Moment JournalPub Date : 2024-07-10DOI: 10.17572/mj2024.1.81-108
İrem Yeniceler Kortak
{"title":"İLETİŞİM VE MEDYA ÇALIŞMALARINDA YENİ GELİŞMELER: YAPAY ZEKÂ VE GAZETECİLİK ARAŞTIRMALARINA DAİR BİBLİYOMETRİK BİR ANALİZ","authors":"İrem Yeniceler Kortak","doi":"10.17572/mj2024.1.81-108","DOIUrl":"https://doi.org/10.17572/mj2024.1.81-108","url":null,"abstract":"Teknolojinin gelişimine paralel olarak yeni araştırma konuları ortaya çıkmıştır. Söz konusu araştırmalar, medya üzerinde de yoğunlaşmış ve yeni tür medyaların incelenmesine dayalı örnekler ortaya konmuştur. Yapay zekâ ve gazetecilik ilişkisinin araştırılmasına dayalı çalışmalar, ağırlıklı olarak yeni gazetecilik türlerini incelemekte ve teknoloji - gazetecilik ilişkisini analiz ederek geleceğe dair öngörülerde bulunmaktadır. Bu noktadan hareketle, çalışmada yapay zekâ ve gazetecilik ilişkisinin akademik çalışmalarda ne şekilde ele alındığını detaylı bir şekilde incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın belirlenen amacına uygun olarak, yapay zekâ ve gazetecilik ilişkisine yönelik Web of Science veri tabanında taranan akademik çalışmalar ele alınmış ve VOSViewer uygulaması üzerinden bibliyometrik verileri analiz edilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda kavrama yönelik araştırmaların ağırlıklı olarak İngilizce dilinde yazıldığı, 1992 ve 2023 yılları arasında yapay zekâ ve gazetecilik konusunda toplamda 194 adet araştırmanın yapıldığı, çalışmaların büyük çoğunluğunun makale türünde yayımlandığı, 2020 ve 2022 yıllarında araştırmaların sayısının artış gösterdiği saptanmıştır. Yapay zekâ teknolojilerinin gelişim göstermesi ve gazetecilikte kullanımının benimsenmesi sonucunda gelecekte konuyla ilgili yapılacak çalışmaların da daha geniş bir alana yayılacağı ve farklı disiplinler üzerinden araştırmaların gerçekleştirileceği öngörülmektedir.","PeriodicalId":377576,"journal":{"name":"Moment Journal","volume":"83 11","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141835625","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Moment JournalPub Date : 2024-07-10DOI: 10.17572/mj2024.1.54-80
Vahdet Mesut Ayan
{"title":"MEDYA ÇALIŞMALARINDA ELEŞTİREL EKONOMİ POLİTİK YAKLAŞIM: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (2013-2023)","authors":"Vahdet Mesut Ayan","doi":"10.17572/mj2024.1.54-80","DOIUrl":"https://doi.org/10.17572/mj2024.1.54-80","url":null,"abstract":"Eleştirel ekonomi politik yaklaşım, medya çalışmalarında dünyada 1970’li yıllardan, Türkiye’de ise 2000’li yıllardan itibaren yaygınlaşmıştır. Bu çalışma, medyanın eleştirel ekonomi politiği yaklaşımıyla 2013-2023 yılları arasında DergiPark’ta yayımlanan araştırma makalelerini inceliyor. Makalelerin genel yaklaşımlarını, teorik ve yöntemsel özelliklerini açıklamak ve buradaki eksikliklere öneriler getirmek çalışmanın esas amacıdır. Bu amaç çerçevesinde DergiPark’ta yayımlanan makaleler, “ekonomi politik”, “eleştirel ekonomi politik”, “medya sermayesi”, “medyanın dönüşümü”, “medya ekonomisi” ve “birleşmeler” anahtar kelimeleri kullanarak taranmıştır. Bunun sonucunda 11 yıllık süre zarfında toplamda 62 araştırma makalesi bulunmuştur. Bulgular, son yıllarda eleştirel ekonomi politik yaklaşımla yayımlanan makalelerin sayısında bir artış olduğunu göstermektedir. İncelenen makaleler daha çok nitel araştırma yöntemlerini kullanmıştır. Geleneksel medyayı konu edinen araştırmalar hâlâ ağırlıktadır, onu yeni medyayı odak noktasına alan makaleler izlemektedir. Ayrıca araştırma sonunda eleştirel ekonomi politik yaklaşımını benimseyen dünya genelindeki çalışmalarla kıyaslandığında, Türkiye’deki çalışmaların teorik ve yöntemsel zayıflık gösterdiği gözlemlenmiştir.","PeriodicalId":377576,"journal":{"name":"Moment Journal","volume":"41 S191","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141835384","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Moment JournalPub Date : 2024-07-10DOI: 10.17572/mj2024.1.189-192
Burak Akbalık
{"title":"BOOK REVIEW: MEDIA ACTIVISM, ARTIVISM AND THE FIGHT AGAINST MARGINALISATION IN THE GLOBAL SOUTH BY ANDREA MEDRADO AND ISABELLA REGA","authors":"Burak Akbalık","doi":"10.17572/mj2024.1.189-192","DOIUrl":"https://doi.org/10.17572/mj2024.1.189-192","url":null,"abstract":"This article reviews the book Media Activism, Artivism and the Fight Against Marginalisation in the Global South by Andrea Medrado and Isabella Rega.","PeriodicalId":377576,"journal":{"name":"Moment Journal","volume":"87 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141835572","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Moment JournalPub Date : 2024-07-10DOI: 10.17572/mj2024.1.109-131
Halid Bilal Tanrıkulu, Mahmut Ceran
{"title":"MEDYA ETKİLERİNE YÖNELİK METODOLOJİK BİR TARTIŞMA: KONVANSİYONEL YÖNTEMLER VE EEG","authors":"Halid Bilal Tanrıkulu, Mahmut Ceran","doi":"10.17572/mj2024.1.109-131","DOIUrl":"https://doi.org/10.17572/mj2024.1.109-131","url":null,"abstract":"Genelde iletişim, özelde ise medya araştırmaları bağlamında etki sorunsalı, kitle iletişim araçlarının teknik ve teknolojik yapılanmasına, toplumsal kabulüne ve dolayısıyla kullanımlarının yaygınlaşmasına koşut olarak ortaya çıkmıştır. 1940’lı yıllardan 2000’li yıllara değin süregelen medyada etki araştırmaları literatürü, genel bir uzlaşı içerisinde, insan davranışını gözlemleyerek tercih ve karar verme süreçlerini incelemiş, tarihsel süreç içerisinde etki konusu farklı yaklaşımları meydana getiren paradigmaları ortaya çıkarmıştır. İlgili araştırmaların metodolojik bağlamda en temel sınırlılığını, elde edilecek verilerin katılımcının bilinç düzeyine bırakılması oluşturmaktadır. Bu çalışma ise medya araştırmalarını, davranışın merkezi olan beyin odağında, nörogörüntüleme tekniklerinden biri olan EEG’nin sağladığı olanaklar çerçevesinde değerlendirmeyi ve bilinçli katılımcıların bilinçdışı varlıklarını konvansiyonel yöntemlerle birlikte düşünerek, EEG’nin medya araştırmaları bağlamındaki önemini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. İlgili amaç doğrultusunda çalışmada, konvansiyonel yöntemlerin nörogörüntüleme teknikleri ile entegre biçimde kullanılabilirliği ortaya koyularak, medyada etki çalışmalarını içeren araştırmaların geçerlik ve güvenirlik konularının yanı sıra daha incelikli ve derinlemesine bir analiz perspektifi geliştirebileceği belirtilmiştir.","PeriodicalId":377576,"journal":{"name":"Moment Journal","volume":"28 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141835862","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Moment JournalPub Date : 2024-07-10DOI: 10.17572/mj2024.1.35-53
Ozan Çömelekoğlu
{"title":"A CHALLENGING TASK FOR JOURNALISM HISTORIANS: THE CULTURAL TURN AND THE HISTORIOGRAPHY OF THE OTTOMAN/TURKISH PRESS","authors":"Ozan Çömelekoğlu","doi":"10.17572/mj2024.1.35-53","DOIUrl":"https://doi.org/10.17572/mj2024.1.35-53","url":null,"abstract":"This article critically evaluates the historiography of the Ottoman/Turkish press and seeks to shed light on the debates in journalism history triggered by James Carey's call for a “cultural history of journalism.” It argues that participating in these debates is crucial at a time when the history of journalism is on the cusp of a ‘digital turn’. For the first time since the early 20th century, the development of digital archives and the technologies that support them has significantly increased global interest in the history of journalism. The widespread use of digital archives will gradually transform the narrative of scarcity into one of abundance. Nonetheless, transforming this interest into a productive process of historical knowledge production requires researchers to rethink their epistemic relationship with the Ottoman press. This article argues that the ‘digital turn’ offers a crucial opportunity to add new pieces to the history of Ottoman journalism. However, for these pieces to coalesce, journalism historians must take the previously neglected path of the ‘cultural turn’.","PeriodicalId":377576,"journal":{"name":"Moment Journal","volume":"29 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141835860","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Moment JournalPub Date : 2024-07-10DOI: 10.17572/mj2024.1.11-23
Umut Yener Kara, Eda Çetinkaya Yarımçam
{"title":"AN INTERVIEW WITH CHRISTIAN FUCHS ON COMMUNICATION AND MEDIA STUDIES","authors":"Umut Yener Kara, Eda Çetinkaya Yarımçam","doi":"10.17572/mj2024.1.11-23","DOIUrl":"https://doi.org/10.17572/mj2024.1.11-23","url":null,"abstract":"Christian Fuchs is Professor of Media Systems and Media Organization at the University of Paderborn. He is editor of the open access journal tripleC - Communication, Capitalism & Critique and publishes on the political economy of communication, digital media and society, media and society, information society theory and critical theory.","PeriodicalId":377576,"journal":{"name":"Moment Journal","volume":"98 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141835676","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Moment JournalPub Date : 2024-07-10DOI: 10.17572/mj2024.1.24-34
Eda Çetinkaya Yarımçam, Umut Yener Kara
{"title":"AN INTERVIEW WITH JOHN DOWNEY ON COMMUNICATION AND MEDIA STUDIES","authors":"Eda Çetinkaya Yarımçam, Umut Yener Kara","doi":"10.17572/mj2024.1.24-34","DOIUrl":"https://doi.org/10.17572/mj2024.1.24-34","url":null,"abstract":"AN INTERVIEW WITH JOHN DOWNEY ON COMMUNICATION AND MEDIA STUDIES","PeriodicalId":377576,"journal":{"name":"Moment Journal","volume":"55 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141835715","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Moment JournalPub Date : 2024-07-10DOI: 10.17572/moment.1501882
D. B. Kejanlıoğlu
{"title":"TÜRKİYE’DE ERKEN DÖNEM İLETİŞİM ÇALIŞMALARINDA ÜNSAL OSKAY, RAŞİT KAYA, EROL MUTLU’NUN ELEŞTİREL YAKLAŞIMLARI","authors":"D. B. Kejanlıoğlu","doi":"10.17572/moment.1501882","DOIUrl":"https://doi.org/10.17572/moment.1501882","url":null,"abstract":"Bu çalışmada iletişimin “kitle iletişimi” olarak anlaşıldığı bir zaman diliminde başlayan ve 1990’lı yılların sonuna kadar uzanan dönemde Türkiye’deki kitle iletişim çalışmalarında eleştirel çalışmaların üç temsilcisinin yapıtları ele alınmaktadır. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın-Yayın Yüksek Okulu’nda (AÜ SBF BYYO) 1960’lı yılların sonunda ilk kez açılan “İletişim Kuram ve Araştırmaları” dersinin kapsamı ve bu dersi veren Ünsal Oskay’ın 1970’li yılların ortalarından itibaren iletişim çalışmalarında da yöneldiği eleştirel yaklaşımlar bu yazı için bir başlangıç noktası oluşturmaktadır. Yazı, Oskay’ın yapıtları ile ondan sonraki nesilden Raşit Kaya ve Erol Mutlu’nun çalışmalarının bir değerlendirmesini sunmaktadır. Elbette eleştirel yaklaşımlar, yapıtlarını değerlendirdiğim üç isimle ve adında iletişim geçen yüksek okul, fakülte ve bölümlerle sınırlı değildir. Burada sadece erken eğilimleri saptama amacı güdülmektedir.","PeriodicalId":377576,"journal":{"name":"Moment Journal","volume":"18 S25","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141835399","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Moment JournalPub Date : 2024-07-10DOI: 10.17572/mj2024.1.164-184
Mert Kaya
{"title":"BELLEĞİN ÖTEKİ SIĞINAĞI: MÜSLÜMANLAŞ(TIRIL)MIŞ RUMLARDA SPİRİTÜEL AKTARIMLAR","authors":"Mert Kaya","doi":"10.17572/mj2024.1.164-184","DOIUrl":"https://doi.org/10.17572/mj2024.1.164-184","url":null,"abstract":"Türkiye ve Yunanistan arasında gerçekleştirilen Nüfus Mübadelesi (1923-1924), insanların dinlerine göre yerlerini değiştirme esasına dayanıyordu. Ancak, bazı kişiler farklı sebeplerle bu mübadeleye katıl(a)madı. Çoğunluğunu kadınların ve çocukların oluşturduğu bu kişiler; evlilik, evlatlık verilme, edinilme veya besleme olma gibi yollarla Türkiye’de kaldı. Mübadeleye dahil ol(a)mayan bu kişiler zaman içinde çoğunluğun dinine tabi olup kendi hikâyelerini yıllarca gizlediler. Bu makalede, Türkiye-Yunanistan mübadelesine dahil ol(a)mamış ve Türkiye’de kalmış Rumların gizli kalmış hikâyelerine, din değiştirme süreçlerine, uzun süren sessiz kalışın sebeplerine odaklanılmaktadır. Bu kişilerin dönüşüm hikâyelerini gizlemelerine rağmen, içinde bulundukları durumla, iletişimsel ve kültürel belleğin yardımıyla önceki kültüre özgü spiritüel pratikleri yaşamlarına dahil ederek baş ettikleri sonucuna ulaşılmıştır.","PeriodicalId":377576,"journal":{"name":"Moment Journal","volume":"22 S44","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141835456","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}