Olivia Silva Nery, Maria Leticia Mazzucchi Ferreira
{"title":"Paisagens sonoras: memórias de uma cidade fabril (Rio Grande, RS - 1950-1970)","authors":"Olivia Silva Nery, Maria Leticia Mazzucchi Ferreira","doi":"10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.200732","DOIUrl":"https://doi.org/10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.200732","url":null,"abstract":"O artigo aborda a constituição da paisagem sonora industrial da cidade do Rio Grande, Rio Grande do Sul, partir de duas fábricas têxteis: Rheingantz e Ítalo-brasileira (1950-1970). O texto analisa como esta paisagem é evocada por antigos trabalhadores e moradores, partindo de sinais sonoros como o apito da fábrica e outros que remetem ao universo fabril. O artigo se sustenta no conceito de paisagem sonora – soundscape –, de Raymond Murray Schafer, se aproximando do que o autor traduz como “comunidade acústica”. Metodologicamente o artigo se baseia no campo da história das sensibilidades e na importância do regime sensorial para as relações sociais. Os resultados do artigo apontam para um inventário sonoro, para a diversidade de emoções e percepções envolvidas e destacam o papel que os sons desempenham na construção memorial e identitária.","PeriodicalId":42497,"journal":{"name":"Revista de Historia-Sao Paulo","volume":"302 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135547805","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Voces del folclor chileno: producción discográfica y sonidos del pueblo (1950-1986)","authors":"Laura Jordán González","doi":"10.11606/issn.2316-9141.rh.2020.201347","DOIUrl":"https://doi.org/10.11606/issn.2316-9141.rh.2020.201347","url":null,"abstract":"Este artículo analiza la representación de voces “folclóricas” chilenas en el catálogo estadounidense de la Smithsonian Institution, específicamente de discos de sus sellos Folkways, Monitor y Paredon. Cada uno a su manera, buscaba registrar y difundir sonidos de los pueblos del mundo, ya sea con un fin educativo, solidario o proselitista. Se interrogan, por una parte, las estrategias discursivas llevadas a cabo para perfilar voces “auténticas”, cuestionando el tratamiento laxo de la información recopilada y su relación con los sonidos registrados. Se busca visibilizar la participación de profesionales de la etnomusicología en la producción de imágenes musicales para las audiencias norteamericanas e internacionales. Asimismo, se enfatiza en los usos políticos que quienes producen esperan dar a los discos en el contexto de las transformaciones progresistas con vocación popular.","PeriodicalId":42497,"journal":{"name":"Revista de Historia-Sao Paulo","volume":"302 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135547812","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Liberdade profissional em medicina e reforma do ensino através da trajetória de Faustino Ribeiro Júnior em São Paulo (1910-1914)","authors":"Rafael Rosa da Rocha","doi":"10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.208109","DOIUrl":"https://doi.org/10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.208109","url":null,"abstract":"Analiso parte da trajetória de Faustino Ribeiro Júnior, um renomado curador paulista na primeira década do século XX que alçou voos significativos na primeira metade da década de 1910. Aproveitando uma mudança na legislação, por conta da chegada de Hermes da Fonseca à Presidência da República, Faustino conseguiu diploma para exercer legalmente a medicina. Discuto a Reforma do Ensino de 1911 e como ela impactou no sensível tema da liberdade profissional que atravessou toda a República e ganhou fôlego com a chegada de um presidente militar que flertava com o positivismo. A trajetória de Faustino possibilita reflexões sobre os dilemas enfrentados pela jovem República e como os sujeitos envolvidos naquele processo, médicos, juristas e políticos lidaram com tais dilemas.","PeriodicalId":42497,"journal":{"name":"Revista de Historia-Sao Paulo","volume":"28 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135297518","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"A (re)construção da América Latina e do Caribe sob a perspectiva do olimpismo","authors":"Daniele Cristina Medeiros","doi":"10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.210539","DOIUrl":"https://doi.org/10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.210539","url":null,"abstract":"Resenha do Livro: SOTOMAYOR, Antonio; TORRES, Cesar (org.). Olimpismo: the Olympic movement in the making of Latin America and the Caribbean. Fayetteville: The University of Arkansas Press, 2020. 265 p.","PeriodicalId":42497,"journal":{"name":"Revista de Historia-Sao Paulo","volume":"2014 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135867822","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"A teologia política de Giovanni Antonio Andreoni, o Antonil","authors":"Carlos Alberto de Moura Ribeiro Zeron","doi":"10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.212493","DOIUrl":"https://doi.org/10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.212493","url":null,"abstract":"Resenha do Livro: GIULI, Matteo. L’opulenza del Brasile coloniale. Storia di un trattato di economia e del gesuita Antonil. Roma: Carocci Editore, 2021. 316 p.","PeriodicalId":42497,"journal":{"name":"Revista de Historia-Sao Paulo","volume":"21 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135924575","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Os últimos dias de Astrojildo Pereira: a separação de seu arquivo e as consequências para a construção da historiografia sobre o movimento operário brasileiro","authors":"Luccas Eduardo Maldonado","doi":"10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.209356","DOIUrl":"https://doi.org/10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.209356","url":null,"abstract":"Este texto visa mapear historicamente os destinos do arquivo pessoal de Astrojildo Pereira ao longo da segunda metade do século XX e do princípio do XXI. Tal personagem acumulou uma ampla quantidade de documentos e livros vinculados à sua militância política e à sua atividade literária. O material não teve um destino simples, como o encaminhamento direto para uma instituição de guarda; na realidade foi separado em diversas partes, devido à ingerência estatal e à dificuldade econômica familiar. Só posteriormente o acervo foi disponibilizado para pesquisa em quatro partes nas três Instituições de Ensino Superior públicas do Estado de São Paulo.","PeriodicalId":42497,"journal":{"name":"Revista de Historia-Sao Paulo","volume":"2015 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136100604","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"“Lei de Irrigação” (1959) da Sudene: desapropriação e questão fundiária no Nordeste","authors":"Gustavo Louis Henrique Pinto","doi":"10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.203600","DOIUrl":"https://doi.org/10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.203600","url":null,"abstract":"A “Lei de Irrigação” foi o primeiro instrumento de regulação legislativa proposto pela Operação Nordeste, em 1959, e representa a gênese do enfrentamento da questão agrária pela Sudene. O debate e a aprovação desse projeto pelo Conselho Deliberativo do Codeno, órgão que precedeu a Sudene, expõe as disputas políticas em torno da possibilidade de desapropriação de terras, opondo as elites algodoeiras-pecuaristas cearenses ligadas ao DNOCS ao projeto da Sudene. Este trabalho analisa a formulação da “Lei de Irrigação” (PL nº 882/1959) a partir das atas do Conselho Deliberativo, observando seus antecedentes, a coalizão entre governadores nordestinos, Exército, empresários industriais, Igreja Católica e técnicos do DNOCS, assim como a reação cearense e o debate legislativo nos anos de 1959 e 1960 que obstaculizou sua aprovação. A proposta de desapropriações das áreas irrigadas com financiamento público, apesar de ser histórica na região e ser um projeto de reforma agrária moderada em sua extensão, expõe a questão fundiária latente ao projeto e o seu consequente impedimento.","PeriodicalId":42497,"journal":{"name":"Revista de Historia-Sao Paulo","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136100958","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"O Conto do Náufrago (P. Hermitage 1115) - tradução comentada","authors":"Ronaldo G. Gurgel Pereira, Thais Rocha da Silva","doi":"10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.203376","DOIUrl":"https://doi.org/10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.203376","url":null,"abstract":"O papiro Hermitage 1115 contém uma das composições literárias mais completas do período faraônico. O texto apresenta a narrativa sobre um marinheiro que naufraga em uma ilha fantástica e, depois de retornar ao Egito, tem a oportunidade de contar sua história na sua velhice. Neste artigo, trazemos uma tradução comentada do Conto do Náufrago, com o texto hieroglífico, a transliteração e sua contextualização histórica atualizada sobre a geopolítica egípcia durante o Reino Médio (c. 2055-1650 AEC). Um glossário egípcio-português conclui a obra.","PeriodicalId":42497,"journal":{"name":"Revista de Historia-Sao Paulo","volume":"24 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134910574","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"“Minas de almas”: comércio de gente e geopolítica cristã (fim do século XVI)","authors":"Rodrigo Bonciani","doi":"10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.210589","DOIUrl":"https://doi.org/10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.210589","url":null,"abstract":"Durante o último quarto do século XVI, a África Centro-Ocidental tornou-se um importante palco de disputas políticas e comerciais que envolviam a crise sucessória ao trono português, o padroado e o tráfico de escravizados. Diferentes instituições, grupos e agentes disputaram as prerrogativas e as rendas eclesiásticas, que se associavam ao comércio na região. D. Henrique foi o artífice do padroado luso-africano, desenvolveu uma política de influência sobre as Ordens Militares e a Inquisição, e encontrou na Companhia de Jesus sua principal aliada, definindo os reis do Congo como inimigos e a conquista de Angola como estratégica. No entanto, as sociedades novas e os grupos de interesse estabelecidos na ilha de São Tomé e em diferentes partes da África Centro-Ocidental, e suas conexões euro-atlânticas, tinham grande autonomia em relação à monarquia. Quando Felipe II incorporou Portugal à sua Coroa, seu principal objetivo era reunir as duas margens do Mar Oceano. Ao mesmo tempo, teve que reconhecer e remontar as peças de um complexo jogo político.","PeriodicalId":42497,"journal":{"name":"Revista de Historia-Sao Paulo","volume":"213 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134910576","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Da neurastenia ao estresse: notas para uma história das doenças nervosas","authors":"Denise Bernuzzi de Sant´Anna","doi":"10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.209292","DOIUrl":"https://doi.org/10.11606/issn.2316-9141.rh.2023.209292","url":null,"abstract":"O texto trata de alguns aspectos da história da neurastenia e do advento do estresse, incluindo suas relações com o imaginário das doenças nervosas, entre o final do século XIX e as primeiras décadas do século XX. O objetivo principal é o de perceber as diferenças entre aquelas duas patologias, assim como as controvérsias por elas desencadeadas entre cientistas brasileiros e estrangeiros. A hipótese central é fruto de uma pesquisa mais ampla, na qual as doenças são consideradas não apenas como tendo uma história reveladora das maneiras de conceber as fragilidades e as potências do corpo, mas indicam, também, ambições ligadas à produtividade no trabalho e ao progresso social.","PeriodicalId":42497,"journal":{"name":"Revista de Historia-Sao Paulo","volume":"34 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135362927","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}