{"title":"Małgorzata Hanzl, Morphological analysis of urban structures – the cultural approach. Case studies of Jewish communities in Lodz and Mazovian voivoideships, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej [Lodz University of Technology Press], Łódź 2017, ss. [pp.] 400","authors":"Kamil Śmiechowski","doi":"10.18778/2080-8313.24.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2080-8313.24.08","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":33437,"journal":{"name":"Studia z Historii SpolecznoGospodarczej XIX i XX Wieku","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48147014","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Krzysztof Kloc, Piłsudski. Studium fenomenu Komendanta, Ośrodek Myśli Politycznej [Center for Political Thought], Kraków 2021, ss. [pp.] 480","authors":"Przemysław Waingertner","doi":"10.18778/2080-8313.24.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2080-8313.24.10","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":33437,"journal":{"name":"Studia z Historii SpolecznoGospodarczej XIX i XX Wieku","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49630458","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"„Twarda kobieta w męskim świecie” czy wrażliwa romantyczka? Helena Anna z Weilów Geyer w świetle swoich spisanych wspomnień","authors":"A. Staniszewska","doi":"10.18778/2080-8313.24.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2080-8313.24.05","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest próba ukazania prywatnego życia Heleny Anny z Weilów Geyer (1855–1935) w świetle jej wspomnień oraz znalezienie odpowiedzi na tytułowe pytanie. Kobieta, która urodziła się w ziemiańskiej rodzinie Weilów, w młodym wieku obdarzyła, początkowo nieodwzajemnionym, uczuciem szwagra swojej siostry – Gustawa Geyera, członka zamożnej rodziny burżuazyjnej. Po latach nieszczęśliwej miłości zbliżyła się do ukochanego, który wkrótce został jej mężem. Małżeństwo z synem Ludwika Geyera wymogło na Helenie zmianę otoczenia. Przenosiny z rodzinnego majątku do rozwijającej się przemysłowej Łodzi spowodowały, że musiała przywyknąć do wielkomiejskiej rzeczywistości. O tym, jak (i czy w ogóle) odnajdowała się w nowej sytuacji, opowiedziała w spisanych po latach wspomnieniach. \u0000Wspomnienia H.A. Geyer są świadectwem osoby, która doświadczyła zarówno życia ziemiańskiego, jak i życia bogatej burżuazji. Zderzenie obu światów unaocznia czytelnikowi, jak wymagające dla jednostki było życie w XIX-wiecznej metropolii. Niestety, świat łódzkiej burżuazji okazał się również bardzo brutalny dla wrażliwej H.A. Geyer.","PeriodicalId":33437,"journal":{"name":"Studia z Historii SpolecznoGospodarczej XIX i XX Wieku","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47198693","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sprawozdanie z VI Dobrzyckiej Konferencji Naukowej, Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy Zespół Pałacowo-Parkowy, 8–9 września 2021 r.","authors":"Stanisław Borowiak","doi":"10.18778/2080-8313.24.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2080-8313.24.13","url":null,"abstract":"VI Dobrzycka Konferencja Naukowa zorganizowana przez Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy w dniach 8–9 września 2021 r., poświęcona została dwóm zasadniczym zagadnieniom. Otwierała ją zapoczątkowana referatem prof. Witolda Molika dyskusja panelowa na temat „Życie codziennie czy życie niecodzienne? Wokół problemów badawczych ziemiańskiej codzienności w XIX i na pocz. XX w.” Druga część konferencji zatytułowana „Dwór wobec wojny” obejmowała kilkanaście referatów podzielonych na cztery bloki tematyczne i poświęconych doświadczeniom wojennym różnych pokoleń ziemian i funkcjonowaniu dworu ziemiańskiego w trakcie wojen, powstań i rewolucji w ciągu XIX i XX stulecia – od czasów napoleońskich aż po drugą wojnę światową.","PeriodicalId":33437,"journal":{"name":"Studia z Historii SpolecznoGospodarczej XIX i XX Wieku","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-04-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67662473","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Koncert życzeń – żądania francuskie w negocjacjach gospodarczych z Polską w latach 1933–1935","authors":"Anna Ambrochowicz-Gajownik","doi":"10.18778/2080-8313.23.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2080-8313.23.04","url":null,"abstract":"Lata 30. XX w. w stosunkach gospodarczych pomiędzy Polską a Francją do łatwych nie należały. Oba kraje bardzo mocno odczuwały skutki kryzysu ekonomicznego. Przyczynił się on m.in. do wprowadzenia zakazu przywozu, czyli zastosowania tzw. polityki kontyngentowej. Następnie wymusił na Francji ochronę własnego rynku poprzez ograniczenie importu na rzecz premiowania eksportu. W Polsce zaś czynnikiem pogłębiającym kryzys był odpływ zagranicznych kapitałów. Innym przejawem rozbieżności w relacjach bilateralnych był sposób prowadzenia negocjacji. Francja nastawiona była na prowadzenie rozmów w sposób punktowy, a nie całościowy. Strona polska preferowała to drugie rozwiązanie, ponieważ umożliwiało wyrównanie bilansu handlowego z płatniczym. W latach 1933–1935 relacje gospodarcze polsko-francuskie przypominały swoistego rodzaju koncert życzeń, w którym rolę dominującą odgrywała strona francuska. Stawiane przez nią warunki były najczęściej niekorzystne dla drugiej strony, co też powodowało liczne napięcia.","PeriodicalId":33437,"journal":{"name":"Studia z Historii SpolecznoGospodarczej XIX i XX Wieku","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47775153","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Głębiny i płycizny. Rzecz o trudach syntetyzowania historii miasta (na marginesie książki Marcina J. Szymańskiego „Łódź na wodach dziejów. Biografia miasta”, Łódź 1920, ss. 320)","authors":"K. Śmiechowski","doi":"10.18778/2080-8313.23.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2080-8313.23.08","url":null,"abstract":"Historia miast stanowi obszar badawczy, w którym dochodzi do szeregu interesujących zjawisk, wymykających się klasycznej historiografii. Jednym z nich są „biografie miast”, czyli sposób pisania o ich przeszłości naśladujący biografie postaci historycznych. Próby napisania biografii Łodzi podjął się Marcin Szymański. W artykule niniejszym dokonano oceny czy badacz związany z Instytutem Historii Uniwersytetu Łódzkiego dobrze wywiązał się z tego zadania. Przeanalizowano także miejsce książki M. Szymańskiego w literaturze poświęconej Łodzi i jej użyteczność jako źródła wiedzy o przeszłości miasta. Wskazano także mocne i słabe strony recenzowanej książki.","PeriodicalId":33437,"journal":{"name":"Studia z Historii SpolecznoGospodarczej XIX i XX Wieku","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67661845","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Księżacka odpowiedź na książkę Jacka Perzyńskiego Sekrety Łowicza i Skierniewic, Wyd. Księży Młyn Dom Wydawniczy, Łódź 2020, ss. 165 + [3]","authors":"P. Wysocki","doi":"10.18778/2080-8313.23.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2080-8313.23.09","url":null,"abstract":"Artykuł jest polemiką z książką Jacka Perzyńskiego pt. Sekrety Łowicza i Skierniewic. Autor książki, wbrew tytułowi, nie przedstawia tylko sekretów Łowicza i Skierniewic. Na 34 artykuły zamieszczone w pracy J. Perzyńskiego Łowicza dotyczy 12 tekstów, Skierniewic zaś 10. Pozostałe artykuły opisują ciekawostki z okolicznych miejscowości. Autor korzystał głównie z opracowań i popularnonaukowych tekstów lokalnych badaczy. Ponieważ sporadycznie zaglądał do źródeł historycznych, w pracy pojawiają się przeinaczenia tekstów pierwotnych i błędy. Praca napisana jest dobrym językiem, ale jej układ koncepcyjny jest chaotyczny.","PeriodicalId":33437,"journal":{"name":"Studia z Historii SpolecznoGospodarczej XIX i XX Wieku","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47411016","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Powiązania familijno-majątkowe rodzin ziemiańskich Królestwa Polskiego i ziem zabranych na przykładzie małżeństw Rodryga hr. Potockiego i Augusta hr. Ostrowskiego z siostrami Niezabitowskimi","authors":"A. Staniszewska","doi":"10.18778/2080-8313.23.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2080-8313.23.01","url":null,"abstract":"Pomimo zmian jakie dokonywały się w XIX-wiecznych społeczeństwach, przedstawicieli elit nadal cechował konserwatywny światopogląd. Objawiał się on m.in. w niechęci do utrzymywania kontaktów z osobami spoza „towarzystwa”. Wskutek tego partnerów do zawarcia związku małżeńskiego poszukiwano w obrębie własnej warstwy. Ograniczone możliwości poznania kandydata/kandydatki do mariażu jedynie na terenie Królestwa Polskiego, a także rozproszenie majątków rodowych po ziemiach podzielonej Rzeczypospolitej, doprowadzały do zawierania związków ponadkordonowych, czego przykładem są małżeństwa, pochodzących z ziem zabranych, sióstr Niezabitowskich z Królewiakami: Rodrygiem hr. Potockim i Augustem hr. Ostrowskim.","PeriodicalId":33437,"journal":{"name":"Studia z Historii SpolecznoGospodarczej XIX i XX Wieku","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67661125","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Prawosławna społeczność Brzezin. Szkic do portretu","authors":"Violetta Wiernicka","doi":"10.18778/2080-8313.23.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2080-8313.23.06","url":null,"abstract":"Tekst koncentruje się na dotychczas mało znanym zagadnieniu – omówieniu prawosławnej mniejszości Brzezin, stolicy powiatu o tej samej nazwie w latach 1867–1914. Artykuł analizuje, z jakich grup społecznych składała się tamtejsza prawosławna mniejszość, jednocześnie kładąc szczególny nacisk na urzędników szczebla powiatowego. A to dlatego, że właśnie ta grupa miała największy wpływ na życie brzezinian. W tekście także zaprezentowano dzieje prawosławnej świątyni w Brzezinach.","PeriodicalId":33437,"journal":{"name":"Studia z Historii SpolecznoGospodarczej XIX i XX Wieku","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67661135","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Japońska wizja dziewiętnastowiecznej historii Łodzi. Kilka uwag o monografii Fujii Kazuo „Socjoekonomiczna historia Polski XIX wieku – kształtowanie przedsiębiorcy i nowoczesnego społeczeństwa w Łodzi”, Kwansei Gakuin University Press, Nishinomiya 2019, s","authors":"J. Kita","doi":"10.18778/2080-8313.23.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/2080-8313.23.10","url":null,"abstract":"Japoński historyk Fujii Kazuo, od czterech dekad podejmuje tematy zawiązane głównie z różnymi aspektami XIX-wiecznych dziejów Łodzi, a przede wszystkim zajmuje go odmienność rozwoju tego ośrodka miejskiego w czasach zaborów w skali nie tylko ziem polskich, ale Europy Środkowo-Wschodniej. Tej tematyce poświęcił już wiele lat temu pierwszą monografię, a obecnie recenzowana książka, stanowi niejako podsumowanie prac badawczych tego japońskiego badacza dziejów społecznych i gospodarczych w momencie przejścia na emeryturę. Według jego tezy, Łódź, która nie posiadała tradycji szlacheckich, ani nie odgrywała roli centrum politycznego, jakim była Warszawa, w XIX stuleciu właśnie wraz ze stolicą Królestwa Polskiego stała się wyjątkowym w skali zaboru rosyjskiego wielkim miastem. Dynamizmem rozwoju w nim nowoczesnego przemysłu stała się ogromna aktywność tutejszych przedsiębiorców, głównie pochodzenia niemieckiego i żydowskiego, którzy jednak na trwałe wnikali w tkankę miasta, tworząc swoją „małą ojczyzną”.","PeriodicalId":33437,"journal":{"name":"Studia z Historii SpolecznoGospodarczej XIX i XX Wieku","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49604988","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}