, toplam faktör verimliliği, çalışan başı sabit sermaye stoku ve firma büyüklüğünün artması ile azalması beklenmektedir. Bulgular, makro bir politikanın değil enerjinin verimli kullanılmasını teşvik etmeyi amaçlayan firma bazlı sellektif politikalara işaret etmesi açısından önemli ipuçları vermektedir.","PeriodicalId":471588,"journal":{"name":"Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi","volume":"36 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135621553","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"An Analysis Of Carbon Emission Disclosures Within The Framework Of Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM)","authors":"Elif ENSARİ ALPAY, Mehpare Karahan GÖKMEN","doi":"10.25287/ohuiibf.1288775","DOIUrl":"https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1288775","url":null,"abstract":"Önceleri bölgesel bazda görülen çevreye karşı duyarlılık 1970’li yıllarda küresel boyutta ele alınmaya başlamıştır. Bu konuda son zamanlarda Avrupa Birliği (AB’nin iklim değişikliğiyle mücadele ve iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak amacıyla öncü çalışmalar gerçekleştirdiğini görüyoruz. Çevresel ve ekonomik açıdan bir dönüm noktası niteliğinde olan ve 2019 yılında ilan edilen Yeşil Mutabakat bu uygulamalar arasında öne çıkmaktadır. Mutabakatın önde gelen uygulama aracı olan Sınırda Karbon Düzenleme (SKD) Mekanizması ise AB ile ticari ilişkisi olan herkesi ilgilendirmektedir. Türkiye’nin dış ticaretinde büyük bir paya sahip olan Avrupa Birliği’nin ilgili düzenlemeyi hayata geçirmesi ülkemiz ekonomisi açısından ciddi bir risk unsuru oluşturacak olsa da yeşil dönüşüm için fırsat oluşturacağı düşünülebilir. Bu kapsamda 2026’da uygulamaya geçilecek olan düzenlemeye Türkiye’nin ne kadar hazır olduğu araştırılmak istenmiştir. Borsa İstanbul (BİST)’da işlem gören ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması kapsamında ilk etapta ele alınan karbon salınımı yoğun olan demir-çelik, alüminyum, çimento, gübre ve elektrik sektörlerinde faaliyet gösteren firmalar üzerinde yapılan incelemede, genel olarak şirketlerin henüz daha istenen seviyede karbon salınımı açıklamaları yapmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca analize dâhil olan sektörlerdeki işletmelerin çok az kısmının karbon salınımlarına dair açıklamalarını raporlar aracılığıyla yaptıkları sonucuna varılmıştır.","PeriodicalId":471588,"journal":{"name":"Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi","volume":"203 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135164722","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"The Mediating Effect of Corporate Social Responsibility in the Relationship between Ethical Leadership and Organizational Identification: A Research in Banking Sector","authors":"Melis ATTAR, Aboobakr NIAVAND","doi":"10.25287/ohuiibf.1310910","DOIUrl":"https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1310910","url":null,"abstract":"Corporate social responsibility (CSR) is a concept that encourages businesses to actively incorporate environmental and social issues into their daily operations and interactions with their stakeholders. CSR phenomenon not only highlighted the concept of ethical leadership (EL) but also affected organizational identification (OI) of employees by fostering the sense of belonging. There has seen a surge over the years in the research on CSR, EL and OI. In the literature, despite there is research on dual relationships, the tripartite relationship between concepts have not been analyzed. The purpose of this study is to consider this gap by investigating the mediating effect CSR in the relationship between EL and OI in the context of banking sector in Zahedan city of Iran. The data were collected through the survey method and the study was carried out on 278 personnel working in bank branches located in Zahedan city of Iran. The data gathered are analyzed using Hayes (2013) Model 4 Process plugin. Results of the analysis cleared that EL has a positive and significant effect on CSR and OI. Likewise, CSR has a positive and significant effect on OI. It has been also determined that CSR has a full mediation effect in this relationship between EL and OI. The findings provide an added value for the literature for theory and practice by emphasizing the importance of CSR in the relationship between EL and OI.","PeriodicalId":471588,"journal":{"name":"Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi","volume":"80 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135841129","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"İŞLETME MALİYETLERİNİN FAALİYET TABANLI MALİYETLEME YÖNTEMİNE GÖRE HESAPLANMASI: LOJİSTİK İŞLETMESİ ÖRNEĞİ","authors":"Erkan UZUN, Ayşe Gül KÖKSAL","doi":"10.25287/ohuiibf.1307928","DOIUrl":"https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1307928","url":null,"abstract":"Lojistik sektörü hızla gelişen sektörlerin başında gelmektedir. Bunun başlıca nedeni lojistik sektörünün farklı sektöre hizmet sunması ve başka sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerin faaliyetlerinin birçoğunun lojistik faaliyet olmasıdır. Bu yüzden lojistik işletmeler, lojistik sektör içerisinde hem rekabet edebilmek hem de kendini geliştirmek zorundadır. Bunu başarabilmenin yollarından birisi de maliyetleri kontrol edebilmektir. Özellikle toplam maliyet içerisinde hangi faaliyetlerin ne kadarlık paya sahip olduğunu belirlemek maliyetlerin kontrol altında tutulmasına katkı sağlamaktadır.
 Bu çalışmanın amacı, lojistik işletmesinin maliyetlerinin faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemine göre hesaplanmasıdır. Çalışmada lojistik işletmesinin küspe taşımacılığına ilişkin faaliyetleri ve bu faaliyetlere ilişkin maliyetleri incelenmiştir. Maliyetler, faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Çıkan sonuçlar geleneksel maliyetleme yöntemiyle de karşılaştırılmıştır. Çalışmada faaliyet tabanlı maliyetleme ve geleneksel maliyetleme yöntemine göre hesaplanan toplam ve birim maliyetlerin farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca işletmenin, hem direkt hem de endirekt toplam hizmet üretim maliyetinin büyük çoğunluğunu taşıma faaliyeti tarafından tüketildiği tespit edilmiştir.","PeriodicalId":471588,"journal":{"name":"Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135999283","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ORTAÇAĞ’DAN AYDINLANMA SÜRECİNE BATI’DA MEŞRUİYET DÜŞÜNCESİNİN DEĞİŞİM VE DÖNÜŞÜMÜ","authors":"Fevzi YAHŞİ","doi":"10.25287/ohuiibf.1310291","DOIUrl":"https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1310291","url":null,"abstract":"Ortaçağ döneminde kavimler göçü sonrası Roma imparatorluğunun, ikiye ayrılmasından sonra başlayan süreç siyaset, din, meşruiyet temelinde kök salmıştır. Bu dönemde Batı’da siyasal iktidarın kaynağı “Omnis potestas a Deo” yani “Bütün iktidarlar Tanrıdan gelir” ilkesinden hareketle oluşturulmuştur. Dönemin siyasal, ictimai yapısına bakıldığında feodal siyasal düzen ile de eklemlenerek meşruluğun din, devlet, toplumsal yapı ile bağlantı kurulmuştur. Batı’da Feodal siyasal düzen ve Kilise arasındaki ilişkiden dolayı giderek güçlenen Kilise örgütlenmesinden söz edilebilir. Batı’da aydınlanma ve modern devlete geçiş sürecinde ise siyaset, din ve meşruluk ilişkisi farklı bir değişim ve dönüşüm geçirmiştir. Rönesans ve reform süreciyle ortaya çıkan düşünce akımları neticesinde feodal aristokrasinin, dinsel ve ahiret düşüncesine karşın, bu dünyacı, kapitalist düşünceye dayalı bilimsel düşünce gelişmeye başlamıştır. Ortaçağ dönemi dine ve kiliseye dayalı feodal siyasal sistemde zamanla ekonomik ve toplumsal alanda üstünlük, burjuva denilen zümreye geçer. Burjuvazi ve ortaya çıkan yeni felsefe, “aydınlanma felsefesi” denilen süreci başlatmıştır. Sanayi devrimiyle bireyci, kapitalist, akla, bilgiye vurgu yapan aydınlanma düşüncesi, kilisenin otoritesine karşı çıkıp bunun yerine doğanın ve aklın otoritesini koymayı hedeflemiştir. Vahiy, otorite ve gelenek meşruiyeti zemininden, birey, bilgi ve akıl meşruiyet zeminine geçiş dönemin belirgin özelliği olmuştur. Bu makalede amaç Batı’da Ortaçağ’dan Aydınlanma sürecine modern devletin inşasında meşruiyet anlayışının geçirdiği değişim ve dönüşümü göstermektir.","PeriodicalId":471588,"journal":{"name":"Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135999284","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"PAYLAŞIM EKONOMİSİ KONUSUNDA TÜRKİYE’DE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN BETİMSEL İÇERİK ANALİZİ","authors":"Mübeyyen TEPE KÜÇÜKOĞLU","doi":"10.25287/ohuiibf.1251964","DOIUrl":"https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1251964","url":null,"abstract":"Paylaşım ekonomisi konusu özellikle son yıllarda üzerinde oldukça durulan bir konudur. Dünya’da ve ülkemizde paylaşım ekonomisi platformları yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Özellikle konaklama, araç paylaşımı, yeme içme ve ikinci el alışveriş alanlarında karşımıza çıkan paylaşım ekonomisi iş modelinin hızla kabul görmesi ve yaygınlaşmasının temelinde bireylerin sahip oldukları ile ihtiyaç duydukları arasında bir köprü görevi üstlenmesi yatmaktadır. Paylaşım ekonomisi iş modelinin son yıllarda yaygınlaşmasıyla birlikte bu kavramın akademik alanda da kendine yer bulduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı paylaşım ekonomisi konusu ile ilgili olarak Türkiye’de yayınlanmış olan lisansüstü tezlerin betimsel içerik analizini gerçekleştirmektir. Paylaşım ekonomisi kavramının bilinirliğinin artması ve kullanımının yaygınlaşmasının etkileri akademik alanda lisansüstü tezlere de yansımaktadır. Elde edilen bulgular, 2017 yılı ile birlikte paylaşım ekonomisi konusunun lisansüstü tezlerin çalışma alanına girdiğini ortaya koymaktadır. Yayınlanan tezlerin sosyal bilimler alanında ağırlıklı olduğu ve nicel yöntemlerin yoğun bir şekilde kullanıldığı göze çarpmaktadır. Araştırmalarda anket ve mülakat yöntemleri ile veri toplandığı ve özellikle paylaşım ekonomisi platformlarının kullanıcılarının örneklem içerisinde yer aldığı görülmektedir. Paylaşım ekonomisi konusuyla beraber çalışılan diğer konular arasında paylaşım ekonomisi kullanma motivasyonları, işbirlikçi (paylaşım odaklı) tüketim, davranışsal niyet ve teknoloji kabul modeli yer almaktadır.","PeriodicalId":471588,"journal":{"name":"Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi","volume":"68 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136084377","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}