{"title":"Oficjalne stanowisko Watykanu w kwestii odpowiedzialności za globalny problem zmiany klimatu","authors":"Maryana Zdoroveha, Olga Ivasechko","doi":"10.31648/sw.3068","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/sw.3068","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono stanowisko papieża Franciszka odnośnie do kwestii zmiany klimatu i problemów z nim związanych. Szczególną uwagę poświęcono encyklice Laudato si, którą Ojciec Święty Franciszek poświęcił problematyce ekologicznej i odpowiedzialności człowieka za środowisko, w którym żyje. Wskazano też, w jaki sposób w dokumencie papieskim zostały ocenione podejmowane przez różne podmioty działania na rzecz ochrony środowiska, a także omówiono wskazane przez papieża przyczyny zauważalnego obecnie kryzysu ekologicznego i przedstawiono działania, jakie Watykan proponuje, by przezwyciężyć ten kryzys. Papież Franciszek zaproponował tzw. ekologię integralną, wedle której człowiek zajmuje w świecie szczególną pozycję jako nowy paradygmat w staraniach ludzkości o ochronę otaczającej jej rzeczywistości. Z naciskiem podkreślono, że wszystkie podmioty społeczne, w tym także organizacje religijne, zostały przez Kościół rzymskokatolicki zaproszone do otwartego i uczciwego dialogu, mającego na celu znalezienie zadowalających rozwiązań problemu zmian klimatycznych.","PeriodicalId":41091,"journal":{"name":"Studia Warminskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49339109","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Krytyka społeczna jako asumpt do zbiorowego działania (perspektywa społeczno-filozoficzna)","authors":"Mykhailo Boichenko, Olexander Polishchuk, Iryna Horokhova","doi":"10.31648/SW.3063","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/SW.3063","url":null,"abstract":"Artykuł jest poświęcony zjawisku krytyki społecznej (teoretyczne poszukiwania możliwego do osiągnięcia porządku społecznego) jako potencjału do zbiorowego działania w różnych społecznych kontekstach. Autorzy analizują wpływ krytyki społecznej na zmianę używanego języka i zachowań członków społeczeństwa obywatelskiego. Podkreślają, że Realpolitik (czyli polityka oparta na kalkulacji siły i interesów określonych podmiotów społecznych) wydaje się już nie sprawdzać, jeśli chodzi o zapewnienie dalszego trwałego i pokojowego rozwoju ludzkości. Zauważają ponadto, że interesującą alternatywą dla Realpolitik jest krytyka społeczna, gdyż wskazuje ona kierunki i odsłania możliwości urzeczywistnienia w ramach porządku społecznego określonych wartości. Zaprezentowane w artykule procesy społeczne są analizowane w kontekście ukraińskiej tzw. rewolucji godności. Autorzy zwracają uwagę, że wydarzenia, jakie dokonały się na Ukrainie na przełomie 2013 i 2014 r. były zbiorową manifestacją w nadziei na nowy, zmieniony porządek społeczny w kraju. Rewolucja godności przyczyniła się do zmiany używanego języka, symboliki państwowości oraz zachowań społeczeństwa ukraińskiego.","PeriodicalId":41091,"journal":{"name":"Studia Warminskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49369712","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Zrzeszenia „katolickie” w Kościele katolickim i w prawie polskim","authors":"Lucjan Świto, Małgorzata Tomkiewicz","doi":"10.31648/sw.3072","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/sw.3072","url":null,"abstract":"Kongregacja Nauki Wiary w liście Iuvenescit Ecclesia, skierowanym do biskupów katolickich w czerwcu 2016 r., zwróciła uwagę na to, że istnieją wątpliwości odnośnie do tego, czy części zrzeszeń, mających w swej nazwie określenie „katolicki”, faktycznie przysługuje prawo do tego, aby się tym słowem posługiwać. Kongregacja przypomniała też, że zasadniczym elementem zrzeszeń katolickich winien być cel działania polegający na odpowiedzialnym uczestniczeniu w misji Kościoła. W artykule, mając na uwadze powyższe, a także na podstawie analizy regulacji normatywnych obowiązujących w prawie wewnętrznym Kościoła katolickiego oraz w prawie polskim, ukazano, jakie są zasady używania w nazwach instytucji, stowarzyszeń, klubów itp. przymiotnika „katolicki”.","PeriodicalId":41091,"journal":{"name":"Studia Warminskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45603063","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Oleg Bazaluk, Vasyl H. Fatkhutdinov, Denys Svyrydenko
{"title":"W poszukiwaniu nowego systemu kształcenia na Ukrainie – determinanty przemian w odniesieniu do starożytnych teorii edukacji","authors":"Oleg Bazaluk, Vasyl H. Fatkhutdinov, Denys Svyrydenko","doi":"10.31648/SW.3062","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/SW.3062","url":null,"abstract":"W artykule przeprowadzono historyczno-filozoficzną analizę idei, które wpłynęły na rozwój edukacyjnych teorii. Po przeprowadzeniu tej analizy usystematyzowano teorie edukacyjne. Autorzy skonstatowali, że ogół teorii edukacji da się sprowadzić do dwóch kierunków rozwoju, dla których fundamentem są koncepcje Platona i i Sokratesa. Platońska teoria edukacji, a także te wywodzące się z jej źródła poszukują odpowiedzi na pytanie: W jaki sposób młode pokolenie powinno być kształtowane i kształcone w procesie edukacji i na ile państwo może mieć wpływ na ukierunkowanie tego kształcenia? Z kolei sokratejskie teorie edukacji mają charakter egalitarny i skupiają się nad sposobami kształcenia. Autorzy w konkluzjach podkreślili, że podjęte analizy, a zwłaszcza usystematyzowanie teorii edukacji na podstawie odniesienia się do dwóch modeli, platońskiego i i sokratejskiego, mogą być inspiracją w poszukiwaniu dróg przezwyciężenia deferencyjności w ukraińskim systemie szkolnictwa wyższego.","PeriodicalId":41091,"journal":{"name":"Studia Warminskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44147093","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Katolicka rodzina wobec różnorodności kulturowej","authors":"J. Pawlik","doi":"10.31648/SW.3070","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/SW.3070","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono zagadnienie relacji międzykulturowych na wybranych przez autora przykładach spotkań w codziennych sytuacjach pomiędzy tubylcami żyjącymi w zasadniczo katolickim społeczeństwie, w którym model życia rodzinnego oparty jest o zasady ewangeliczne, a przybyszami, dla których chrześcijańskie wzorce kulturowe są zazwyczaj obce. Autor opracowania dochodzi do wniosku, że każda zachodząca relacja między tymi dwoma podmiotami jest nie tylko wyjątkowym doświadczeniem, ale także okazją do kulturowego wzbogacenia się katolika oraz zweryfikowania przez niego swych przekonań kulturowych. Autor zauważa, że zarówno postawy, które sprzyjają owocnemu kontaktowi (np. otwartość, pokora, duch dialogu), jak i czynniki go utrudniające (np. nietolerancja, podejrzliwość wobec obcych) wynosi się z rodzinnego domu. Stąd należy dołożyć wszelkich możliwych starań, aby młodzi ludzie uczeni byli w rodzinnym domu postaw pożądanych z punktu widzenia właściwie ukształtowanych relacji pomiędzy przedstawicielami różnych kultur. Jednocześnie autor wskazuje, że kierunek działań, jakie powinny zostać podjęte dla ukształtowania przez katolików własnych odniesień do przedstawicieli niekatolickich kultur, wyznacza wiele oficjalnych dokumentów Kościoła rzymskokatolickiego. Jednym z najważniejszych wśród nich jest dokument Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego i Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów „Dialog i przepowiadanie” (1991). Sumując przeprowadzone analizy, autor podkreśla, że harmonijne życie w społeczności wielokulturowej nie jest sprawą kompetencji, ale jest uwarunkowane budowaniem - w szczególności już w rodzinnym domu - właściwych postaw, które gwarantują otwartość i empatię wobec innego, a zwłaszcza obcego kulturowo człowieka.","PeriodicalId":41091,"journal":{"name":"Studia Warminskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43470966","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sztuka bycia rodzicem w dobie pluralizmu wartości","authors":"B. Rozen","doi":"10.31648/SW.3069","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/SW.3069","url":null,"abstract":"W artykule podjęta została refleksja nad fundamentalnym zagadnieniem: jak być rodzicem w obecnej rzeczywistości pluralizmu wartości w wychowaniu. Autorka, wychodząc z założenia, że rodzice zawsze wpływają na rozwój swoich dzieci, podjęła próbę ukazania zarówno pozytywnych, jak i negatywnych oddziaływań rodziców w zależności od ich stopnia świadomości, poczucia odpowiedzialności i posiadanych kompetencji rodzicielskich. Zwróciła uwagę, że w pierwszej kolejności trzeba pielęgnować miłość małżonków, która jest fundamentem dobrych relacji z dzieckiem. Wychowanie realizuje się poprzez obserwowanie przez dziecko własnych rodziców. Pojęcie małżeństwa i rodziny dziecko tworzy na podstawie więzi istniejącej między jego ojcem i matką. Relacja rodziców musi ulegać wielokrotnym przemianom w miarę rozwoju dziecka. Rodzicielstwo wymaga umiejętności, które trzeba zdobywać, ucząc się nade wszystko dialogu jako podstawowej metody wychowawczej. Pielęgnowanie przez małżonków ich wzajemnej miłości i troska o wszechstronny rozwój ich dzieci powinny być realizowane dzięki łasce otrzymanej w sakramencie małżeństwa. Taka miłość jest fundamentem dla prawidłowego rozwoju osobowego dziecka i przygotowania go do realizowania w przyszłości podstawowego powołania do macierzyństwa i ojcostwa.","PeriodicalId":41091,"journal":{"name":"Studia Warminskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44659723","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Aksjologiczne determinanty rozumienia „życia” w nowoczesnym dyskursie bioetycznym","authors":"Olexander Horban, Ruslana Martych","doi":"10.31648/SW.3064","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/SW.3064","url":null,"abstract":"Artykuł jest poświęcony prezentacji aksjologicznych determinantów rozumienia „życia” we współczesnych badaniach bioetycznych. Autorzy zauważają, że wielkim przemianom społecznym zazwyczaj towarzyszy zmiana rozumienia określonych wartości. Dokonujące się przemiany społeczne domagają się od ludzi odnalezienia adekwatnych do stojących przed nimi wyzwań odpowiedzi. Autorzy dochodzą też do przekonania, że wśród wartości, wokół których obecnie toczy się wielopłaszczyznowa dyskusja nad ich znaczeniem, jest „życie”. Zdaniem autorów okazuje się, że zwłaszcza w ramach bioetyki można zauważyć, iż proponowane w niej wzorcowe zachowania wobec istot żywych bezpośrednio zależą od przyjętego w danym przypadku paradygmatu świadopoglądowego.","PeriodicalId":41091,"journal":{"name":"Studia Warminskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46505484","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Konkurencja jako czynnik rozwoju społecznego","authors":"Olena Aleksandrova, Yurii Omelchenko, Olena Popovich","doi":"10.31648/sw.3061","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/sw.3061","url":null,"abstract":"Artykuł jest poświęcony zjawisku konkurencji. Prowadzona przez autorów analiza ma na celu ukazanie powiązań pomiędzy poszczególnymi faktorami, które składają się na zjawisko konkurencji. Autorzy skupili się także na ukazaniu roli zjawiska konkurencji w rozwoju społeczeństwa. Wyróżnili w analizowanym obszarze następujące pojęcia: przedmiot konkurencji, obiekt konkurencji, konkurencja, otoczenie konkurencyjne, rozwój społeczny (postęp), konkurencyjność indywidualna, systemy społeczne, materialne i idealne formacje, relacje konkurencyjne, walka konkurencyjna, rodzaje konkurencji, funkcje konkurencji. Natomiast wpływ konkurencji na rozwój społeczeństwa odnotowali w następujących funkcjach tego zjawiska: regulacyjnej, pośredniej, kontrolującej, generującej, pobudzającej i ochronnej. Z kolei z punktu widzenia kształtowania się porządku publicznego w społeczeństwie można wyróżnić kilka rodzajów konkurencji: współpracująca, rywalizująca, partnerska, konfliktowa i konfrontacyjna. Rola konkurencji w społeczeństwie jest zatem istotna, bowiem dzięki temu zjawisku dochodzi do redystrybucji ograniczonych zasobów społecznych, poprzez które odbywa się regulacja procesów społeczno-ekonomicznych, politycznych oraz kulturowych.","PeriodicalId":41091,"journal":{"name":"Studia Warminskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48198209","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Hybrydowy kompromis – transkulturowa tożsamość na przykładzie przeniesionych uczelni wyższych na Ukrainie","authors":"Serhii Terepyshchyi, Vasyl Dunets, Kalach Dmytro","doi":"10.31648/SW.3066","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/SW.3066","url":null,"abstract":"System szkolnictwa wyższego na Ukrainie reguluje ustawa O szkolnictwie wyższym z 2002 r., w 2014 r. została ona znowelizowana i ta obowiązuje do dziś. W jej ramach określono nową politykę państwa w sferze edukacji, wypracowano nową strukturę szkolnictwa wyższego oraz zawarto zalecenia w odniesieniu do programów nauczania i ich wdrażania. Podjęto też decyzję o przebudowie sieci szkół wyższych i nową ich typizację, a także nadanie uczelniom większej autonomii w wielu zakresach. Największe problemy ze szkolnictwem wyższym wiążą się z sytuacją w regionie Krymu i Donbasu, bowiem wielu studentów i nauczycieli nie może kontynuować pracy i nauki w macierzystych uczelniach. Stąd podjęto decyzję o przetransferowaniu uczelni do innych miast. Nie są to przedsięwzięcia krótkotrwałe i łatwe. Autorzy, analizując ten problem, podkreślają, że sytuację przeniesionych (ewakuowanych) uniwersytetów zawsze należy rozpatrywać z perspektywy dwóch miast: tego, z którego uczelnię ewakuowano i tego, do którego została ona przeniesiona. W tym procesie zaangażowanych jest wiele osób, ale o ile w niejednym przypadku można ocalić zasoby materialne uczelni, trudniej jest zadbać o pojedynczego człowieka. Autorzy zauważają, że de facto nawet przy najbardziej sprzyjających okolicznościach niemożliwa jest pełna integracja uczelni po przeniesieniu w nowe miejsce, nawet jeśli wcześniej była ona spójnym organizmem. Jednak w obecnej sytuacji jest to jedyna i właściwa droga, umożliwiająca podjęcie studiów i utrzymanie miejsc pracy. Swoje analizy autorzy oparli na przeprowadzonej w 2018 r. ankiecie ze studentami z sześciu przeniesionych uczelni wyższych. Zasygnalizowane przez autorów problemy dotyczą w rzeczywistości aż 18 uniwersytetów i kilku instytucji naukowych, czyli około trzech i pół tysiąca pracowników naukowych i pedagogicznych oraz prawie czterdziestu tysięcy studentów.","PeriodicalId":41091,"journal":{"name":"Studia Warminskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45281502","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Zyski i straty w porządku społeczeństwa informacyjnego","authors":"Svitlana Kutsepal","doi":"10.31648/SW.3080","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/SW.3080","url":null,"abstract":"W artykule zwrócono uwagę na fakt, że ludzkość wchodzi obecnie w nową fazę dziejowego rozwoju. Miejsce słowa drukowanego (papierowych książek, czasopism itp.) w komunikacji międzyludzkiej coraz częściej zajmuje Internet. Autorzy zauważają, że zamiana ta skutkuje nowym, nieistniejącym wcześniej, poziomem socjalizacji człowieka, a ludzie otrzymują dzięki Internetowi nowe możliwości samorealizacji. Ponadto, dzięki globalnej sieci stale poszerza się wspólnota informacyjna, tzn. cała ludzkość staje się coraz bardziej społeczeństwem, którego członkowie bez trudu mogą znaleźć informacje o dowolnym wydarzeniu czy innym człowieku. Autorzy zwracają jednak uwagę, że rozwój technologii informacyjnych, w tym zwłaszcza Internetu, generuje także negatywne skutki. W porządku społeczeństwa informacyjnego każdy człowiek jest zagrożony niebezpieczeństwem utraty własnej tożsamości kulturowej, tzn. związku z rodzimą (regionalną, narodową itd.) wspólnotą.","PeriodicalId":41091,"journal":{"name":"Studia Warminskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.2,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41712802","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}