{"title":"Co nie może się znaleźć w klasycznym kryminale (notatka dla badaczy i wielbicieli gatunku)","authors":"Natalia Kirylenko, Anna Skubaczewska-Pniewska","doi":"10.12775/lc.2021.030","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2021.030","url":null,"abstract":"Wiele osób zna Dwadzieścia zasad pisania powieści detektywistycznych (Twenty Rules for Writing Detective Stories) S.S. Van Dine’a (1928) i Dziesięć przykazań fikcji detektywistycznej (Ten Commandments of Detective Fiction) Ronalda Knoxa (1929). Mniej znana jest nowsza publikacja Riny Brundu Eustace Dwadzieścia zasad pisania powieści detektywistycznej. Wersja współczesna (Twenty Rules for Writing a Detective Novel. A modern re-write, 2006). Reguły te zostały sformułowane przez pisarzy i pierwotnie dla pisarzy. Moja notatka jest przeznaczona dla czytelników. Nikt już nie napisze nowego klasycznego kryminału, jego epoka, niestety, już minęła. Jednak czytany będzie zawsze, i w tym sensie jest wieczny i wiecznie kochany. [...]","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42576614","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"О некоторых тенденциях развития и изучения криминальной литературы в современной России (краткий обзор)","authors":"Olga Fedunina","doi":"10.12775/lc.2021.023","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2021.023","url":null,"abstract":"В статье дается обзор основных тенденций развития и изучения российской криминальной литературы новейшего периода. Обосновывается необходимость жанрового подхода к исследованию ее поэтики. Намечаются связи с жанровыми традициями мировой криминальной литературы и ее соцреалистического варианта. Линию полицейского романа, ориентированную больше на этическую проблематику, продолжает А. Маринина. Однако в целом этот жанр оказывается заслонен крутым детективом. Еще один ведущий криминальный жанр, „расследование жертвы”, фактически замещается другой моделью, где сюжет определяется противостоянием человека и государственной (или мафиозной) системы. Выделяется также ведущая роль „авантюрного расследования” (термин Н. Кириленко), которое реализуется в произведениях разного художественного уровня (Б. Акунин, Д. Донцова и др.). Очевидно, его рационально-игровая природа в большей степени соответствует эпохе постмодернизма.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42659171","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Tropy autotematyczne w polskiej literaturze kryminalnej (rekonesans)","authors":"A. Mazurkiewicz","doi":"10.12775/lc.2021.024","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2021.024","url":null,"abstract":"Utwory kryminalne, w ktorych pojawiają się akcenty autotematyczne, funkcjonują na pograniczu dwu obiegow. Inspirowane schematem zaczerpniętym z popkultury, kryminały te nie są zarazem adresowane do jej konsumentow, lecz zwolennikow rozwiązań przełamujących czytelnicze przyzwyczajenia i skonwencjonalizowane formuły. W kryminale autotematycznym struktury fabularne zostają traktowane pretekstowo. Tym samym istotniejszy od nich staje się krytyczny namysł nad kulturowymi uwarunkowaniami, ktore miały wpływ na powstanie owych wzorcow. Aby możliwe stało się takie przeniesienie uwagi, tworcy literatury kryminalnej sięgają w tym celu najczęściej do jednego z trzech następujących sposobow tematyzowania zagadnień metaliterackich:\u0000– sięganie po parateksty w charakterze sygnałow autoreferencyjności;\u0000– intencjonalne przywoływanie ostentacyjnie skonwencjonalizowanych rozwiązań, opatrzonych niekiedy autotematycznymi komentarzami;\u0000– intencjonalne przekraczanie „horyzontu oczekiwań” czytelnika.\u0000Wymienione tu strategie nie mają charakteru wykluczających się nawzajem rozwiązań, toteż zdarza się, że ich elementy możemy odnaleźć w jednym utworze. Zarazem wyodrębnienie ich pozwala dostrzec rożnorodność chwytow autotematycznych, wykorzystywanych przez autorow opowieści „o zbrodni i karze”.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47638527","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Miasto i/czy zbrodnia Znaczenie scenerii miejskiej dla teorii powieści kryminalnej","authors":"M. Graf, Paweł Graf","doi":"10.12775/lc.2021.025","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2021.025","url":null,"abstract":"Tematem artykułu jest analiza związków zachodzących między powieścią kryminalną a wpisanym w nią miastem. Miasto rozumiane jest zarówno jako byt literacki, jak i realna przestrzeń, ze swoją toponimią i antroponimią, aksjologią i historią. Jako byt realno-fikcjonalny staje się ono w kryminale elementem tej samej wagi, co zbrodnia i detektyw. Interpretacje tematu miasta zostały poprzedzone czteroelementową typologią istotnych odmian lektury powieści kryminalnej sporządzoną na podstawie analizy stanu badań. Odmiany te wskazane zostały ze względu na główny podejmowany w nich problem, którym jest kolejno: poetyka powieści, historia gatunku, ujęcie antropologiczne i ujęcia socjologiczne. Omówione zostały m.in. propozycje Stanco Lasića, StanisławaBarańczaka, Rogera Caillois i Helmuta Heissenbüttela. Autorzy proponują też własną interpretację kryminału miejskiego na podstawie analizy poznańskich powieści kryminalnych Piotra Bojarskiego, pokazując, że nowe spojrzenie na miasto pozwala wyprowadzić powieść kryminalną ze schematycznych rozwiązań, w których tkwi ten gatunek powieści.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46519295","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Na tropie miasta Typologia odbioru toruńskich kryminałów w środowisku internetowym","authors":"Viktoria Durkalevych","doi":"10.12775/lc.2021.033","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2021.033","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48770002","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Jak kryminał przekracza granice popkultury? O schemacie kryminalnym w twórczości Patricka Modiano","authors":"Justyna Tuszyńska","doi":"10.12775/lc.2021.026","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2021.026","url":null,"abstract":"Schematyczność, rozumiana jako powtorzenie, jest jednym z podstawowych kryteriow podziału literatury na popularną i wysokoartystyczną. Fascynująca wydaje się zatem tworczość pisarza – noblisty, ktora opiera się na obsesyjnie powtarzanych motywach, figurach i wątkach. W tworczości Patricka Modiano nieustannie powracają bowiem schematy powieści kryminalnej oraz klisze przejęte z tradycji literackiej, przede wszystkim francuskiej. Artykuł jest probą odpowiedzi na pytanie: dlaczego i w jaki sposob Patrick Modiano wykorzystuje schemat kryminalny? Wybrane utwory autora (Ulica ciemnych sklepikow, Zagubiona dzielnica, Dora Bruder, Żebyś nie zgubił się w dzielnicy) zostały poddane analizie w kontekście strategii charakterystycznych dla konwencji kryminalnej. Pozwoliła ona wskazać trzy najważniejsze funkcje kryminału w tworczości Modiano; użycie schematu kryminalnego jako: odzwierciedlenia mechanizmow pamięci, skonwencjonalizowanej formy literackiej komunikacji oraz przedstawienia przymusu powtarzania. Przykład tworczości francuskiego noblisty pokazuje, jak kryminał przekracza granice literatury popularnej, co prowadzi nas do pytania, czy tradycyjne kategorie literackie są dziś jeszcze użytecznym narzędziem badawczym.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48609232","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Rozmowa z Profesor Yi Lijun","authors":"Weiting Zhao","doi":"10.12775/lc.2021.018","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2021.018","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48736500","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}