{"title":"Gazali’nin Siyaset ve Yönetim Yaklaşımı","authors":"Ejder Okumuş","doi":"10.33420/marife.976810","DOIUrl":"https://doi.org/10.33420/marife.976810","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":33325,"journal":{"name":"Marife Dini Arastirmalar Dergisi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69744801","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Molla Lütfi Özelinde Dilbilim- Vazʿ İlişkisi","authors":"M. Cengiz","doi":"10.33420/marife.894205","DOIUrl":"https://doi.org/10.33420/marife.894205","url":null,"abstract":"Modern zamanlarda ozelde Osmanlinin genelde ise Islam dunyasinin sahip oldugu ozgun bir felsefenin, bununla iliskili olarak da orijinal bir dilbilim anlayisinin var olup olmadigi sorgulanmistir. Bu sorgulama, Islam dusunce geleneginde klasik dilbilim calismalarinin belirlenmesini ve bunlarin dayandigi teorilerin ortaya konulmasini gerekli kilmaktadir. Islam dusunce geleneginin kendine has bir dilbilim anlayisi oldugunu savunan ve farkli donemleri konu edinen birbirinden bagimsiz calismalar olmakla birlikte bu eserlerde dusunce gelenegimizde dilbilim calismalarinin uzerine kuruldugu ana nazariye olan vazʿ olgusu dikkate alinmamis ya da teorik duzeyde incelenmemistir. Hâlbuki ozgun bir dilbilim anlayisinin varligi ancak bu dusuncenin dayandigi teorilerin tespit edilip bunlarin dilbilim cercevesinde incelenmesi ile ortaya konulabilir. Bu cercevede Islam dusuncesinin kendine has bir dilbilim anlayisi olduguna savunan bu calismamiz, klasik dilbilim calismalarinin kurucu ilkesi olan vazʿ teorisinin, dilbilimle iliskisini Mollâ Lutfi cercevesinde degerlendirmeyi konu edinmektedir. Dilbilimi gramer calismalarindan ayiran ‘dili kural koymaktan kacinarak anlama’ ilkesini, Molla Lutfi’nin vazʿ anlayisinda gormek mumkundur. O, hem donemin bilimsel birikimine uygun olarak dil olgularini aciklamaya calismis hem de dil ilimlerinin tasnifinde esas aldigi vazʿ teorisini sadece Arap dili ozelinde degil, butun dilleri kapsayacak sekilde ele almistir. Insanoglunun yasamini devam ettirebilmesi icin iletisim kurmasi gerektigini, bunun en guzel yolunun ise ses oldugunu ifade eden Molla Lutfi, yasadigi donemin bilim anlayisina uygun olarak dili inceler. Bu yuzden sesin olusum surecini anlatirken zamaninin biyoloji ve fizik bilgisinden yararlanir. Bunun yaninda sesin duyulmasi ile olusan zihni suretleri, kognitif psikoloji ile aciklayan Molla Lutfi, kalp ile dimag arasindaki karsilikli iliskiye ve bunun nefes mecrasinda olusturdugu basinca dikkat ceker. Ona gore bu basincin arkasindan nefes alma, sonucta ise ses meydana gelir. Olusan bu sesi formel mantiktaki lafzi- tabʿi delâlet ile alakalandiran dusunur, insan ve diger canlilari birbirinden ayiran ozelligin, akil ve konusma kabiliyeti olduguna isaret eder. Dilin kaynagi konusunda ise dili, ilahi (tevkifi) degil, toplumsal (istilâhi) bir olgu olarak tasavvur eden Molla Lutfi, dil ile yazinin farkli donemlerde olustugunu one surer ve belirli asamalardan sonra dilin zorlama kullanimlardan uzaklastigini ifade eder. Daha acik bir ifadeyle ona gore lafizlar, ilk baslarda oldukca kaba ve kisitli anlamlari ifade edebilirken sonralari incelir ve daha dakik manalari bildiren bir sekle burunur. Sozlu iletisimden yazili iletisime nasil gecildigini, lafizlarin incelme surecinde oldugu gibi dogrusal bir ilerlemeye baglayarak tetkik eden Molla Lutfi, daha sonra bir lafzin bir anlami temsil etmesi manasina gelen vazʿ uzerinde durur. Vazʿin ne oldugunu acikladiktan sonra dili vazʿ edenin, uc kisimda incelenen vazʿ-i sahsi ile mufret ma","PeriodicalId":33325,"journal":{"name":"Marife Dini Arastirmalar Dergisi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69745054","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Islam and Economic Growth","authors":"Rachel M. Mccleary, R. Barro","doi":"10.33420/marife.882694","DOIUrl":"https://doi.org/10.33420/marife.882694","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":33325,"journal":{"name":"Marife Dini Arastirmalar Dergisi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69745030","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"NİŞAN ALAMETİ OLARAK ERKEKLERİN ALTIN YÜZÜK KULLANIMIYLA İLGİLİ GÜNCEL FIKHÎ TARTIŞMALAR","authors":"M. Çiftçi","doi":"10.33420/marife.881113","DOIUrl":"https://doi.org/10.33420/marife.881113","url":null,"abstract":"Bu makalede neredeyse insanlik tarihi kadar eski olan altin yuzugun (hâtem/خاتم) erkekler tarafindan takilip takilamayacagi hususunda ortaya atilan fikhi tartismalar incelenmistir. Hz. Peygamber (s.a), hicretin 6. yilinda (m. 627) donemin devlet baskanlarini Islâm’a davet etmek icin gonderdigi mektuplarda kullanmak maksadiyla uzerinde “Muhammed Resulullah” yazili yuzuk seklinde altin bir muhur yaptirmistir. Daha sonra altin yuzugu erkeklere yasaklayinca yerine gumusten bir muhur kullanmistir. Kaynaklarda konuya dair Hz. Peygamber’in (s.a) sozlu ve fiili pek cok yasaklayici sunneti yer almaktadir. Bununla birlikte sahâbeden bazilarinin olene kadar altin yuzuk taktigina dair rivayetler yer alirken diger bir kisminin kendilerine yapilan tenkitler neticesinde altin yuzuk takmayi terk ettikleri gorulmustur. Ucuncu bir sahâbe grubu ise kendilerinden altin yuzuk takmanin hem haram hem de mubah olduguna dair iki farkli rivayet nakledilmistir. Calismada oncelikle altin yuzugun erkeklerce takilmasinin haram olduguna dair rivayetleri zikretmeye calistik. Altin yuzugu yasaklayan rivayetlerin senetleri hususunda yaptigimiz tetkikte ilgili hadislerin tevâtur derecesine ulastigi, aksine mubah goren hadislerin ise sayi ve isnat bakimindan zayif kaldigi tespit edilmistir. Bu rivayetlerin tamamini senet ve metinleriyle birlikte tablo halinde sunmaya calistik. Dolayisiyla bu rivayetlerin sihhat derecelerini tetkik etme ihtiyaci duymadik. Bununla birlikte altin yuzuk taktigi soylenen bir kisim sahâbenin aksi yonde rivayetlerinin bulunmasi ve bazilarinin da o donemde cocuk denecek yasta olmalari cumhurun gorusunu teyit eden diger unsurlardir. Âlimlerin geneli, altin yuzuk takan sahâbelerin ya haram hukmunden haberdar olmadiklarini yahutta bu konudaki yasagi mekruh duzeyinde zannettiklerini soylemektedirler. Rivayetlerin tahlili kisminda ise her iki gorusun istidlal ettigi onemli ikiser rivayeti hadis kriterleri baglaminda tahlil etme firsati bulduk. Bu bolumde yapilan tespitler aslinda konunun ana kismini olusturmaktadir. Aralarinda dort mezhep imaminin da bulundugu cumhur fukahâ, erkeklerin altin yuzuk takmasinin haram oldugu hususunda ittifak etmektedir. Fakat ozellikle son donem ilim adamlarindan Kâmil Miras, Hayrettin Karaman ve Ali Yardim gibi one cikan bazi ilim adamlari bir kisim sahâbe uygulamasi ile bazi ictihatlari esas alarak nisan ve alamet maksadiyla altin yuzuk takilmasinin mubah olabilecegini ileri surmuslerdir. Kâmil Miras, meseleyi sahâbe uygulamalariyla temellendirmekle birlikte Imam Muhammed ve Imam Şâfii’nin bazi ictihatlariyla takviye etmeye calismaktadir. Buna ilaveten gumus yuzuk ozellikle nisan yuzugu kullanmanin erkekler icin zaruri bir orf oldugu gorusunu savunmaktadir. Hayrettin Karaman’in bu gorusunu ozellikle Hanefi kaynaklarinda zikredilen ipek ve altin hususunda verilmis bazi munferit fetvalar ile Tecrid-i Sarih mutercimi Kâmil Miras’in mezkur eserinde serdettigi fetvasiyla temellendirdigi anlasilmaktadir. Ozellikle Karaman hocanin alti","PeriodicalId":33325,"journal":{"name":"Marife Dini Arastirmalar Dergisi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69744992","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"İbn Sînâ'ya Göre Allah Cüzîleri Bilir; Fakat Nasıl?","authors":"Hafzullah Genç","doi":"10.33420/marife.909923","DOIUrl":"https://doi.org/10.33420/marife.909923","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":33325,"journal":{"name":"Marife Dini Arastirmalar Dergisi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47350880","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kadınların Namaz Kılma Şekliyle İlgili Rivayetlerin Değerlendirilmesi","authors":"Z. Yilmaz","doi":"10.33420/marife.916619","DOIUrl":"https://doi.org/10.33420/marife.916619","url":null,"abstract":"Islam dininin onemli siarlarindan biri olan namaz, Kur’an-i Kerim’de bircok ayette zikredilmis ancak kiyam, kiraat, ruku ve secde rukunlerinin isimleri haricinde namazin nasil kilinacagi konusunda ayrintili bilgi verilmemistir. Hz. Peygamber ashabina namazin hangi vakitlerde, kac rekat ve nasil kilinacagini, namaz icerisinde nelerin, nasil okunacagini, namazin kabulune nelerin zarar verecegini sozlu ve fiili olarak ogretip aciklamistir. Hz. Peygamber (s.a.s.) kadin erkek ayrimi yapmaksizin butun muslumanlara “kendisi nasil kiliyorsa oyle namaz kilmalarini” emretmistir. Bununla birlikte onu farkli zamanlarda goren sahabilerden farkli uygulamalar nakledilmistir. Yani rukunlerin farkli uygulanmasinin kaynagi da bizzat Rasulullah’tir. Kadin olsun erkek olsun gerekli sartlari tasiyan ve Islam dinine mensup her fert icin namazin hukmu, rukunleri aynidir. Bununla beraber kadin ve erkegin namaz kilis sekillerinde bazi farkliliklar mevcuttur. Uygulama acisindan herkesin malumu olan bu farkliliklar tekbir getirme, kiyamda elleri baglama, ruku, secde ve tesehhud rukunlerinde kendini gostermektedir. Temel dini bilgiler icin basvuru kaynagi olma ozelligini haiz ilmihaller ve namaz hocasi gibi kitaplarda da yaygin olarak kadinlarin namazi erkeklerden farkli sekilde tarif edilmektedir. Bu tarif kadinin, namazin rukunlerini erkege gore daha sinirli sekilde tatbik etmesi seklinde ozetlenebilir. Ancak soz konusu eserler bu farkliliklarin kaynagi hakkinda detayli bilgi vermemektedir. Ayrica gunumuzde namazini erkeklerin kildigi sekilde eda eden hanimlarin sayisinin da bir hayli fazla oldugu gorulmektedir. Bireysel boyutunun yaninda toplumsal yonu de olan namaz ibadeti mescitlerde eda edildiginde sahit olunan durumlar bu farkli uygulamalarin kaynagini bilmeye duyulan meraki artirmakta, zaman zaman insanlarin birbirlerine tepki gostermelerine dahi sebep olmaktadir. Bu calismanin amaci, kadinlarin namaz kilma sekillerindeki farkliligin kaynagini tespit edebilmektir. Oncelikle her rukun ile ilgili Hz. Peygamber’in (s.a.s.) uygulamasini haber veren rivayetlerin Kutub-i Sitte cercevesinde tespitini, sonrasinda ise kadinlarin namaz kilis sekilleri ile ilgili rivayetlerin tetkikini konu edinen bu arastirma sonucunda kadinlarin tekbir, secde ve tesehhudu hususunda rivayetlere ulasilmis, elleri baglama ve rukuu ile ilgili merfu ya da mevkuf bir rivayet tespit edilememistir. Calismada mezheplerin konuyla ilgili gorus ve delilleri uzerinde de durulmustur. Dort mezhepte de rukunleri bakimindan namazin eda sekli kadin erkek icin ayni olmakla beraber kadinlara mahsus farkli uygulamalardan soz edilmektedir. Mezhepler kadinin namazina dair farkli deliller serdetmekle birlikte her biri “kadin avrettir” rivayetini delil olarak almis ve kadinin namazi ile ilgili hususlarda gorus belirtirken أستر لها “(bu) onun icin tesetture daha uygundur” ifadesini zikretmislerdir. Bu ifadenin yani sira mezhepler kadinin bazi rukunleri tatbikini erkegin uygulamasina yakin bir sekilde de tarif etmisle","PeriodicalId":33325,"journal":{"name":"Marife Dini Arastirmalar Dergisi","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69745061","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Covid-19 Salgınına Yakalanan Kişilerde Din ve Dindarlık Algısı","authors":"Mehmet Emin Kalgi","doi":"10.33420/marife.908432","DOIUrl":"https://doi.org/10.33420/marife.908432","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":33325,"journal":{"name":"Marife Dini Arastirmalar Dergisi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49289514","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bir Kıraat Âlimi ve Muhaddis Olarak Halef b. Hişâm","authors":"Kahraman Bulgurcu","doi":"10.33420/marife.917160","DOIUrl":"https://doi.org/10.33420/marife.917160","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":33325,"journal":{"name":"Marife Dini Arastirmalar Dergisi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47219809","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}