{"title":"The evolution of risk management","authors":"Sylwia Przetacznik","doi":"10.25944/znmwse.2022.01-2.95107","DOIUrl":"https://doi.org/10.25944/znmwse.2022.01-2.95107","url":null,"abstract":"The aim of this paper is to present the evolution of approaches towards risk management, starting from the beginnings of this field and ending with modern times. The article provides an overview on the applied approaches towards risk management. It allows to understand the basics of contemporary risk management concepts in enterprises and can provide guidance for further research on risk. The author analyzes in detail the change in approaches towards risk management over the years, focusing in particular on traditional, silo risk management and on the most modern concept—ERM, currently considered the most mature and the most perfect, proactive approach towards risk management in an enterprise. Silo risk management treats individual risks independently and focuses on minimizing risk exposure, while the essence of ERM is the integrated management of all risks to which the organization is exposed and the inclusion of risk management in the organization’s strategy.","PeriodicalId":34560,"journal":{"name":"Zeszyty Naukowe Malopolskiej Wyzszej Szkoly Ekonomicznej w Tarnowie","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69255717","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Mediacja w sprawach gospodarczych i biznesowych. Rozważania teoretyczne","authors":"Iwona Wolańska-Wieczorek","doi":"10.25944/znmwse.2022.01-2.109120","DOIUrl":"https://doi.org/10.25944/znmwse.2022.01-2.109120","url":null,"abstract":"Właściciele firmy czy też osoby zarządzające przedsiębiorstwem na co dzień borykają się z różnorodnymi problemami, konfliktami i sporami. Niektóre z nich stanowią nie lada wyzwanie i w konsekwencji prowadzą do interwencji mediacyjnych. Te z kolei stanowią alternatywę dla rozwiązania sporu czy konfliktu biznesowego oraz niosą nadzieję na poprawę jakości funkcjonowania firmy w obrębie systemu jej zarządzania. Należy przy tym zaznaczyć, iż mediacja to proces dobrowolnego i poufnego rozwiązywania sporu w obecności neutralnej i bezstronnej osoby mediatora. W stosunkowo szybkim czasie i przy niewielkich kosztach podmioty uczestniczące w mediacji mogą osiągnąć satysfakcjonujące rozwiązanie, przekładające się w wielu przypadkach na ich dalszą współpracę biznesową. Celem artykułu jest przedstawienie pozytywnych rezultatów zastosowania mediacji w sprawach gospodarczych i biznesowych. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie problemowe: Jakie jest zastosowanie mediacji sądowych w sprawach gospodarczych i biznesowych? Pokrótce zostanie wyjaśniona i omówiona istota mediacji, jej zasady oraz etapy postępowania mediacyjnego, a także zastosowanie w zarządzaniu firmą.","PeriodicalId":34560,"journal":{"name":"Zeszyty Naukowe Malopolskiej Wyzszej Szkoly Ekonomicznej w Tarnowie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48987441","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Analiza skuteczności fuzji i przejęć w latach 2009–2019 w Polsce","authors":"Paweł Łojek, Joanna Toborek-Mazur","doi":"10.25944/znmwse.2022.01-2.5975","DOIUrl":"https://doi.org/10.25944/znmwse.2022.01-2.5975","url":null,"abstract":"Podstawowym motywem funkcjonowania przedsiębiorstw jest maksymalizacja korzyści poprzez osiąganie dodatnich wyników finansowych przy możliwie minimalnym zaangażowaniu kapitału przedsiębiorstwa.Każde dodatnie rezultaty, które przedsiębiorstwo jest w stanie osiągnąć z tytułu prowadzonej działalności, jest traktowane przez jego interesariuszy pozytywnie, bowiem przyczynia się do wzrostu jego potencjału ekonomicznego. Jednakże aby go osiągnąć, należy dokonać pewnych procesów, które wprost w swoim zamierzeniu dążą do wypracowania odpowiedniej wartości poprzez współdziałanie z innymi podmiotami na rynku. Wśród takich procesów wyróżnia się transakcje oparte o mechanizm fuzji i przejęcia. Należy podkreślić, że ogólnie są one postrzegane jako pozytywne, a niekiedy – z perspektywy ekonomicznej – nawet konieczne. Głównym celem artykułu jest dokonanie przeglądu największych wartościowo transakcji fuzji i przejęć wśród grup kapitałowych funkcjonujących w Polsce. Wartością dodaną artykułu jest możliwość rozwinięcia badań w kierunku korzyści fuzji i przejęć, jak również rozszerzenie obserwacji na inne sektory gospodarcze oraz geograficzne (w szczególności oceny skutków fuzji i przejęć w innych krajach świata). Wnioski płynące z artykułu mogą świadczyć o ustabilizowaniu sektora fuzji i przejęć w ostatnich latach, a także o pozytywnych korzyściach płynących z tych transakcji. Oczywiście nie każda fuzja czy przejęcie niesie ze sobą pomyślne skutki.","PeriodicalId":34560,"journal":{"name":"Zeszyty Naukowe Malopolskiej Wyzszej Szkoly Ekonomicznej w Tarnowie","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48592218","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"The use of accounting system to assess the pursuit of sustainable development in environmental protection by the Polish listed companies from the energy sector","authors":"S. Lisek, W. Sroka","doi":"10.25944/znmwse.2022.01-2.2946","DOIUrl":"https://doi.org/10.25944/znmwse.2022.01-2.2946","url":null,"abstract":"The purpose of this study is to verify the extent, to which an accounting system enables acquisition of environmental protection data, and assess the presence of correlation between the pursuit of environmental protection and financial condition. The research hypotheses are: Does accounting system make possible obtaining information about environmental protection? Is there connection between environmental protection and companies condition? To attain this goals, heuristic methods and indicator methods were used. The entities publish increasingly more information on environmental protection. Formalizing andstructuring the presentation of environmental protection data in the companies’ reports would be recommended. There is no correlation between environmental protection and condition of a company.","PeriodicalId":34560,"journal":{"name":"Zeszyty Naukowe Malopolskiej Wyzszej Szkoly Ekonomicznej w Tarnowie","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69256076","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Koncepcja CSR. Charakterystyka, CSR jako element strategii organizacji","authors":"Edgar Kobos, Nikodem Patejczyk","doi":"10.25944/znmwse.2022.01-2.121129","DOIUrl":"https://doi.org/10.25944/znmwse.2022.01-2.121129","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest uporządkowanie dotychczasowej twórczości badaczy w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu. Zjawisko to wraz z upływem lat staje się coraz powszechniejsze w jednostkach biznesowych. Przed przygotowaniem artykułu zostały przeanalizowane opracowania naukowe opublikowane w XXI wieku i ostatnim ćwierćwieczu XX wieku. Konsumenci przykładają coraz większą wagę do postępowania firm w zakresie CSR. Początkowo jedynie największe biznesy interesowały się, opracowywały i wdrażały strategie odpowiedzialnego biznesu. W dzisiejszych czasach wielkość podmiotu nie różnicuje podejścia do CSR, ponieważ zarówno korporacje, przedstawiciele sektora małych i średnich przedsiębiorstw, jak również mikroprzedsiębiorstwa stosują te zasady. Dotychczasowy dorobek naukowy wypracowany przez niezależnych badaczy w analizowanym zakresie na przestrzeni ostatnich 50 lat umożliwia efektywną weryfikację działańfirm w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu. W przyszłości należy podjąć badania w kierunku ustalenia wpływu pandemii COVID-19 na sposób realizowania funkcji przywództwa.","PeriodicalId":34560,"journal":{"name":"Zeszyty Naukowe Malopolskiej Wyzszej Szkoly Ekonomicznej w Tarnowie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49007715","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"The relation of operating costs and the economic productivity of assets according to the type and scale of activity in food enterprises","authors":"Robert Roman Stolarski, M. Wasilewski","doi":"10.25944/znmwse.2022.01-2.1528","DOIUrl":"https://doi.org/10.25944/znmwse.2022.01-2.1528","url":null,"abstract":"The aim of the study is to determine the relation of operating costs to revenues from operating activities and economic productivity of assets depending on the type and scale of companies’ activity in the food sector. The research was carried out using the indicator of the level of operating costs to operating income, as well as the indicator of economic productivity of resources, measured by the ratio of operating result to average annualassets. The research included 175 companies of Polish food sector with revenues exceeding EUR 5 million per year from 2009 to 2017. It was found that at the operational level, the ratio of costs to revenues depended on the type of activity of the enterprise and raised with the increase in its scale. The dependence of the economic productivity of assets on the ratio of operating costs to operating income decreased along with the increase in the scale of the company’s operation. It was also noted that the level of operating costs did not independently affect the size of the economic productivity of assets of food sector enterprises.","PeriodicalId":34560,"journal":{"name":"Zeszyty Naukowe Malopolskiej Wyzszej Szkoly Ekonomicznej w Tarnowie","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69256030","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Technology-based business model: A startup perspective","authors":"A. Sibińska","doi":"10.25944/znmwse.2022.01-2.7993","DOIUrl":"https://doi.org/10.25944/znmwse.2022.01-2.7993","url":null,"abstract":"This paper examines how a startup can develop its business model for using virtual reality in the healthcare education sector. Due to the detail of the study, which is required to show the mechanisms of business model modification, a single case study was conducted for a startup located in the Czech Republic. The studied company develops virtual reality technology and solutions in industries such as healthcare, education, social services, engineering, and government sector. The study provides empirical evidence on the main mechanisms shaping the elements of a business model and shows the expansion of virtual reality implementation. The study shows also how the digital capabilities and the information technologies can impact the external and internal business processes that respond to the three approaches of BM development: service-oriented approach, network-oriented approach, and user-driven approach. Business model development is required in today’s market, typically due to the fourth industrial revolution, which leads to automation and digitization of business processes.","PeriodicalId":34560,"journal":{"name":"Zeszyty Naukowe Malopolskiej Wyzszej Szkoly Ekonomicznej w Tarnowie","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69255707","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Hotelarstwo historyczne i butikowe w dobie pandemii i konfliktu na Ukrainie. Studium przypadku Poznania","authors":"K. Sala","doi":"10.25944/znmwse.2022.01-2.4758","DOIUrl":"https://doi.org/10.25944/znmwse.2022.01-2.4758","url":null,"abstract":"Hotelarstwo butikowe oraz historyczne ze względu na swoją wyjątkowość można często określić mianem fenomenu współczesnego rynku turystycznego. Hotele historyczne i butikowe stanowią obecnie coraz popularniejsze segmenty hotelarstwa na świecie i w Polsce. Adaptowanie do celów komercyjnych uprzednio zaniedbanych obiektów zabytkowych stanowi sposób na zapewnienie ich bieżącego utrzymania i dalszego rozwoju ze strony ich nowych właścicieli lub spadkobierców. Z kolei wyjątkowość i specyfika świadczonych usług tego rodzaju hoteli przyciąga coraz bardziej wymagających gości. Celem artykułu jest przedstawienie obecnej sytuacji i specyfiki funkcjonowania hoteli historycznych i butikowych w dobie trwającej globalnej pandemii i konfliktu na Ukrainie. Dla potrzeb publikacji poddano analizie poznański rynek hoteli historycznych i butikowych. Hipoteza badawcza opiera się na stwierdzeniu, że globalna pandemia związana z COVID-19 i konflikt na Ukrainie w istotny sposób wywiera wpływ na działalność hoteli historycznych i butikowych w Poznaniu. Artykuł powstał przy wykorzystaniu materiałów zwartych, jak również informacji netograficznych. Metodę badawczą zastosowaną w publikacji stanowi analiza danych zastanych, krytyka piśmiennicza oraz telefoniczny wywiad bezpośredni na celowo wybranej grupie właścicieli i managerów hoteli unikatowych w Poznaniu. Wyniki badań pozytywnie weryfikują postawioną tezę. Motywem wyboru powyższej tematyki była chęć uzupełnienia luki badawczej w zakresie najnowszych opracowań dotyczących hotelarstwa unikatowego w dziedzinie ekonomii.","PeriodicalId":34560,"journal":{"name":"Zeszyty Naukowe Malopolskiej Wyzszej Szkoly Ekonomicznej w Tarnowie","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69256149","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Nomotetyczny charakter nauki Ekonomii","authors":"J. Siekierski","doi":"10.25944/znmwse.2021.04.2536","DOIUrl":"https://doi.org/10.25944/znmwse.2021.04.2536","url":null,"abstract":"Refleksja nad gospodarką towarzyszy ludzkości od początków działalności gospodarczej. Najpierw były to rozważania na marginesie, głównie filozofii, nie stanowiąc odrębnej dyscypliny naukowej. Termin „ekonomia” (od greckich słów: „oikos” i „nomos”) po raz pierwszy użył w czasach starożytnych Ksenofont (430-355p.n.e) uczeń Sokratesa. Później posługiwał się tym określeniem również Arystoteles (384-322 p.n.e).","PeriodicalId":34560,"journal":{"name":"Zeszyty Naukowe Malopolskiej Wyzszej Szkoly Ekonomicznej w Tarnowie","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69255950","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Podobieństwa i różnice wynikające z UOR, a MSR w zakresie rzeczowych aktywów trwałych – ujęcie teoretyczne","authors":"Paweł Łojek, W. Kozioł","doi":"10.25944/znmwse.2021.04.1123","DOIUrl":"https://doi.org/10.25944/znmwse.2021.04.1123","url":null,"abstract":"Powojenny rozwój gospodarki światowej spowodował wiele zmian w jej strukturze. Nastąpił dynamiczny rozwój handlu międzynarodowego, wzrosło znaczenie korporacji i inwestycji międzynarodowych, powstały liczne organizacje międzynarodowe mające na celu współpracę regionalną lub światową. Rozwój ten miał również wpływ na światowe finanse, pojawiła się potrzeba wprowadzenia adekwatnego systemu rozliczenia aktywności ekonomicznej, w szczególności ujawniły się niedostatki w zakresie koncepcji wymiany walut oraz wiarygodności informacji finansowej. Początkiem procesu formalizacji pojawiających się postulatów reformy systemu rachunkowości był X Światowy Kongres Rachunkowości w Londynie w 1972 roku. Jedną z podjętych rezolucji było uruchomienie prac mających na celu sformułowanie międzynarodowych standardów rachunkowości (Łojek 2020). W efekcie powstał system standardów regulujący każdy obszar rachunkowości i sprawozdawczości finansowej. \u0000Celem artykułu jest analiza porównawcza regulacji w zakresie rachunkowości aktywów trwałych zawartych w krajowej ustawie o rachunkowości i Międzynarodowych Standardach Rachunkowości. \u0000 W artykule omówiono pojęcie i zasady wyceny środka trwałego. W szczególności przedstawiono wycenę wstępną oraz zasady naliczania amortyzacji i aktualizacji wartości środków trwałych. Tekst pracy został przygotowany w oparciu o literę polskiej ustawy o rachunkowości, międzynarodowego standardu rachunkowości numer 16: rzeczowe aktywa trwałe oraz literaturę z zakresu środków trwałych. Konstrukcja systemu MSSF/MSR powoduje, że korzystanie z danego standardu może wymagać odpowiedniej znajomości pozostałych standardów. Wartością dodaną artykułu jest usystematyzowanie wiedzy w obszarze wyceny i ewidencji środków trwałych, w szczególności możliwości stosowania międzynarodowego standardu rachunkowości 16.","PeriodicalId":34560,"journal":{"name":"Zeszyty Naukowe Malopolskiej Wyzszej Szkoly Ekonomicznej w Tarnowie","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69255905","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}